Κώστας Παρορίτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτες: μεγάλη προσθήκη Οπτική επεξεργασία |
|||
Γραμμή 35:
==Σύντομο βιογραφικό==
Γεννήθηκε στο χωριό Παρόρι [[Νομός Λακωνίας|Λακωνίας]]. Εμφανίστηκε στα γράμματα ως ποιητής από τις στήλες του περιοδικού [[Νουμάς (περιοδικό)|''Νουμάς'']]. Σπούδασε φιλολογία στο [[Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών]] το [[1896]] και αναγορεύτηκε διδάκτωρ του πανεπιστημίου το [[1898]]. Έπειτα εργάστηκε ως σχολάρχης στην [[Ύδρα]]
<big>Κριτική Έργου</big>
Ήταν οπαδός του κινήματος του δημοτικισμού του [[Γιάννης Ψυχάρης|Γιάννη Ψυχάρη]] με [[Σοσιαλισμός|σοσιαλιστικό]] ιδεολογικό προσανατολισμό τον οποίο και δεν δίστασε να περάσει στα έργα του από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση. Από πολλούς θεωρείται ως ο πρώτος ξεκάθαρα [[Κομμουνισμός|κομμουνιστής]] της Ελλάδας<ref>{{Cite web|url = http://atexnos.gr/%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BF%CF%87%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7-5/|title = Κώστας Παρορίτης|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>. Είναι ο πρώτος που έγραψε με ξεκάθαρο κομμουνιστικό προσανατολισμό, έργα εμπνευσμένα από τη ζωή του λαού και της εργατικής τάξης. Τα έργα του διαβάστηκαν κα επηρέασαν τους εργάτες και βοήθησαν το κομμουνιστικό κίνημα στα πρώτα του βήματα πιο κοντά στο κόμμα της εργατικής τάξης, υπήρξε χρονογράφος του «Ριζοσπάστη» και πολεμήθηκε από τους εκπροσώπους της εργατικής κανείς άλλος λογοτέχνης. Έφτασαν να του αμφισβητήσουν κάθε λογοτεχνική αξία. Ό ίδιος όμως παρέμεινε συνεπής στην και ητανε πικραμένος από την πολύ σκληρή κριτιοκή που του ασκούσε ό Ριζοσπάστης.Από την άποψη αυτή η πεζογραφία του προκάλσεσε πολλές συζητήσεις. Στο έργο του εμπνεόταν από μορφές όπως ο [[Μαξίμ Γκόρκι]] και ο [[Εμίλ Ζολά]]. Ίσως γι' αυτό η καινοτόμα, σε πολλές περιπτώσεις πεζογραφίατου, που είχε σαφώς κοινωνικό περιεχόμενο, έδωσε αφορμή για αντικρουόμενες κρίσεις ως προς την ποιότητά της. Διακρινόταν από μια σχηματικότητα στην διάπλαση των χαρακτήρων του και στην λύση των δραματικών του συγκρούσεων. Ωστόσο άνοιξε έναν δρόμο που τον ακολούθησαν και άλλοι ύστερα από αυτόν. Ό Παρόρίτης διακρινότανε από μια σχηματικότητα στην διάπλαση των χαρακτήρων του και στην λύση των δραματικών συγκρούσεων.
Ο Κώστας Παρορίτης πέθανε στην [[Αθήνα]] το 1931.
<big>Λόγια άλλων για τον Παρορίτη.</big>
Γράφει ο εκδότης του περιοδικού Δ. Ταγκόπουλος το 1921:«Ο Παρορίτης είναι τόσο στενά δεμένος, ψυχικά, με το ‘’Νουμά’’, ώστε ο ‘’Νουμάς’’ νάναι τόσο δικός του, όσο είναι και δικός μου (…). Καθοριστική στάθηκε η γνωριμία του με τον Κ. Χατζόπουλο που τότε έμενε στο Μόναχο. Αλληλογραφούσαν για τα κοινωνικά ζητήματα και για θέματα αισθητικής Το 1909 γίνεται μέλος της Σοσιαλιστικής Δημοτικιστικής Ενωσης και από τη εποχή αυτή αρχίζει να διαβάζει και σοσιαλιστική φιλολογία και φιλοδοξεί να γίνει ο εισηγητής του κοινωνικού διηγήματος.στη συνέχεια η Οχτωβριανή Επανάσταση τον ενθουσιάζει και από τότε αρχίζει να παρακολουθεί από πολύ κοντά τους πολιτικούς και οργανωτικούς αγώνες της ελληνικής εργατικής τάξης.Ο πιο φανατικός οπαδός και θαυμαστής του Ψυχάρη. Αδιάλλακτος στο γλωσσικό ζήτημα: «Γι’ αυτό την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση την έκρινε με ψυχαρικά κριτήρια και ως ένα σημείο την πολέμησε. Πρώτ’ απ’ όλα και πάνω απ’ όλα έβαλε δογματικά το γλωσσικό κήρυγμα του Ψυχάρη. Πίστευε στο αλάθητό του. Έβλεπε το δημοτικισμό σαν ένα προοδευτικό κίνημα, αλλά την παραπέρα εξέλιξη και γενικά τον πλουτισμό της λαϊκής μας γλώσσας τον έβλεπε μέσα στα στενά καλούπια του Ψυχαρισμού. Δεν αναγνώριζε τις επιδράσεις του σχολείου, του Τύπου και ακόμα δεν παραδεχόταν πως η δημοτική μας γλώσσα θα πλουτισθεί και θα εξελιχθεί μέσα στα μεγάλα αστικά (βιομηχανικά) κέντρα. Με δυο λόγια ο ‘’ορθόδοξος’’ δημοτικισμός του ήταν στατικός, αντιδιακλεχτικός.Όταν όμως ο Ψυχάρης κήρυξε φανερά τις αντικοινωνικές και αντιδημοκρατικές ιδέες του, ο Παρορίτης κατάλαβε πως είχε πέσει έξω στο γλωσσικό ιδεολογικό προσανατολισμό του και πλησίασε πιο πολύ το εργατικό κίνημα και τους πολιτικούς εκπροσώπους του. Ηταν όμως αργά γιατί βαριά αρρώστια τον έριξε στο κρεβάτι».
Ή συλλογή διηγημάτων υπό τον τίτλο «Οι νεκροί της ζωής» που προκάλεσε σάλο. Οντας σχολάρχης κλήθηκε σε απολογία και τιμωρήθηκε με ένα μήνα παύση μιας και οι ιδέες του κρίθηκαν τολμηρές. Ενδεικτική είναι η αιτιολόγηση της απόφασης από το Ανώτατο εκπαιδευτικό Συμβούλιο: «(…) εξέδωκε τόμον διηγημάτων, εν οις παρουσιάζει πρόσωπα της κατωτέρας κοινωνικής ιεραρχίας προερχόμενα, ως αδικούμενα… Εάν εις την εύπλαστον ελληνικήν κοινωνίαν παρουσιάσωμεν τοιούτου είδους ήρωας είναι λίαν επικίνδυνον, διότι δημιουργώμεν αυταπάτας και θίγομεν τας πατροπαραδότους ελληνικάς συνθήκας (…). Η ελληνική κοινωνία ενδέχεται να παρασυρθεί εις αγώνας οίτινες θα καταλήξωσιν εις συμφοράς. Τα εκ της Ευρώπης διδάγματα πρέπει να μας εμβάλωσιν εις σκέψεις. Οι εκπαιδευτικοίλειτουργοί οφείλωσιν να διδάσκωσιν πάντοτε τας χριστιανικάς ηθικάς αρχάς και να πρωτοστατήσωσιν εις την καταπολέμησιν των νέων κοινωνικών ιδεών, αι οποίαι συνταράσσουσιν τας κοινωνίας της Δύσεως και προ ολίγου εβύθισαν εις το χάος την μεγάλην Αυτοκρατορία της Ρωσίας (…)».Πολλά είναι τα άρθρα και τα λογοτεχνικά σημειώματα στο «Νουμά» (και σε άλλα περιοδικά) όπου προβάλλει την ανάγκη της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας και αξιολογεί τα διάφορα λογοτεχνικά έργα από μαρξιστική σκοπιά. Ό Γρηγόριος Ξενόπουλος έχει πει για τον Παρορίτη: «Ο Παρορίτης ήτο σοσιαλιστής το σοσιαλιστής και το κοινωνικόν σύστημα εθεώρει αίτιον της δυστυχίας των περισσοτέρων. Όλα του τα μυθσιτορήματα εγράφησαν με αποκλειστικόν σκοπόν να διαδώσουν και να ενισχύσουν την ιδέαν μιας ανατροπής. Είναι έργα προπαγάνδας. Δεν θα τα υποτιμήσωμεν δι’ αυτό, δε θα τα αποκηρύξωμεν, άπαγε! Διότι ο συγγραφεύς ήτο σοσιαλιστής. Σοσιαλιστής ήτο και ο Τολστόι και ο Γκόργκι και ο Μπαρμπύς και τόσοι άλλοι μεγάλοι μυθιστοριγράφοι. Ο Παρορίτης ομολογουμένως, δεν είχε τόσον ισχυρόν τάλαντον και από απόψεως τέχνης τα έργα του υστερούν. Αλλά και ούτως απομένουν σεβαστά, διότι είναι και τα πρώτα νεοελληνικά μυθιστορήματα τα οποία έχουν μιαν κοινωνικήν – και όχι απλώς ψυχολογικήν, ιστορικήν ή φιλοσοφικήν – θέσιν, στρέφονται περί το μέγα κοινωνικόν πρόβλημα, δονούνται από τον ανήσυχον, τον αγωνιώδη παλμόν της εποχής μας και κινούν την σκέψιν του αναγνώστου προς μιαν λύσιν ή άλλην» Γρ. Ξενόπουλος 1932.
Για το χρονογράφο Παρορίτη έγραψε ο Μ. Παπαϊωάννου: «Στο χρονογράφημα ο Παρορίτης κρατήθηκε σωστά σ’ αυτές τις κύριες κατευθύνσεις. Υπεράσπιση της ειρήνης, καταδίκη της Μικρασιατικής Εκστρατείας, υποστήριξη του αγώνα για μεροκάματο. Οι θέσεις του κόμματος και του ‘’Ριζοσπάστη’’ δοσμένες με τον τρόπο της λογοτεχνίας. Επί δύο χρόνια, τουλάχιστον, πέρασαν από τις Κόκκινες πινελιές σκηνές του δρόμου, από δίκες στις αίθουσες Στρατοδικείων, μέσα σε τραμ, από απεργίες, από τη ζωή του καφενείου, που εκτυλίσσονταν, με το ρυθμό της επικαιρότητας. Τα προβλήματα της ημέρας, ήταν τα ίδια για όλους τους ανθρώπους και για τους χρονογράφους όλων των εφημερίδων. Το μόνο που άλλαζε ήταν η ιδεολογική, η ταξική τοποθέτηση. Για τον Παρορίτη η κατασυκοφάντηση του Λένιν, της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία από τις αστικές εφημερίδες, ήταν ένας ερεθισμός για να αναπτύξει τις απόψεις του σχετικά με τη νέα κοινωνία που χτίζονταν στην παλιά τσαρική αυτοκρατορία. Η απάντηση του Ανατόλ Φρανς στην έκκληση του Γκόργκι υπέρ των πεινασμένων διαμερισμάτων της Ρωσίας, με την αποστολή 300 χιλιάδων φράγκων που του απέδωσε η βράβευσή του με το Νόμπελ, ήταν κι αυτή μια άλλη ευκαιρία να μιλήσει για το καθήκον των διανοούμενων ή για να δώσει τον ορισμό του σύγχρονου διανοούμενου. Η επίθεση του αστικού Τύπου εναντίον των λογοτεχνών που υπέγραψαν στα 1921 μια έκκληση προς τον ελληνικό λαό για τη σωτηρία των πληθυσμών της Ρωσίας, που απειλούνταν από την πείνα, αποδεχόμενοι την έκκληση του Γκόργκι, τον κάναν να ξεσπαθώσει κατά των υποκριτών ανθρωπιστών μας (…).Το χρονογράφημα του Παρορίτη στο ‘’Ριζοσπάστη’’ δεν ήταν μόνο μια συμβολή στην πληρότητα του δημοσιογραφικού οργάνου του Κόμματος. Ήταν και μια σοβαρή προσφορά στην εξέλιξη, στον πλουτισμό αυτού του είδους. Ο Παρορίτης ήταν ένας εμπνευσμένος αγωνιστής του λαού και λογοτέχνης, βοήθησε όσο λίγοι διανοούμενοι το απελευθερωτικό εργατικό κίνημα της Ελλάδας, βοήθησε αφάνταστα στη δημιουργία της σοσιαλιστικής μας πεζογραφίας. Βοήθησε το ‘’Ριζοσπάστη’’ στα πρώτα του βήματα».
Οι «Νέοι Πρωτοπόροι» αναφέρονται στη διακοπή της συνεργασίας με το «Ριζοσπάστη». «Οι αντιθέσεις ανάμεσα στο πολιτικό όργανο της εργατιάς και στο χρονογράφο του, που υπήρχαν το δίχως άλλο, περνούσαν τις πιο πολλές φορές απαρατήρητες, μα ως τόσο εκδηλωνότανε πότε πότε καθαρά και εξόφθαλμα. Απ’ τη στιγμή όμως που ο Ριζοσπάστης’’ με μια αλματώδη προσπάθεια έκανε το τεράστιο ιστορικό του βήμα σαν υπεύθυνος πια καθοδηγητής της ταξικής συνείδησης, ο Παρορίτης γιατί το θέλησε ο ίδιος – όχι γιατί αντικαταστάθηκε – εγκαταλείπει τη στήλη του για να ξαναγυρίσει στο Νουμά’’»
==Εργογραφία==
Γραμμή 44 ⟶ 58 :
Διηγήματα
*''Από Την Ζωή Ενός Δειλινού'' (Κάνει εντύπωση ο κοινωνικός προβληματισμός σε μια εποχή που κυριαρχεί η ηθογραφία. 1906, διήγημα)
*''Οι Νεκροί Της Ζωής'' (Προκάλσε σάλο όντας σχολάρχης σε Σχολείο της Ύδρας 1907, διήγημα)
*Ημερολόγιον σκόκου,(Έν Αθήναις, εκ του τυπογραείου των καταστημάτων του Ανέστη Κωνσταντινίδου), 1911
*''
Μυθιστορήματα
*''Στο Άλμπουρο'' (Θίγει κοινωνικά θέματα και προκαλεί μεγάλη συζήτηση 1910, μυθιστόρημα)
*''Το Μεγάλο Παιδί'' (Θίγει κοινωνικά θέματα και προκαλεί μεγάλη συζήτηση 1916, μυθιστόρημα)
*''Ό Κόκκινος Τράγος'' (Το σημαντικότερο έργο του
*''Οι Δύο Δρόμοι(εμπνευσμένο από τους αγώνες της εργατικής τάξης πρόβαλλαν την ανάγκη της κοινωνικής επανάστασης''
{{λογοτεχνία-επέκταση}}
| |||