Άνδρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η ιστορία της Άνδρου είναι συνδεδεμένη με αυτή των υπόλοιπων νησιών του Αιγαίου. Το όνομα του νησιού ανάγεται στη μυθολογία. Η επικρατέστερη εκδοχή υποστηρίζει πως ο πρώτος κάτοικος του νησιού ήταν ο, θεϊκής καταγωγής, [[Άνδρος (μυθολογία)|Άνδρος]] (ή Ανδρεύς). Ο Άνδρος είχε θεϊκή καταγωγή. Ο πατέρας του ήταν ο [[Άνιος]], γιος του θεού [[Απόλλων]]α, και η μητέρα του η Κρέουσα ή [[Ροιώ]], κόρη του [[Στάφυλος|Σταφύλου]], γιου του θεού [[Διόνυσος|Διόνυσου]]. Η μυθολογική καταγωγή των κατοίκων του νησιού ερμηνεύει την κυρίαρχη λατρεία του θεού Διόνυσου και την παρουσία των θεών-προγόνων στα νομίσματά τους<ref name="Ιστορία2">{{cite web |url=http://www.androsweb.gr/p004r.htm |title=Ιστορία της νήσου Άνδρου |publisher=androsweb.gr |accessdate=28 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref>. Άλλα ονόματα της Άνδρου είναι: Υδρούσα (λόγω των πολλώ πηγών της), Επαγρίς, Νοαγρία και Λασία<ref name="Ιστορία3">{{cite web |url=http://archive.in.gr/Reviews/article.asp?lngReviewID=1668&lngItemID=17361 |title=Ιστορία της Άνδρου |publisher=archive.in.gr |accessdate=28 Σεπτεμβρίου 2017}}</ref>.

Μετά το θάνατο του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλέξανδρου]], υπήρξε μία περίοδος αναταραχών για την κυριαρχία της Άνδρου. Κατακτήθηκε αρχικά από το [[Μακεδονικό βασίλειο]] μέχρι το [[315 π.Χ.]] όπου προσχώρησε στο [[Κοινό των Νησιωτών]]. Από το [[308 π.Χ.]] μέχρι το [[199 π.Χ.]] η Άνδρος άλλαξε χέρια πέντε φορές. Το 308 π.Χ. περνάει στη [[Δυναστεία των Πτολεμαίων]] μέχρι το 265 π.Χ. όπου εισχωρεί και πάλι στο Κοινό των Νησιωτών. Μάλλον το [[245 π.Χ.]] (η ακριβής ημερομηνία αμφισβητείται<ref>Ιστορία του Ελληνικού έθνους ''Τόμος Δ' Μέγας Αλέξανδρος –Ελληνιστικοί Χρόνοι ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ Γ' Συριακός πόλεμος 246-241 π.Χ. σελ. 415''</ref>) έλαβε χώρα [[Ναυμαχία της Άνδρου (245 π.Χ.)|ναυμαχία ανοιχτά της Άνδρου]], ανάμεσα στους Μακεδόνες και τους Πτολεμαίους. Τη μάχη κέρδισαν οι Μακεδόνες, διατηρώντας την κυριαρχία του νησιού όμως μονάχα ένα χρόνο, μέχρι το 244 π.Χ. όπου το καταλαμβάνει εκ νέου η Δυναστεία των Πτολεμαίων. ΠερνάειΤο [[202 π.Χ.]] περνάει εκ νέου για λίγο υπό την κατοχή της Μακεδονίας, το [[202 π.Χ.]], μέχρι το [[199 π.Χ.]] όπου και κατακτάται τελικά από τους Ρωμαίους<ref name="Πατριδογνωσία"/><ref>{{cite book |title=Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (Τόμος 7) |publisher=ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΣ |year=2006 |id=ISBN 960-8305-00-4 |pages=259 }}</ref>.

Τον 9ο αιώνα δημιουργείται από τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] το [[Θέμα Αιγαίου Πελάγους]], με σκοπό την παροχή στόλου στο [[Βυζαντινό ναυτικό]]. Η Άνδρος υπάχθηκε στο θέμα αυτό, γνωρίζοντας πνευματική αλλά και εμπορική ανάπτυξη<ref name="Ιστορία3"/><ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πνευματικής άνθησης της Άνδρου αποτελεί ο [[Λέων ο Μαθηματικός]], ο οποίος σπούδασε θετικές επιστήμες<ref>{{cite web |url=http://www.antibaro.gr/article/255 |title=Λέων ο Μαθηματικός: ο μεγαλύτερος επιστήμονας του Βυζαντίου |publisher=antibaro.gr |accessdate=11 Οκτωβρίου 2017}}</ref>, διαβάζοντας κυρίως από τις βιβλιοθήκες των μοναστηριών<ref>{{cite web |url=http://aboutlibraries.gr/stage/gr/prosopa/item/276-leon-o-filosofos-i-mathimatikos.html |title=Λέων ο Φιλόσοφος ή Μαθηματικός |publisher=aboutlibraries.gr |accessdate=11 Οκτωβρίου 2017}}</ref><ref name="Ιστορία3"/>. Από το 12ο αι. φάνηκε και η εμπορική ανάπτυξη του νησιού, καθώς σύμφωνα με το Σήγουλφ, ο οποίος πέρασε από την Άνδρο το [[1102]] (άλλη πηγή αναφέρει το [[1204]]<ref name="Ιστορία3"/>), παρατήρησε την επεξεργασία μεταξιού και των σχινδάλαμων, μία ενασχόληση η οποία ήταν επικερδής για τους κατοίκους μέχρι το 19ο αιώνα και έφερνε οικονομική ευημερία στο νησί<ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Πολλά μοναστήρια και ναοί χτίστηκαν εκείνη την περίοδο<ref name="Ιστορία1"/><ref name="Ιστορία3"/>.

Το [[1124]] η Άνδρος δέχθηκε επίθεση από τους Βενετούς και λίγο αργότερα, το [[1147]] από τους [[Νορμανδοί|Νορμανδούς]], οι οποίοι κατάφεραν να την κατακτήσουν προσωρινά, ενώ μέχρι το τέλος του 12ου αι. ακολούθησαν κι άλλες νορμανδικές επιθέσεις<ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Το πέρασμα της Άνδρου στους Βενετούς ήρθε με την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)|Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204]], ενώ τρία χρόνια αργότερα, το νησί πέρασε στην κυριαρχία του [[Ενρίκο Ντάντολο]]. Παράλληλα, εκείνη τη χρονιά κατασκευάστηκε το κάστρο της Χώρας, το οποίο χρησίμευε ως ορμητήριο<ref>{{cite web |url=http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=andros |title=Κάτω Κάστρο Άνδρου |publisher=kastra.eu |accessdate=11 Οκτωβρίου 2017}}</ref>, αλλά και ως κατοικία του [[Μαρίνο Ντάντολο]], ανιψιού του Ενρίκο Ντάντολο<ref name="Αξιοθέατα"/>. Καταστράφηκε μόλις το [[1943]] μετά το βομβαρδισμό της Χώρας από τους Γερμανούς. Τέλος, χτίζονται πολλοί πύργοι και το Άνω Κάστρο, με σκοπό τον έλεγχο της θάλασσας<ref name="Ιστορία3"/>.

Αν και δεν υπάρχουν μεγάλα ποτάμια, η Άνδρος είναι πλούσια σε πηγές ρέματα και χείμαρρους που το [[καλοκαίρι]] οι περισσότεροι στερεύουν. Σημαντικότεροι είναι ο Αρνιπόταμος, ο Σεληνίτης, ο Άχλας, ο Μεγάλος Ποταμός και τα Διποτάματα. Επίσης η Άνδρος είναι γνωστή για τις [[υδάτινη πηγή|πηγές]] της. Η πιο γνωστή πηγή στο νησί είναι η πηγή Σάριζα που βρίσκεται στα [[Αποίκια Άνδρου|Αποίκια]]. Άλλες πηγές είναι οι πηγές της Αγίας Ειρήνης, η αλατούχος πικροπηγή της Άρνης και οι πηγές στις [[Μένητες Άνδρου|Μένητες]].

Ιστορικά, ο πληθυσμός της Άνδρου κυμαίνονταν ανάμεσα στις 10 με 20 χιλιάδες κατοίκους. Η πρώτη αναφορά πληθυσμού έγινε από τον Γκ. Ριτσάρντο το [[1470]], ο οποίος κατέγραψε 2.000 κάτοικους. Το [[1528]] αναφέρθηκε ως σχεδόν έρημη, ενώ το [[1618]] ο πληθυσμός έφτασε τους 18.000 κατοίκους σε περίπου 60 χωριά. 50 χρόνια αργότερα καταγράφεται ως αραιά κατοικημένη και μέχρι τις αρχές του [[18ος αιώνας|18ου αιώνα]] ο πληθυσμός κυμαίνονταν γύρω στους 5.000 κατοίκους. Η Χώρα, η οποίαπου είχε καταστραφεί από το 1674, είχε 100 σπίτια, πολλά εξ' αυτών ερημωμένα. Αύξηση στον πληθυσμό παρατηρήθηκε μετά το [[1770]], φτάνοντας ξανά τους 10.000 κατοίκους. Λίγο πριν από την έναρξη της [[Ελληνική Επανάσταση 1821|Ελληνικής επανάστασης]] ο πληθυσμός ήταν 16.000 κάτοικοι<ref>{{cite book |title=Μαρτυρίες για τον πληθυσμό των νησιών του Αιγαίου (15ος-αρχές 19ου αι.) |author=Δημήτρης Δημητρόπουλος |publisher=Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών |month=Δεκέμβριος |year=2004 |location=Αθήνα |id=ISSN 1105-0845-27 |pages=178-182 }}</ref>.

Στην Άνδρο βρίσκονται πολλά μουσεία, με γνωστότερο το [[Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου|Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]] στη Χώρα, το οποίο ιδρύθηκε το 1979 από το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή<ref>{{cite web |url=https://www.moca-andros.gr/el/to-mouseio/istoriko/ |title=Ιστορία Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου |publisher=moca-andros.gr |accessdate=5 Ιουλίου 2018}}</ref>. Στη Χώρα επίσης υπάρχουν το [[Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου]], στο οποίοόπου βρίσκονται εκθέματα από τον αρχαίο οικισμό της Ζαγοράς, το Ναυτικό Μουσείο, με φωτογραφίες και μοκέτες πλοίων, το Ψηφιακό Μουσείο, το Μουσείο Λαογραφίας και Χριστιανικής Τέχνης και το Ίδρυμα Κιδωνιέως, τοστο οποίο διοργανώνειδιοργανώνονται σε ετήσια βάση τουςοι "Πλόες", μία έκθεση με έργα ζωγράφων.<ref>{{cite web |url=http://www.tovima.gr/vimagazino/views/article/?aid=621545 |title=Ρεαλιστικοί πλόες στην Άνδρο |date=13 Αυγούστου 2014 |author=Μαστροπαύλος Νίκος Γ. |publisher=tovima.gr |accessdate=5 Ιουλίου 2018}}</ref><ref>{{cite web |url=https://enandro.gr/politismos/4071-%CE%AF%CE%B4%CF%81%CF%85%CE%BC%CE%B1-%CE%BA%CF%85%CE%B4%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%AD%CF%89%CF%82-%CE%BF%CE%B9-24%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%BB%CF%8C%CE%B5%CF%82,-%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%AC-%CF%83%CF%87%CE%B9%CE%BD%CE%AC-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AD%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF-%CE%AF%CE%B4%CF%81%CF%85%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%85.html |title=Ίδρυμα Κυδωνιέως: οι εφετινοί 24οι Πλόες, η Αθηνά Σχινά και οι διαφορές δύο Ιδρυμάτων... |date=15 Μαΐου 2018 |publisher=enandro.gr |accessdate=5 Ιουλίου 2018}}