Ιώ (δορυφόρος): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 73:
Η '''Ιώ''' ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]]: '''Io''') ή '''Δίας I''', είναι ο τρίτος κατά σειρά μεγέθους [[φυσικός δορυφόρος|δορυφόρος]] του [[Πλανήτης|πλανήτη]] [[Δίας (πλανήτης)|Δία]]. Ανακαλύφθηκε από τον [[Γαλιλαίος Γαλιλέι|Γαλιλαίο]] τον Ιανουάριο του [[1610]] και σχεδόν συγχρόνως από τον Γερμανό αστρονόμο [[Μάγερ Σίμων|Μάγερ Σίμωνα]], γνωστότερο ως Μάριο (1570-1624). Παρουσιάζει την εντονότερη ηφαιστειακή δραστηριότητα στο ηλιακό σύστημα.
Με πάνω από 400 ενεργά [[ηφαίστειο|ηφαίστεια]], η Ιώ είναι το πιο δραστήριο γεωλογικώς αντικείμενο στο Ηλιακό Σύστημα.<ref name="book">{{cite book |title=Encyclopedia of the Solar System |chapter=Io: The Volcanic Moon |author=Rosaly MC Lopes |publisher=Academic Press |date=2006 |editor1=Lucy-Ann McFadden |editor2=Paul R. Weissman |editor3=Torrence V. Johnson |pages=419–431 |isbn=978-0-12-088589-3}}</ref><ref name="Lopes2004">{{cite journal |title=Lava lakes on Io: Observations of Io’s volcanic activity from Galileo NIMS during the 2001 fly-bys |journal=Icarus |last=Lopes |first=R. M. C. |display-authors=etal |pages=140–174 |volume=169 |issue=1 |date=2004 |doi=10.1016/j.icarus.2003.11.013 |bibcode=2004Icar..169..140L}}</ref> Αυτή η η ακραία γεωλογικά δραστηριότητα είναι αποτέλεσμα της [[Tidal heating of Io|tidal heating]] from friction generated within Io's interior as it is pulled between Jupiter and the other Galilean satellites—[[Europa (moon)|Europa]], [[Γανυμήδης (δορυφόρος)|Γανυμήδη]] and [[Callisto (moon)|Callisto]]. Several volcanoes produce plumes of [[sulfur]] and [[sulfur dioxide]] that climb as high as {{convert|500|km|mi|sigfig=1|abbr=on}} above the surface.
Γραμμή 82:
Αν και ο [[Simon Marius]] δεν πιστώθηκε την εξ ολοκλήρου ανακάλυψη των δορυφόρων του Γαλιλαίου, τα ονόματα που έδωσε στους δορυφόρους υιοθετήθηκαν τελικά. Στη δημοσίευσή του ''Mundus Iovialis anno M.DC.IX Detectus Ope Perspicilli Belgici'' το 1614, πρότεινε αρκετά εναλλακτικά ονόματα για τους εσωτερικότερους από τους μεγάλους δορυφόρους του Δία, ανάμεσά τους "Ο Ερμής του Δία" και "Ο Πρώτος από τους Πλανήτες του Διός".<ref name="Marius">{{cite book |last=Marius |first=S. |authorlink=Simon Marius |date=1614 |title=Mundus Iovialis anno M.DC.IX Detectus Ope Perspicilli Belgici |trans-title=The World of Jupiter discovered in the year 1609 by Means of a Belgian spy-glass |url=http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1916Obs....39..367./0000367.000.html}}</ref> Βάσει μιας πρότασης του Γιοχάννες Κέπλερ τον Οκτώβριο του 1613, επινόησε ακόμα μια ονοματολογική σύμβαση για κάθε φεγγάρι που ονομαζόταν από μια ερωμένη του [[Ελληνική μυθολογία|Ελληνικό μυθολογικό]] [[Δίας|Δία]] ή τον αντίστοιχο του [[Ρωμαϊκή μυθολογία|ρωμαϊκό]] [[Γιούπιτερ]]. Ονόμασε τα εσώτερα μεγάλα φεγγάρια του Δία από την ελληνική μυθολογική μορφή [[Ιώ (μυθολογία)|Ιώ]].<ref name="Marius"/><ref name="Marius2">{{cite journal |last=Marius |first=S. |authorlink=Simon Marius |date=1614 |title=Mundus Iovialis anno M.DC.IX Detectus Ope Perspicilli Belgici |url=http://galileo.rice.edu/sci/marius.html}} (in which he [http://galileo.rice.edu/sci/observations/jupiter_satellites.html attributes the suggestion] to Johannes Kepler)</ref> Τα ονόματα ου Μάριους δεν υιοθετήθηκαν ευρέως μέχρι μερικούς αιώνες μετά, και στην πλειονότητα της πρώιμης αστρονομικής βιβλιογραφίας, η Ιώ αναφερόταν γενικά με τον [[Ρωμαϊκοί αριθμοί|Ρωμαϊκό αριθμητικό]] ορισμό (σύστημα που εισήγαγε ο Γαλιλαίος) ως "{{nowrap|Jupiter I}}",<ref>{{cite web |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Io |title=Io: Overview |publisher=NASA |date= |accessdate=5 March 2012}}</ref> ή ως "ο πρώτος δορυφόρος του Δία".<ref name="Barnard1894"/><ref name="Barnard1891"/>
Χαρακτηριστικά της Ιώς έχουν πάρει το όνομά τους από χαρακτήρες και τοποθεσίες από ο μύθο της Ιώς, καθώς επίσης και από θεότητες της φωτιάς, των ηφαιστείων, του Ήλιου και της βροντής της καταιγίδας από διάφορους μύθους, και χαρακτήρες και τοποθεσίες από την ''[[Θεία Κωμωδία|Κόλαση]]'' του [[Ντάντε Αλιγκέρι|Δάντη]]: names appropriate to the volcanic nature of the surface.<ref name="NameCategories">{{cite web |url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/append6.html |title=Categories for Naming Features on Planets and Satellites |publisher=U.S. Geological Survey |first=Jennifer |last=Blue |date= |accessdate=12 September 2013}}</ref> Since the surface was first seen up close by ''[[Voyager 1]]'',
== Δομή ==
| |||