Τσάμηδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →‎Ιστορία: παραγραφος
→‎Αρχές του 20ού αιώνα: βαλκανικοί πολ.
Γραμμή 8:
 
===Αρχές του 20ού αιώνα===
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, η παρουσία των Τσάμηδων στην Ήπειρο δεν δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα σε σχέση με τους τριγύρω χριστιανικούς πληθυσμούς, λόγω του χαρακτήρα της πολυεθνικής και πολυθρησκευτικής συνύπαρξης που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους όμως, η κατάσταση μεταβάλλεται, καθώς αλλάζει και το πλαίσιο μέσα στο οποίο μέχρι τότε συνυπήρχαν διαφορετικοί πληθυσμοί εντός του οθωμανικού κράτους. Η αντίπαλη δράση ελληνικών και αλβανικών παραστρατιωτικών ομάδων δημιουργεί κύκλους εκδίκησης κι αντεκδίκησης μεταξύ Ελλήνων και Τσάμηδων, θέτοντας το νέο πλαίσιο εντός του οποίου θα δημιουργηθεί στο μέλλον το πρόβλημα των Τσάμηδων εντός του ελληνικού κράτους.<ref>{{Cite book|title=Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες|first=Γιώργος|last=Μαργαρίτης|isbn=960-8087-43-0|year=2005|location=Αθήνα|page=138-139}}</ref>
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η περιοχή, όπως και η υπόλοιπη περιφέρεια της Ηπείρου ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγής των πληθυσμών το 1923]], οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες εξαιρέθηκαν από αυτή ύστερα από έντονες πιέσεις της Αλβανία.<ref>[[Γιώργος Μαυρογορδάτος]], ''Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936'', University of California Press, 1983, ΣΕΛ. 252</ref> Στην ανταλλαγή των πληθυσμών, όσοι ήταν μουσουλμάνοι στην Ελλάδα θεωρούνταν «Τούρκοι» και ανταλλάξιμοι. Ωστόσο οι ίδιοι οι Τσάμηδες, μην επιθυμώντας να φύγουν από την περιοχή τους, έκαναν διάφορα διεθνή διαβήματα, με τα οποία τόνιζαν την ιδιαίτερη σχέση με τον τόπο τους και, ουσιαστικά, να τους θεωρήσουν ως αλλόθρησκους Έλληνες στη διαδικασία του προσδιορισμού των «ανταλλάξιμων» πληθυσμών. Τελικά εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή και σε αυτό έπαιξε ρόλο, εκτός από τους παραπάνω, και η σθεναρή απροθυμία της Τουρκίας να τους δεχτεί.<ref>{{Cite book|title=Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες|first=Γιώργος|last=Μαργαρίτης|isbn=960-8087-43-0|year=2005|location=Αθήνα|page=139-140}}</ref> Ένα μικρό μόνο μέρος των μουσουλμάνων της περιοχής συμμετείχε στο πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών και μετοίκησε στην Τουρκία. Υποστηρίζεται ότι οι Τσάμηδες δεν είχαν διαμορφώσει εθνική συνείδηση αλλά προσδιορίζονταν κυρίως από τη θρησκεία, γεγονός που εξηγεί τη σύγχυση για το αν θα συμπεριλαμβάνονταν στην ανταλλαγή ή όχι.<ref>[Ελευθερία Μαντά. Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923 – 2000), Εκδόσεις: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου Αίμου, σ. 34. Αναφέρεται στο [http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28157 Τάσση Κωνσταντίνα, "Οι Μουσουλμάνοι των Ιωαννίνων: από την Αυτοκρατορία στο Έθνος κράτος 1913-1923", μεταπτυχ. εργασία, Παν/μιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική Σχολή, Ιωάννινα, Σεπ. 2017, σ. 127.]</ref>
 
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η περιοχή της Θεσπρωτίας, όπως και η υπόλοιπη περιφέρεια της Ηπείρου, ενσωματώθηκανενσωματώθηκε στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγής των πληθυσμών το 1923]], οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες εξαιρέθηκαν από αυτή ύστερα από έντονες πιέσεις της Αλβανία.<ref>[[Γιώργος Μαυρογορδάτος]], ''Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936'', University of California Press, 1983, ΣΕΛ. 252</ref> Στην ανταλλαγή των πληθυσμών, όσοι ήταν μουσουλμάνοι στην Ελλάδα θεωρούνταν «Τούρκοι» και ανταλλάξιμοι. Ωστόσο οι ίδιοι οι Τσάμηδες, μην επιθυμώντας να φύγουν από την περιοχή τους, έκαναν διάφορα διεθνή διαβήματα, με τα οποία τόνιζαν την ιδιαίτερη σχέση με τον τόπο τους και, ουσιαστικά, να τους θεωρήσουν ως αλλόθρησκους Έλληνες στη διαδικασία του προσδιορισμού των «ανταλλάξιμων» πληθυσμών. Τελικά εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή και σε αυτό έπαιξε ρόλο, εκτός από τους παραπάνω, και η σθεναρή απροθυμία της Τουρκίας να τους δεχτεί.<ref>{{CiteΜαργαρίτης book|title=Ανεπιθύμητοι(2005), συμπατριώτεςσελ. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες|first=Γιώργος|last=Μαργαρίτης|isbn=960-8087-43-0|year=2005|location=Αθήνα|page=139-140}}.</ref> Ένα μικρό μόνο μέρος των μουσουλμάνων της περιοχής συμμετείχε στο πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών και μετοίκησε στην Τουρκία. Υποστηρίζεται ότι οι Τσάμηδες δεν είχαν διαμορφώσει εθνική συνείδηση αλλά προσδιορίζονταν κυρίως από τη θρησκεία, γεγονός που εξηγεί τη σύγχυση για το αν θα συμπεριλαμβάνονταν στην ανταλλαγή ή όχι.<ref>[Ελευθερία Μαντά. Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923 – 2000), Εκδόσεις: Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου Αίμου, σ. 34. Αναφέρεται στο [http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28157 Τάσση Κωνσταντίνα, "Οι Μουσουλμάνοι των Ιωαννίνων: από την Αυτοκρατορία στο Έθνος κράτος 1913-1923", μεταπτυχ. εργασία, Παν/μιο Ιωαννίνων, Φιλοσοφική Σχολή, Ιωάννινα, Σεπ. 2017, σ. 127.]</ref>
 
Μετά την Συνθήκη ανταλλαγής των πληθυσμών δημιουργήθηκαν προβλήματα στη συμβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών Τσάμηδων. Οι μουσουλμάνοι γονείς αρνούνταν τη φοίτηση των παιδιών τους στα Δημοτικά Σχολεία για θρησκευτικούς κυρίως λόγους. Επίσης αρνούνταν τους Έλληνες χριστιανούς δασκάλους και την από κοινού φοίτηση αγοριών και κοριτσιών. Το Ελληνικό κράτος προσέλαβε μουσουλμάνους δασκάλους για τη διδασκαλία των θρησκευτικών και της αραβικής γλώσσας. Η ρευστότητα των Αλβανικών συνόρων σε συνδυασμό με την επιρροή της Ιταλίας δημιούργησε μια αλβανική ελίτ μουσουλμάνων Τσάμηδων η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1940<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28157 Τάσση Κωνσταντίνα, "Οι Μουσουλμάνοι των Ιωαννίνων", 2017, σ. 126, 127.]</ref>, αντίθετα η επιρροή του κομμουνιστικού κόμματος ποτέ δεν προσέλκυσε τη στήριξη των Τσάμηδων καθώς η πολιτική του φάνταζε κοσμική και εκσυγχρονιστική.<ref>South European Society and Politics Publication details, including instructions for authors and subscription information: http://www.tandfonline.com/loi/fses20 The Last Ottomans: The Muslim Minority of Greece, 1940–1949 David H. Close</ref>