Κατάλογος βασιλέων της αρχαίας Σπάρτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ σήμανση για έλλειψη πηγών |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
Αυτός ο '''κατάλογος των βασιλέων της αρχαίας Σπάρτης''' απαριθμεί τους σημαντικούς ηγεμόνες της [[Αρχαία Ελλάδα|Ελληνικής]] [[Πόλη-κράτος|πόλης-κράτους]] της [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτης]]. Η Σπάρτη ήταν ασυνήθιστη μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών στο ότι διατήρησε τη βασιλεία της και πέρα από την [[Αρχαϊκή εποχή|αρχαϊκή εποχή]]. Ήταν ακόμα πιο ασυνήθιστη στο ότι είχε [[Διαρχία|δύο βασιλιάδες ταυτόχρονα]], που ονομάζονταν ''Αρχιγέται''<ref>{{cite book|last=Hall|first=Johnathan|title=A History of the Ancient Greek World|url=https://books.google.com/books?id=WGNH-oxXiAUC&pg=PA129 |publisher=Blackwell}}</ref>{{refn|group=σ|[[Αρχαία ελληνικά]]: ἀρχαγέται, πληθυντικός του ἀρχαγέτας, [[Δωρική διάλεκτος|δωρική μορφή]] του ἀρχηγέτης<ref>{{LSJ|a)rxage/tas|ἀρχαγέτας}}, {{LSJ|a)rxhge/ths|ἀρχηγέτης|ref}}.</ref>}} που προέρχονταν από δύο διαφορετικές [[Δυναστεία|δυναστικές γραμμές διαδοχής]]. Σύμφωνα με την παράδοση, οι δύο γραμμές, οι '''Αγιάδες''' και οι '''Ευρυποντίδες''', κατάγονταν αντίστοιχα από τον [[Ευρυσθένης|Ευρυσθένη]] και τον [[Προκλής|Προκλή]], απόγονοι του [[Ηρακλής|Ηρακλή]] που υποτίθεται ότι κατέκτησαν τη Σπάρτη δύο γενιές μετά τον [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]]. Οι δυναστείες όμως καθαυτές πήραν τα ονόματά τους από τους δίδυμους εγγονούς, τους βασιλιάδες Άγι Α΄ και Ευρυπών αντίστοιχα. Η γραμμή των Αγιάδων θεωρούνταν πιο αρχαία από αυτή των Ευριποντιδών<ref name="Cartledge, Paul, ''The Spartans'', Vintage Books, 2003">Cartledge, Paul, ''The Spartans'', Vintage Books, 2003.</ref>. Αν και υπάρχουν λίστες με πιο πρόσφατους Βασιλιάδες της Σπάρτης, υπάρχουν λίγα στοιχεία για την ύπαρξη βασιλιάδων πριν από περίπου τα μέσα του 6ου αιώνα προ Χριστού. Οι βασιλιάδες της Σπάρτης έτυχαν μεταθανάτιας [[Λατρεία Ηρώων (αρχαία Ελλάδα)|λατρείας]] όπως αυτή των Δωρικών [[Κατάλογος βασιλέων της Κυρήνης]]<ref>Pindar and the cult of heroes. By Bruno Currie Page 245 {{ISBN|0-19-927724-9}}.</ref>. Οι πρωτότοκοι γιοί των βασιλιάδων, ως διάδοχοι του θρόνου, ήταν τα μόνα αγόρια Σπαρτιάτες που εξαιρούνται ρητώς από την [[Σπαρτιατική αγωγή|Αγωγή]], μπορούσαν όμως να πάρουν μέρος σε αυτήν αν το επιθυμούσαν, κάτι που τους έδινε αυξημένο κύρος όταν ανέβαιναν στο θρόνο.
==Μυθικοί βασιλιάδες==
Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν στα αγόρια ονόματα από τους πατεράδες τους, έχοντας έτσι πατρωνυμικά ονόματα με το επίθεμα –ίδης. Έτσι για παράδειγμα, οι γιοί του [[Ατρέας|Ατρέα]] ήταν οι Ατρείδες. Στην περίπτωση των βασιλικών οίκων το πατρωνυμικό σχηματιζόταν από τον ιδρυτή ή μια προηγούμενη σημαντική μορφή. Έτσι, μια οικογένεια που βασίλευε μπορούσε να έχει περισσότερα από ένα ηγεμονικά ονόματα. Για παράδειγμα, ο Άγις Α΄ έδωσε το όνομά του στους Αγιάδες, αλλά ήταν ένα Ηρακλείδης, όπως και οι απόγονοί του.
Στις περιπτώσεις όπου η καταγωγή δεν ήταν γνωστή ή ήταν ελάχιστα γνωστή, οι Έλληνες έκαναν κάποιες υποθέσεις βασισμένες στην πολιτιστική τους ιδεολογία. Ένας λαός αντιμετωπιζόταν ως φυλή, που θεωρούνταν ότι καταγόταν από έναν πρόγονο του οποίου είχε το όνομα. Έπρεπε να είναι βασιλιάς, που ίδρυσε τη δυναστεία που έφερε αυτό το όνομα. Η μυθολογική αυτή αναγραφή είχε εφαρμογή ακόμα και στα ονόματα τόπων: θεωρούνταν ότι είχαν πάρει το όνομά τους από βασιλιάδες ή θεούς.
===Λελεγίδες===
Οι Λελεγίδες ήταν απόγονοι του [[Λέλεξ|Λέλεκα]], πρόγονος των [[Λέλεγες|Λελέγων]], [[Πελασγοί|Πελασγική]] φυλή που κατοικούσε στην κοιλάδα του Ευρώτα πριν τους έλληνες, και οι οποία σύμφωνα με μια μυθολογική γενεαλογία αναμείχτηκαν με τους Έλληνες
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.)!! Λελεγίδες !! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px|c. 1600 BC || [[Λέλεξ]] || γιος του [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]] ή του [[Ήλιος (μυθολογία)| Ήλιου]], ή λέγεται ότι ήταν αυτόχθων
|-
|περ. 1575 ||[[Μύλης]] || γιος του Λέλεκα
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 1550 BC ||[[ Ευρώτας (βασιλιάς)|Ευρώτας ]] || γιος του Μύλη, πατέρας της [[Σπάρτη (μυθολογία)|Σπάρτης]]
|}
=== Λακεδαιμονίδες ===
Οι Λακεδαιμονίδες περιέχουν Έλληνες από τη μυθολογική εποχή, που σήμερα αντιστοιχείται με την Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα. Με τη μυθολογική ανάλυση, η βασιλεία πέρασε από τους Λέλεγες στους Έλληνες.
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Λακεδαιμονίδες!! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px| περ. || [[Λακεδαίμονας]] || γιος του Δία, σύζυγος της Σπάρτης
|-
|περ. || [[Αμύκλας]] || γιος του Λακαιδέμονα, ίδρυσε τις [[Αμύκλες]]
|
|περ. || [[Άργαλος]] || γιος του Αμύκλα
|-
|περ. || [[Κυνόρτας]] || γιος του Αμύκλα
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. || Περιήρης|| γιος του Κυνόρτα
|-
|περ. || [[Οίβαλος]] || γιος του Κυνόρτα
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. || [[Τυνδάρεως]] || (πρώτη περίοδος βασιλείας). Γιος του Οίβαλου και πατέρας της [[Ελένη (μυθολογία)|Ωραίας Ελένης]].
|-
|περ. || Ιπποκόων || γιος του Οίβαλου και αδελφός του Τυνδάρεω
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. || Τυνδάρεως|| (δεύτερη περίοδος βασιλείας)
|}
:''Χρονολογία χωρίς έτος (μόνο "''περ.''") είναι άγνωστες''
===Ατρείδες===
Οι [[Ατρέας|Ατρείδες]] (λατινικά Atreidae) ανήκουν στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού, ή αλλιώς [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|Μυκηναϊκή περίοδο]]. Στην μυθολογία, αυτοί ήτνα οι Περσίδες. Καθώς το όνομα [[Ατρέας]] μαρτυρείται σε Χετιτικά έγγραφα, αυτή η δυναστεία μπορεί να είναι πρώιμη-ιστορική.
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Ατρείδες!! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px|περ. 1250 || [[Μενέλαος]] ||γιος του Ατρέα και σύζυγος της Ωραίας Ελένης
|-
|περ. δεκαετία 1150 ||[[Ορέστης]] || γιος του Αγαμέμνονα και ανιψιός του Μενέλαου
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. ||[[Τισαμενός]]||γιος του Ορέστη
|-
|περ. 1100 ||[[Δίων (μυθολογία)|Δίων]] || σύζυγος της [[Αμφιθέα (μυθολογία)|Αμφιθέας]], κόρης του [[Πρώνακτας|Πρώνακτα]]
|}
:''Χρονολογία χωρίς έτος (μόνο "''περ.''") είναι άγνωστες''
==Ηρακλείδες==
Οι Σπαρτιάτες Βασιλείς ως [[Ηρακλείδες]] θεωρούν ότι έλκουν την καταγωγή τους από τον [[Ηρακλής|Ηρακλή]], ο οποίος θεωρούσε ότι η μητέρα του καταγόταν από τον Περσέα. Εγκαταλείποντας την Πελοπόννησο, άρχισε μια ζωή περιπλάνησης. Οι Ηρακλείδες κατέληξαν στην κοιλάδα του Ευρώτα με τους [[Δωριείς]] που, τουλάχιστον σύμφωνα με το μύθο, εισέβαλαν εκεί σε μια περίοδο εισβολής που ονομάστηκε η επιστροφή των Ηρακλειδών, εκδιώκοντας τους Ατρείδες και τουλάχιστον ένα μέρος του Μυκηναϊκού πληθυσμού.
[[File:Pauly-Wissowa III,1, 0067.jpg|thumb|center|800px|Γενεαλογικό δέντρο των βασιλέων της Σπάρτης.]]
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Ηρακλείδες!! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px|περ. || [[Αριστόδημος ο Ηρακλείδης|Αριστόδημος|| γιος του Αριστόμαχου και σύζυγος της [[Αργεία]]ς
|-
|περ. || [[Θήρας]] ([[Αντιβασιλέας|αντιβασιλέας]]) || γιος του [[Αυτεσίωνας|Αυτεσίωνα]] και αδελφός της συζύγου του Αριστόδημου Αργείας {{refn|group=σ|[[Κάδμος|Κάδμια]] Θηβαϊκής καταγωγής.}} υπηρέτησε ως αντιβασιλέας για τους ανιψιούς του, Ευρυσθένη και Προκλή
|}
:''Χρονολογία χωρίς έτος (μόνο "''περ.''") είναι άγνωστες''
=== Δυναστεία των Αγιάδων ===
Η δυναστεία πήρε το όνομά της από το δεύτερο βασιλιά της, Άγι
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Αγιάδες!! Πληροφορίες
|-
|width=111px|περ. 930 || [[Ευρυσθένης]] || [[Κάθοδος των Δωριέων|Επιστροφή των Ηρακλειδών]]
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 930 – 900 {{refn|group=σ|Σύμφωνα με τον [[Απολλόδωρος|Απολλόδωρο]].}}|| [[Άγις Α΄]] || Υπέτασσε τους [[Είλωτες]]
|-
|περ. 900 – 870 || [[Εχέστρατος]] || Εκδίωξε τους [[Κυνουρία|Κυνουρούς]]{{refn|group=σ|Η Κυνουρία λέγεται ότι αποικίστηκε από τον Κύνουρο. Κυνουροί ληστές ήταν σύνηθες φαινόμενο στην περιοχή.}} που ήταν στην εξουσία
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 870 – 840 || [[Λαβώτας]]{{refn|group=σ|Ή Λαβώτης και Λεωβώτης.}} ||
|-
|περ. 840 – 820 || [[Δόρυσσος ο Λακεδαιμόνιος|Δόρυσσος]] ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 820 – 790 || [[Αγησίλαος Α΄]] ||
|-
|περ. 790 – 760 || [[Αρχέλαος ο Λακεδαιμόνιος|Αρχέλαος]] ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 760 – 758 || [[Τήλεκλος]] || Σκοτώθηκε από τους [[Αρχαία Μεσσηνία|Μεσσήνιους]]
|-
|περ. 758 – 741 || [[Αλκαμένης ο Λακεδαιμόνιος|Αλκαμένης ]] || Αρχίζει ο [[Α΄ Μεσσηνιακός Πόλεμος|Πρώτος Μεσσηνιακός Πόλεμος]]
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 741 – 665 || [[Πολύδωρος ο Λακεδαιμόνιος|Πολύδωρος]] ||Αρχίζει ο [[Β΄ Μεσσηνιακός Πόλεμος|Δεύτερος Μεσσηνιακός Πόλεμος]]. Σκοτώθηκε από τον [[Επώνυμος άρχοντας|Αθηναίο άρχοντα]] Πολέμαρχο<ref>A Classical Dictionary By John Lemprière. Pg [https://books.google.com/books?id=s6cTAAAAYAAJ&pg=PA618 618].</ref>
|-
|περ. 665 – 640 || [[
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 640 – 615 || [[Ανάξανδρος ο Λακεδαιμόνιος|Ανάξανδρος]] ||
|-
|περ. 615 – 590 || [[Ευρυκρατίδας ο Λακεδαιμόνιος|Ευρυκρατίδας]] ||
|- bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 590 – 560 || [[Λέων ο Λακεδαιμόνιος|Λέων]] ||
|-
|περ. 560 – 520 || [[Αναξανδρίδας Β΄]]|| [[Μάχη των Πεδών]]
|- bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 520 – 490 || [[Κλεομένης Α΄ της Σπάρτης|Κλεομένης Α]] || Αρχίζουν οι [[Περσικοί Πόλεμοι]]
|-
|περ. 490 – 480 || [[Λεωνίδας]] || [[Μάχη των Θερμοπυλών]]
|- bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 480 – 459 || [[Πλείσταρχος]] || Αρχίζει ο [[Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος]]
|-
|περ. 459 – 409 || [[Πλειστοάνακτας]] || Αρχίζει ο [[Πελοποννησιακός Πόλεμος|Δεύτερος Πελοποννησιακός Πόλεμος]]
|- bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 409 – 395 || [[Παυσανίας Α΄ ο Λακεδαιμόνιος| Παυσανίας]]|| Βοήθησε την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Αθήνα. [[Σπαρτιατική ηγεμονία]]
|-
|περ. 395 – 380 || [[Αγησίπολις Α΄]] || Αρχίζει ο [[Κορινθιακός Πόλεμος]]
|- bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 380 – 371 || [[Κλεόμβροτος Α΄]] ||
|-
|περ. 371 – 369 || [[Αγησίπολις Β΄]]{{refn|group=σ|Ο Αγησίπολις Β΄, διακεκριμένος βασιλιάς της Σπάρτης, όταν ρωτήθηκε ποια ήταν η μεγαλύτερη αρετή, η ανδρεία ή η δικαιοσύνη, απάντησε: "Χωρίς να υποστηρίζεται από τη δικαιοσύνη, η ανδρεία είναι άχρηστη. Και αν όλοι οι άντρες ήταν δίκαιοι, δεν θα χρειαζόταν η ανδρεία".}} ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 369 – 309 || [[Κλεομένης Β΄]] || Αρχίζει ο [[Τρίτος ιερός πόλεμος]]
|-
|περ. 309 – 265 || [[Αρεύς Α΄]] || Σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον του [[Αριστόδημος ο Ηρακλείδης|Αριστόδημου]], τυράννου της [[Μεγαλόπολη]]ς
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 265 – 262 || [[Ακρότατος ο Λακεδαιμόνιος|Ακρότατος ]] ||
|-
|περ. 262 – 254 || [[Αρεύς Β΄]]<ref>A Prosopography of Lacedaemonians, Part 396. By Alfred S. Bradford. Page [https://books.google.com/books?id=yW1tZQgFlnMC&pg=PA44 44].</ref> ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 254 – 242 || [[Λεωνίδας Β΄]] || Εκθρονίστηκε για μικρό διάστημα ενώ ήταν σε εξορία για να αποφύγει δίκη
|-
|περ. 242 – 241 ||[[ Κλεόμβροτος Β΄]] ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 241 – 235 || [[Λεωνίδας Β΄]] ||
|-
|περ. 235 – 222 || [[Κλεομένης Γ΄ της Σπάρτης|Κλεομένης Γ΄]] ||
|-
|}
=== Δυναστεία των Ευρυποντιδών ===
Η Δυναστεία έχει πάρει το όνομά της από τον τρίτο βασιλιά της, Ευρυπών. Δεν φαίνεται στη λίστα ο [[Λυκούργος (νομοθέτης)|Λυκούργος]] ο νομοθέτης, μικρότερος γιος των Ευρυποντιδών, που υπηρέτησε ως αντιβασιλέας για σύντομο διάστημα είτε για τον Χαρίλαο (780-750) ή για τον Λαβώτα (870-840) των Αγιάδων.
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Ευρυποντίδες!! Πληροφορίες
|-
|width=123px|περ. 930 || [[Προκλής]] || [[Κάθοδος των Δωριέων]]
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 890 || [[Σόος]]|| Γιος του Προκλή και πατέρας του Ευρύποντα
|-
|περ. 890 – 860 || [[Ευρυπών]] ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 860 – 830 || [[Πρύτανις ο Λακεδαιμόνιος|Πρύτανις]] ||
|-
|περ. 830 – 800 || [[
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 800 – 780 || [[Εύνομος της Σπάρτης|Εύνομος]] ||
|-
|περ. 780 – 750 || [[Χαρίλαος ο Λακεδαιμόνιος|Χαρίλαος]]|| Προστατευόμενος, μαθητής και ανιψιός του Λυκούργου. Πόλεμος με τους [[Άργος|Αργίους]], και καταστροφή της μεθόριας πόλης της Αίγυδος (Αἴγυς) <ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0064:entry=aegys-geo Dictionary of Greek and Roman Geography (1854)William Smith, LLD, Ed., AEGYS]</ref>.
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 750 – 725 || [[Νίκανδρος της Σπάρτης|Νίκανδρος]] || [[Α΄ Μεσσηνιακός Πόλεμος|Πρώτος Μεσσηνιακός Πόλεμος]]
|-
|περ. 725 – 675 || [[Θεόπομπος ο Λακεδαιμόνιος|Θεόπομπος]] | [[Β΄ Μεσσηνιακός Πόλεμος|Δεύτερος Μεσσηνιακός Πόλεμος]]
|}
{{Col-begin}}
Υπάρχουν δύο λίστες με βασιλιάδες:
{{Col-2}}
''Σύμφωνα με τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]], VIII: 131''
{| border="0" width=500px
! Έτος (π.Χ.) !! Ευρυποντίδες!! Πληροφορίες
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=123px|περ. 675 – 645 || Αναξανδρίδας Α ||
|-
||| [[Αρχίδαμος Α΄]]
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|||Αναξίλας ||
|-
||| Λεοτυχίδας Α΄||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
||| Ιπποκρατίδας ||
|-
||| Ηγησίλαος||
|-
|}
{{Col-2}}
''Σύμφωνα με τον [[Παυσανίας|Παυσανία]], III, 7: 5-6''
{| border="0" width=500px
! Έτος (π.Χ.) !! Ευρυποντίδες!! Πληροφορίες
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=123px|περ. 645 – 625 || [[Ζευξίδαμος ο Λακεδαιμόνιος|Ζευξίδαμος]] ||
|-
|περ. 625 – 600 || [[Αναξίδαμος ο Λακεδαιμόνιος|Αναξίδαμος]] ||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 600 – 575 || [[Αρχίδαμος Α΄]] ||
|-
|περ. 575 – 550 || [[Αγασικλής Ευρυποντιδών|Αγασικλής]]<ref>[https://books.google.com/books?id=ZWcMAAAAIAAJ Plutarch's Lives]: Marcus Crassus.-Sertorius.-Eumenes.-[https://books.google.com/books?id=ZWcMAAAAIAAJ&pg=PA158 Agesilaus].-Pompeius. By [[Plutarch]].</ref> || Σύγχρονος του Λεωνίδα. Τέλος των Μεσσηνιακών πολέμων
|}
{{Col-end}}
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Ευρυποντίδες!! Πληροφορίες
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=123px|περ. 550 – 515 || [[Αρίστων του Αγασικλή|Αρίστων]] || [[Μάχη των Πεδών]].
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 515 – 491 || [[Δημάρατος της Σπάρτης|Δημάρατος]] || Αρχή των [[Περσικοί Πόλεμοι|Περσικών Πολέμων]]
|-
|περ. 491 – 469 || [[Λεωτυχίδας ο Λακεδαιμόνιος|Λεωτυχίδας]] ||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 469 – 427 || [[Αρχίδαμος Β΄]] || [[Πρώτος Πελοποννησιακός Πόλεμος]]. Αρχή του [[Πελοποννησιακός Πόλεμος|Δεύτερου Πελοποννησιακού Πολέμου]]
|-
|περ. 427 – 401 {{refn|group=σ|name="ή 400"|ή 427 – 400}} [[Άγις Β΄]] || [[Σπαρτιατική ηγεμονία]]. Επιτέθηκε στην [[Επίδαυρος|Επίδαυρο]], [[Λεύκτρα Βοιωτίας|Λεύκτρα]]{{refn|group=σ|Και κατόπιν, μετά τα [[Κάρνεια]].}} [[Καρυές]], Ορχομενό, και [[Μαντίνεια Αρκαδίας|Μαντίνεια]]. Εισέβαλε στην [[Αργολίδα]]. Δημιουργία Συμβουλίου Πολέμου{{refn|group=σ|Αποτελούμενο από 10 Σπαρτιάτες.}} που δημιουργήθηκε για να ελέγχει τις εξουσίες του
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 401 {{refn|group=σ|name="ή 400"}} – 360 || [[Αγησίλαος Β΄ της Σπάρτης|Αγησίλαος Β΄]] ||Αρχίζει ο [[Κορινθιακός Πόλεμος]]
|-
|περ. 360 – 338 || [[Αρχίδαμος Γ΄]] ||Αρχίζει ο [[Τρίτος ιερός πόλεμος]]
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 338 – 331 || [[Άγις Γ΄]] ||
|-
|περ. 331 – 305 || [[Ευδαμίδας Α΄]] ||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 305 – 275 || [[Αρχίδαμος Δ΄]] ||
|-
|περ. 275 – 245 || [[Ευδαμίδας Β΄]] ||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 245 – 241 || [[Άγις Δ΄]]||
|-
|περ. 241 – 228 || [[Ευδαμίδας Γ΄]] ||
|-
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 228 – 227 || [[Αρχίδαμος Ε΄]] ||
|-
|περ. 227 – 221 ||[[ Ευκλείδας Αγιαδών|Ευκλείδας]] ||Στη πραγματικότητα Αιγιάδας. Τοποθετήθηκε από τον Κλεομένη Γ΄{{refn|group=σ|Τον αδελδό του Ευκλείδα}} στη θέση του Αρχίδαμου Ε΄
|}
===Δημοκρατική μοναρχία ===
Μετά την ήταν του Κλεομενη Γ΄ εναντίον του [[Αντίγονος Γ΄ Δώσων|Αντίγονου Γ΄] ] της [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδονίας]] και της [[Αχαϊκή Συμπολιτεία|Αχαϊκής Συμπολιτείας]] στη [[Μάχη της Σελλασίας]], το Σπαρτιατικό σύστημα άρχισε να καταρρέει. Η Σπάρτη ήταν δημοκρατία από το 221 ως το 219 π.Χ. Η διαρχική μοναρχία αποκαταστάθηκε το 219.
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Μοναρχία!! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px|περ. 219 – 215 || [[Αγησίπολις Γ΄]] ||ο τελευταίος Αγιάδας, εκθρονίστηκε από το Λυκούργο
|-
|περ. 219 – 210 || [[Λυκούργος Ευρυποντιδών|Λυκούργος]] ||
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 210 – 206 || [[Πέλοπας ο Λακεδαιμόνιος|Πέλοπας]] ||γιος του Λυκούργου, και τελευταίος βασιλιάς και των δύο παλιών δυναστειών
|}
==Τύραννοι==
{| border="0" width=777px
! Έτος (π.Χ.) !! Τυραννίδα!! Πληροφορίες
|-bgcolor="#cdcdcd"
|width=111px|περ. 210–207 || [[Μαχανίδας]] || αντιβασιλέας του Πέλοπα
|-
|περ. 206–192 || [[Νάβις]] || πρώτος αντιβασιλέας του Πέλοπα, κατόπιν σφατεριστής, ισχυριζόμενος καταγωγή από τον Ευρυποντίδα βασιλιά Δημάρατο
|-bgcolor="#cdcdcd"
|περ. 192 ||Λακωνικός ||ο τελευταίος γνωστός βασιλιάς της Σπάρτης από τη δυναστεία των Ηρακλειδών
|-bgcolor="#cdcdcd"
|}
Η [[Αχαϊκή Συμπολιτεία]] προσαρτά τη Σπάρτη το 192 π.Χ.
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en| List of kings of Sparta}}
==Σημειώσεις και παραπομπές==
;Σημειώσεις
{{reflist|group=σ}}
;Παραπομπές
{{reflist}}
==Βιβλιογραφία==
* The Cyclopædia, Volume 20. By Abraham Rees. Page [https://books.google.com/books?id=rvH8ra5JriwC&pg=PT157 157]+ (List of kings of Sparta on pg. [https://books.google.com/books?id=rvH8ra5JriwC&pg=PT164 164]).
* Sir William Smith, [https://books.google.com/books?id=uUPhhcdSACQC A New Classical Dictionary of Greek and Roman Biography, Mythology, and Geography]: Partly Based Upon the Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Harper & Brothers, 1851.
* Sir William Smith. [https://books.google.com/books?id=ok4pAAAAYAAJ Abaeus-Dysponteus]. J. Murray, 1890.
* Sir William Smith. A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: [https://books.google.com/books?id=diQkGQcmb7QC Earinus-Nyx]. J. Murray, 1876.
* William Smith (Ed.) A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology: [https://books.google.com/books?id=f-5WAAAAMAAJ Oarses-Zygia]. J. Murray, 1880.
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
*
*[http://www.livius.org/so-st/sparta/agiads_and_eurypontids.html Eurypontids and Agiads] by Jona Lendering
{{Αρχαίοι και μυθικοί βασιλείς της Σπάρτης}}
{{Θέματα Αρχαίας Ελλάδας}}
[[Κατηγορία:Βασιλείς της αρχαίας Σπάρτης
[[Κατηγορία:Κατάλογοι αρχαίας Ελλάδας
| |||