Τρίτωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Τρίτων''' στην [[ελληνική μυθολογία]] ήταν θεότητα της [[θάλασσα|θάλασσας]] που αναφέρεται πρώτα από τον [[Ησίοδος|Ησίοδο]] στη [[Θεογονία]] (930-933). Γιος του [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]] και της [[Αμφιτρίτη]]ς που κατοικούσε στοστον βυθό της θάλασσας στα χρυσά ανάκτορα των γονιών του. Κατά το σώμα ήταν όμοιος με τους άλλους θεούς αλλά από τους γλουτούς και κάτω κατέληγε σε ουρά ψαριού.<ref>{{Αργοναυτικά|Δ|1610|1617}}</ref>

Επειδή οι περί αυτόν παραδόσεις εντοπίζονταν στις ακτές τόυ σημερινού κόλπου της Σύρτης (Λιβύη) φαίνεται πως η λατρεία αυτού μεταφέρθηκε από Έλληνες ναυτικούς εξ Αφρικής προσλαμβάνοντας ανθρωπόμορφη παρουσία. Το όνομά του συνδέθηκε με την [[Αργοναυτική εκστρατεία]] όταν το πλοίο [[Αργώ]] σφηνώθηκε (προσάραξε) στηκαι εγκλωβίστηκε στην [[Τριτωνίτιδα λίμνη]]· καιο Τρίτων βοήθησε στην αποκόλληση και έξοδό τουτης Αργούς στο ανοικτό πέλαγος.

Κατά τις παραδόσεις τουτον [[Παυσανίας|Παυσανία]] («''Βοιωτικά»'' Θ' 20,24,25) ο Τρίτων φονεύθηκε από τον [[Διόνυσος|Διόνυσο]] όταν επιτέθηκε κατά των Ταναγραίων γυναικών που κολυμπούσαν για να «καθαρθούν» προκειμένου να συμμετάσχουν σε όργια Διονυσιακής εορτής. Κατ΄ άλλους ο Τρίτων (ως προσωποποίηση του παλινδρομικού παράκτιου κύματος) άρπαζε κοπάδια ζώων που πλησίαζαν τις ακτές οπότε κάποιος Ταναγραίος βοσκός απέκοψε τον αυχένα του Τρίτωνα την ώρα που εκείνος κοιμόταν (δηλαδή σε κάποια κατάσταση ηρεμίας έφτιαξε κάποιο παράκτιο φράγμα - τοιχίο) ή φονεύθηκε από τον Διόνυσο επειδή συνελήφθη μεθυσμένος.

Ο [[Παυσανίας]] τον περιγράφει να φέρει πυκνά βαθυπράσινα μαλλιά (χρώμα ρηχής θάλασσας), με μεγάλο στόμα (μήκος ακτής), μάτια μεγάλα λευκά (παράκτιος αφρός), δάκτυλα και νύχια μεγάλα (τα ίχνη του αποσυρόμενου παράκτιου κύματος επί της ξηράς) και από το στέρνο και κάτω ουρά δελφίνων (ως ορμή που έβγαινε από τη θάλασσα). Άλλοι παρίσταναν αυτόν με δύο ουρές και δύο πόδες ίππου όπως ο [[Ιχθυοκένταυρος]]. Άλλοι θεωρούσαν ότι υπήρχαν πολλοί Τρίτωνες οι «Κενταυροτρίτωνες» που σάλπιζαν με [[κοχύλι|κοχύλια]] την έλευση του Ποσειδώνα ή κατά διαταγή εκείνου την ηρεμία των κυμάτων. Η φαντασία των αρχαίων Ελλήνων δημιούργησε και ερωτικές περιπέτειες αυτών με τις Νηρηίδες όπως οι ακόλουθοι του [[Πάνας|Πάνα]] οι Σάτυροι με τις Νύμφες. Ο Τρίτωνας συνδέθηκε επίσης με τον μύθο του [[Ηρακλής|Ηρακλή]], συγκεκριμένα με τον άθλο «των χρυσών μήλων των Εσπερίδων» που έπρεπε προηγουμένως να τον καταβάλει ο Ηρακλής. Εξ αυτού και η [[Κόκκινο αέτωμα|γλυπτή παράσταση στηστην ζωοφόρο αρχαίου ναού στην Ακρόπολη]] (Αθήνα).

Η θεότητα αυτή εισήχθηκε και στη [[Ρωμαϊκή μυθολογία]], έτσι· ο μεν [[Βιργίλιος]] αναφέρει πως ο σύντροφος του [[Αινείας|Αινεία]] ο Μισηνός γκρεμίσθηκε από τον Τρίτωνα στη θάλασσα επειδή τόλμησε να συναγωνισθεί μαζί του στον ήχο της σάλπιγγας, ο δε [[Οβίδιος]] επειδή συνετέλεσε στην αποχώρηση των υδάτων με τα οποία ο Ζευς απειλούσε να καλύψει τη γη μετά τον κατακλυσμό.

Κύριο σύμβολο της θεότητας ήταν το «θαλάσσιο κέρας» ή «θαλάσσια κόγχη», το κοινώς λεγόμενο μεγάλο κοχύλι εκ του οποίου έβγαιναν ήχοι πουστους οποίους τίποτα δεν μπορούσε ν΄ αντισταθεί καθώς και η τρίαινα και το κουπί (παράκτια ναυτικά εργαλεία).