Εβραϊκή γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
κύλινδρος ή κείμενο αντί "ρόλος" |
|||
Γραμμή 57:
=== Η Εβραϊκή ως ξεχωριστή Χαναανική διάλεκτος ===
Η πρώτη γραπτή μαρτυρία της μη Βιβλικής Εβραϊκής ως διακριτής γλώσσας, το ημερολόγιο της [[Γεζέρ]], ανάγεται στον 10ο αι. (περ. 925 π.Χ.) κατά την έναρξη της Μοναρχικής Περιόδου, τον καιρό των βασιλέων [[Δαβίδ]] και [[Σολομών]]τα. Το ημερολόγιο αυτό, το οποίο εντάσσεται στην περίοδο της Αρχαίας Βιβλικής Εβραϊκής, παρουσιάζει έναν κατάλογο εποχών και σχετικών αγροτικών εργασιών, γραμμένο σε επτά οριζόντιες και μία κάθετη γραμμή. Το ημερολόγιο αυτό οφείλει το όνομά του στην πόλη κοντά στην οποία βρέθηκε και είναι γραμμένο σε αρχαία
[[Αρχείο:Silwan-inscr.jpg|left|300px|thumb|Το επίθυρο της Σεβνά, από τον τύμβο ενός βασιλικού ακολούθου που βρέθηκε στη [[Σιλωάμ]], χρονολογείται τον 7ο αιώνα π.Χ.]]
Αρκετές παλαιότερες πινακίδες έχουν βρεθεί στην περιοχή με παρόμοιες γραφές σε άλλες
Μια αρχαία μαρτυρία είναι η διάσημη [[Μωαβιτική Λίθος]] (περ. 830 π.Χ.), γραμμένη στη μωαβιτική διάλεκτο, στην οποία αναφέρεται ο Μωαβίτης βασιλιάς Μησά καυχώμενος για τις νίκες του επί των Ισραηλιτών. Η Επιγραφή του [[Σιλωάμ]], κοντά στην [[Ιερουσαλήμ]], αποτελεί πρώιμο δείγμα Εβραϊκής. Βρέθηκε στον αγωγό που έκτισε ο βασιλιάς [[Εζεκίας]] κάτω από την πόλη του [[Δαβίδ]], προκειμένου να υδροδοτηθεί η Δεξαμενή του [[Σιλωάμ]]. Λιγότερο παλαιά δείγματα αρχαϊκής Εβραϊκής περιέχουν τα όστρακα που βρέθηκαν κοντά στη
=== Κλασική Εβραϊκή ===
Γραμμή 70:
* '''Αρχαϊκή Βιβλική Εβραϊκή''' (10ος – 6ος αι. π.Χ.): Αντιστοιχεί στο διάστημα μεταξύ της Μοναρχικής Περιόδου και της Βαβυλωνιακής Εξορίας, παρουσιάζεται δε σε ορισμένα κείμενα της Εβραϊκής [[Αγία Γραφή|Βίβλου]] ([[Τανάκ]]), κυρίως στο Άσμα του [[Μωυσής|Μωυσή]] ([[Έξοδος (βιβλίο)|Έξοδος]], κεφ. 15) και στο Άσμα της Δεβόρρας ([[Κριταί]], κεφ. 5). Αποκαλείται επίσης Παλαιά Εβραϊκή ή Παλαιοεβραϊκή. Χρησιμοποιούσε μια μορφή χαναανικής γραφής.
* '''Βιβλική Εβραϊκή''' (περί τον 6ο αι. π.Χ.): Αντιστοιχεί στο διάστημα της Βαβυλωνιακής Εξορίας και αντιπροσωπεύει σε μεγάλο βαθμό τον κύριο όγκο της Εβραϊκής [[Αγία Γραφή|Βίβλου]] που διαμορφώθηκε τότε. Αποκαλείται επίσης Κλασική Βιβλική Εβραϊκή (ή Κλασική Εβραϊκή, υπό στενή έννοια). Υιοθέτησε την αυτοκρατορική αραμαϊκή (συριακή) γραφή.
* '''Ύστερη Βιβλική Εβραϊκή''' (περ. 6ος – 4ος αι. π.Χ.): Αντιστοιχεί στην περσική περίοδο και αντιπροσωπεύεται από ορισμένα κείμενα της Εβραϊκής Βίβλου,
* '''Εβραϊκή των
* '''Μισναϊκή Εβραϊκή''' (1ος – 3ος ή 4ος αι. μ.Χ.): Αντιστοιχεί στη ρωμαϊκή περίοδο μετά την καταστροφή του Ναού στην [[Ιερουσαλήμ]] και αντιπροσωπεύεται από τον κύριο όγκο του [[Μισνά]] και της Τοσεφτά (του [[Ταλμούδ]]), καθώς και από
Μερικές φορές οι ανωτέρω φάσεις της ομιλουμένης Κλασικής Εβραϊκής διακρίνονται απλουστευτικά σε «Βιβλική Εβραϊκή» (περιλαμβάνοντας διάφορες διαλέκτους από τον 10ο αι. ως τον 2ο αι. π.Χ., καθώς και
=== Ραββινική Εβραϊκή ===
Γραμμή 80:
Ο όρος '''Ραββινική Εβραϊκή''' αναφέρεται γενικά στις εβραϊκές διαλέκτους που περιέχονται στο [[Ταλμούδ]], αν εξαιρέσουμε τις παραθέσεις από την Εβραϊκή [[Αγία Γραφή|Βίβλο]]. Οι διάλεκτοι αυτές συναποτελούν τη Μισναϊκή Εβραϊκή (ή Πρώιμη Ραββινική Εβραϊκή), η οποία ήταν ομιλουμένη γλώσσα, και την Ύστερη Ραββινική Εβραϊκή, η οποία ήταν γραφομένη γλώσσα.
Το πρωιμότερο τμήμα του [[Ταλμούδ]] είναι το [[Μισνά]], το οποίο εμφανίστηκε κατά το 200 μ.Χ. και είναι γραμμένο σε πρώιμη Μισναϊκή διάλεκτο. Το [[Ταλμούδ]] περιλαμβάνει επιπρόσθετα την Τοσεφτά με κείμενα αυτής της διαλέκτου, η οποία συναντάται επίσης σε ορισμένους
Έναν περίπου αιώνα μετά την εμφάνιση του [[Μισνά]], η Μισναϊκή Εβραϊκή περιέπεσε σε αχρησία ως ομιλουμένη γλώσσα. Το ύστερο τμήμα του [[Ταλμούδ]], η [[Γκεμαρά]], περιέχει σχόλια επί του [[Μισνά]] και της [[Τοσεφτά]] στην [[Αραμαϊκή γλώσσα|Αραμαϊκή]]. Παρ’ όλα αυτά, η Εβραϊκή επιβίωσε ως τελετουργική και γραφομένη γλώσσα με τη μορφή της ύστερης Ραββινικής Εβραϊκής, η οποία μερικές φορές συναντάται στο κείμενο της [[Γκεμαρά]].
Στο παρελθόν πιστευόταν ότι η Ραββινική Εβραϊκή δεν ήταν εν χρήσει στον κοινό λαό, αλλά αποτελούσε λόγια κατασκευή υπό την επίδραση της [[Αραμαϊκή γλώσσα|Αραμαϊκής]]. Εντούτοις, αναγνωρίζεται πλέον γενικά ότι οι [[Ραββίνος|Ραββίνοι]] δεν χρησιμοποιούσαν μια λόγια γλωσσική μορφή, αλλά μια μορφή της Εβραϊκής που αναπτύχθηκε τους τελευταίους αιώνες π.Χ. Μια έγκυρη πηγή αιτιολογεί αυτή τη θέση ως εξής: «Το εν λόγω συμπέρασμα απορρέει από μελέτη της φύσεως της γλώσσας και από παραθέσεις των ραββινικών κειμένων για τη χρήση της από τους απλούς ανθρώπους. Η κοινή χρήση της αναμφίβολα υπόκειται στην παρουσία της τόσο στον Χαλκούν
=== Μεσαιωνική Εβραϊκή ===
| |||