Ναυμαχία της Σαλαμίνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 52:
Στα μέσα της δεκαετίας του 480 π.Χ, οι Αθηναίοι ξεκίνησαν τις προετοιμασίες για πιθανό πόλεμο κατά των Περσών. Το 482 π.Χ, ο [[Θεμιστοκλής]] έπεισε τους Αθηναίους να δημιουργήσουν ένα στόλο από τριήρεις, λέγοντας τους ότι πρόκειται να επιτεθεί στην Αίγινα<ref>Πλούταρχος, [[s:Βίοι Παράλληλοι/Θεμιστοκλής#4|Θεμιστοκλής 4]]</ref><ref name = h217>Holland, p217–223</ref>. Ωστόσο, οι Αθηναίοι δεν κατείχαν τον απαραίτητο αριθμό στρατιωτών για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες - συνεπώς, χρειάζονταν μια συμμαχία από ελληνικές πόλεις-κράτη. Το 481 π.Χ, ο Ξέρξης έστειλε πρεσβευτές σε όλες τις ελληνικές πόλεις-κράτη, με εξαίρεση την Αθήνα και τη Σπάρτη, ζητώντας γη και ύδωρ.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#32|Πολύμνια 32]]</ref> Η Σπάρτη και Αθήνα έλαβαν την υποστήριξη μερικών ελληνικών πόλεων, και το ίδιο έτος, στην Κόρινθο, συγκλήθηκε συνέδριο,<ref name=VII145>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#145|Πολύμνια 145]]</ref> όπου και δημιουργήθηκε η ελληνική συμμαχία. Το κάθε μέλος της συμμαχίας είχε την δυνατότητα να στέλνει αγγελιαφόρους στις υπόλοιπες πόλεις-μέλη, ζητώντας στρατό για αμυντικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τους σύγχρονους ιστορικούς, αυτό αποτελεί αξιοσημείωτο, καθώς οι εμφύλιες συρράξεις μεταξύ των Ελλήνων, εκείνη την περίοδο, συνεχίζονταν.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#145|Πολύμνια 145]]: ''Οι Έλληνες ...αποφάσισαν...να πάψουν οι μεταξύ τους έχθρες και πόλεμοι''</ref><ref name = h226>Holland, σ. 226</ref>
[[Αρχείο:Battle of Thermopylae and movements to Salamis and Plataea map-el.png|right|thumb|
Το 480 π.Χ, συγκλήθηκε νέο συνέδριο. Μια αντιπροσωπεία από τη [[Θεσσαλία]] πρότεινε στους Έλληνες να σταματήσουν τον Ξέρξη στα Στενά των [[Τέμπη|Τεμπών]].<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#172|Πολύμνια 172]]</ref> Ωστόσο, οι Πέρσες έμαθαν από τον [[Αλέξανδρος Α' της Μακεδονίας|Αλέξανδρο Α' της Μακεδονίας]] ότι η κοιλάδα θα μπορούσε να παρακαμφθεί μέσω του Περάσματος του Σαρανταπόρου, και λόγω του μεγαλύτερου μεγέθους του περσικού στρατού, οι Έλληνες οπισθοχώρησαν.<ref name=VII173>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#173|Πολύμνια 173]]</ref> Λίγο αργότερα, έμαθαν ότι ο Ξέρξης διέσχισε τον Ελλήσποντο. Οι Έλληνες αποφάσισαν να κλείσουν το στενό πέρασμα των [[Θερμοπύλες|Θερμοπυλών]], από όπου ο Ξέρξης θα αναγκαζόταν να περάσει για να φτάσει στη Νότια Ελλάδα και όπου οι Πέρσες δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την αριθμητική υπεροχή τους. Παράλληλα, οι Αθηναίοι θα αντιμετώπιζαν τον περσικό στόλο στο Αρτεμίσιο.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Πολύμνια#175|Πολύμνια 175]]</ref> Ωστόσο, οι πόλεις της Πελοποννήσου, σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου, σχεδίαζαν να υπερασπιστούν τον [[Ισθμός της Κορίνθου|Ισθμό της Κορίνθου]], ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά των Αθηναίων θα έφευγαν μαζικά στην [[Τροιζήνα]].<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#39|Ουρανία 40]]</ref>
Γραμμή 74:
===Ελληνικός στόλος===
[[Αρχείο:Trireme.jpg|thumb|
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο συμμαχικός στόλος είχε 378 τριήρεις, και αναφέρει τον αριθμό των πλοίων που έστειλε κάθε πόλη-κράτος (όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα).<ref>Ηρόδοτος, ''Ιστορίαι'', Πολύμνια, 44-48</ref> Παρ' ολ' αυτά, σύμφωνα με τις προσθέσεις, οι Έλληνες διέθεταν 366 πλοία. Δεν αναφέρεται ρητά ότι όλες οι 378 τριήρεις πολέμησαν στη Σαλαμίνα (''ἀριθμὸς δὲ ἐγένετο ὁ πᾶς τῶν νεῶν, πάρεξ τῶν πεντηκοντέρων, τριηκόσιαι καὶ ἑβδομήκοντα καὶ ὀκτώ'')<ref name = VIII48/> και επίσης λέει ότι οι Αιγινήτες συμμετείχαν με 30 τριήρεις (''νησιωτέων δὲ Αἰγινῆται τριήκοντα παρείχοντο'').<ref name = VIII46/> Ο ιστορικός Macaulay πιστεύει ότι η διαφορά αφορά τη φρουρά που έπλευσε από την Αίγινα.<ref>e.g. Macaulay, παραπομπή στον Ηρόδοτο, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#85|Ουρανία 85]]</ref> Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, δύο περσικά πλοία αυτομόλησαν στους Έλληνες, ένα πριν τη ναυμαχία του Αρτεμισίου και ένα πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, άρα ο συνολικός στόλος πρέπει να είναι 380 πλοία.<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι (Ηροδότου)/Ουρανία#82|Ουρανία 82]]</ref>
Γραμμή 110:
==Στρατηγική και τακτική==
[[Αρχείο: The Battle of Salamis.jpg| Σύγχρονη γλυπτική σύνθεση στην [[Κυνόσουρα Σαλαμίνας|Κυνόσουρα]] της [[Σαλαμίνα|Σαλαμίνας]].|thumb|279x279εσ]]Οι Πέρσες, σύμφωνα με τους σύγχρονους ιστορικούς, είχαν σκοπό να καταλάβουν, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, την Ελλάδα, έχοντας φέρει μεγάλες δυνάμεις.<ref name = h209>Holland, pp209–212</ref> Από την άλλη, οι Έλληνες αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες σε στενούς χώρους, όπου δεν θα ήταν χρήσιμη η αριθμητική υπεροχή τους. Ο Ξέρξης δε φανταζόταν τέτοια αντίσταση, για αυτό περίμενε τέσσερις μέρες να διασκορπιστούν οι Έλληνες στις Θερμοπύλες.<ref name = h327>Holland, pp327–329</ref> Ο χρόνος ήταν ζωτικής σημασίας παράγων για τους Πέρσες, καθώς δεν μπορούσαν να συντηρούν τον στρατό τους για πολύ καιρό, και ο Ξέρξης επιθυμούσε να επιστρέψει γρήγορα στην Περσία.<ref name = h308>Holland, pp308–309</ref> Η μάχη των Θερμοπυλών απέδειξε ότι η μετωπική επίθεση κατά των Ελλήνων ήταν άχρηστη, και ότι, με τους Σύμμαχους στον Ισθμό, η κατάληψη της Ελλάδος από την ξηρά ήταν σχεδόν απίθανη.<ref name="Lazenby, p197">Lazenby, p197</ref> Όμως, η μάχη των Θερμοπυλών απέδειξε επίσης ότι οι Έλληνες καταστρέφονταν όταν οι Πέρσες τους υπερφαλάγγιζαν.<ref name = L248/> Για να καταστρέψει τους σύμμαχους στον Ισθμό, έπρεπε να πετύχει σοβαρή νίκη σε ναυμαχία, κάτι που θα του έδινε την ευκαιρία να τελειώσει γρήγορα και νικηφόρα τον πόλεμο.<ref name = h308/> Από την άλλη, οι Έλληνες θα απέφευγαν την καταστροφή μόνο αν περικύκλωναν και κατέστρεφαν τον περσικό στόλο, όπως ήλπιζε ο Θεμιστοκλής.<ref name = h303>Holland, p303</ref>
Οι Πέρσες, σύμφωνα με τους σύγχρονους ιστορικούς, δεν έπρεπε να είχαν πολεμήσει στη Σαλαμίνα, καθώς θα είχαν τακτικό μειονέκτημα.<ref name = L248/> Ο Ηρόδοτος, στο βιβλίο ''Ουρανία'', αναφέρεται στο συνέδριο που έγινε πριν την ναυμαχία της Σαλαμίνας, στο οποίο μόνο η Αρτεμισία τάχθηκε κατά της ιδέας για ναυμαχία στην Σαλαμίνα, λέγοντας τα εξής:
Γραμμή 161:
===Κύρια μάχη===
[[Αρχείο:Kaulbach, Wilhelm von - Die Seeschlacht bei Salamis - 1868.JPG|thumb|right|
Οι λεπτομέρειες της μάχης είναι πρόχειρες, ενώ κανένας από τους συμμετέχοντες δεν θα μπορούσε να δει τι γινόταν σε ολόκληρο το πεδίο της μάχης, πλην του Ξέρξη και των στρατηγών του<ref name = h320/>. Είναι γνωστό ότι οι ελληνικές τριήρεις είχαν μεγάλο έμβολο στο μπροστινό μέρος, έτσι ώστε να καταστρέφουν τα εχθρικά πλοία<ref name = L34/>. Αν ο εμβολισμός δεν έφερνε το επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε ξεκινούσε μάχη μεταξύ των στρατιωτών που υπήρχαν στα πλοία<ref name = h320/> Οι Έλληνες είχαν οπλίτες με βαρύ οπλισμό, ενώ οι Πέρσες φαίνεται να είχαν οπλίτες με ελαφρύτερο οπλισμό<ref>Ηρόδοτος, [[s:Ιστορίαι(Ηροδότου)/Πολύμνια#184|Πολύμνια 184]]</ref>.
Γραμμή 190:
{{Κύριο|Δεύτερη περσική εισβολή στην Ελλάδα}}
[[Αρχείο:Snake column Hippodrome Constantinople 2007.jpg|thumb|
Μετά τη ναυμαχία, ο Ξέρξης δοκίμασε να χτίσει γέφυρα απέναντι από τα στενά για να επιτεθεί στους Αθηναίους, αλλά απέτυχε<ref name = h327/>. Ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε ένα πολεμικό συνέδριο μετά τη ναυμαχία, όπου ο Μαρδόνιος είπε:
Γραμμή 210:
Όσον αφορά τον στρατιωτικό τομέα, είναι δύσκολο να βγουν συμπεράσματα, λόγω της αβεβαιότητος για το τί πράγματι συνέβη. Οι Έλληνες επέλεξαν το χώρο όπου η αριθμητική υπεροχή των Περσών ήταν άχρηστη και προβληματική, αλλά αυτή τη φορά βασίστηκαν και στην άσκοπη επίθεση των Περσών<ref name = L248>Lazenby, pp248–253</ref>. Πάντως, θεωρείται ότι το πιο σημαντικό μάθημα είναι η εξαπάτηση των Περσών από τον Θεμιστοκλή<ref name = L248/>.
[[File:Fighters of Salamis.jpg|thumb|224x224εσ]]
==Ο Τύμβος των Σαλαμινομάχων==
| |||