Τσάμηδες: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η ηγεσία του ΚΚΕ κατά την διάρκεια του [[Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946–1949|ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου]], προσανατολίστηκε στη στρατολόγηση στις τάξεις του [[Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας|ΔΣΕ]] Τσάμηδων που είχαν καταφύγει στην Αλβανία,<ref>The Civil War in Greece and Relations with Albania According to the Communist Press During 1948 – 1949 PhD. Cand. Marsel Nilaj ISSN 2414-8385 (Online)</ref> κάτι που συνάντησε την σταθερή άρνηση τους, γεγονός που οδήγησε σε νέες διώξεις από το καθεστώς του [[Ενβέρ Χότζα]].<ref>{{cite web|url=https://www.tovima.gr/2012/08/19/politics/i-agnwsti-synantisi-zaxariadi-xotza-stin-korytsa/|title=Σταύρος|last=Ντάγιος |date=19 Αυγούστου 2012, 05:45|language=Ελληνικά|accessdate=31 October 2018}}</ref> Στις αρχές του 1949, μετά από συνεννόηση του ΚΚΕ με την αλβανική κυβέρνηση έγιναν προσπάθειες στρατολόγησης Τσάμηδων στον ΔΣΕ. Ωστόσο στις αρχές Απριλίου του 1949 υπήρχαν περίπου 130-150 εθελοντές και ταυτόχρονα 800 εκτοπισμένοι σε στρατόπεδα εργασίας διότι αρνούνταν να πολεμήσουν, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί οριστικά το εν λόγω σχέδιο.<ref>{{Cite book|title=Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες της Ηπείρου (1923-2000)|first=Ελευθερία|last=Μαντά|publisher=ΙΜΧΑ|isbn=|year=2004|location=Θεσσαλονίκη|page=230}}</ref>

Γενικά, οι Τσάμηδες που είχαν διαφύγει στην Αλβανία μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αντιμετωπίστηκαν με ιδιαίτερη καχυποψία από το εκεί νεαρό σοσιαλιστικό καθεστώς ως αντικομμουνιστές, αλλά και συλλήβδην ως ταξικοί εχθροί λόγω της ύπαρξης, μεταξύ αυτών, των παλιών μεγαλοτσιφλικάδων της Θεσπρωτίας, μια ιδιότητα που, αν και είχαν λίγοι Τσάμηδες, αποδόθηκε σε όλους αδιάκριτα. Το 1947, οι Τσάμηδες της Θεσπρωτίας φέρονταν ως εμπλεκόμενοι σε μια, ενδεχομένως κατασκευασμένη από τις αλβανικές κομμουνιστικές αρχές, συνωμοσία, με αποτέλεσμα η θέση τους να γίνει ακόμα πιο δύσκολη, με δεδομένη και την απροθυμία τους να ενισχύσουν το ΔΣΕ κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στη γειτονική Ελλάδα. Η εικόνα του αλβανικού καθεστώτος απέναντί τους επηρέασε αρνητικά και τη θέση των Τσάμηδων της Αλβανίας, δηλ. αυτών που ήταν Αλβανοί υπήκοοι και κατοικούσαν ήδη στην ενδοχώρα.<ref>{{Cite book|first=Γεωργία|last=Κρέτση|chapter="Συνεργάτες των κατακτητών - εχθροί της εργατικής τάξης". Παραστάσεις του εχθρού στην κρατική ιδεολογία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας|pages=77-78|editors=Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Ηλίας Νικολακόπουλος και Χάγκεν Φλάισερ|title=«Εχθρός» εντός των τειχών. Όψεις του δωσιλογισμού στην Ελλάδα της Κατοχής|location=Αθήνα|publisher=Ελληνικά Γράμματα|year=2006||isbn=960-442-378-9}}</ref> To 1953 o Χότζα χορήγησε την Αλβανική υπηκοότητα στους πρόσφυγες Τσάμηδες που ζούσαν στο κράτος της Αλβανίας, ενώ όσοι αντιστάθηκαν στην εφαρμογή της νομοθεσίας διώχθησαν ή φυλακίστηκαν. Αργότερα ο Χότζα επικρίθηκε από πολιτικούς κύκλους και οργανώσεις Τσάμηδων για τους χειρισμούς στο ζήτημα· για το αλβανικό κομμουνιστικό καθεστώς οι Τσάμηδες συνιστούσαν πάντα μια αμφιλεγόμενη, ή και ύποπτη ακόμα, μειονότητα λόγω της παλιάς συνεργασίας με τις δυνάμεις του Άξονα.<ref>Manta, E. K. (2009). The Çams of Albania and the Greek State (1923–1945). Journal of Muslim Minority Affairs, 29(4), 523–535. doi:10.1080/13602000903411424</ref>