Άνδρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
+ ενοτητα "οικονομία" (μελλοντική ανάπτυξη της) |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 32:
== Ιστορία ==
=== Μυθολογία ===
Η ιστορία της Άνδρου είναι συνδεδεμένη με αυτή των υπόλοιπων νησιών του Αιγαίου. Το όνομα του νησιού ανάγεται στη μυθολογία. Η επικρατέστερη εκδοχή υποστηρίζει πως ο πρώτος κάτοικος του νησιού ήταν
=== Από την Προϊστορική στην Αρχαϊκή εποχή===
Γραμμή 48:
===Ελληνιστική Περίοδος===
Μετά το θάνατο του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλέξανδρου]], υπήρξε μία περίοδος αναταραχών για την κυριαρχία της Άνδρου. Κατακτήθηκε αρχικά από το [[Μακεδονικό βασίλειο]] μέχρι το [[315 π.Χ.]] όπου προσχώρησε στο [[Κοινό των Νησιωτών]]. Από το [[308 π.Χ.]] μέχρι το [[199 π.Χ.]] η Άνδρος άλλαξε χέρια πέντε φορές. Το 308 π.Χ. περνάει στη [[Δυναστεία των Πτολεμαίων]] μέχρι το 265 π.Χ. όπου εισχωρεί και πάλι στο Κοινό των Νησιωτών. Μάλλον το [[245 π.Χ.]] (η ακριβής ημερομηνία αμφισβητείται<ref>Ιστορία του Ελληνικού έθνους ''Τόμος Δ' Μέγας Αλέξανδρος –Ελληνιστικοί Χρόνοι ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ Γ' Συριακός πόλεμος 246-241 π.Χ. σελ. 415''</ref>) έλαβε χώρα [[Ναυμαχία της Άνδρου (245 π.Χ.)|ναυμαχία ανοιχτά της Άνδρου]], ανάμεσα στους Μακεδόνες και τους Πτολεμαίους. Τη μάχη κέρδισαν οι Μακεδόνες, διατηρώντας την κυριαρχία του νησιού όμως μονάχα ένα χρόνο, μέχρι το 244 π.Χ. όπου το καταλαμβάνει εκ νέου η Δυναστεία των Πτολεμαίων.
=== Ρωμαϊκή κυριαρχία ===
Γραμμή 58:
Οι κάτοικοι της Άνδρου εκχριστιανίστηκαν από τα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου, ενώ η γεωγραφική της θέση την έκανε ισχυρό μέλος της Επαρχίας των Νήσων, καθώς βρισκόταν στη θαλάσσια οδό προς την [[Κωνσταντινούπολη]]. Έτσι, στο νησί εγκαταστάθηκε τελωνείο και άρχισε να οργανώνεται ναυτική δύναμη με σκοπό την αντιμετώπιση των πειρατών και των Αράβων<ref name="Ιστορία3"/>. Τον 8ο αιώνα, η επισκοπή της Άνδρου περνάει στον έλεγχο της μητρόπολης Αθηνών με την οποία είχαν ισχυρούς δεσμούς, αφήνοντας τη μητρόπολη της Ρόδου<ref name="Τόμος 7 (2)">{{cite book |title=Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (Τόμος 7) |publisher=ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΣ |year=2006 |id=ISBN 960-8305-00-4 |pages=261 }}</ref>.
Τον 9ο αιώνα δημιουργείται από τη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] το [[Θέμα Αιγαίου Πελάγους]], με σκοπό την παροχή στόλου στο [[Βυζαντινό ναυτικό]]. Η Άνδρος υπάχθηκε στο θέμα αυτό, γνωρίζοντας πνευματική αλλά και εμπορική ανάπτυξη<ref name="Ιστορία3"/><ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πνευματικής άνθησης
=== Φραγκοκρατία ===
[[Αρχείο:Chora of Andros, Venetian castle, 090607.jpg|thumb|250px|Το Κάστρο της Χώρας]]
Το [[1124]] η Άνδρος δέχθηκε επίθεση από τους Βενετούς και λίγο αργότερα, το [[1147]] από τους [[Νορμανδοί|Νορμανδούς]], οι οποίοι κατάφεραν να την κατακτήσουν προσωρινά, ενώ μέχρι το τέλος του 12ου αι. ακολούθησαν κι άλλες νορμανδικές επιθέσεις<ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Το πέρασμα της Άνδρου στους Βενετούς ήρθε με την [[Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)|Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204]], ενώ τρία χρόνια αργότερα, το νησί πέρασε στην κυριαρχία του [[Ενρίκο Ντάντολο]]. Παράλληλα, εκείνη τη χρονιά κατασκευάστηκε το κάστρο της Χώρας, το οποίο χρησίμευε ως ορμητήριο<ref>{{cite web |url=http://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=andros |title=Κάτω Κάστρο Άνδρου |publisher=kastra.eu |accessdate=11 Οκτωβρίου 2017}}</ref>, αλλά και ως κατοικία του [[Μαρίνο Ντάντολο]], ανιψιού του Ενρίκο Ντάντολο<ref name="Αξιοθέατα"/>. Καταστράφηκε μόλις το [[1943]] μετά το βομβαρδισμό της Χώρας από τους Γερμανούς. Τέλος, χτίζονται πολλοί πύργοι και το Άνω Κάστρο, με σκοπό τον έλεγχο της θάλασσας<ref name="Ιστορία3"/>.
Το [[1240]] ο Ενρίκο Ντάντολο πεθαίνει και το νησί περιέρχεται στον έλεγχο του [[Ιερεμίας Γκίζι|Ιερεμία Γκίζι]], αφού πρώτα είχε διώξει το Μαρίνο Ντάντολο. Το νησί παραμένει στον έλεγχό του μέχρι το [[1282]], όπου και πέρασε στο [[Δουκάτο της Νάξου]], στο οποίο παρέμεινε για περίπου 300 χρόνια<ref name="Ενετοκρατία">{{cite web |url=https://cyclades24.gr/2015/12/enetokratia-arxipelagos/ |title=Η Ενετοκρατία στο Αρχιπέλαγος |publisher=cyclades24.gr |year= 15 Δεκεμβρίου 2015 |accessdate=8 Οκτωβρίου 2017}}</ref>. Οι Βενετοί άρχισαν να χάνουν τον έλεγχο του δουκάτου ήδη από το [[1537]] όταν ξέσπασε ο [[Τρίτος Βενετοτουρκικός πόλεμος]]. Ο [[Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα]] ανέτρεψε τον ηγεμόνα του δουκάτου, [[Τζιοβάνι Δ΄ Κρίσπο]] και επέβαλλε φορολογία στα νησιά. Στην Άνδρο συγκεκριμένα επιβλήθηκε φόρος ύψους χιλίων [[Δουκάτο (νόμισμα)|δουκάτων]]. Η επιστροφή του Τζιοβάνι Δ΄ επήλθε με την παρέμβαση του Γάλλου πρεσβευτή της Κωνσταντινούπολης, με τον όρο τα νησιά να πληρώνουν κάθε χρόνο φόρο στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], κάνοντάς τα υποτελή στους Οθωμανούς<ref name="Ενετοκρατία"/>. Αυτή η κατάσταση έμεινε σταθερή μέχρι το 1566, όπου το δουκάτο πέρασε στον έλεγχο των Τούρκων<ref name="Τόμος 7 (2)"/>.
Γραμμή 110:
Ο ορεινός όγκος του νησιού διακρίνεται σε τέσσερις οροσειρές σχεδόν παράλληλες μεταξύ τους και κάθετες ως προς το διάμηκες ανάπτυγμα του νησιού οι οποίες και χωρίζουν κατά μήκος την Άνδρο σε πέντε παράλληλα τμήματα. Κυριότερα όρη και κορυφές τους είναι οι Άγιοι Σαράντα (715 [[μέτρο|μ.]]), το Πέταλο (994 μ.), το Κούβαρο ή Κουβάρα (975 μ.), ο Γερακώνας ή Γερακώνες (760 μ.) και νότια η Ράχη με κορυφή τον Προφήτη Ηλία (750 μ.). Τα πετρώματα είναι κυρίως σχιστόλιθοι, χωρίς ιζήματα.
Αν και δεν υπάρχουν μεγάλα ποτάμια, η Άνδρος είναι πλούσια σε πηγές ρέματα και χείμαρρους που το [[καλοκαίρι]] οι περισσότεροι στερεύουν. Σημαντικότεροι είναι ο Αρνιπόταμος, ο Σεληνίτης, ο Άχλας, ο Μεγάλος Ποταμός και τα Διποτάματα. Επίσης η Άνδρος είναι γνωστή για τις [[υδάτινη πηγή|πηγές]] της. Η πιο γνωστή πηγή στο νησί είναι η πηγή Σάριζα που βρίσκεται στα [[Αποίκια Άνδρου|Αποίκια]]. Άλλες πηγές είναι οι πηγές της Αγίας Ειρήνης, η αλατούχος πικροπηγή της Άρνης και οι πηγές στις [[Μένητες Άνδρου|Μένητες]].
Ως ορεινό νησί η Άνδρος μπορεί να μην έχει πεδιάδες, έχει όμως εύφορες κοιλάδες κατάσπαρτες κυρίως με εσπεριδοειδή, αφήνοντας ακάλυπτες τις σχιστολιθικές κορυφές της. Πλούσιοι ελαιώνες και απέραντοι αμπελώνες κοσμούν τα βαθμωτά άνδηρα, (πεζούλες ή χαλιά κατά τους ντόπιους), ενώ ωραίοι αγροί και κήποι απαντώνται χαμηλότερα. Άγρια ζώα δεν υπάρχουν, εκτός από κάποιους αετούς και γεράκια βόρεια, ακανθόχοιρους, κουνάβια, και [[φίδι]]α. Το σύνηθες κυνήγι στο νησί αποτελούν αγριοπερίστερα, [[πέρδικα|πέρδικες]] και [[λαγός|λαγούς]].
Γραμμή 132:
Σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή του 2011]], ο μόνιμος πληθυσμός του νησιού ήταν 9.221 κάτοικοι<ref>{{cite web |url=http://www.androsportal.gr/%CF%8C%CE%BB%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-2011-%CE%B3/ |title=Όλα τα στατιστικά της απογραφής του 2011 για το Δήμο Άνδρου σύμφωνα με τον διαδραστικό χάρτη της ΕΛΣΤΑΤ |date=12 Σεπτεμβρίου 2014 |publisher=androsportal.gr |accessdate=31 Οκτωβρίου 2017}}</ref>, μειωμένοι σε σχέση με την [[Ελληνική απογραφή 2001|απογραφή του 2001]], που ήταν 10.009 κάτοικοι. Η πλειοψηφία ασχολείται με τον τριτογενή τομέα παραγωγής.
Ιστορικά, ο πληθυσμός της Άνδρου κυμαίνονταν ανάμεσα στις 10 με 20 χιλιάδες κατοίκους. Η πρώτη αναφορά πληθυσμού έγινε από τον Γκ. Ριτσάρντο το [[1470]], ο οποίος κατέγραψε 2.000 κάτοικους. Το [[1528]] αναφέρθηκε ως σχεδόν έρημη, ενώ το [[1618]] ο πληθυσμός έφτασε τους 18.000 κατοίκους σε περίπου 60 χωριά. 50 χρόνια αργότερα καταγράφεται ως αραιά κατοικημένη και μέχρι τις αρχές του [[18ος αιώνας|18ου αιώνα]] ο πληθυσμός κυμαίνονταν γύρω στους 5.000 κατοίκους. Η Χώρα,
== Διοικητική διαίρεση ==
Γραμμή 148:
[[Αρχείο:Museum of Modern Art, Chora of Andros, 090500.jpg|thumb|200px|Το μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]]
Στην Άνδρο βρίσκονται πολλά μουσεία, με γνωστότερο το [[Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου|Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης]] στη Χώρα, το οποίο ιδρύθηκε το 1979 από το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή<ref>{{cite web |url=https://www.moca-andros.gr/el/to-mouseio/istoriko/ |title=Ιστορία Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου |publisher=moca-andros.gr |accessdate=5 Ιουλίου 2018}}</ref>. Στη Χώρα επίσης υπάρχουν το [[Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου]],
</ref>
|