Ελληνική μυθολογία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο όρος '''ελληνική μυθολογία''' καλύπτει το σύνολο των [[Μύθος|μύθων]] και των διδαχών που σχετίζονται με την ελληνική παράδοση, έτσι όπως παρουσιάζονται στα κείμενα της [[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαίας ελληνική]]ς γραμματείας.

 

== Πηγές της ελληνικής μυθολογίας ==

Η ελληνική μυθολογία είναι σήμερα γνωστή από την αρχαία ελληνική λογοτεχνία. Εκτός από τις γραπτές πηγές, υπάρχουν μυθικές μορφές οπτικοποιημένες σε διάφορα μέσα που χρονολογούνται από τη γεωμετρική περίοδο (900-800 π.Χ.) και έπειτα.<ref name="Graf200">F. Graf, ''Ελληνική Μυθολογία'', 200</ref>

=== Λογοτεχνικές πηγές ===

[[Αρχείο:Ἡσίοδος ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ Hesiod Hesíodo Works Trabajos.jpg|μικρογραφία|[[Ησίοδος|Ἡσίοδος]]. [[Έργα και Ημέραι|''Έργα και Ημέραι'']]|448x448εσ]]

[[Αρχείο:Hesiod, Theogony, Venice, Gr. 464.jpg|μικρογραφία|[[Θεογονία]]|420x420εσ]]

Οι «μύθοι προέλευσης» ή οι «μύθοι δημιουργίας» αποτελούν μια προσπάθεια να καταστεί ο κόσμος κατανοητός και να εξηγηθεί η προέλευση του με απλούς όρους. Η ευρύτατα αποδεκτή άποψη για την αρχή των πραγμάτων όπως αναφέρεται από τον Ησίοδο στη [[Θεογονία]], ξεκινά με το [[Χάος (μυθολογία)|Χάος]], την πραγματική ανυπαρξία των πάντων. Από το κενό προέκυψε η [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]] και μερικά άλλα αρχικά θεία όντα: ο [[Έρωτας (μυθολογία)|Έρωτας]], η Άβυσσος (τα [[Τάρταρα]]), και ο [[Έρεβος]]. Χωρίς αρσενική βοήθεια η [[Γαία (μυθολογία)|Γαία]] γέννησε τον [[Ουρανός (μυθολογία)|Ουρανό]] που την γονιμοποίησε αργότερα. Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν πρώτα οι [[τιτάνες]]: έξι αρσενικά και έξι θηλυκά όντα ([[Ωκεανός (μυθολογία)|Ωκεανός]], [[Κοίος]], [[Κρίος]], [[Υπερίων (μυθολογία)|Υπερίων]], [[Ιαπετός (μυθολογία)|Ιαπετός]] και [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνος]], [[Θεία (μυθολογία)|Θεία]], [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]], [[Θέμις]], [[Μνημοσύνη]], [[Φοίβη (μυθολογία)|Φοίβη]] και [[Τηθύς]]), κατόπιν οι μονόφθαλμοι [[Κύκλωπες]] και οι [[Εκατόγχειρες]]. Ο Κρόνος (ο νεότερος, πολύ πανούργος και πιο φοβερός από τα παιδιά της Γαίας) με την προτροπή της μητέρας του ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό και έγινε ο κυβερνήτης των Θεών με την αδελφή του [[Ρέα (μυθολογία)|Ρέα]] ως σύζυγο του ενώ οι άλλοι τιτάνες έγιναν αυλικοί του. Η σύγκρουση πατέρα-γιου επαναλήφθηκε όταν ο Κρόνος ήρθε αντιμέτωπος με τον γιο του, [[Δίας (μυθολογία)|Δία]]. Ο Δίας, με την βοήθεια της μητέρα του Ρέας, προκάλεσε τον Κρόνο σε πόλεμο για την βασιλεία των Θεών. Εν τέλει, με τη βοήθεια των Κυκλώπων, που ελευθέρωσε από τα [[Τάρταρα]], ο Δίας και οι σύμμαχοί του νίκησαν, ενώ ο Κρόνος και οι τιτάνες φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.

Η πιο πρώιμη ελληνική ποιητική γνώμη καθιέρωσε τη Θεογονία ως το πρωτότυπο ποιητικό είδος - ο πρωταρχικός μύθος - και του απέδωσαν σχεδόν μαγικές δυνάμεις. Ο [[Ορφέας]], ο αρχαίος ποιητής, ήταν επίσης ο αρχέτυπος τραγουδιστής των θεογονιών, που τις χρησιμοποιεί για να ηρεμήσει τις θάλασσες και τις θύελλες στην [[Αργοναυτική εκστρατεία]] σύμφωνα με τον Απολλώνιο, και για να συγκινήσει τις πέτρινες καρδιές των θεών του κάτω κόσμου κατά την κάθοδό του στον [[Άδης (μυθολογία)|Άδη]]. Όταν ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] εφηύρε τη [[λύρα]], το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να τραγουδήσει τη γέννηση των Θεών. Η θεογονία του Ησίοδου, είναι ο πληρέστερα σωθείς απολογισμός των θεών, αλλά και ο πληρέστερα σωθείς καταγεγραμμένος τρόπος λειτουργίας του αρχαϊκού ποιητή, αναφέρει τη μακροχρόνια επίκλησή στις [[Μούσες]] για έμπνευση. Η θεογονία αποτέλεσε επίσης το θέμα πολλών χαμένων ποιημάτων και εδαφίων, που αποδίδονται στον [[Ορφέας|Ορφέα]], τον [[Μουσαίος ο Αθηναίος|Μουσαίο]], τον [[Επιμενίδης|Επιμενίδη]], τον [[Άβαρις|Άβαρι]] και τα οποία χρησιμοποιούνταν σε τελετουργικά μυστήρια. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο [[Πλάτων]] ήταν γνώστης κάποιας εκδοχής της Ορφικής θεογονίας. Μερικά τμήματα αυτών των έργων έχουν σωθεί από αναφορές Νεοπλατωνικών φιλοσόφων σε παπύρους που πρόσφατα ήρθαν στον φως. Ένας από αυτούς, ο [[Πάπυρος του Δερβενίου]] αποδεικνύει ότι τον 5ο αιώνα π.χ. υπήρχε τουλάχιστον ένα θεογονικό-κοσμογονικό ποίημα του Ορφέα. Αυτό το ποίημα προσπάθησε να υπερκεράσει την θεογονία του Ησίοδου και πρόσθεσε στη γενεαλογία των θεών την [[Νυξ|Νύκτα]] ως την προκάτοχο του Ουρανού, του Κρόνου και του Δία.

 

*[[Τιτυός]], ένας γίγαντας που σκοτώθηκε από τον Απόλλωνα και την Άρτεμης, όταν επιχείρησε να βιάσει την μητέρα τους Λητώ.

*[[Τυφών (μυθολογία)|Τυφών]], ένας τερατώδης, αθάνατος, γίγαντας της θύελλας που νικήθηκε και φυλακίστηκε από τον Δία στον λάκκο των Τάρταρων

 

==Σύγκριση με άλλες μυθολογίες==

== Δείτε επίσης ==

* [[μύθος|Mύθος]]