Μεσαίωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 285:
[[Αρχείο:Pistoia 200310 038 Crucifixion crop.JPG|μικρογραφία|320px|δεξιά|''«Η Σταύρωση», λεπτομέρεια από τον άμβωνα του Αγίου Ανδρέα στην [[Πιστόια]], έργο του [[Τζιοβάνι Πιζάνο]] (περ. 1300).'']]Το τελευταίο στάδιο της ευρωπαϊκής μεσαιωνικής ιστορίας αντιστοιχεί πολιτισμικά στο [[Τρετσέντο]] και στην [[Αναγέννηση|Πρώιμη Αναγέννηση]] της ιταλικής τέχνης, παρόλο που η Βόρεια Ευρώπη και η [[Ισπανία]] συνέχισαν να χρησιμοποιούν παραλλαγές του [[Γοτθική τέχνη|γοτθικού ύφους]], ολοένα και πιο περίτεχνου καθώς ο 15<sup>ος</sup> αιώνας βρισκόταν σε εξέλιξη. Ο [[Διεθνής γοτθικός ρυθμός|Διεθνής Γοτθικός Ρυθμός]] ήταν η επικρατούσα τάση στις ευρωπαϊκές αυλές στις δεκαετίες λίγο πριν και λίγο μετά το 1400, παράγοντας αριστουργήματα όπως το εικονογραφημένο χειρόγραφο γνωστό ως ''«Très Riches Heures du Duc de Berry»''.<ref name="Benton253">Benton (2002), σσ. 253–256.</ref> Σε ολόκληρη την ήπειρο η κοσμική τέχνη συνέχισε να εξαπλώνεται τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Το 15<sup>ο</sup> αιώνα η κοινωνική τάξη των εμπόρων της Ιταλίας και της [[Φλάνδρα]]ς ήταν ο βασικός χρηματοδότης μιας πλούσιας παραγωγής έργων, παραγγέλνοντας για παράδειγμα προσωπικά πορτραίτα-ελαιογραφίες, καθώς και πληθώρα πολυτελών αντικειμένων όπως κοσμήματα, κασετίνες από [[ελεφαντόδοντο]], περίτεχνα μπαούλα και [[Πορσελάνη|πορσελάνινα]] αγγεία. Παρόλο που οι βασιλείς ήταν οι ιδιοκτήτες τεράστιων συλλογών από πιατικά και παρόμοια αντικείμενα, ελάχιστα σώζονται στις μέρες μας.<ref name="Lightbown78">Lightbown (1978), σελ. 78.</ref> Επίσης αναπτύχθηκε η ιταλική [[μεταξουργία]], σε τέτοιο βαθμό ώστε οι Εκκλησίες και οι ευγενείς της Δύσης δεν ήταν πλέον υποχρεωμένοι να βασίζονται στα είδη εισαγωγής από το βυζαντινό και τον ισλαμικό κόσμο. Στη Γαλλία και τη Φλάνδρα η ύφανση εντυπωσιακών [[ταπισερί]], όπως η ''«Η Λαίδη και ο Μονόκερος»'', αποτέλεσαν ουσιαστικά μια προσοδοφόρα βιομηχανία ειδών πολυτελείας.<ref name="Benton257">Benton (2002), σσ. 257–262.</ref>
 
[[Αρχείο:El Descendimiento, by Rogier van der Weyden, from Prado in Google Earth.jpg||μικρογραφία|320px|αριστερά|''«Η Αποκαθήλωση»'' (περ. 1435), λάδι σε πλαίσιο βελανιδιάς, έργο του Ροχίρ φαν ντερ Βάιντεν. [[Μουσείο ντελ Πράδο]], Μαδρίτη, Ισπανία.'']]Οι εκτενείς συνθέσεις γλυπτών στις προσόψεις των πρωτογοτθικών ναών έδωσαν την πρωτοκαθεδρία στον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο, καθώς τα ταφικά μνημεία έγιναν περίτεχνα. Άλλα στοιχεία, όπως οι [[Άμβωνας|άμβωνες]] για παράδειγμα, συχνά λαξεύονταν με εντυπωσιακά γλυπτά όπως ο Άμβωνας του Αγίου Ανδρέα της [[Πιστόια]] από τον [[Τζιοβάνι Πιζάνο]] (πεθ. 1315). Τα ζωγραφισμένα ή σκαλισμένα σε [[ξύλο]] έργα για Άγιες Τράπεζες έγιναν σύνηθες φαινόμενο, ιδίως σε ναούς που περιελάμβαναν πολλά μικρότερα πλευρικά [[Παρεκκλήσιο|παρεκκλήσια]]. Η [[Πρώιμη Ζωγραφική των Κάτω Χωρών]], που είχε να επιδείξει μεγάλους καλλιτέχνες όπως ο [[Γιαν βαν Άικ]] (πεθ. 1441) και ο [[Ροχίρ φαν ντερ Βάιντεν]] (πεθ. 1464), ανταγωνιζόταν εκείνη της Ιταλίας, όπως και τα εικονογραφημένα χειρόγραφα της Βόρειας Ευρώπης, τα οποία κατά το 15<sup>ο</sup> αιώνα άρχισαν να συλλέγονται εκτενώς από τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Οι τελευταίες επίσης παρήγγειλαν βιβλία κοσμικής θεματολογίας, ιδίως ιστορικά. Από το 1450 περίπου και μετά, τα [[Τυπογραφία|τυπωμένα]] βιβλία έγιναν πολύ δημοφιλή, αν και δεν ήταν προσιτά οικονομικά σε όλους. Κυκλοφόρησαν περίπου 30.000 διαφορετικές εκδόσεις από [[IncunabulumΑρχέτυπο (τυπογραφία)|incunabulaαρχέτυπων]], βιβλία δηλαδή που τυπώθηκαν στα χρόνια πριν το 15001501,<ref name="British Library">[http://www.bl.uk/catalogues/istc/index.html Κατάλογος Incunabulaαρχέτυπων], ''Βρετανική Βιβλιοθήκη''.</ref> ενώ πλέον τα εικονογραφημένα χειρόγραφα ζητούσαν μόνο οι βασιλείς και ελάχιστοι άλλοι. Πολύ μικρά έργα [[χαρακτική]]ς, σχεδόν όλα θρησκευτικού περιεχομένου, μπορούσαν να αγοραστούν ακόμη κι από χωρικούς σε τμήματα της Βόρειας Ευρώπης από τα μέσα του 15<sup>ου</sup> αιώνα και μετά. Ακριβότερα κομμάτια απευθύνονταν στους πιο εύπορους πολίτες, με ποικιλία θεμάτων.<ref name="Griffiths17">Griffiths (1996), σσ. 17–18, 39–46.</ref> Στη Μουσική, η [[Πολυφωνία|πολυφωνική]] [[Νέα Τέχνη]] (ars nova) που αντιπροσωπεύεται κυρίως από Γάλλους δημιουργούς, όπως οι [[Φιλίπ ντε Βιτρύ]] (πεθ. 1361) και [[Γκιγιώμ ντε Μασώ]] (πεθ. 1377), αντικατέστησε την Παλαιά Τέχνη (ars antiqua) την οποία χαρακτήριζε το cantus planus.<ref name="Koenigsberger382">Koenigsberger (1987), σελ. 382.</ref><ref>Machlis, Forney (1996), Κεφάλαιο 12: «Η Κοσμική Μουσική του Μεσαίωνα», σσ. 79-89.</ref>
 
== Σύγχρονη προσέγγιση από τους μελετητές ==