Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Το αρχείο Kaiapos.jpeg αφαιρέθηκε αφού διαγράφηκε στα Commons από τον Jcb με αιτία: No permission since 12 July 2018
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:A smoky day at the Sugar Bowl--Hupa.jpg|256px|right|thumb|Άνδρας από τη φυλή Χούπα, 1923]]
 
Με την ονομασία '''Ινδιάνοι''' συνηθίζεται να αποκαλούνται γενικά οι '''[[αυτόχθονες πληθυσμοί|ιθαγενείς πληθυσμοί]]''' της [[Αμερική|Αμερικής]] πριν την ανακάλυψή της από τους [[Ευρώπη|Ευρωπαίους]] στα τέλη του [[15ος αιώνας|15ου14ου αιώνα]]. Με την ίδια ονομασία αποκαλούνται μέχρι και σήμερα ορισμένες εθνικές μειονότητες, των οποίων οι ρίζες προέρχονται από τους ιστορικούς αυτούς λαούς. Ορισμένοι από αυτούς τους ιθαγενείς διατηρούν μέχρι σήμερα ένα μοναδικό τρόπο ζωής, ενώ κάποιοι άλλοι αναζήτησαν μόνιμη διαμονή δημιουργώντας μικρές κοινότητες και χωριά, ενώ σε κάποιες περιοχές κατάφεραν να οργανωθούν σε μεγαλύτερες κοινότητες, ακόμα και πόλεις, με πολιτική οργάνωση. Η ονομασία προέρχεται από την πεποίθηση του Κολόμβου ότι έφτασε στην [[Ινδία]], ενώ στην πραγματικότητα είχε φτάσει στην Αμερική και ότι οι κάτοικοι που συνάντησε είναι Ινδοί<ref>Στα ισπανικά ''indios'' στα αγγλικά ''indians''. Η διαφορά μεταξύ των λ. Ινδός και Ινδιάνος δεν υπάρχει ούτε στα αγγλικά ούτε στα ισπανικά</ref>.
 
Με την εισβολή από την [[Ευρώπη]] εξαπλώθηκαν επιδημίες, όπως η [[ευλογιά]], ο [[τύφος]], η [[ιλαρά]] κι η [[διφθερίτιδα]], οι οποίες αφάνισαν έως και 110 εκατομμύρια ιθαγενών της Αμερικής. Τέλικα, οι Ινδιάνοι εξαφανίστηκαν λόγω ασθενειών και διωγμών από τους Ευρωπαίους
Γραμμή 13:
=== Ευρωπαϊκός αποικισμός ===
{{Κύριο|Αποικισμός της Αμερικής}}
 
Ο ευρωπαϊκός αποικισμός της αμερικανικής ηπείρου άλλαξε για πάντα τη ζωή και τον πολιτισμό των ιθαγενών λαών. Από το 15ο14ο μέχρι το 19ο αιώνα, οι γηγενείς πληθυσμοί ρημάζονταν από ασθένειες, εκτοπίσεις, τις πολεμικές διαμάχες και την υποδούλωσή τους από τους [[Ευρώπη|Ευρωπαίους]].
Οι πρώτοι ιθαγενείς που ήρθαν σε επαφή με το [[Χριστόφορος Κολόμβος|Χριστόφορο Κολόμβο]] ήταν 200.000 μέλη της φυλής [[Αραουάκοι]]. Υποδουλώθηκαν κι ο πολιτισμός τους είχε αφανιστεί μέχρι το [[1650]], ενώ μέχρι το [[1550]] διασώθηκαν μόνο 500 ιθαγενείς.<ref name "Varese">{{cite journal|| authorlink = Bartholomew Dean | title = Salt of the Mountain: Campa Ashaninka History and Resistance in the Peruvian Jungle, Review by Bartholomew Dean | journal = The Americas | Volume = 62 | pages =pp. 464-466 | date = January 2006| publisher = The Academy of American Franciscan History | url=|language=English |accessdate=2006-07-10}}</ref>
 
Γραμμή 40 ⟶ 41 :
[[Αρχείο:Inuit_women_1907.jpg|thumb|right|150px|Γυναίκα Ινουίτ]]
 
Οι ιθαγενείς πληθυσμοί των σημερινών [[Ηνωμένες Πολιτείες|Ηνωμένων Πολιτειών]] αποκαλούνται συνήθως ''Αμερικανοί Ινδιάνοι'', αλλά πιο πρόσφατα αναφέρονται και ως ''Ιθαγενείς Αμερικανοί των Ηνωμένων Πολιτειών''. Αποτελούν το 24% του πληθυσμού, αριθμώντας περίπου τα έξι εκατομμύρια.
 
=== Μεξικό ===
Γραμμή 48 ⟶ 49 :
Σε αντίθεση με τη [[Βόρεια Αμερική]], στις περιοχές αυτές οι πληθυσμοί δεν αφανίστηκαν, αλλά ύστερα από επιμειξίες σχημάτισαν τους κατοίκους των νέων αποικιών. Η διαφορά αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση του [[Μεξικό|Μεξικού]] υιοθέτησε γλωσσικά και όχι φυλετικά κριτήρια για τον κοινωνικό διαχωρισμό του πληθυσμού. Περίπου το 60% του σημερινού πληθυσμού των χωρών αυτών προέρχεται από επιμειξίες, αλλά παραμένουν μέχρι σήμερα και κάποιες κοινότητες που είναι αμιγώς ινδιάνικες.
 
Παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοι του [[Μεξικό|Μεξικού]] είναι περήφανοι για τη φυλετική κληρονομιά τους, οι σύγχρονοι ιθαγενείς Μεξικανοί αποτελούν στόχους φυλετικών διακρίσεων. Στη μεξικάνικη επαρχία, ιθαγενείς κοινότητες έχουν τεθεί στο περιθώριο της κοινωνικής ανάπτυξης για περισσότερο από 500600 χρόνια.
 
[[Αρχείο:Map-Amerindian populations.png|150px|left|thumb|Πληθυσμοί με αμιγώς ινδιάνικες ρίζες στη Λατινική Αμερική.<small>(Source : World Fact book 1999)</small>]]
 
=== Μπελίζ ===
Περίπου το 4540% του πληθυσμού του [[Μπελίζ]] προέρχεται από επιμειξίες ιθαγενών και [[Ευρώπη|Ευρωπαίων]]. Το 1020% του πληθυσμού έχει αμιγώς ινδιάνικες ρίζες από το λαό των [[Μάγια]].
 
=== Γουατεμάλα ===
Γραμμή 64 ⟶ 65 :
 
=== Αργεντινή ===
Στην [[Αργεντινή]], υπάρχουν 403407.000 ιθαγενείς Αμερικανοί, περίπου δηλαδή το 1% του συνολικού πληθυσμού, οι οποίοι ανήκουν σε διάφορες φυλές.<ref>[http://web.archive.org/web/20060723065705/http://www.indec.mecon.ar/nuevaweb/cuadros/2/ECPI_res_generales_junio2006.pdf INDEC: Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005]</ref>.
 
=== Βολιβία ===
Στη [[Βολιβία]], περίπου 2,5 εκατομμύρια κάτοικοι μιλούν τη [[Κέτσουα γλώσσα|γλώσσα Κέτσουα]], 2,1 εκατομμύρια μιλούν τη γλώσσα Αϊμάρα, ενώ λίγες εκατοντάδες χιλιάδες μιλούν τη γλώσσα Γκουαρανί. Οι γλώσσες έχουν αναγνωριστεί, ωστόσο δεν υπάρχουν επίσημα έγγραφα στις γλώσσες αυτές και όσοι κάτοικοι δε μιλούν την επίσημη γλώσσα, τα [[ισπανικά]], αντιμετωπίζουν κοινωνικές διακρίσεις. Ωστόσο, η συνταγματική μεταρρύθμιση το [[1997]] αναγνώρισε τη [[Βολιβία]] σαν πολυεθνική και πολυγλωσσική κοινωνία και ξεκίνησε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Το [[2005]], εκλέχτηκε ως Πρόεδρος για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας ένας ιθαγενής Αϊμάρα, ο [[Έβο Μοράλες]]..
 
=== Περού ===
Οι περισσότεροι Περουβιανοί είναι ιθαγενείς ή προέρχονται από επιμειξίες. Ο καταφανής [[ρατσισμός]] στο [[Περού]] έχει προκαλέσει την αύξηση της φτώχειας και της εγκατάλειψης των ιθαγενών πληθυσμών και των κοινοτήτων τους. Το [[Περού]] έχει το δεύτερο μεγαλύτερο πληθυσμό ιθαγενών στη [[Νότια Αμερική]] και οι ινδιάνικες παραδόσεις κι έθιμα έχουν διαμορφώσει τον τρόπο ζωής και αντίληψης των Περουβιανών σήμερα. <ref>Dean, Bartholomew. "State Power and Indigenous Peoples in Peruvian Amazonia: A Lost Decade, 1990-2000." In ''The Politics of Ethnicity Indigenous Peoples in Latin American States''. Chapter 7, [[David Maybury-Lewis]] (ed.) [[Harvard University Press]][http://www.hup.harvard.edu/catalog/MAYPOL.html?show=contents]</ref>
 
=== Άλλες περιοχές ===