Κατάδεσμος της Πέλλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''[[κατάδεσμος]] της Πέλλας''' είναι μια κατάρα (''αρά'') ή [[Μαγεία|μαγική]] επωδός γραμμένη σε [[Μολύβδινη πινακίδα|φύλλο μολύβδου]] καιη οποία χρονολογείται στον 4ο ή 3ο αιώνα π.Χ. Βρέθηκε στην [[Νομός Πέλλας|Πέλλα]] το [[1986]] και δημοσιεύτηκε στο ''Hellenic Dialectology'' Journal το [[1993]].

Είναι ερωτική μαγική επωδός από μια γυναίκα, πιθανώς ονόματι ''Δαγίνα'', της οποίας ο εραστής ''Διονυσοφών'' επρόκειτο να νυμφευθεί την ''Θετίμα'' ("«εκείνη που τιμά τους θεούς"»). Στην [[Αττική διάλεκτος|Αττική διάλεκτο]], το όνομά της θα έπρεπε να είναιήταν ''Θεοτίμη''. Επικαλείται τον "«Μάκρωνα και τους δαίμονες"» (''παρκαττίθεμαι μάκρωνι και τοις δαίμοσι'', [Αττικ. ''παρακατατίθεμαι'') να μεταστρέψουν τον Διονυσοφώντα (''το φως του Διονύσου'') να παντρευτεί εκείνην αντί της Θετίμας, και ποτέ να μην παντρευτεί άλλη γυναίκα εκτός αν η ίδια ξετυλίξει τον κατάδεσμο.

Η [[γλώσσα]] αναγνωρίζεται ως Βορειοδυτική Ελληνική ή Δωρική Ελληνική και τοη χαμηλόχαμηλή κοινωνικόκοινωνική ''status''θέση της συγγραφέως, όπως φαίνεται από το λεξιλόγιό της και την πίστη της στη μαγεία, υπονοεί ότι μια διακριτή μορφή της Δωρικής ομιλείτο στην Πέλλα στην εποχή που γράφτηκε η πινακίδα.

Οι Brixhe και Panayotou (1994:209) τη θεωρούν Μακεδονικήςμακεδονικής προέλευσης, αλλά υποδεικνύουν ότι ο [[πληθυσμός]] της Πέλλας δεν ήταν ομογενώς αυτόχθων και προτιμούν να αναμένουν την ανακάλυψη ενός δεύτερου ευρήματος πριν προβούν σε οριστικές δηλώσεις.

Ακόμη και πριν την ανακάλυψη του κατάδεσμου της Πέλλας το 1986, έχει καταγραφεί ότι η Δωρική Ελληνική ομιλείτο πιθανώς στην προελληνιστική [[Μακεδονία]] ως δεύτερη διάλεκτος.<ref>Rhomiopoulou, 1980</ref>

Η πινακίδα [http://www.duke.edu/web/classics/grbs/jordan.pdf χρονολογήθηκε από τους αρχικούς ερευνητές της] στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. ή ενωρίτεροννωρίτερα (γράμματα, συλλαβισμός). Την χρονολόγηση αμφισβητεί ο καθ. Έντμοντς του Bryn Mawr College, που αντιπροτείνει τον 3ο αιώνα π.χ.Στην άποψη περί 4ου αι. συγκατατίθεται το ''[[Κλασικό Λεξικό της Οξφόρδης]]'', στο οποίο ο καθ. Ολιβιέ Μασσόν (Olivier Masson_Masson) γράφει: "«''Αντίθετα από προγενέστερες απόψεις που θεωρούσαν την Μακεδονική Αιολική διάκετοδιάλεκτο (O.Hoffmann), θα πρέπει να σκεφτούμε πλέον ότι υφίσταται σχέση με τη Βορειοδυτική Ελληνική (Λοκρική, Αιτωλική, Φωκιδική, Ηπειρωτική). Τούτη η άποψη υποστηρίζεται από μια πρόσφατη ανακάλυψη ενός κατάδεσμου του 4ου αι. π.Χ. στην Πέλλα, που θα μπορούσε να είναι το πρώτο μαρτυρημένο 'Μακεδονικόμακεδονικό' κείμενο (δημοσίευση E. Voutyras, βλ. Bulletin Epigraphique in Rev. Et. Grec. 1994, no.413). Το κείμενο περιλαμβάνει το επίρρημα '''οπόκα''', το οποίο δεν είναι θεσσαλικό.»''" (OCD, 1996, pp 905, 906).

Της ίδιας άποψης<ref>http://www.otago.ac.nz/classics/events/conferences/programme.pdf</ref> είναι ο Τζέιμς Λ. Ο'Νιλ (James L. O'Neil του πανεπιστήμιου του Σίδνεϊ). Στην παρουσίαση της επιγραφής το [[2005]] στο '''Συνέδριο της Αυστραλασιατικής Εταιρείας Κλασσικών Σπουδών''', με τίτλο '''"Δωρικές Μορφέςμορφές σε Μακεδονικέςμακεδονικές Επιγραφές"επιγραφέ''' (abstract)ς γράφει: "«''Ένας κατάδεσμος του 4ου π.Χ. αι. από την Πέλλα υποδεικνύει τύπους καθαρά Δωρικούς, αλλά σε μια διαφορετική μορφή της Δωρικής από όλες τις δυτικές διαλέκτους των περιοχών που συνόρευαν με τη Μακεδονία. Άλλες τρεις, πολύ σύντομες, επιγραφές του 4ου αι. είναι αναμφίβολα Δωρικές. Δείχνουν ότι ομιλείτο στην Μακεδονία μια δωρική διάλεκτος, από τους δυτικούς τύπους των ελληνικών ονομάτων που βρέθηκαν στην Μακεδονία. Ωστόσο, μεταγενέστερες μακεδονικές επιγραφές είναι γραμμένες στην Κοινή, στην οποία αποφεύγονται τόσο οι δωρικοί τύποι όσο και η μακεδονική προφορά των συμφώνων. Η αυτόχθων μακεδονική διάλεκτος φαίνεται πως έγινε ακατάλληλη για γραπτά κείμενα.»''"