Σαϊπάν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Αντικατάσταση παρωχημένου προτύπου με references tag
μ μδιορθώσεις
Γραμμή 32:
| ιστότοπος =
}}
Η '''Σαϊπάν''' ([[αγγλικά]]: ''Saipan'') είναι το μεγαλύτερο νησί της [[Βόρειες Μαριάνες Νήσοι|Κοινοπολιτείας των ΒόρειωνΒορείων ΜαριάνωνΜαριανών]], μιας μη εγγεγραμμένης επικράτειας των [[ΗΠΑ|Ηνωμένων Πολιτειών]], στο δυτικό [[Ειρηνικός Ωκεανός|Ειρηνικό Ωκεανόωκεανό]]. Σύμφωνα με την απογραφή η οποία πραγματοποιήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2010, ο πληθυσμός της Σαϊπάν ήταν 48.220.
 
Το κέντρο της κυβέρνησης της Κοινοπολιτείας βρίσκεται στο χωριό ΚάπιταλΚάπιτολ ΧιλλΧιλ. Δεδομένου ότι το σύνολο της Νήσουνήσου είναι οργανωμένο ως ένας ενιαίος δήμος, ο όρος Σαϊπάν αναφέρεται ως πρωτεύουσα της Κοινοπολιτείας.
 
== Γεωγραφία ==
[[Αρχείο:View of Northern Saipan.JPG|thumb|230px|left|Άποψη της βόρειας Σαϊπάν]]
Η Σαϊπάν είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί στο αρχιπέλαγος των ΜαριάνωνΜαριανών μετά το [[Γκουάμ]]. Βρίσκεται 190 χιλιόμετρα βόρεια του Γκουάμ και 9 χιλιόμετρα βορειανατολικά του [[Τίνιαν]], από το οποίο χωρίζεται με το πορθμό Σαϊπάν. Η Σαϊπάν έχει μήκος 19 χιλιόμετρα και πλάτος 9 χιλιόμετρα. Έχει έκταση 115.,38 [[τετραγωνικό χιλιόμετρο|τετραγωνικά χιλιόμετρα]]. Το δυτικό άκρο του νησιού έχει αμμώδεις παραλίες και έναν υπέρακτιο κοραλλιογενή ύφαλο ο οποίος δημιουργεί μια μεγάλη λιμνοθάλασσα. Το ανατολικό τμήμα αποτελείται κυρίως από βραχώδεις γκρεμούς. Το ψηλότερο σημείο του νησιού είναι το όρος Ταποτσάου, με ύψος 480 μέτρα. Σε αντίθεση με άλλα βουνά, το Ταποτσάου δεν είναι σβηστό ηφαίστειο, αλλά αποτελείται από [[ασβεστόλιθος|ασβεστόλιθο]].<ref>[http://pubs.usgs.gov/wri/wri034178/pdf/fig04b.pdf Geological sections across Saipan] (see section B), from Robert L. Carruth (2003), ''[http://pubs.usgs.gov/wri/wri034178/htdocs/wrir03-4178.html Ground-Water Resources of Saipan, Commonwealth of the Northern Mariana Islands]''. [[USGS]] Water-Resources Investigation Report 03-4178, Χονολουλού, Χαβάη.</ref> Βόρεια του Ταποτσάου, προς το γκρεμό Μπανζάι, υπάρχει μια ράχη από λόφους. Το όρος Ατσουγκάο, περίπου 3 χιλιόμετρα βόρεια, θεωρείται ότι είναι το υπόλειμμα ενός ηφαιστειακού κώνου ο οποίος ενεργός κατά το [[Ηώκαινο]].<ref>Robert L. Carruth (2003), ''[http://pubs.usgs.gov/wri/wri034178/htdocs/wrir03-4178.html Ground-Water Resources of Saipan, Commonwealth of the Northern Mariana Islands]''. [[USGS]] Water-Resources Investigation Report 03-4178, Χονολουλού, Χαβάη.</ref>
 
== Ιστορία ==
Η Σαϊπάν ήταν υπό ισπανική κυριαρχία από το 1565 μέχρι το 1899, όταν και έγινε Γερμανική αποικία μέχρι το 1914, ως μέρος της [[Γερμανική Νέα Γουινέα|Γερμανικής Νέας Γουινέας]]. Το 1914 κατελήφθη από την [[Ιαπωνική αυτοκρατορία]] και το 1918 δόθηκε στην Ιαπωνία, ως μέρος της [[Εντολή της Κοινωνίας των Εθνών|Εντολής των Νότιων ΜαριάνωνΜαριανών]] από την [[Κοινωνία των Εθνών]]. Το νησί αναδείχθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα της εντολής και άρχισε η εγκατάσταση Ιαπώνων σε αυτό στη δεκαετία του 1920. Οι Ιάπωνες θεωρούσαν τη Σαϊπάν ως τελευταία γραμμή άμυνας πριν την Ιαπωνία και γι' αυτό το νησί ήταν ισχυρά οχυρωμένο.
 
Κατά τη διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου]], οι Αμερικανοί όσο προωθούνταν προς την Ιαπωνία, αποφάσισαν να καταλάβουν τη Σαϊπάν, καθώς το νησί διέθετε ένα σημαντικό αεροδρόμιο, το οποίο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την απογείωση των νέων βομβαρδιστικών [[Boeing B-29 Superfortress|Β-29]]. Το νησί ήταν καλά οχυρωμένο και υπερασπιζόταν από περίπου 30.000 Ιάπωνες στρατιώτες. Οι Αμερικανοί με μια τεράστια αρμάδα από 535 πλοία και 127.000 στρατιώτες είχαν κατακτήσει τις [[Νήσοι Μάρσαλ|Νήσους Μάρσαλ]] και εκτιμήθηκε ότι η κατάληψη των κύριων νησιών των ΜαριάνωνΜαριανών θα απέκοπτε την Ιαπωνία από τις πλούσιες κτίσεις της και θα έκανε πιο εύκολη την επέλαση προς την Ιαπωνία. Οι Αμερικάνοι αποφάσισαν να καταλάβουν πρώτα τατη Σαϊπάν και μετά το [[Τίνιαν]] και το Γκουάμ. Στις [[15 Ιουνίου]] του [[1944]] άρχισαν την απόβαση στο νησί και μέχρι το τέλος της μέρας, με μεγάλες απώλειες, οι ΗΠΑ είχαν καταφέρει να εγκατασταθούν στις νοτιοδυτικές ακτές και κατευθύνθηκαν προς το εσωτερικό του νησιού. Ύστερα από σκληρές μάχες, οι Αμερικανοί κατέλαβαν τηντη Σαϊπάν τιςστις 9 Ιουλίου του 1944. Οι απώλειες των Αμερικανών ήταν 3.426 νεκροί και 10.364 τραυματίες, ενώ από τους 30.000 Ιάπωνες αιχμαλωτίστηκαν μόνο οι 921. Η [[Μάχη της Σαϊπάν]] ήταν μια από τις σφοδρότερες του θεάτρου του Ειρηνικού.<ref>{{cite web | url=http://www.history.com/topics/battle-of-saipan | title=Battle of Saipan | accessdate=2013-07-26 | publisher=history.com}}</ref>
 
Μετά την κατάληψη χιλιάδες Ιάπωνες πολίτες, τρομοκρατημένοι από την ιαπωνική [[προπαγάνδα]], αντί να αιχμαλωτιστούν, προτίμησαν να πηδήξουν από τους γκρεμούς στο βόρειο άκρο του νησιού. Η Σαϊπάν έγινε σημαντική αεροπορική βάση για τους Αμερικανούς το τελευταίο χρόνο του πολέμου. Συνέχισε να ελέγχεται από το Αμερικανικό Ναυτικό. Ο τουρισμός άρχισε να αναπτύσσεται στη δεκαετία του 1990.
Γραμμή 51:
 
== Οικονομία ==
Ο τουρισμός είναι η κύρια πηγή εισοδήματος για τηντη Σαϊπάν. Υπάρχουν πολλά πολυτελή ξενοδοχεία, ενώ τα οχυρά και άρματα μάχης από τον Β΄ ΠΠΠαγκόσμιο πόλεμο συγκαταλέγονται στα αξιοθέατα του νησιού. Οι τουρίστες είναι κυρίως Αμερικανοί και Ιάπωνες. Πέρα από τον τουρισμό, στηνστη Σαϊπάν υπάρχουν καλλιέργειες ταρό, [[κασάβα]], [[γιαμ]], [[αρτόκαρπος|αρτόκαρπου]] και [[μπανάνα]]ς. Άλλες πηγές εισοδήματος, όπως η παραγωγή [[κόπρα]]ς, η αλιεία, η χοιροτροφία και οι μικρές βιοτεχνίες, έχουν συρρικνωθεί. Η Σαϊπάν διαθέτει εμπορικό λιμάνι και διεθνή αερολίμενα.<ref>{{cite web | url=http://www.asiatravel.com/pacific/northernmarianas/saipan/infoguide/saipaneconomy.html | title=Economy in Saipan | accessdate=2013-07-27 | publisher=asiatravel.com}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/518513/Saipan | title=Saipan | accessdate=2013-07-27 | publisher=britannica.com}}</ref>
 
Τα προηγούμενα χρόνια, η κύρια κινητήρια δύναμη της οικονομίας ήταν η βιομηχανία υφασμάτων, στην οποία δούλευαν κυρίως ξένοι εργάτες. Οι ΗΠΑ συμφώνησαν οι Βόρειες Μαριάνες να εξαιρεθούν από κάποιους ομοσπονδιακούς νόμους, συμπεριλαμβανομένων κάποιων για την εργασία και τη μετανάστευση. Από τη μία, αυτό ώθησε τον τουρισμό και από την άλλη οδήγησε στο άνοιγμα υφαντουργιών. Αυτές προσλάμβαναν ξένους εργάτες και παρήγαγαν φτηνά υφάσματα με την ταμπέλα «made in the U.S.A.» (φτιαγμένο στις ΗΠΑ). Οι εργασιακές συνθήκες σε αυτά τα εργοστάσια ήταν θέμα διαφωνιών και επικρίσεων.<ref>Howard P. Willens and Deanne C. Siemer. ''An Honorable Accord: the Covenant between the Northern Marianas and the United States.'' Honolulu: University of Hawai'i Press (Pacific Islands Monograph Series 18), 2003.</ref> Τον Μάρτιο του 2007,<ref>Ferdie de la Torre [http://www.saipantribune.com/newsstory.aspx?cat=1&newsID=66972 Another garment firm closing] Saipan Tribune. 28 Μαρτίου 2007</ref> στηνστη Σαϊπάν λειτουργούσαν 19 εταιρείες παραγωγής υφασμάτων, κάποιες για σχεδόν τρεις δεκαετίες. Η τελευταία υφαντουργία στη Σαϊπάν έκλεισε τιςστις 15 Ιανουαρίου του 2009.<ref>[http://www.saipanfactorygirl.com/facts/ Saipan Factory Facts: Information on the Rise and Fall of the Garment Industry on Saipan, CNMI]. Saipanfactorygirl.com. Retrieved on 2013-07-16.</ref> Το κλείσιμο των υφαντουργιών είχε ως αποτέλεσμα η οικονομία των Βόρειων ΜαριάνωνΜαριανών να βρίσκεται σε ύφεση για έξι χρόνια, από το 2004 μέχρι το 2009.<ref>{{cite press release | url=http://www.bea.gov/newsreleases/general/terr/2012/CNMIGDP_091312.pdf | title=Northern Mariana Islands’ Economy Grew in 2010 | accessdate=2013-07-27 | date=17 Σεπτεμβρίου 2012 | publisher=Γραφείο Οικονομικών Αναλύσεων των ΗΠΑ}}</ref>
 
== Παραπομπές ==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σαϊπάν"