Κυπριακό (ζήτημα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Αναίρεση έκδοσης 7190002 από τον 78.158.128.21 (Συζήτηση)δεν υπάρχει αιτιολόγηση.
Ετικέτα: Αναίρεση
Γραμμή 3:
{{Πολιτική της Κύπρου}}
 
Το '''Κυπριακό ζήτημα''' ή '''Κυπριακό πρόβλημα''' και, συνηθέστερα, απλώς «'''Κυπριακό'''» είναι το ζήτημα που σχετίζεται με το μέλλον των λαών της Κύπρου. Σύμφωνα με τους Ελληνόφωνους ΚύπριουςΕλληνοκύπριους, το Κυπριακό ζήτημα μετά την [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|τουρκική εισβολή]] του 1974 είναι ζήτημα διεθνούς δικαίου που οφείλεται στην παράνομη [[Τουρκική εισβολή στην Κύπρο|στρατιωτική εισβολή]] και κατοχή του βορείου τμήματος της [[Κυπριακή Δημοκρατία|Κυπριακής Δημοκρατίας]] από την [[Τουρκία]].<ref>{{Cite web|url=http://www.mfa.gov.cy/mfa/PermRep/PermRep_Brussels.nsf/page32_gr/page32_gr?OpenDocument|title=Το Κυπριακό Πρόβλημα|last=|first=|date=16/6/2017|website=Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.|publisher=|accessdate=}}</ref> Σύμφωνα με τους Τουρκοκύπριους, το Κυπριακό είναι αποτέλεσμα της επιθετικότητας των Ελληνοκυπρίων, οι οποίοι ήθελαν να εξοντώσουν τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό.
 
Aρχικά το Κυπριακό ήταν [[Αποικία#Διεθνές δίκαιο|αποικιακό ζήτημα]], που δημιουργήθηκε όταν η Αγγλία προσάρτησε την Κύπρο στις [[5 Νοεμβρίου]] [[1914]] καθιστώντας την «αποικία του Στέμματος».Οι Ελληνοκύπριοι, ανέπτυξαν έντονα τον εθνικό πόθο για [[Ένωσις|Ένωση]] με τη "μητέρα πατρίδα", η οποία ήταν μέρος της [[Μεγάλη Ιδέα|Μεγάλης Ιδέας]] του Έθνους. Οι [[Τουρκοκύπριοι]] ανέπτυξαν τον δικό τους εθνικισμό με αίτημα την αυτοδιάθεση του λαού τους, προτάσσοντας τη διχοτόμηση του νησιού.<ref name=":21">{{cite book|title=Historical Dictionary of Cyprus|date=2009|publisher=Scarecrow Press|isbn=9780810862982|page=xiv|last1=Mirbagheri|first1=Farid|quote=Greek Cypriots engaged in a military campaign for enosis, union with Greece. Turkish Cypriots, in response, expressed their desire for taksim, partition of the island.}}</ref> Οι Τουρκοκύπριοι αισθάνονταν άβολα με την πιθανότητα της Ένωσης, επειδή στα προηγουμενα ιστορικά παραδείγματα προσάρτησης περιοχών από την Ελλάδα (Κρήτη, Ήπειρος, Μακεδονία) οι Τούρκοι εκτοπίζονταν. Επιπροσθέτως, η ανάπτυξη του εθνικισμού στον μεσοπόλεμο τους οδήγησε στη δημιουργία του αφηγήματος τους, πως, ως ξεχωριστός λαός από τους Ελληνες, δικαιούνται την αυτοδιάθεσή τους.<ref name=":23">{{Cite web|url=http://politis.com.cy/article/i-eoka-kai-oi-tourkokuprioi|title=Η ΕΟΚΑ και οι Τουρκοκύπριοι|last=Κτωρής|first=Σώτος|date=6/4/2015|website=Πολίτης|publisher=|accessdate=}}</ref>
 
Το Κυπριακό επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες (ορισμένοι από αυτούς μεταβάλλονται κατά τη μακρόχρονη πορεία του),όπως είναι η αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου στο πέρασμα από την Ευρώπη στη [[Μέση Ανατολή]] (έχει χαρακτηριστεί το «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» από τον [[Νιχάτ Ερίμ]], στα νότια της Τουρκίας). Είναι βέβαιο ότι η θέση της Κύπρου καθιστούσε τον έλεγχο του εδάφους της θέμα ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα ξένων δυνάμεων, κυρίως της Μεγάλης Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και της [[Σοβιετική Ένωση|Σοβιετικής Ένωσης]] στα χρόνια του [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]].
Γραμμή 22:
Στις 16 Οκτωβρίου 1915 η Μεγάλη Βρετανία προσφέρει την Κύπρο στην Ελλάδα με αντάλλαγμα τη συμμετοχή της στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον των Γερμανών, των Τούρκων και των Βουλγάρων. Τότε η Ελλάδα βρισκόταν στην καρδιά του εθνικού διχασμού και η κυβέρνηση Ζαῒμη, μαζί με τον φιλογερμανό βασιλιά Κωνσταντίνο Α', απέρριψε την προσφορά στις 17 Οκτωβρίου 1915. Το 1923, με τη Συνθήκη της Λωζάνης η νεαρή Τουρκική Δημοκρατία παραιτήθηκε από κάθε διεκδίκηση πρώην οθωμανικών περιοχών.<ref>{{cite journal|url=http://www.bujournal.boun.edu.tr/docs/13330942935.pdf|title='Cypriot Muslims among Ottomans, Turks and British|last=Xypolia|first=Ilia|journal=Bogazici Journal|accessdate=15 October 2012|issue=2|year=2011|volume=25|pages=109–120}}</ref> Επίσημα, η Κύπρος ανακηρύχθηκε αποκία της Βρετανίας το 1925.
 
==== Ο πόθος των Ελληνοκυπρίων για Ένωση ====
Οι Ελληνοκύπριοι αντιμετώπισαν θετικά τη μετάβαση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Αγγλοκρατία. Πίστευαν πως θα οδηγούσε στην ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η "Ένωσις" ήταν ενταγμένη στη Μεγάλη Ιδέα, μια ευρύτερη φιλοδοξία ώστε το Ελληνικό κράτος να προσαρτήσει περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όπου κατοικούσαν Έλληνες, όπως την Κύπρο, τη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη. Την ιδέα αυτή προωθούσε η Κυπριακή Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία είχε πολλά μέλη της εκπαιδευμένα στην Ελλάδα.<ref name="lindsay14">{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=xTL382g5sWwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=The Cyprus Problem: What Everyone Needs to Know|date=2011|publisher=Oxford University Press|isbn=9780199757169|pages=14–5|last1=Ker-Lindsay|first1=James|quote=They hoped that the transfer of administration would pave the way for the island to be united with Greece—an aspiration known as “enosis.” At the time, these calls for enosis were not just limited to Cyprus. Instead, Cyprus was part of a wider political movement [...] This overarching political ambition was known as the Megali Idea (Great Idea).}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=Ac2NRpHoY3EC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Educations in Ethnic Violence: Identity, Educational Bubbles, and Resource Mobilization|date=2011|publisher=Cambridge University Press|isbn=9781139505444|page=88|last1=Lange|first1=Matthew}}</ref> Οι Ελληνοκύπριοι, εξάλλου, θεωρούσαν πως το νησί ήταν ιστορικά ελληνικό και πίστευαν πως η ένωση με την Ελλάδα ήταν φυσικό δικαίωμα.<ref name="diez83">{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=A4QTUWBEC2kC&pg=PA83&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union|date=2002|publisher=Manchester University Press|isbn=9780719060793|page=83|last1=Diez|first1=Thomas}}</ref>
[[Αρχείο:Street_riot_in_Nicosia_1956.jpg|σύνδεσμος=https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Street_riot_in_Nicosia_1956.jpg|μικρογραφία|Η ΕΟΚΑ εναντίον άγγλων στρατιωτών, 1956]]
 
==== Οι ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων ====
Αρχικά, οι Τουρκοκύπριοι αντιμετώπισαν και οι ίδιοι θετικά τη μετάβαση στην Αγγλοκρατία.<ref name="papadakis2">{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=wzPG7b_m4swC&pg=PA2&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict|last2=Peristianis|first2=Nicos|date=18 July 2006|publisher=Indiana University Press|isbn=9780253111913|page=2|last1=Papadakis|first1=Yiannis|last3=Welz|first3=Gisela}}</ref> Αργότερα, όμως, βλέποντας την επιδίωξη της πολιτικής της Ένωσης και υπο τον φόβο να επαναληφθεί η ίδια ιστορία όπως με την Ένωση Κρήτης-Ελλάδας, που οδήγησε στη φυγή των Τουρκο-Κρητικών, υπηρξαν αρκετά ανήσυχοι.<ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=FQeVnXmjBzYC&pg=PA37&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria|date=2012|publisher=Palgrave Macmillian|isbn=9780230392076|page=37|last1=Isachenko|first1=Daria}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.co.uk/books?id=PHQAAwAAQBAJ&pg=PA135&cad=0#v=onepage&q&f=false|title=Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan|date=2009|publisher=I.B.Tauris|isbn=9780857711939|pages=135–6|last1=Pericleous|first1=Chrysostomos}}</ref> και υποστήριζαν μια πολιτική διαίρεσης του νησιού.<ref name=":21" /> Έβλεπαν, άλλωστε, πως είναι ξεχωριστή εθνοτική ομάδα και είχαν ως εκ τούτου δικαίωμα στην αυτονομία τους από τους Ελληνόφωνους ΚύπριουςΕλληνοκύπριους.<ref name="diez83">{{cite book|title=The European Union and the Cyprus Conflict: Modern Conflict, Postmodern Union|first1=Thomas|last1=Diez|publisher=Manchester University Press|isbn=9780719060793|date=2002|page=83|url=https://books.google.co.uk/books?id=A4QTUWBEC2kC&pg=PA83&cad=0#v=onepage&q&f=false}}</ref>
 
Εν τω μεταξύ, στην Τουρκία ο Μεντερές θεωρούσε την Κύπρο ως "επέκταση της Ανατολίας" και αρνούνταν τη διαίρεση και τον διαμοιρασμό του νησιού. Αντιθέτως, υποστήριζε την προσάρτηση όλης της Κύπρου στην Τουρκία, με το κυβερνών κόμμα να διακηρύττει πως η Κύπρος είναι τουρκική και αναπόσπαστο κομμάτι της μητέρας πατρίδας. Με τη συνειδητοποίηση, όμως, πως μόνο το 20% του πληθυσμού του νησιού είναι Τουρκοκύπριοι, η επίσημη πολιτική άλλαξε υπέρ του διαχωρισμού των κοινοτήτων. Έτσι, το σύνθημα "η Κύπρος είναι Τουρκική" μετατράπηκε σε "Διαίρεση ή Θάνατος".<ref name="(Ozkan)2012">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=kCArlsRcHUMC&pg=PA199|title=From the Abode of Islam to the Turkish Vatan: The Making of a National Homeland in Turkey|date=26 June 2012|publisher=Yale University Press|isbn=978-0-300-18351-1|page=199|author=Behlul (Behlul) Ozkan (Ozkan)|quote=In line with the nationalist rhetoric that "Cyprus is Turkish", Menderes predicated his declaration upon the geographic proximity between Cyprus and Anatolia, thereby defining "Cyprus as an extension of Anatolia". It was striking that Menderes rejected partitioning the island into two ethnic states, a position that would define Turkey's foreign policy regarding Cyprus after 1957}}</ref><ref name="BellingeriKappler2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=pUcSji-f1zYC&pg=PA27|title=Cipro oggi|publisher=Casa editrice il Ponte|year=2005|isbn=978-88-89465-07-3|pages=27–29|author1=G. Bellingeri|author2=T. Kappler|quote=The educational and political mobilisation between 1948–1958, aiming at raising Turkish national consciousness, resulted in the involving Turkey as motherland in the Cyprus Question. From then on, Turkey, would work hand in hand with the Turkish Cypriot leadership and the British government to oppose the Greek Cypriot demand for Enosis and realise the partition of Cyprus, which meanwhile became the national policy.}}</ref>
Γραμμή 35 ⟶ 37 :
 
===== Ενωτικό Δημοψήφισμα =====
Τον Ιανουάριο του 1950 η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου οργάνωσε το Ενωτικό Δημοψήφισμα, όπου δικαίωμα ψήφου είχαν οι Ελληνόφωνοι ΚύπριοιΕλληνοκύπριοι μόνο. Παρόλο που υπήρχαν κατά τόπους οργανωτικά προβλήματα, το αποτέλεσμα έδειξε την ισχυρή θέληση των Ελληνοκυπρίων για Ένωση<ref>{{cite book|title=Imperial Endgame: Britain's Dirty Wars and the End of Empire|date=2011|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=9780230300385|page=285|last1=Grob-Fitzgibbon|first1=Benjamin}}</ref><ref name="Tatum2002">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=70NxlYekQIgC&pg=PA43|title=Who Influenced Whom?: Lessons from the Cold War|date=1 January 2002|publisher=University Press of America|accessdate=21 August 2013|isbn=978-0-7618-2444-2|page=43|author=Dale C. Tatum}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=bE5oAAAAMAAJ&dq=cypriots%2B1950%2Benosis%2B90&q=90%25#search_anchor|title=Studies on modern Greek society and politics|publisher=East European Monographs|year=1999|isbn=978-0-88033-432-7|page=347|author=Kourvetaris, George A.}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=LZXbg3ZwvGoC&dq=|title=Legal aspects of the Cyprus problem: Annan Plan and EU accession|publisher=EMartinus Nijhoff Publishers|year=2006|isbn=978-90-04-15223-6|page=9|author=Hoffmeister, Frank}}</ref> Οι τουρκοκύπριοι προβαλανε έντονη αντίδραση στο δημοψηφισμα και το ενδεχόμενο της Ένωσις με ογκώδεις διαδηλώσεις.<ref name=":62">{{Cite web|url=http://www.academia.edu/10374263/%CE%A4%CE%BF_%CE%B5%CE%BD%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%88%CE%AE%CF%86%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1|title=Το ενωτικό δημοψήφισμα|last=Αθανασίου|first=Βαλάντης|date=|website=|publisher=|accessdate=17/5/2017}}</ref>
 
Πριν από την έναρξη των ένοπλων συγκρούσεων στα τέλη της δεκαετίας του 1950, από τα 619 χωριά της Κύπρου, 393 ήταν αποκλειστικά ή κυρίως ελληνοκυπριακά, 120 τουρκοκυπριακά και 106 μικτά. Οι μεγάλες πόλεις ήταν μικτές, με τις δύο κοινότητες να κατοικούν σε χωριστές συνοικίες. Η κάθε κοινότητα είχε τη γλώσσα και τη θρησκεία της, δικό της σύστημα εκπαίδευσης καθώς και δικό της [[Οικογενειακό Δίκαιο|Οικογενειακό]] και [[Κληρονομικό Δίκαιο]]<ref>Δες π.χ. Έκθεση του Μεσολαβητή των Ηνωμένων Εθνών Γκάλο Πλάζα, παρ.17 και 18 [http://www.cyprus-dispute.org/materials/galoplaza/galoplaza2.html]</ref>.