Ενετοκρατία στην Κρήτη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Το νησί της Κρήτης πριν την πτώση του στους Βενετούς ανήκε στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι τα γεγονότα της [[Τέταρτη Σταυροφορία|Τέταρτη Σταυροφορίας]] και την διαίρεση των επαρχιών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.Η Κρήτη,αρχικά,παραχωρήθηκε στον [[Βονιφάτιος ο Μομφερρατικός|Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό]] ωστόσο αυτός, ανίκανος να διοικήσει τον νησί το πούλησε στην Βενετία.Ενετικά στρατεύματα κατέλαβαν το νησί το 1205 αλλά η κυριαρχία τους σταθεροποιήθηκε το 1212 λόγω αντιθέσεων από την εχθρική προς τους Βενετούς [[Δημοκρατία της Γένοβας]].Έκτοτε το νησί οργανώθηκε με βάση τα ενετικά πρότυπα και διαιρέθηκε σε έξι περιφέρειες. Το νησί της [[Τήνος|Τήνου]] και των [[Κύθηρα|Κύθηρων]] εντάχθηκαν επίσης υπό την επήρεια της Γαληνοτάτης. Στις αρχές του 14ου αιώνα η διοικητική οργάνωση του νησιού άλλαξε και η Κρήτη οργανώθηκε σε τέσσερις περιφέρειες, σχεδόν ταυτόσημες με αυτές της τωρινής περιφερειακής οργάνωσης της περιφερειακής ενότητας της Κρήτης.

Κατά την διάρκεια των δύο πρώτων αιώνων της ενετικής διοίκησης τα επεισόδια και οι συγκρούσεις από τους ορθόδοξους κρητικούς ήταν συχνές έναντι των καθολικών Ενετών. Η βοήθεια των κρητικών από την [[Αυτοκρατορία της Νίκαιας ]]<nowiki/>ήταν συχνή. Δεκατέσσερις συγκρούσεις αριθμούνται μεταξύ του 1207 και την τελευταία κύρια σύγκρουση της [[Δημοκρατία του Αγίου Τίτου|Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου]] το 1360.Έκτοτε και παρ' όλες τις συχνές επιδρομές των Τούρκων το νησί δέχτηκε τον ενετικό ζυγό και άνοιξε την πόρτα για την Ιταλική [[Αναγέννηση]]. Ως αποτέλεσμα προκλήθηκε μια καλλιτεχνική και λογοτεχνική αναγέννηση στην Κρήτη που αποτυπώνεται με την ίδρυση της [[Κρητική Σχολή|Κρητικής Σχολής]],που αποκορυφώθηκε με τα έργα του [[Ελ Γκρέκο]], καθώς και με τα λογοτεχνικά αριστουργήματα [[Ερωτόκριτος]] και [[Ερωφίλη ]]<nowiki/>γραμμένα με χρήση του τοπικού ιδιώματος.

Μετά την οθωμανική κατάληψη της Κύπρου το 1571 η Κρήτη ήταν η μοναδική θαλάσσια ενετική κτήση.Η στρατιωτική αδυναμία της Βενετίας σε συνδυασμό με τον πλούτο και την σημαντική γεωπολιτική θέση της Κρήτης στην Ανατολική Μεσόγειο προσέλκυσε το ενδιαφέρον της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Στον καταστρεπτικό [[Μεγάλος Κρητικός Πόλεμος|Μεγάλο Κρητικό Πόλεμο]] οι δύο αυτές πλευρές πολέμησαν για τον έλεγχο της Κρήτης. Οι Οθωμανοί γρήγορα περικύκλωσαν την Κρήτη αλλά απέτυχαν να καταλάβουν την Κάντια λόγω της ναυτικής υπεροχής των Ενετών αλλά και άλλα θέματα που ξέσπασαν στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας μέχρι το 1669 που η πρωτεύουσα του νησιού έπεσε υπό οθωμανικό ζυγό. Μόνο τρία φρούρια,εκείνα της [[Σούδα Κρήτης (νησί)|Σούδας]], της [[Γραμβούσα Χανίων|Γραμβούσας ]]<nowiki/>και της [[Σπιναλόγκα|Σπιναλόγκας]] παρέμειναν υπό ενετική κυριαρχία. Προσπάθειες ανακατάληψης του νησιού από τους Ενετούς κατά την διάρκεια του [[Έκτος Βενετοτουρκικός πόλεμος|Έκτου Βενετοτουρκικού πολέμου]] απέτυχαν και τα τελευταία ενετικά κτίσματα καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς το 1715 κατά την διάρκεια του [[Έβδομος Βενετοτουρκικός πόλεμος|Έβδομου Βενετοτουρκικού πολέμου]].