Βικιπαίδεια

Ουρουγουάη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
μ ενημ. πληθ
μ μδιορθώσεις
Γραμμή 38:
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2018
| θέση_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ = 74,920 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2016&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=36&pr1.y=17&c=298&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Ουρουγουάη |publisher=[[ΔΝΤ]] |date=Απρίλιος 2017 |accessdate=09-05- 9 Μαΐου 2017}}</ref>
| χρονιά_ΑΕΠ = 2016
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 21.527 $<ref name="imf"/>
Γραμμή 48:
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον =
| HDI_έτος = 2015
| HDI = {{increase}} 0,795 <ref name="UNDP2016">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/2016-report |title= Human Development Report 2016|publisher=HDRO (Human Development Report Office)|accessdate= 7-4- Απριλίου 2017}}</ref>
| HDI_κατάταξη = 54
| HDI_κατηγορία = <span style="color:#009900;">υψηλός</span>
Γραμμή 67:
Στην Ουρουγουάη κατοικούσε η φυλή των Τσαρούα για περίπου 4.000 χρόνια πριν την καθίδρυση της Πορτογαλικής αποικίας Σακραμέντο το 1680.<ref>http://theprisma.co.uk/2011/03/28/uruguay-and-the-memory-of-the-charrua/</ref> Το Μοντεβιδέο ιδρύθηκε ως στρατιωτικό οχυρό από τους Ισπανούς στις αρχές του 18ου αιώνα, σηματοδοτώντας ανταγωνιστικές διεκδικήσεις στην περιοχή. Η Ουρουγουάη κέρδισε την ανεξαρτησία της την περίοδο 1811-1828, μετά από μια τετραετή διαμάχη ανάμεσα σε Ισπανία, Πορτογαλία και αργότερα Βραζιλία και Αργεντινή. Οι εξωτερικές παρεμβάσεις και επιρροές συνεχίστηκαν κατά τον 19ο αιώνα, με τον στρατό να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εσωτερική πολιτική, καταλήγοντας σε ένα πραξικόπημα το 1973 το οποίο οδήγησε στη δημιουργία στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα. O στρατός εγκατέλειψε την εξουσία με τον σχηματισμό δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης το 1985. Η Ουρουγουάη είναι σήμερα μια ανεξάρτητη συνταγματική δημοκρατία, με τον Πρόεδρο της χώρας να αποτελεί τον αρχηγό του κράτους και της κυβέρνησης.
 
Η Ουρουγουάη κατατάσσεται πρώτη στη Λατινική Αμερική στους δείκτες δημοκρατίας, ειρήνης, πολύ χαμηλής διαφθοράς, ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e-government), καθώς και στους δείκτες ελευθερίας του Τύπου, μεγέθους της μεσαίας τάξης και ευημερίας. Κατατάσσεται δεύτερη στην περιοχή σε οικονομικές ελευθερίες, εισοδηματική ισότητα, κατά κεφαλήν εισόδημα (ΑΕΠ) και εισροές FDI. Η Ουρουγουάη είναι η τρίτη καλύτερη χώρα στη Λατινική Αμερική σε ό,τι αφορά τον δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης, τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, την επιχειρηματική καινοτομία και τις υποδομές. Αναφέρεται ως χώρα υψηλού εισοδήματος από τον [[ΟΗΕ]], ενώ το 2014 διακρίθηκε ως η 3η καλύτερη στον κόσμο στην ηλεκτρονική συμμετοχή (e-Participation). Στον οικονομικό τομέα, η Ουρουγουάη εξάγει παγκοσμίως μαλλί, ρύζι, σόγια, κατεψυγμένο μοσχαρίσιο κρέας, βύνη και γαλακτοκομικά προϊόντα.<ref>https://photos.state.gov/libraries/uruguay/19452/pdfs/UruguaysRankingsJune2013.pdf</ref> Σχεδόν το 95% του ηλεκτρισμού στην Ουρουγουάη προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις και αιολικά πάρκα. Η Ουρουγουάη είναι ιδρυτικό μέλος του ΟΗΕ, του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, του εμπορικού συνασπισμού της Mercosur, της UNASUR και του Κινήματος των Αδεσμεύτων (ΝΑΜ).
 
Το έγκριτο βρετανικό περιοδικό The Economist ονόμασε την Ουρουγουάη "«χώρα της χρονιάς"» για το έτος 2013<ref>https://www.economist.com/leaders/2013/12/18/earths-got-talent</ref>, αναγνωρίζοντας τις καινοτόμες πολιτικές που εφαρμόζει η χώρα, όπως τη νόμιμη πώληση και κατανάλωση κάνναβης, τη νομιμοποίηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών και άλλων διεκδικήσεων της ΛΟΑΤ κοινότητας, τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων, τις πολιτικές αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κλπ. Η Ουρουγουάη θεωρείται ένα από τα πιο δημοκρατικά και φιλελεύθερα κράτη παγκοσμίως, καθώς και ένα από τα πιο κοινωνικά προηγμένα σε όλο τον κόσμο σε θέματα που αφορούν την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, την αποδοχή και την κοινωνική ενσωμάτωση.<ref>https://web.archive.org/web/20160304102036/http://www.socialprogressimperative.org/en/data/spi/components/com9</ref>
 
== Ιστορία ==
Γραμμή 226:
 
== Γεωργία ==
Η γεωργία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία και την [[εθνική ταυτότητα]] της Ουρουγουάης μέχρι τα μέσα του [[20ός αιώνας|20ού αιώνα]], σε βαθμό που ολόκληρη η χώρα παρομοιαζόταν με ένα τεράστιο τσιφλίκι, με το [[Μοντεβιδέο]], όπου ο πλούτος που έβγαζε η ενδοχώρα ξοδευόταν, το ''κάσκο'' ή κέντρο διοίκησής του. Σύμφωνα με μια άλλη ρήση, "«''Η Ουρουγουάη είναι η αγελάδα και το λιμάνι''"». Όταν οι τιμές της παγκόσμιας αγοράς για τα κύρια προϊόντα εξαγωγής της Ουρουγουάης, όπως το [[βοδινό κρέας]] και το [[μαλλί]], έπεσαν απότομα κατά τη δεκαετία του 1950, η ευημερούσα χρυσή εποχή της χώρας έφτασε στο τέλος της.
 
[[Αρχείο:Estanciahistorica-florida-uruguay.jpg|thumb|280px|Αγρόκτημα Σαν Εουχένιο, Κασουπά, νότιο διαμέρισμα της Φλορίδα]]
Σήμερα, η γεωργία εξακολουθεί να συνεισφέρει περίπου 10% στο [[Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν]] της χώρας και είναι η κύρια πηγή εσόδων ξένου συναλλάγματος, βάζοντας την Ουρουγουάη ανάμεσα στους σημαντικούς εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων, όπως είναι η [[Βραζιλία]], ο [[Καναδάς]] και η [[Νέα Ζηλανδία]]. Η Ουρουγουάη είναι μέλος του [[Cairns Group]], στο οποίο συμμετέχουν 18 χώρες που εξάγουν γεωργικά προϊόντα. Η γεωργία της Ουρουγουάης έχει μάλλον χαμηλή εμπλοκή εργατικού δυναμικού, τεχνολογίας και κεφαλαίων σε σχέση με άλλες τέτοιες χώρες, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τη σχετικά χαμηλότερη εκμετάλλευση της γης ανά [[εκτάριο]], αλλά ταυτόχρονα επιτρέπει στην Ουρουγουάη να προωθεί τα προϊόντα της ως "«φυσικά"» ή "«οικολογικά"».
 
Εκστρατείες όπως "«Βοδινό της Ουρουγουάης ταϊσμένο με χόρτα"» και "«Φυσική Ουρουγουάη"» στοχεύουν να καθιερώσουν την Ουρουγουάη ως βασικό προμηθευτή βοδινού κρέατος, κρασιού και άλλων τροφίμων.
 
Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ο [[αγροτουρισμός]], ο οποίος χρησιμοποιεί τους παραδοσιακούς ή φολκλορικούς συνειρμούς που φέρει η κουλτούρα των [[γκάουτσο]] και τα ιστορικά αγροκτήματα της χρυσής εποχής της Ουρουγουάης.
 
== Δημογραφικά στοιχεία ==
Ως [[Ισπανική γλώσσα|ισπανόφωνη]] χώρα της [[Λατινική Αμερική|Λατινικής Αμερικής]], οι περισσότεροι Ουρουγουανοί μοιράζονται την [[Ισπανία|ισπανική]] πολιτισμική παράδοση, παρ`όλο που περίπου οι μισοί κατάγονται από την [[Ιταλία]]. Το 88% του πληθυσμού κατάγεται από την [[Ευρώπη]], ενώ οι μιγάδες (8%) και οι Αφρο-Ουρουγουανοί (4%) είναι οι μόνες σημαντικές εθνοτικές μειονότητες. Η εκκλησία και το κράτος είναι επίσημα διαχωρισμένα. Οι περισσότεροι Ουρουγουανοί ασπάζονται τον [[Καθολική Εκκλησία|καθολικισμό]] (6645,7%), μεοι μικρότερεςμη κοινότητεςΚαθολικοί [[Προτεσταντισμός|προτεσταντών]]χριστιανοί (2%)αποτελούν καιτο [[Ιουδαϊσμός|Εβραίων]]9%, andτο [[Αρμενία|Αρμενίων]] (30,1%), καθώςδεν καιασπάζεται μιακαμία μεγάληθρησκεία ομάδααλλά πουπιστεύει δενσε ασπάζεταικάποιο καμίαθεό θρησκείακαι (31το 14%) είναι άθεοι ή αγνωστικιστές<ref name="ciaine-rel">{{cite web|url=http://www.ine.gub.uy/anda/ddibrowser/?id=11&section=variable&varid=V157 |title=Encuesta Continua de Hogares 2008 – Religion |publisher=Instituto Nacional de Estadística |accessdate=2 December 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101114015256/http://www.ine.gub.uy/anda/ddibrowser/?id=11&section=variable&varid=V157 |archivedate=14 Νοεμβρίου 2010}}</ref>. Επίσης, υπάρχουν 11.746 [[Μάρτυρες του Ιεχωβά]]<ref>''Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014'', Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 184</ref> και 101.449 [[Μορμόνοι]] της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών<ref>"Facts and Statistics", ''[http://www.mormonnewsroom.org/ mormonnewsroom.org]''</ref>.
 
Η Ουρουγουάη διακρίνεται από ψηλό ποσοστό [[αλφαβητισμός|αλφαβητισμού]] 9698,794% (19962006)<ref>[http://www.ine.gub.uy/socio-demograficosdocuments/ensenanza10181/35933/VERSION+FINAL+FINAL+educaci%C3%B3n1.htmpdf/60142bda-1b1e-44b7-96f9-8948447511e6 Situación de la Educación en Uruguay {{es}}]</ref>, μεγάλη αστική μεσαία τάξη, και σχετικά ομοιόμορφο καταμερισμό εισοδήματος. Κατά τις δεκαετίες του 1970 και 1980 υπολογίζεται ότι περίπου 500.000 Ουρουγουανοί μετανάστευσαν, κυρίως στην [[Ισπανία]]. Άλλοι πήγαν σε διάφορες χώρες της [[Ευρώπη]]ς.
 
Λόγω του [[υπογεννητικότητα|χαμηλού ποσοστού γεννήσεων]], του ψηλού [[μέσος όρος ζωής|μέσου όρου ζωής]] και της σχετικά μεγάλης μετανάστευσης νέων ανθρώπων στο εξωτερικό, ο πληθυσμός της Ουρουγουάης είναι αρκετά ώριμος στην ηλικία. Το 20152017 η χώρα είχε 13,07 γεννήσεις για κάθε χίλιους κατοίκους, ποσοστό χαμηλότερο από ό,τι στις γειτονικές χώρες της [[Αργεντινή]]ς (16,647 γεννήσεις/1.000 κατοίκους) και της [[Βραζιλία]]ς (14,461 γεννήσεις/1.000 κατοίκους)<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uy.html CIA World Factbook]</ref>.
 
Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]] ήταν 77,1 χρόνια (73,2 χρόνια οι άνδρες και 80,8 οι γυναίκες).<ref>[http://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref>
Γραμμή 270:
 
=== Κυβερνητικές υπηρεσίες ===
* [http://www.ine.gub.uy/ INE] - Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.mef.gub.uy/ MEF] - Επίσημη Ιστοσελίδα του Υπουργείου Οκονομικών της Ουρουγουάης (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.poderjudicial.gub.uy/ Poder Judicial] - Επίσημη Ιστοσελίδα της Δικαστικής Εξουσίας (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.parlamento.gub.uy/ Poder Legislativo] - Επίσημη Ιστοσελίδα της Βουλής της Ουρουγουάης (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.uruguay.gub.uy/ Portal del Estado Uruguayo] - Πύλη του Ουρουγουανού Κράτους (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.presidencia.gub.uy/ Presidencia de la República Oriental del Uruguay] - Επίσημη Ιστοσελίδα της Προεδρίας (στα ισπανικά){{es}}
 
=== Γενικές πληροφορίες ===
* [http://www.uruguaytotal.com/ Uruguay Total] - Ουρουγουάη Χρήματα (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.inocentes.info/ Portal Paysandu - Los inocentes de Siempre] - Ουρουγουανική πύλη (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.uruguay.com/ Uruguay.com] - Ουρουγουανική πύλη (στα ισπανικά, με αγγλικούς συνδέσμους){{es}}
* {{dmoz}}
* [http://www.vino-uruguay.com/index.php?Lang=en Wine Uruguay] - Οδηγών Κρασιών Ουρουγουάης (στα{{en}} αγγλικά,{{es}} ισπανικά, γερμανικά){{de}}
* [http://www.turbomaps.com.ar/english/uruguay.php Uruguay cities satellite views] Δορυφορικές απόψεις πόλεων της Ουρουγουάης
* [http://www.idea.int/countryprofile.cfm?CountryCode=UY Voter turnout, Gender quotas, Electoral system design and Political party financing in Uruguay] Εκλογές και χρηματοδότηση κομμάτων στην Ουρουγουάη (στα αγγλικά){{en}}
 
=== Μέσα μαζικής ενημέρωσης ===
* [http://www.elpais.com.uy/ El País] - Καθημερινή εφημερίδα του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.larepublica.com.uy/ La República] - Καθημερινή εφημερίδα του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.observa.com.uy/ El Observador] - Καθημερινή εφημερίδα του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.espectador.com/ El Espectador] - Ραδιοφωνικός σταθμός του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.sarandi690.com.uy/ Radio Sarandí] - Ραδιοφωνικός σταθμός του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.montevideo.com.uy/ Montevideo.com] - Ιστοσελίδα με ειδήσεις του Μοντεβιδέο (στα ισπανικά){{es}}
* [http://www.infolatam.com/uruguay.php Infolatam] - Πληροφορίες και ειδήσεις για την Ουρουγουάη (στα ισπανικά){{es}}
 
 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Ουρουγουάη"