Ρήγμα (γεωλογία): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
/* Διευκρινησεις, αναλυση μηχανισμου τασεων, γενεση ρηγματος, τυποι ρηγματων, στοιχεια τεκτονικης γεωλογιας. Από γεωλόγο /* Ετικέτες: μεγάλη προσθήκη Οπτική επεξεργασία |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 6:
Τα ρήγματα δημιουργούνται από τις ενεργές '''τάσεις''' σε μια περιοχή, από το σύνολο ουσιαστικά των δυνάμεων που επιδρούν στους γεωλογικούς σχηματισμούς της περιοχής αυτής με την ευρύτερη έννοια. Για παράδειγμα, στην Β. Ελλάδα, στην λεκάνη της Μυγδονίας επικρατεί μια εφελκυστική κατάσταση, ένα σύνολο τάσεων δηλαδή που τείνει να επιμηκύνει τον φλοιό κατα την διεύθυνση περίπου Β-Ν. Μια αντίστοιχη κατάσταση επικρατεί στο Αιγαίου. Σε περαιτέρω ανάλυση, οι τάσεις αυτές οφείλονται σε γεωτεκτονικά αίτια, δηλαδή στις '''σημαντικές και εκτεταμένες κινήσεις και παραμορφώσεις του φλοιού της Γής''', όπως αυτές θεωρούνται και περιγράφονται από την [[Νέα Παγκόσμια Τεκτονική]] ([[Θεωρία των Λιθοσφαιρικών Πλακών]]) και την [[Γεωδυναμική]].
Υπάρχουν ωστόσο ειδικές περιπτώσεις δομών που εμφανίζονται σαν ρήγματα, οι οποίες δεν συνδέονται με εκτεταμένη τεκτονική δραστηριότητα. Τέτοια είναι τα συνιζηματογενή, τα βαρυτικά και άλλα ''ατεκτονικά'' ρήγματα, τα οποία οφείλονται καθαρά σε τοπικά αίτια κατανομής της πυκνότητας και
Τα δύο τμήματα εκατέρωθεν του επιπέδου του ρήγματος ονομάζονται '''τεμάχη ή μπλοκ ή σκέλη'''
Η κίνηση του ρήγματος προκαλεί '''μετάπτωση''', δηλαδή άνοδο ή κάθοδο του ενός τεμάχους ως προς το άλλο. Η σχετική υψομετρική διαφορά μεταξύ των δύο σκελών ονομάζεται '''άλμα''' του ρήγματος. Εύκολα το άλμα συνδέεται με την πραγματική μετάθεση στην διεύθυνση της επιφάνειας (δηλαδή με την ολίσθηση στην επιφάνεια): ''ολίσθηση = άλμα/ ημ(φ)'' , όπου φ η γωνία κλίσης της επιφάνειας του ρήγματος. Από το άλμα μπορεί να υπολογισθεί και η επιμήκυνση/βράχυνση στην οριζόντια διεύθυνση ως: ''επιμήκυνση = άλμα/ εφ(φ)''
Γραμμή 18:
== Τάσεις και διάρρηξη ==
====
Οι [[Τάση (μηχανική)|τάσεις]] που ασκούνται σε ένα σώμα προκαλούν μια ελαστική παραμόρφωση αυτού: το σώμα(για το οποίο προφανώς υποθέτουμε κάποια ελαστικότητα) παραμορφώνεται, μεταβάλει δηλαδή τις διαστάσεις του και παράλληλα αποθηκεύει μηχανική ενέργεια λόγω παραμόρφωσης. Κάθε φυσικό σώμα έχει ένα όριο θράυσης. Όταν το σώμα βρίσκεται σε μη-πλαστική κατάσταση (στην τεκτονική αυτή η κατάσταση καλείται θραυσιγενής/brittle) και οι ασκούμενες σε αυτό τάσεις υπερβούν το όριο θραύσης, ή ισοδύναμα, η ανηγμένη παραμόρφωση του σώματος υπερβεί μια ορισμένη τιμή, τότε αυτό διαρρηγνύεται, δημιουργώντας έτσι μια επιφάνεια ή μια ζώνη επιφανειών ασυνέχειας η οποία ονομάζεται ρήγμα (Για να διαρηχθούν τα Γήινα πετρώματα οι συνιστώσες τάσης πρέπει να λάβουν τιμές της τάξης του <math>10^{-4}</math>). Από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί ένα ρήγμα, η κίνηση εκατέρωθεν αυτού απαιτεί πλέον μόνο την υπερνίκηση της στατικής τριβής στην επιφάνεια του. Το ρήγμα θα συνεχίσει να λειτουργεί για όσο διάστημα συνεχίσουν να ασκούνται οι τάσεις που το δημιούργησαν.
| |||