Επιμέλεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Επιμέλεια |
||
Γραμμή 52:
Η ναυτική υπεροχή της Ισπανίας τον 16ο αιώνα φάνηκε από την νίκη εναντίον των [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανών]] στη [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571)|Ναυμαχία της Ναυπάκτου]] το 1571 (η οποία ήταν σημαντική για τους [[Ισπανοί|Ισπανούς]] και τους [[Χριστιανοί|Χριστιανούς]] συνολικά). Από το μέγεθος της [[Ισπανική Αρμάδα|Ισπανικής Αρμάδας]] το 1588 και μια σειρά νικών εναντίον της [[Αγγλία|Αγγλίας]] στον [[Αγγλοϊσπανικός Πόλεμος (1585)|Αγγλοϊσπανικό Πόλεμο]] του 1585–1604. Όμως κατά την διάρκεια των μέσων δεκαετιών του 17ου αιώνα η ναυτική δύναμη της Ισπανίας εισήλθε σε μακρά παρακμή με αυξανόμενες ήττες εναντίον των [[Ολλανδική Δημοκρατία|Ηνωμένων Επαρχιών]]. Στη ξηρά η Ισπανία των Αψβούργων ενεπλάκη στον [[Τριακονταετής Πόλεμος|Τριακονταετή Πόλεμο]], και στο δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα οι Ισπανοί ηττήθηκαν από τους [[Γαλλία|Γάλλους]], υπό τον [[Λουδοβίκος ΙΔ' της Γαλλίας|Βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ']]. Η Αψβουργική διοίκηση στην Ισπανία έληξε με τον θάνατο το 1700 του [[Κάρολος Β' της Ισπανίας|Καρόλου Β']] ο οποίος οδήγησε στον [[Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής|Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής]] και στην κατάληψη της Ισπανίας από τον [[Οίκος των Βουρβόνων|Οίκο των Βουρβόνων]].
Τα χρόνια των Αψβούργων ήταν επίσης μια [[Ισπανική Χρυσή Εποχή]] της [[κουλτούρα της Ισπανίας|πολιτισμικής άνθησης]].
==Χρονολογία==
Γραμμή 74:
===Ένας αυτοκράτορας και ένας βασιλιάς (1521–1556)===
[[Image:Habsburg Map 1547.jpg|thumb|right|450px|Χάρτης της επικράτειας των Αψβούργων μετά την [[Μάχη του Μύλμπεργκ]] (1547) όπως απεικονίζεται στον ''The Cambridge Modern History Atlas'' (1912)·
Η νίκη του Καρόλου στην [[Μάχη της Παβίας]] (1525) εξέπληξε πολλούς [[Ιταλία|Ιταλούς]] και [[Γερμανία|Γερμανούς]] και απέσπασε τις ανησυχίες ότι ο Κάρολος θα προσπαθούσε να κερδίσει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη. Ο [[Πάπας Κλήμης Ζ΄]] άλλαξε πλευρά και ενώθηκε τώρα με την [[Γαλλία]] και τα κυριότερα Ιταλικά κράτη εναντίον του [[Αψβούργοι|Αψβούργου]] [[Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας|Αυτοκράτορα]], στον [[Πόλεμος της Συμμαχίας του Κονιάκ|Πόλεμο της Συμμαχίας του Κονιάκ]]. Το 1527, εξαιτίας της ανικανότητας του Καρόλου να τους πληρώσει επαρκώς, οι στρατοί του στην Βόρεια Ιταλία στασίασαν και λεηλάτησαν την Ρώμη για λάφυρα, αναγκάζοντας τον Κλήμεντα και τους διάδοχους πάπες να είναι αρκετά πιο συνετοί στις συμφωνίες τους με κοσμικές αρχές: το 1533, η άρνηση του Κλήμεντα να ακυρώσει τον γάμο του [[Ερρίκος
[[Image:Carlos_V_en_Mühlberg,_by_Titian,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg|thumb|left|250px|Το ''[[Πορτραίτο Ιππασίας του Καρόλου Ε']]'' του [[Τιτσιάνο]] (1548) εορτάζει την νίκη του Αυτοκράτορα επί των Προτεσταντών στην [[Μάχη του Μύλμπεργκ]] (1547)]]
Γραμμή 82:
Το 1543, ο [[Φραγκίσκος Α' της Γαλλίας|Φραγκίσκος Α']], βασιλιάς της Γαλλίας, ανακοίνωσε την πρωτοφανή συμμαχία του με τον [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανό]] σουλτάνο, τον [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή]], καταλαμβάνοντας την Ισπανοκρατούμενη πόλη της [[Νίκαια (Γαλλία)|Νίκαιας]] σε συνεργασία με Οθωμανικές δυνάμεις. Ο Ερρίκος Η' της Αγγλίας, ο οποίος απέκτησε μια μεγαλύτερη μνησικακία εναντίον της Γαλλίας απ' ό,τι κράτησε εναντίον του Αυτοκράτορα που στάθηκε εμπόδιο στο διαζύγιό του, ενώθηκε με τον Κάρολο στην εισβολή του στη Γαλλία. Αν και ο Ισπανικός στρατός ηττήθηκε παταγωδώς στην [[Μάχη του Σερισόλ]], στην Πολιορκία της Νίκαιας ο Ερρίκος διέπρεψε καλύτερα και η Γαλλία αναγκάσθηκε να αποδεχθεί όρους. Οι [[Αυστρία|Αυστριακοί]], με ηγέτη τον νεότερο αδελφό του Καρόλου [[Φερδινάνδος Α', Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας|Φερδινάνδο]], συνέχισαν να πολεμούν τους Οθωμανούς στα ανατολικά. Με την Γαλλία ηττημένη, ο Κάρολος ασχολήθηκε με το να επιληφθεί ενός παλαιότερου προβλήματος: την [[Ένωση του Σμαλκάλντεν]].
Η [[Προτεσταντική Μεταρρύθμιση]] είχε ξεκινήσει στην Γερμανία το 1517. Ο Κάρολος, μέσω της θέσης του ως Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας, των σημαντικών
[[File:Europe As A Queen Sebastian Munster 1570.jpg|thumb|200px|''[[Europa regina]]'', associated with a Habsburg-dominated Europe under Charles V.]]
Πιθανόν ούσα πιο σημαντική για τη στρατηγική του Ισπανού βασιλιά, η Ένωση είχε συμμαχήσει με τους Γάλλους και προσπάθειες στη Γερμανία να υπονομευθεί η Ένωση απορρίφθηκαν. Η ήττα του Φραγκίσκου οδήγησε στην ακύρωση της συμμαχίας με τους Προτεστάντες και ο Κάρολος εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία. Πρώτα προσπάθησε μέσω της διαπραγμάτευσης στη [[Σύνοδος του Τρέντο|Σύνοδο του Τρέντο]] το 1545, αλλά η Προτεσταντική ηγεσία αισθανόμενη προδομένη από την στάση που κράτησαν οι Καθολικοί στη Σύνοδο, προχώρησε σε πόλεμο με ηγέτη τον Σάξονα [[Εκλέκτορας της Σαξονίας|εκλέκτορα]] [[Μαυρίκιος της Σαξονίας|Μαυρίκιο]]. Σε ανταπόκριση, ο Κάρλος επιτέθηκε στη Γερμανία ως επικεφαλής ενός μικτού Ολλανδοϊσπανικού στρατού, ελπίζοντας να αποκαταστήσει την Αυτοκρατορική εξουσία. Ο Αυτοκράτορας προσωπικά
Το 1526, ο Κάρολος νυμφεύθηκε την [[Ισαβέλλα της Πορτογαλίας|Ινφάντα Ισαβέλλα]], αδελφή του [[Ιωάννης Γ' της Πορτογαλίας|Ιωάννη Γ' της Πορτογαλίας]]. Το 1556 παραιτήθηκε από τις θέσεις του, δίνοντας την Ισπανική του αυτοκρατορία στον μόνο επιζώντα γιο του, [[Φίλιππος Β' της Ισπανίας|Φίλιππο Β' της Ισπανίας]], και την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στον αδελφό του, Φερδινάνδο. Ο Κάρολος αποσύρθηκε στο μοναστήρι της [[Ιούστε]] ([[Εξτρεμαδούρα]], Ισπανία), όπου φαίνεται να έπαθε [[νευρικός κλονισμός|νευρικό κλονισμό]], και πέθανε το 1558.
Γραμμή 92:
===Από το St. Quentin μέχρι τη Ναύπακτο (1556–1571)===
Η Ισπανία δεν ήταν ακόμη σε ειρήνη, καθώς ο επιθετικός [[Ερρίκος Β' της Γαλλίας]] ανήλθε στον θρόνο το 1547 και αμέσως ανανέωσε την σύγκρουση με την Ισπανία. Ο διάδοχος του Καρόλου, Φίλιππος Β',
[[Image:Thetriumphofdeath.jpg|thumb|250px|left|''[[Ο Θρίαμβος του Θανάτου]]'' (περ. 1562) από τον [[Πίτερ Μπρύγκελ ο Πρεσβύτερος|Πίτερ Μπρύγκελ τον Πρεσβύτερο]] αντικατοπτρίζει την αυξανόμενα σκληρή μεταχείριση που οι [[Δεκαεπτά Επαρχίες]] έλαβαν τον 16ο αιώνα]]
Γραμμή 98:
Ο Κάρολος και οι διάδοχοί του, ενώ ήταν πιο άνετοι και συμπαθούσαν περισσότερο την Ισπανία, την θεωρούσαν ως άλλο ένα κομμάτι της αυτοκρατορίας τους, αντί να την γαλουχήσουν και να την αναπτύξουν, όπως η Γαλλία, η Αγγλία, και οι Κάτω Χώρες ίσως έκαναν στις χώρες τους. Η επίτευξη των πολιτικών στόχων της δυναστείας των Αψβούργων – η οποία σήμαινε κυρίως την υπονόμευση της δύναμης της Γαλλίας, την διατήρηση της Καθολικής ηγεμονίας των Αψβούργων στη Γερμανία, και η αποδυνάμωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας – ήταν σημαντικότερη για τους Αψβούργους κυβερνήτες παρά η ευημερία της Ισπανίας. Αυτή η έμφαση θα συνεισέφερε στην παρακμή της Ισπανικής αυτοκρατορικής δύναμης.
Η [[Ισπανική Αυτοκρατορία]] είχε αναπτυχθεί ουσιαστικά από τις ημέρες του [[Καθολικοί Μονάρχες|Φερδινάνδου και της Ισαβέλλας]]. Οι Αυτοκρατορίες των [[Αζτέκοι|Αζτέκων]] και των [[Ίνκα]] κατακτήθηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου, από το 1519 μέχρι το 1521 και από το 1540 μέχρι το 1558, αντίστοιχα. Ισπανικοί οικισμοί ιδρύθηκαν στον Νέο Κόσμο: η [[Πόλη του Μεξικού]], η πιο σημαντική αποικιακή πόλη που ιδρύθηκε το 1524 για ναείναι το βασικό κέντρο διοίκησης του Νέου Κόσμου· η [[Φλόριντα]], που αποικήθηκε την δεκαετία του 1560 το [[Μπουένος Άιρες]], που ιδρύθηκε το 1536· και η [[Αντιβασιλεία της Νέας Γρανάδα|Νέα Γρανάδα]] (σύγχρονη [[Κολομβία]]), που αποικήθηκε την δεκαετία του 1530. Η [[Ισπανική Αυτοκρατορία]] στο εξωτερικό έγινε η πηγή του Ισπανικού πλούτου και δύναμης στην Ευρώπη.
[[Image:Battle of Lepanto 1571.jpg|thumb|right|300px|Η [[Ναυμαχία της Ναυπάκτου]], που σηματοδότησε το τέλος της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] ως κυρίαρχης ναυτικής δύναμης στη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]]]]
Η Ειρήνη του Κατώ-Καμπρεσί το 1559 τερμάτισε τον πόλεμο με τη Γαλλία, αφήνοντας την Ισπανία με σημαντικό πλεονέκτημα. Όμως, η κυβέρνηση είχε τεράστιο χρέος και κήρυξε πτώχευση εκείνο το έτος. Οι φιλοδοξίες του Φιλίππου ήταν πέραν των ικανοτήτων της χώρας του να τις πληρώσει, αν και ο άργυρος από το Μεξικό και το Περού κάπως αντιστάθμισαν τα πράγματα. Ακόμη και έτσι,τα περισσότερα έσοδα της κυβέρνησης ήταν από τους φόρους και τους δασμούς. Η [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]
===Ο προβληματισμένος βασιλιάς (1571–1598)===
Η περίοδος χαράς στη Μαδρίτη ήταν βραχύβια. Το 1566, ταραχές που δημιουργήθηκαν από τους [[Καλβινισμός|Καλβινιστές]] στις [[Ισπανικές Κάτω Χώρες]] (
[[Image:Francisco de Zurbarán 014.jpg|thumb|right|200px|''Η υπεράσπιση του [[Κάδιθ]]'', από τον [[Zurbarán]]]]
Γραμμή 117:
[[Image:Invincible Armada.jpg|thumb|left|250px|Η [[Ισπανική Αρμάδα]] (1588)]]
Για να κρατηθούν οι Κάτω Χώρες υπό έλεγχο απαιτείτο μια εκτενής δύναμη κατοχής, και η Ισπανία ήταν οικονομικά πιεσμένη μετά τη χρεοκοπία του 1576. Το 1584, ο Γουλιέλμος ο Σιωπηλός δολοφονήθηκε από έναν ημιπαράφρονα Καθολικό, και ο θάνατος του δημοφιλούς Ολλανδού ηγέτη της αντίστασης αναμενόταν να επιφέρει το τέλος του πολέμου· όμως αυτό δε συνέβη. Το 1586, η Βασίλισσα [[Ελισάβετ Α' της Αγγλίας]], υποστήριξε τους Προτεστάντες στις Κάτω Χώρες και τη Γαλλία, και ο [[Σερ Φράνσις Ντρέικ]] έκανε επιθέσεις εναντίον Ισπανών εμπόρων στην [[Καραϊβική]] και τον [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανό]], μαζί με μια συγκεκριμένα επιθετική επιχείρηση στο λιμάνι του [[Κάδιθ]]. Η Γαλλία και η Αγγλία επίσης υποστήριξαν τον
Η Ισπανία είχε επενδύσει στον θρησκευτικό πόλεμο στη Γαλλία μετά το θάνατο του Ερρίκου Β '. Το 1589, ο [[Ερρίκος Γ΄ της Γαλλίας|Ερρικός Γ´]], ο τελευταίος της γραμμής του [[Οίκος των Βαλουά|Οίκου των Βαλουά]], πέθανε στα τείχη του Παρισιού. Ο διάδοχός του, [[Ερρίκος Δ΄ της Γαλλίας]], ο πρώτος [[Οίκος των Βουρβόνων|Βουρβόνος]] βασιλιάς της Γαλλίας, ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη ικανότητα, κερδίζοντας σημαντικές νίκες εναντίον της Καθολικής Συμμαχίας στο Arques (1589) και στο Ivry (1590). Αποφασισμένοι να σταματήσουν τον Ερρίκο να γίνει βασιλιάς της Γαλλίας, οι Ισπανοί χώρισαν τον στρατό τους στις Κάτω Χώρες και εισέβαλαν στη Γαλλία το 1590.
===
[[Image:Velazquez-felipeIII.jpg|thumb|
Αντιμέτωπος με πολέμους εναντίον της Αγγλίας, της Γαλλίας και των Κάτω Χωρών, κάθε χώρα από τις οποίες είχε έναν ικανό ηγέτη, η ήδη πτωχευμένη Ισπανία είχε ήδη χάσει το πάνω χέρι.
|