Νίκολα Πάσιτς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 66:
 
===Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Γιουγκοσλαβία===
===Δόξα, ήττα και το Νοτιοσλαβικό κράτος===
Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ηγούνταν της εξόριστης κυβέρνησης της Σερβίας. Μετά τη λήξη του πολέμου, στις [[1 Δεκεμβρίου]] του [[1918]] δημιουργήθηκε το νέο Βασίλειο των Σέρβων Κροατών και Σλοβένων και ο Πάσιτς διορίστηκε πρωθυπουργός το 1921 μέχρι που αναγκάσθηκε τελικά σε παραίτηση το 1925 μετά από τρεις πρωθυπουργίες. Πέθανε το επόμενο έτος, το 1926, στο Βελιγράδι.
[[File:TrumbicPasic29261v.jpg|thumb|250px|Από αριστερά: A. Tράμπιτς, Νίκολα Πάσιτς, Μίλενκο Βέσνιτς and Ιβαν Ζόλγκερ.]]
Η ήττα της Σερβίας θεωρήθηκε επικείμενη, τουλάχιστον από τους εξωτερικούς παρατηρητές, λαμβάνοντας υπ' όψη την ισχύ της Αυστροουγγαρίας. Ωστόσο η Σερβία είχε προετοιμαστεί όπως φάνηκε καλά και μετά από μια σειρά από μάχες το 1914-1915 (Μάχη του Τσερ, Μάχη του Κολούμπαρα), την απώλεια και ανάκτηση του Βελιγραδίου και μια σερβική αντεπίθεση με κατάληψη κάποιων αυστριακών εδαφών (στη Σύρμια και την ανατολική Βοσνία), ο αυστριακός στρατός υποχώρησε.
 
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1914 ο Πάσιτς και ο Αλβανός ηγέτης [[Εσάντ Πασάς|Εσάντ Πασά Τοπτανί]] υπέγραψαν στη [[Νις (Σερβία)|Νις]] τη μυστική Συνθήκη Σερβοαλβανικής Συμμαχίας<ref>{{Cite book|last=Bataković|first=Dušan T.|authorlink=Dušan T. Bataković|title=The Kosovo Chronicles|url=http://www.rastko.rs/kosovo/istorija/kosovo_chronicles/index.html |archiveurl=https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.rastko.rs%2Fkosovo%2Fistorija%2Fkosovo_chronicles%2Findex.html&date=2011-01-18|archivedate=19 January 2011|accessdate=24 September 2016|publisher= Knižara Plato|location=Belgrade, Serbia|isbn=86-447-0006-5|chapter=Serbian government and Essad Pasha Toptani|chapterurl=http://balkania.tripod.com/resources/history/kosovo_chronicles/kc_part2e.html|quote=Essad Pasha signed a secret alliance treaty with Pasic on September 17.}}</ref>. Η συνθήκη είχε 15 σημεία που εστίαζαν στη δημιουργία κοινών σερβοαλβανικών πολιτικών και στρατιωτικών θεσμών και στρατιωτικής συμμαχίας της Αλβανίας και του Βασιλείου της Σερβίας. Επίσης η συνθήκη προέβλεπε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής προς το [[Δυρράχιο]], την οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη του Βασιλείου της Σερβίας στην τοποθέτηση του Εσάντ Πασά ως ηγεμόνα της Αλβανίας και τη χάραξη της γραμμής των συνόρων από ειδική σερβοαλβανική επιτροπή <ref>{{Cite book|last=Bataković|first=Dušan T.|authorlink=Dušan T. Bataković|title=The Kosovo Chronicles|url=http://www.rastko.rs/kosovo/istorija/kosovo_chronicles/index.html|archiveurl=https://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fwww.rastko.rs%2Fkosovo%2Fistorija%2Fkosovo_chronicles%2Findex.html&date=2011-01-18|archivedate=19 January 2011|accessdate=24 September 2016|publisher= Knižara Plato|location= Belgrade, Serbia|isbn=86-447-0006-5|chapter=Serbian government and Essad Pasha Toptani|chapterurl=http://balkania.tripod.com/resources/history/kosovo_chronicles/kc_part2e.html|quote=The 15 points envisaged the setting up of joint political and military institutions,... focused on a military alliance, the construction of an Adriatic railroad to Durazzo and guarantees that Serbia would support Essad Pasha's election as the Albanian ruler. ...The demarcation between the two countries was to be drawn by a special Serbo-Albanian commission}}</ref>. Τον Οκτώβριο του 1914 ο Εσάντ Πασάς επέστρεψε στην Αλβανία. Με την οικονομική στήριξη της Ιταλίας και της Σερβίας, ίδρυσε ένοπλες δυνάμεις στο [[Νομός Ντίμπρα|Ντίμπρα]] και κατέλαβε το εσωτερικό της Αλβανίας και το Δυρράχιο. Ο Πάσιτς έδωσε εντολή να βοηθηθούν οι οπαδοί του με χρήματα και όπλα.<ref name="Bataković">[http://balkania.tripod.com/resources/history/kosovo_chronicles/kc_part2e.html Serbian government and Essad Pasha Toptani], balkania.tripod.com; accessed 24 September 2016.</ref>
 
Ηδη από τις 5 Ιουλίου 1914 ο γηραιός Βασιλιάς Πέτρος Α΄ είχε αναθέσει τα καθήκοντά του στο διάδοχό του Αλέξανδρο, καθιστώντας τον αντιβασιλέα του. Σε αντίθεση με τον Πέτρο ο Αλέξανδρος δεν ήταν δημοκρατικό πνεύμα αλλά μάλλον δικτατορικό και αντιπαθούσε προσωπικά τον Πάσιτς και τη συζήτηση περί δημοκρατίας. Οι ανοιχτές διαμάχες άρχισαν πολύ σύντομα, όταν από τα μέλη της [[Συνθήκη του Λονδίνου (1915)|Συνθήκης του Λονδίνου]] προτάθηκε στη Σερβία να επεκταθεί στα περισσότερα εθνοτικά Σερβικά εδάφη προς τα δυτικά, συμπεριλαμβανομένου ενός τμήματος της Αδριατικής ακτής και ορισμένων Αλβανικών εδαφών στη βόρεια Αλβανία. Σε αντάλλαγμα η Σερβία θα άφηνε τμήμα της Μακεδονίας του Βαρδάρη στη Βουλγαρία, έτσι ώστε η τελευταία να εισέλθει στον πόλεμο στην πλευρά της [[Τριπλή Συνεννόηση|Αντάντ]]. Τόσο ο Πάσιτς όσο και ο αντιβασιλέας Αλέξανδρος ήταν αντίθετοι σε αυτό, θεωρώντας το προδοσία θυσιών των Κροατών, των Σλοβένων και των Σέρβων κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, καθώς είχαν ήδη αρχίσει οι διαπραγματεύσεις για το μελλοντικό Νοτιοσλαβικό κράτος. Ωστόσο ο Πάσιτς και ο Βασιλιάς Πέτρος δεν ήταν προσωπικά ένθερμοι για τη γιουγκοσλαβική ιδέα σε αντίθεση με τον αντιβασιλέα που προωθούσε το ζήτημα της δημιουργίας όσο το δυνατόν μεγαλύτερου κράτους. Η Σερβία απέρριψε την προσχώρηση στη Συνθήκη και δέχθηκε επίθεση από την Αυστροουγγαρία, τη Γερμανία και τη Βουλγαρία. Η κυβέρνηση και ο στρατός υποχώρησαν προς τα νότια προς την Ελλάδα, αλλά αποκόπηκαν από τις Βουλγαρικές δυνάμεις και αναγκάστηκαν να περάσουν από την Αλβανία και στη συνέχεια στην [[Κέρκυρ]]ς, όπου το 1917 υπεγράφη η [[Διακήρυξη της Κέρκυρα|ομώνυμη Διακήρυξη]], προετοιμάζοντας το έδαφος για το μελλοντικό Νοτιοσλαβικό κράτος της [[Γιουγκοσλαβία]]ς.
 
== Πηγές ==