Νίκολα Πάσιτς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 29:
===Υψηλή πολιτική 1890–1903===
====Πρόεδρος της συνέλευσης και δήμαρχος====
Στις 13 Οκτωβρίου 1889 ο Πάσιτς εξελέγη πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης, αξίωμα που θα διατηρούσε (''[[de jure]]'', όχι όμως ''[[de facto]]'') μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 1892. Εκλέχτηκε επίσης δήμαρχος του Βελιγραδίου από τις 11 Ιανουαρίου 1890 ως τις 26 Ιανουαρίου 1891. Επί της προεδρίας του η συνέλευση ψήφισε το μεγαλύτερο αριθμό νόμων στην ιστορία του σερβικού κοινοβουλευτισμού, ενώ ως δήμαρχος του Βελιγραδίου του πιστώνεται η λιθόστρωση των λασπωμένων δρόμων της πόλης. Επανεκλέχθηκε δύο φορές πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης από τις 13 Ιουνίου 1893 ως τον Απρίλιο του 1895 (αν και μετά το Σεπτέμβριο του 1893 μόνο κατ' όνομα, ο αναπληρωτής του Ντιμίτριε Κάτιτς ενεργούσε αντ' αυτού) και από τις 12 Ιουλίου 1897 ως τις 29 Ιουνίου 1898 και για άλλη μια φορά δήμαρχος του Βελιγραδίου από τις 22 Ιανουαρίου ως τις 25 Νοεμβρίου 1897. [7]
Αφού σοφά δεν αποδέχθηκε να αναλάβει την κυβέρνηση αμέσως μετά την επιστροφή του από την εξορία, ο Νίκολα Πάσιτς έγινε πρωθυπουργός για πρώτη φορά στις 23 Φεβρουαρίου 1891. Ωστόσο ο πρώην βασιλιάς Μίλαν επέστρεψε στη Σερβία το Μάιο του 1890 και ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον του Πάσιτς και των Ριζοσπαστών. Στις 16 Ιουνίου 1892 ο [[Κόστα Πρότιτς]], ένας από τους τρεις αντιβασιλείς λόγω του ανήλικου του [[Αλέξανδρος Α΄ της Σερβίας|Αλέξανδρου Ομπρένοβιτς Ε΄]], πέθανε. Σύμφωνα με το σύνταγμα η Εθνοσυνέλευση έπρεπε να εκλέξει νέο αντιβασιλέα αλλά, καθώς η συνέλευση ήταν σε πολύμηνες διακοπές, ο Πάσιτς αναγκάστηκε να συγκαλέσει έκτακτη σύνοδο. Ο [[Γιόβαν Ρίστιτς]], ο ισχυρότερος αντιβασιλέας, φοβούμενος ότι ο Πάσιτς θα μπορούσε να εκλεγεί συναντιβασιλέας και να υπονομεύσει έτσι τη θέση του, αρνήθηκε να επιτρέψει την έκτακτη συνεδρίαση και ο Πάσιτς παραιτήθηκε ως πρωθυπουργός στις 22 Αυγούστου 1892. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ήταν επίσης υπουργός Εξωτερικών από τις 2 Απριλίου 1892 και υπουργός οικονομικών από τις 3 Νοεμβρίου 1891.<ref>Dragnich (1998) pp 36-37.</ref>
====Το πραξικόπημα του Αλεξάνδρου====
Οταν ο Βασιλιάς Αλέξανδρος αυτοανακηρύχθηκε πρόωρα ενήλικας και κατάργησε την αντιβασιλεία, ανέθεσε σε έναν μετριοπαθή Ριζοσπάστη, το Λάζαρ Ντόκιτς, να σχηματίσει κυβέρνηση. Παρόλο που έλαβε την έγκριση ορισμένων μελών του Ριζοσπαστικού κόμματος για να συμμετάσχει στην κυβέρνηση, ο Πάσιτς αρνήθηκε. Για να τον αποκλείσει από την πολιτική σκηνή της Σερβίας ο Αλέξανδρος έστειλε τον Πάσιτς ως έκτακτο απεσταλμένο του στην [[Αγία Πετρούπολη]] της Ρωσίας, 1893-1894. Το 1896 ο βασιλιάς κατάφερε να αναγκάσει τον Πάσιτς να σταματήσει να πιέζει για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο από το 1897 και οι δύο βασιλιάδες, ο Μίλαν και ο Αλέξανδρος, κυβερνούσαν σχεδόν από κοινού. Καθώς και οι δύο αντιπαθούσαν τον Πάσιτς το 1898 τον φυλάκισαν για 9 μήνες επειδή η ''Σαμούπραβα'' δημοσίευσε μια δήλωση σχετικά με την προηγούμενη αντιπολίτευσή του στο Βασιλιά Μίλαν. Ο Πάσιτς ισχυρίστηκε ότι ήταν ψευδής, χωρίς αποτέλεσμα<ref>{{cite book|author=Dejan Djokic|title=Pasic & Trumbic: The Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes|url=https://books.google.com/books?id=J1crDwAAQBAJ&pg=PT24|year=2010|page=24}}</ref>.
====Η προσπάθεια δολοφονίας του Ιβανταν====
Ο πρώην πυροσβέστης Τζούρα Κνιέζεβιτς, που είχε καταδικαστεί σε θάνατο, προσπάθησε να δολοφονήσει τον πρώην βασιλιά Μίλαν τον Ιούνιο του 1899 (Σερβικά: Ивандањски атентат). Το ίδιο βράδυ ο Μίλαν δήλωσε ότι το Ριζοσπαστικό Κόμμα προσπάθησε να τον σκοτώσει και όλοι οι επικεφαλής του Ριζοσπαστικού Κόμματος συνελήφθησαν, συμπεριλαμβανομένου του Πάσιτς, που είχε μόλις απελευθερωθεί από τη φυλακή από την προηγούμενη ποινή του. Οι κατηγορίες του Μίλαν κατά των Ριζοσπαστών ήταν αβάσιμες και ακόμη και η Αυστροουγγαρία, ο σημαντικότερος σύμμαχός του, παραδέχτηκε ότι το Ριζοσπαστικό Κόμμα δεν συμμετείχε, παρά την επιμονή του Μίλαν ότι ''τουλάχιστον'' ο Νίκολα Πάσιτς και ο Kόστα Ταουσάνοβιτς έπρεπε να καταδικαστούν σε θάνατο. Η Αυστροουγγαρία φοβόταν ότι η εκτέλεση του ρωσόφιλου Πάσιτς θα ανάγκαζε τη Ρωσία να παρέμβει, εγκαταλείποντας μια συμφωνία του 1897 να διατηρηθεί το [[status-quo]] της Σερβίας σ. Έστειλε ειδικός απεσταλμένος από τη Βιέννη στο Μίλαν για να τον προειδοποιήσει ότι η Αυστρία θα αποκήρυυττε τη δυναστεία των Ομπρένοβιτς εάν εκτελείτο ο Πάσιτς. Ο διακεκριμένος Σέρβος ιστορικός Σλόμπονταν Γιοβάνοβιτς ισχυρίστηκε αργότερα ότι η δολοφονία θα σχεδιαζόταν έτσι ώστε ο Μίλαν να μπορέσει να απαλλαγεί από το Ριζοσπαστικό Κόμμα.
Φυλακισμένος και χωρίς να γνωρίζει την παρέμβαση της Αυστροουγγαρίας, ο Πάσιτς ομολόγησε ότι το Ριζοσπαστικό Κόμμα δεν ήταν πιστο στη δυναστεία, πράγμα που πιθανώς έσωσε πολλούς ανθρώπους από τη φυλακή. Στο πλαίσιο της συμφωνίας που επετεύχθη με τον υπουργό Εσωτερικών Τζόρτζε Γκέντσιτς, η κυβέρνηση επίσημα κράτησε αποστάσεις από τη δήλωση, οπότε φαινόταν ότι ο Πάσιτς φέρθηκε με δειλία και υπέκυψε στην πίεση. Ο Πάσιτς καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια, αλλά απελευθερώθηκε αμέσως. Αυτό προκάλεσε μελλοντικά σύγκρουση στο Ριζοσπαστικό Κόμμα, καθώς τα νεότερα μέλη θεωρούσαν τον Πάσιτς δειλό και προδότη και αποχώρησαν από το κόμμα. Το υπόλοιπο της βασιλείας του Αλεξάνδρου ο Πάσιτς αποσύρθηκε από την πολιτική. Αν και ο νεαρός μονάρχης αντιπαθούσε τον Πάσιτς, τον καλούσε συχνά για διαβουλεύσεις, αλλά εκείνος απέφευγε να δίνει συμβουλές και επέμενε ότι δεν ασχολείται πλέον με την πολιτική.
===Η χρυσή εποχή της δημοκρατίας 1903–1914===
| |||