Βικιπαίδεια

Πολυακόρεστο λιπαρό οξύ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
Επόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Δημιουργήθηκε από μετάφραση της σελίδας "Polyunsaturated fat"
 
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Λιπαρά}}
'''Το πολυακόρεστο λίπος''' είναι [[Λίπος (χημεία)|λιπαρό οξύ]] του οποίου η [[Υδρογονάνθρακες|υδρογονανθρακική]] αλυσίδα περιέχει δύο ή περισσότερους [[Διπλός δεσμός|διπλούς δεσμούς]].<ref name="osu2014">{{Cite web|url=http://lpi.oregonstate.edu/mic/other-nutrients/essential-fatty-acids|title=Essential Fatty Acids|ημερομηνία=May 2014|publisher=Micronutrient Information Center, Oregon State University, Corvallis, OR|accessdate=24 May 2017}}</ref><ref name="mayo">{{Cite web|url=http://www.mayoclinic.com/health/fish-oil/NS_patient-fishoil/|title=Omega-3 fatty acids, fish oil, alpha-linolenic acid|ημερομηνία=2017|publisher=Mayo Clinic|accessdate=24 May 2017}}</ref> Πολυακόρεστα λιπαρά υπάρχουν σε ξηρούς καρπούς, σπόρους, ιχθυέλαια, σπορέλαια και[[Στρείδι| στρείδια]]. Είναι "ακόρεστα" μόρια, δηλαδή περιέχουν λιγότερα από το μέγιστο αριθμό υδρογονοατόμων. Βρίσκονται σε μορφές ''cis'' ή ''trans'' ισομερών ανάλογα με τη γεωμετρία του διπλού δεσμού.▼
 
▲Το '''Το πολυακόρεστο λίπος''' είναι [[Λίπος (χημεία)|λιπαρό οξύ]] του οποίου η [[Υδρογονάνθρακες|υδρογονανθρακική]] αλυσίδα περιέχει δύο ή περισσότερους [[Διπλός δεσμός|διπλούς δεσμούς]].<ref name="osu2014">{{Cite web|url=http://lpi.oregonstate.edu/mic/other-nutrients/essential-fatty-acids|title=Essential Fatty Acids|ημερομηνία=May 2014|publisher=Micronutrient Information Center, Oregon State University, Corvallis, OR|accessdate=24 May 2017}}</ref><ref name="mayo">{{Cite web|url=http://www.mayoclinic.com/health/fish-oil/NS_patient-fishoil/|title=Omega-3 fatty acids, fish oil, alpha-linolenic acid|ημερομηνία=2017|publisher=Mayo Clinic|accessdate=24 May 2017}}</ref> Πολυακόρεστα λιπαρά υπάρχουν σε ξηρούς καρπούς, σπόρους, ιχθυέλαια, σπορέλαια και[[Στρείδι| στρείδια]]. Είναι "ακόρεστα" μόρια, δηλαδή περιέχουν λιγότερα από το μέγιστο αριθμό υδρογονοατόμων. Βρίσκονται σε μορφές ''cis'' ή ''trans'' ισομερών ανάλογα με τη γεωμετρία του διπλού δεσμού.
Τα κορεσμένα λίπη έχουν εύκαμπτες και ευέλικτες αλυσίδες υδρογονανθράκων που ευθυγραμμίζονται εύκολα. Οι αλυσίδες των τρανς λιπαρών ευθυγραμμίζονται ευκολότερα από των cis λιπαρών και λιγότερο από των κορεσμένων. Γενικά, τα σημεία τήξης των λιπαρών είναι μικρότερα στα cis από ότι στα trans ακόρεστα και μέγιστα στα κορεσμένα. Δείτε την ενότητα σχετικά με τη [[Λίπος (χημεία)|χημική δομή των λιπών]] για περισσότερες πληροφορίες.▼
 
▲Τα κορεσμένα λίπη έχουν εύκαμπτες και ευέλικτες αλυσίδες υδρογονανθράκων που ευθυγραμμίζονται εύκολα. Οι αλυσίδες των τρανς λιπαρών ευθυγραμμίζονται ευκολότερα από των cis λιπαρών και λιγότερο από των κορεσμένων. Γενικά, τα [[Σημείο τήξης|σημεία τήξης]] των λιπαρών είναι μικρότερα στα cis από ότι στα trans ακόρεστα και μέγιστα στα κορεσμένα. Δείτε την ενότητα σχετικά με τη [[Λίπος (χημεία)|χημική δομή των λιπών]] για περισσότερες πληροφορίες.
[[Αρχείο:Linoleic_acid.png|μικρογραφία|300x300εσ|Χημική δομή του πολυακόρεστου λιπαρού οξέος λινολεϊκό οξύ.]]
[[Αρχείο:Linoleic_acid3D.png|μικρογραφία|300x300εσ|3D απεικόνιση του λινελαϊκού οξέος σε διαμόρφωση κάμψης.]]
Γραμμή 7 ⟶ 9 :
Η θέση του  διπλού δεσμού στην [[Καρβοξυλικά οξέα|καρβοξυλική]] αλυσίδα των λιπαρών προσδιορίζεται με[[Ελληνικό αλφάβητο| ελληνικά γράμματα]]. Το άτομο άνθρακα που βρίσκεται πλησιέστερα προς την [[Καρβοξυλικά οξέα|καρβοξυλική ομάδα]] ονομάζεται ''άλφα'' άνθρακας, ο επόμενος άνθρακας είναι ο βήτα και ούτω καθεξής. Στα λιπαρά οξέα το άτομο άνθρακα της [[Μεθυλομάδα|μεθυλικής ομάδας]] στο τέλος της υδρογονανθρακικής αλυσίδας ονομάζεται ''ωμέγα'' άνθρακας, επειδή ''το ωμέγα'' είναι το τελευταίο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Τα [[Ω-3 λιπαρό οξύ|ωμέγα-3 λιπαρά οξέα]] έχουν έναν διπλό δεσμό σε απόσταση τριών ατόμων άνθρακα από τη μεθυλική ομάδα, ενώ τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα έχουν έναν διπλό δεσμό στον έκτο άνθρακα από τη μεθυλική ομάδα. 
 
Τα πολυακόρεστα λίπη έχουν ενδιαφέρον σε θέματα διατροφής, υγείας, και πληθώρα άλλων εφαρμογών. Τα λάδια ξήρανσης, που [[Πολυμερισμός|πολυμερίζονται]] με έκθεση σε [[οξυγόνο]] προς σχηματισμό στερεών ταινίωνταινιών, είναι πολυακόρεστα λίπη. Παραδείγματα πολυακόρεστων είναι: [[λινέλαιο]],  έλαιο παπαρουνόσπορου, λάδι καρυδιών. Χρησιμοποιούνται και για την παρασκευή [[Βαφή|χρωμάτων]] και [[Βερνίκι|βερνικιών]].
 
== Υγεία ==
 
=== Πιθανά οφέλη ===
Σε προκαταρκτική έρευνα, [[Ω-3 λιπαρό οξύ|τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα]] από ελαίο φυκών, ιχθυέλαια, ψάρια και θαλασσινά αποδείχθηκε ότι περιορίζουν τον κίνδυνο για [[Έμφραγμα του μυοκαρδίου|καρδιακές προσβολές]].<ref name="NIH">{{Cite web|url=http://ods.od.nih.gov/factsheets/Omega3FattyAcids-HealthProfessional/|title=Omega-3 Fatty Acids and Health: Fact Sheet for Health Professionals|ημερομηνία=2 November 2016|publisher=US National Institutes of Health, Office of Dietary Supplements|accessdate=5 April 2017}}</ref> Άλλες προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι τα ω-6 λιπαρά οξέα απο [[ηλιέλαιο]] και λάδικλάδι κνήκου περιορίζουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.<ref name="n6">{{Cite journal|title=The role of dietary n-6 fatty acids in the prevention of cardiovascular disease|last=Willett|first=Walter C|date=September 2007|journal=Journal of Cardiovascular Medicine|doi=10.2459/01.JCM.0000289275.72556.13|volume=8|pages=S42–5|pmid=17876199}}</ref>
 
Τα ωμέγα-3 λιπαρά, εξίσου τα μακράς και κοντής αλυσίδας, δεν προκαλούν καρκίνο του μαστού. Αυξημένη πρόσληψη δοκοσαεξανοϊκού οξέος (DHA), παρόλο που πρόκειται για το μεγαλύτερης αφθονίας ωμέγα-3 των μεμβρανών [[Ερυθροκύτταρο|ερυθροκυττάρων]], υπάρχει μικρή πιθανότητα να προκαλεί καρκίνο του μαστού.<ref name="Valeria Pala, Vittorio Krogh, Paola Muti, Véronique Chajès, Elio Riboli, Andrea Micheli, Mitra Saadatian, Sabina Sieri, Franco Berrino 1088">{{cite journal|title=Erythrocyte membrane fatty acids and subsequent breast cancer: a prospective Italian study|last1=Pala|first1=V.|last2=Krogh|first2=V|date=July 2001|journal=Journal of the National Cancer Institute|issue=14|doi=10.1093/jnci/93.14.1088|volume=93|pages=1088–95|pmid=11459870|last3=Muti|first3=P|last4=Chajès|first4=V|last5=Riboli|first5=E|last6=Micheli|first6=A|last7=Saadatian|first7=M|last8=Sieri|first8=S|last9=Berrino|first9=F}}</ref> Το DHA σχετίζεται με καλύτερη γνωστική και συμπεριφορική αποδοτικότητα.<ref>{{Cite journal|title=Effects of Fish Oil on cognitive performance in older subjects|last=Van De Rest|first=O.|last2=Geleijnse|first2=J. M.|date=August 2008|journal=Neurology|issue=6|doi=10.1212/01.wnl.0000324268.45138.86|volume=71|pages=430–38|pmid=18678826|last3=Kok|first3=F. J.|last4=Van Staveren|first4=W. A.|last5=Dullemeijer|first5=C.|last6=Olderikkert|first6=M.G.M.|last7=Beekman|first7=A. T.F.|last8=De Groot|first8=C. P.G.M.}}</ref> Επίσης, είναι σημαντικό συστατικό της [[Φαιά ουσία|φαιάς ουσίας του ανθρώπινου εγκεφάλου]], και συμμετέχει στη διέγερση του αμφιβληστροειδούς και την νευροδιαβίβαση.
 
Η πρόσληψη αναφοράς των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων βρίσκεται σε στάδιο προκαταρκτικών ερευνών όπου αξιολογείται ο κίνδυνος ανάπτυξης [[αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση|αμυοτροφικής πλευρικής σκλήρυνση]]<nowiki/>ς (ασθένεια κινητικών νευρώνων).<ref>{{Cite journal|title=Intake of polyunsaturated fatty acids and vitamin E reduces the risk of developing amyotrophic lateral sclerosis|last=Veldink|first=J H|last2=Kalmijn|first2=S|date=April 2007|journal=Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry|issue=4|doi=10.1136/jnnp.2005.083378|volume=78|pages=367–71|pmc=2077791|pmid=16648143|last3=Groeneveld|first3=G-J|last4=Wunderink|first4=W|last5=Koster|first5=A|last6=De Vries|first6=J H M|last7=Van Der Luyt|first7=J|last8=Wokke|first8=J H J|last9=Van Den Berg|first9=L H}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Nutritional status and risk of amyotrophic lateral sclerosis in Japan|last=Okamoto|first=Kazushi|last2=Kihira|first2=Tameko|date=October 2007|journal=Amyotrophic Lateral Sclerosis|issue=5|doi=10.1080/17482960701472249|volume=8|pages=300–4|pmid=17852010|last3=Kondo|first3=Tomoyoshi|last4=Kobashi|first4=Gen|last5=Washio|first5=Masakazu|last6=Sasaki|first6=Satoshi|last7=Yokoyama|first7=Tetsuji|last8=Miyake|first8=Yoshihiro|last9=Sakamoto|first9=Naomasa|display-authors=8}}</ref>
 
Η αναλογία ω-6/ω-3 απαραίτητων λιπαρών οξέων διερευνάται με συγκριτικές μελέτες, και όπως έδειξαν μία αναλογία ω-6/ω-3 ίση με 4:1 ίσως επηρεάζει την υγεία.<ref>{{Cite journal|title=The importance of the ratio of omega-6/omega-3 essential fatty acids|last=Simopoulos|date=October 2002|publisher=National Institutes of Health|issue=8|doi=10.1016/S0753-3322(02)00253-6|volume=56|pages=365–79|pmid=12442909}}</ref>
 
Αντίθετα προς τις συμβατικές συμβουλές, αξιολόγηση δεδομένων της περιόδου 1966-1973 για τις επιπτώσεις στην υγεία από την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών της τροφής με λινολεϊκό οξύ έδειξε ότι η οδηγεί σε ''αυξημένη'' ολική θνησιμότητα, στεφανιαία νόσο και καρδιαγγειακά νοσήματα.<ref name="sydney">{{Cite journal|url=http://www.bmj.com/content/346/bmj.e8707|title=Use of dietary linoleic acid for secondary prevention of coronary heart disease and death: evaluation of recovered data from the Sydney Diet Heart Study and updated meta-analysis|last=Ramsden|first=C|last2=Zamora|first2=D|date=February 2013|journal=BMJ Group|doi=10.1136/bmj.e8707|volume=346|pages=e8707|pmc=4688426|pmid=23386268|last3=Leelarthaepin|first3=B|last4=Majchrzak-Hong|first4=S|last5=Faurot|first5=K|last6=Suchindran|first6=C|last7=Ringel|first7=A|last8=Davis|first8=J|last9=Hibbeln|first9=J}}</ref> Μολονότι η αξιολόγηση αμφισβητήθηκε από πολλούς επιστήμονες,<ref>{{Cite web|url=https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2016/04/13/diet-heart-ramsden-mce-bmj-comments/|title=Research Review: Old data on dietary fats in context with current recommendations: Comments on Ramsden et al. in the British Medical Journal|last=Interview: Walter Willett|ημερομηνία=2017|publisher=TH Chan School of Public Health, Harvard University, Boston|accessdate=24 May 2017}}</ref> συζητήθηκε παγκόσμια στα πλαίσια επαλήθευσης της ορθότητας των διατροφικών συμβουλών.<ref>{{Cite journal|title=Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids: The Way Forward in Times of Mixed Evidence|last=Weylandt|first=K. H.|last2=Serini|first2=S|journal=BioMed Research International|doi=10.1155/2015/143109|year=2015|volume=2015|pages=143109|pmc=4537707|pmid=26301240|last3=Chen|first3=Y. Q.|last4=Su|first4=H. M.|last5=Lim|first5=K|last6=Cittadini|first6=A|last7=Calviello|first7=G}}</ref>
 
=== Εγκυμοσύνη ===
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πολυακόρεστο_λιπαρό_οξύ"