Τσάμηδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Αρχές του 20ού αιώνα: βαλκανικοί πολ. |
|||
Γραμμή 10:
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, η παρουσία των Τσάμηδων στην Ήπειρο δεν δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα σε σχέση με τους τριγύρω χριστιανικούς πληθυσμούς, λόγω του χαρακτήρα της πολυεθνικής και πολυθρησκευτικής συνύπαρξης που είχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους όμως, η κατάσταση μεταβάλλεται, καθώς αλλάζει και το πλαίσιο μέσα στο οποίο μέχρι τότε συνυπήρχαν διαφορετικοί πληθυσμοί εντός του οθωμανικού κράτους. Η αντίπαλη δράση ελληνικών και αλβανικών παραστρατιωτικών ομάδων δημιουργεί κύκλους εκδίκησης κι αντεκδίκησης μεταξύ Ελλήνων και Τσάμηδων, θέτοντας το νέο πλαίσιο εντός του οποίου θα δημιουργηθεί στο μέλλον το πρόβλημα των Τσάμηδων εντός του ελληνικού κράτους.<ref>{{Cite book|title=Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες. Στοιχεία για την καταστροφή των μειονοτήτων της Ελλάδας: Εβραίοι, Τσάμηδες|first=Γιώργος|last=Μαργαρίτης|isbn=960-8087-43-0|year=2005|location=Αθήνα|page=138-139}}</ref>
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους η περιοχή της Θεσπρωτίας, όπως και η υπόλοιπη περιφέρεια της Ηπείρου, ενσωματώθηκε στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της [[Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923|ανταλλαγής των πληθυσμών το 1923]], οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες εξαιρέθηκαν από αυτή ύστερα από έντονες πιέσεις της Αλβανία.<ref>[[Γιώργος Μαυρογορδάτος]], ''Stillborn Republic: Social Coalitions and Party Strategies in Greece, 1922-1936'', University of California Press, 1983, ΣΕΛ. 252</ref> Στην ανταλλαγή των πληθυσμών, όσοι ήταν μουσουλμάνοι στην Ελλάδα θεωρούνταν «Τούρκοι» και ανταλλάξιμοι. Ωστόσο οι ίδιοι οι Τσάμηδες, μην επιθυμώντας να φύγουν από την περιοχή τους, έκαναν διάφορα διεθνή διαβήματα, με τα οποία τόνιζαν την ιδιαίτερη σχέση με τον τόπο τους και, ουσιαστικά, να τους θεωρήσουν ως αλλόθρησκους Έλληνες στη διαδικασία του προσδιορισμού των «ανταλλάξιμων» πληθυσμών. Τελικά εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή και σε αυτό έπαιξε ρόλο, εκτός από τους παραπάνω, και η σθεναρή απροθυμία της Τουρκίας να τους δεχτεί.<ref>Μαργαρίτης (2005), σελ. 139-140.</ref> Ένα μικρό μόνο μέρος των μουσουλμάνων της περιοχής συμμετείχε στο πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών και μετοίκησε στην Τουρκία. Υποστηρίζεται ότι οι Τσάμηδες δεν είχαν διαμορφώσει εθνική συνείδηση αλλά προσδιορίζονταν κυρίως από τη θρησκεία, γεγονός που εξηγεί τη σύγχυση για το αν θα συμπεριλαμβάνονταν στην ανταλλαγή ή όχι.<ref>
Η εφαρμογή της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είχε ως αποτέλεσμα ένα μέρος των προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα από τη [[Μικρά Ασία]] να εγκατασταθεί στην περιοχή των Τσάμηδων. Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για αυτήν την εγκατάσταση αποδίδεται στην επιθυμία της να ασκηθεί πίεση προς τους Τσάμηδες, με στόχο τον εξαναγκασμό σε εθελούσια αναχώρηση από την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, η απαλλοτρίωση μεγάλων γαιοκτησιών, που κατείχε μια πλούσια μειοψηφία Τσάμηδων, ώστε να μοιραστεί γη στους ακτήμονες Έλληνες πρόφυγες που είχαν καταφτάσει, αύξησε τις εντάσεις μεταξύ των δυο πληθυσμιακών ομάδων, μουσουλμάνων Τσάμηδων και χριστιανών Ελλήνων.<ref>Μαργαρίτης (2005), σελ. 140-141.</ref> Αν και οι περισσότεροι πρόσφυγες εξαιτίας των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν, μετεγκαταστάθηκε σε άλλες περιοχές, στη Δυτική Μακεδονία, το αίσθημα εχθρότητας χριστιανών και μουσουλμάνων δεν έσβησε. Σε αυτό προστέθηκε και η νέα διάσταση των ντόπιων χριστιανικών πληθυσμών που, στο πλαίσιο των νέων πολιτικών συνθηκών με την αλλαγή των συνόρων, θεωρούσαν πλέον τους Τσάμηδες ως ξένους εντός του ελληνικού εθνικού κράτους και εποφθαλμιούσαν τις περιουσίες τους, ιδιαίτερα εκείνες των πλούσιων μπέηδων. Στη διατήρηση των προβλημάτων στη συμβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών έπαιξε ρόλο και η μη επικύρωση των ελληνοαλβανικών συμφωνιών του 1925, για την αποζημίωση όσων περιουσιών Τσάμηδων θα απαλλοτρίωνε το ελληνικό κράτος, διότι κρίθηκε τελικά πολύ ευνοϊκή για την αλβανική πλευρά.<ref>Μαργαρίτης (2005), σελ. 142-144.</ref>
Μετά την Συνθήκη ανταλλαγής των πληθυσμών δημιουργήθηκαν προβλήματα στη συμβίωση μουσουλμάνων και χριστιανών Τσάμηδων. Οι μουσουλμάνοι γονείς αρνούνταν τη φοίτηση των παιδιών τους στα Δημοτικά Σχολεία για θρησκευτικούς κυρίως λόγους. Επίσης αρνούνταν τους Έλληνες χριστιανούς δασκάλους και την από κοινού φοίτηση αγοριών και κοριτσιών. Το Ελληνικό κράτος προσέλαβε μουσουλμάνους δασκάλους για τη διδασκαλία των θρησκευτικών και της αραβικής γλώσσας. Η ρευστότητα των Αλβανικών συνόρων σε συνδυασμό με την επιρροή της Ιταλίας δημιούργησε μια αλβανική ελίτ μουσουλμάνων Τσάμηδων η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1940<ref>[http://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28157 Τάσση Κωνσταντίνα, "Οι Μουσουλμάνοι των Ιωαννίνων", 2017, σ. 126, 127.]</ref>, αντίθετα η επιρροή του κομμουνιστικού κόμματος ποτέ δεν προσέλκυσε τη στήριξη των Τσάμηδων καθώς η πολιτική του φάνταζε κοσμική και εκσυγχρονιστική.<ref>South European Society and Politics Publication details, including instructions for authors and subscription information: http://www.tandfonline.com/loi/fses20 The Last Ottomans: The Muslim Minority of Greece, 1940–1949 David H. Close</ref>▼
▲
===Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και Κατοχή===
| |||