Ελληνικό αλφάβητο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό |
μ →Ιστορία: επιμ .--> συζήτηση |
||
Γραμμή 29:
=== Προέλευση ===
Για το πότε ακριβώς, σε ποιο μέρος και με ποιον τρόπο δημιουργήθηκε το ελληνικό αλφάβητο υπήρξαν πολλές απόψεις. Ο [[Αισχύλος]] αναφέρει ότι ο αυτός που έδωσε πρώτος τα γράμματα στους ανθρώπους ήταν ο [[Προμηθέας]]<ref>[[Προμηθεύς Δεσμώτης|ΑΙΣΧΥΛΟΣ, ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ, Στίχος 460]]: "καὶ μὴν ἀριθμόν, ἔξοχον σοφισμάτων, ἐξηῦρον αὐτοῖς, '''γραμμάτων''' τε συνθέσεις, μνήμην ἁπάντων, μουσομήτορ᾽ ἐργάνην"[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0010%3Acard%3D436]</ref>, ενώ ο [[Ευριπίδης]] υποστηρίζει οτι ο [[Παλαμήδης (μυθολογία)|Παλαμήδης]] επινόησε το αλφάβητο<ref>[[Ευριπίδης|ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ, ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 578]]: "ἐξηῦρον ἀνθρώποισι '''γράμματ᾿''' εἰδέναι"[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_(%CE%95%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82)#fr_578-_%CE%95%CF%85%CF%81%CE%B9%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82,_%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AE%CE%B4%CE%B7%CF%82]</ref> σε αντίθεση με τον [[Λουκιανός|Λουκιανό]] ο οποίος στην περίφημη ''[[Δίκη συμφώνων]]'' προσδίδει στον [[Παλαμήδης (μυθολογία)|Παλαμήδη]] την επινόηση μερικών μόνο από τα γράμματα του αλφαβήτου, ενώ για τα υπόλοιπα αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον [[Κάδμος|Κάδμο]] και τον Σιμωνίδη<ref>[[Λουκιανός|ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ]], [[Δίκη συμφώνων]]: "καὶ ὅ γε πρῶτος ἡμῖν τοὺς νόμους τούτους διατυπώσας, εἴτε Κάδμος ὁ νησιώτης εἴτε Παλαμήδης ὁ Ναυπλίου, καὶ Σιμωνίδῃ δὲ ἔνιοι προσάπτουσι τὴν προμήθειαν ταύτην οὐ τῇ τάξει μόνον, καθ᾿ ἣν αἱ προεδρίαι βεβαιοῦνται, διώρισαν, τί πρῶτον ἔσται ἢ δεύτερον, ἀλλὰ καὶ ποιότητας, ἃς ἕκαστον ἡμῶν ἔχει, καὶ δυνάμεις συνεῖδον"[https://el.wikisource.org/wiki/%CE%94%CE%AF%CE%BA%CE%B7_%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%8E%CE%BD%CF%89%CE%BD]</ref>. Στον [[Κάδμος|Κάδμο]] και τους Φοίνικες που ήρθαν μαζί του αναφέρεται και ο [[Ηρόδοτος]], οι οποίοι όταν εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα δίδαξαν τα γράμματα, που, όπως νομίζει, ήταν ως τότε άγνωστα στους Έλληνες<ref>[[Ηρόδοτος|ΗΡΟΔΟΤΟΣ, ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ (5), 58.1]]: "οἱ δὲ Φοίνικες οὗτοι οἱ σὺν Κάδμῳ ἀπικόμενοι, τῶν ἦσαν οἱ Γεφυραῖοι, ἄλλα τε πολλὰ οἰκήσαντες ταύτην τὴν χώρην ἐσήγαγον διδασκάλια ἐς τοὺς Ἕλληνας καὶ δὴ καὶ γράμματα, οὐκ ἐόντα πρὶν Ἕλλησι ὡς ἐμοὶ δοκέειν, πρῶτα μὲν τοῖσι καὶ ἅπαντες χρέωνται Φοίνικες· μετὰ δὲ χρόνου προβαίνοντος ἅμα τῇ φωνῇ μετέβαλον καὶ τὸν ῥυθμὸν τῶν γραμμάτων"[http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=30&page=131]</ref>. Ο [[Πλούταρχος]]<ref>[[w:Moralia|PLUTARCH, Moralia, De Genio Socrates, Stephpage 579a]]: "πρὸς ἡμᾶς ἔφρασεν, ὡς '''Μούσαις''' ἀγῶνα '''συντελεῖσθαι κελεύει τὰ γράμματα''' τοὺς δὲ τύπους εἶναι τῆς ἐπὶ Πρωτεῖ βασιλεύοντι γραμματικῆς, ἣν Ἡρακλέα τὸν Ἀμφιτρύωνος ἐκμαθεῖν ὑφηγεῖσθαι μέντοι καὶ παραινεῖν τοῖς '''Ἕλλησι διὰ τῶν γραμμάτων''' τὸν θεὸν ἄγειν σχολὴν καὶ εἰρήνην, διὰ φιλοσοφίας ἀγωνιζομένους ἀεί, Μούσαις καὶ λόγῳ διακρινομένους περὶ τῶν δικαίων, τὰ ὅπλα καταθέντας"[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Plut.+De+Genio+579a&fromdoc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0305]</ref> και ο [[Διόδωρος Σικελιώτης]] δίνουν την πατρότητα του αλφαβήτου στις εννέα [[Μούσες]], ενώ ο τελευταίος υποστηρίζει ότι οι Φοίνικες απλά μετέθεσαν τους τύπους των γραμμάτων σ'αυτό που σήμερα αποκαλούμε ''φοινίκια''<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη|ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, Βιβλίο 5, Παράγραφος 74]]: "ταῖς δὲ Μούσαις δοθῆναι παρὰ τοῦ πατρὸς τὴν τῶν γραμμάτων εὕρεσιν καὶ τὴν τῶν ἐπῶν σύνθεσιν τὴν προσαγορευομένην ποιητικήν. πρὸς δὲ τοὺς λέγοντας, ὅτι Σύροι μὲν εὑρεταὶ τῶν γραμμάτων εἰσί, παρὰ δὲ τούτων Φοίνικες μαθόντες τοῖς Ἕλλησι παραδεδώκασιν, οὗτοι δ᾽ εἰσὶν οἱ μετὰ Κάδμου πλεύσαντες εἰς τὴν Εὐρώπην, καὶ διὰ τοῦτο τοὺς Ἕλληνας τὰ γράμματα Φοινίκεια προσαγορεύειν, φασὶ τοὺς Φοίνικας οὐκ ἐξ ἀρχῆς εὑρεῖν, ἀλλὰ τοὺς τύπους τῶν γραμμάτων μεταθεῖναι μόνον, καὶ τῇ τε γραφῇ ταύτῃ τοὺς πλείστους τῶν ἀνθρώπων χρήσασθαι καὶ διὰ τοῦτο τυχεῖν τῆς προειρημένης προσηγορίας"[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540%3Abook%3D5%3Achapter%3D74%3Asection%3D1]</ref> που στην αρχή και πριν τα γνωρίσουν οι Φοίνικες τα γράμματα αυτά ήδη αποκαλούνταν από τους Έλληνες ''πελασγικά''<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη|ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, Βιβλίο 3, Παράγραφος 67]]: "φησὶ τοίνυν παρ᾽ Ἕλλησι πρῶτον εὑρετὴν γενέσθαι Λίνον ῥυθμῶν καὶ μέλους, ἔτι δὲ Κάδμου κομίσαντος ἐκ Φοινίκης τὰ καλούμενα γράμματα πρῶτον εἰς τὴν Ἑλληνικὴν μεταθεῖναι διάλεκτον, καὶ τὰς προσηγορίας ἑκάστῳ τάξαι καὶ τοὺς χαρακτῆρας διατυπῶσαι. κοινῇ μὲν οὖν τὰ γράμματα Φοινίκεια κληθῆναι διὰ τὸ παρὰ τοὺς Ἕλληνας ἐκ Φοινίκων μετενεχθῆναι, ἰδίᾳ δὲ τῶν Πελασγῶν πρώτων χρησαμένων τοῖς μετατεθεῖσι χαρακτῆρσι Πελασγικὰ προσαγορευθῆναι"[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Diod.+3.67.1&fromdoc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540]</ref>. Για τον Διόδωρο Σικελιώτη, παρ'όλο που οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι εφευρέτες των γραμμάτων και των επιστημών, είχαν χάσει πλέον κάθε μνήμη των επινοήσεών τους εξαιτίας ενός κατακλυσμού ο οποίος αφάνισε βίαια τον πολιτισμό τους<ref>[[s:Ιστορική Βιβλιοθήκη|ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, Βιβλίο 5, Παράγραφος 57]]: "ἀκτὶς δ᾽ εἰς Αἴγυπτον ἀπάρας ἔκτισε τὴν Ἡλιούπολιν ὀνομαζομένην, ἀπὸ τοῦ πατρὸς θέμενος τὴν προσηγορίαν: οἱ δ᾽ Αἰγύπτιοι ἔμαθον παρ᾽ αὐτοῦ τὰ περὶ τὴν ἀστρολογίαν θεωρήματα"(2)[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540%3Abook%3D5%3Achapter%3D57%3Asection%3D2]ὕστερον δὲ παρὰ τοῖς Ἕλλησι γενομένου κατακλυσμοῦ, καὶ διὰ τὴν ἐπομβρίαν τῶν πλείστων ἀνθρώπων ἀπολομένων, ὁμοίως τούτοις καὶ τὰ διὰ τῶν '''γραμμάτων''' ὑπομνήματα συνέβη φθαρῆναι(3)[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540%3Abook%3D5%3Achapter%3D57%3Asection%3D3]"δἰ ἣν αἰτίαν οἱ Αἰγύπτιοι καιρὸν εὔθετον λαβόντες ἐξιδιοποιήσαντο τὰ περὶ τῆς ἀστρολογίας, καὶ τῶν Ἑλλήνων διὰ τὴν ἄγνοιαν μηκέτι τῶν '''γραμμάτων''' ἀντιποιουμένων ἐνίσχυσεν, ὡς αὐτοὶ πρῶτοι τὴν τῶν ἄστρων εὕρεσιν ἐποιήσαντο"(4)[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540%3Abook%3D5%3Achapter%3D57%3Asection%3D4]"ὁμοίως δὲ καὶ Ἀθηναῖοι κτίσαντες ἐν Αἰγύπτῳ πόλιν τὴν ὀνομαζομένην Σάιν, τῆς ὁμοίας ἔτυχον ἀγνοίας διὰ τὸν κατακλυσμόν. δι᾽ ἃς αἰτίας πολλαῖς ὕστερον γενεαῖς Κάδμος ὁ Ἀγήνορος ἐκ τῆς Φοινίκης πρῶτος ὑπελήφθη κομίσαι '''γράμματα''' εἰς τὴν Ἑλλάδα: καὶ ἀπ᾽ ἐκείνου τὸ λοιπὸν οἱ Ἕλληνες ἔδοξαν ἀεί τι προσευρίσκειν περὶ τῶν '''γραμμάτων''', κοινῆς τινος ἀγνοίας κατεχούσης τοὺς Ἕλληνας(5)[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0540%3Abook%3D5%3Achapter%3D57%3Asection%3D5]</ref>. Ο μαθητής του [[Αλέξανδρος ο Πολυίστωρ|Αλέξανδρου Πολυίστωρα]], [[Γάιος Ιούλιος Υγίνος|Υγίνος]], στο έργο του ''Fabulae'' σημειώνει ότι οι τρείς [[Μοίρες]] δημιούργησαν τα πέντε πρώτα φωνήεντα και τα γράμματα Β και Τ, ενώ ο [[Παλαμήδης (μυθολογία)|Παλαμήδης]] εφήυρε τα υπόλοιπα έντεκα σύμφωνα. Αυτό κατά τον Υγίνο ήταν το Πελασγικό αλφάβητο το οποίο ο [[Ερμής (μυθολογία)|Ερμής]] δίνοντάς του την σημερινή μορφή του θα το μεταφέρει από την [[Αρχαία Ελλάδα|Ελλάδα]] στην Αίγυπτο, ενώ αργότερα ο Κάδμος θα το επαναφέρει πίσω στην Βοιωτία. Τότε, κατά τον Υγίνο, ο [[Εύανδρος]] από την Αρκαδία, ο οικιστής του Παλλαντίνου λόφου στη [[Ρώμη]] θα το εισάγει στην Ιταλία<ref>[[w:Gaius Julius Hyginus#Fabulae|Hyginus, Fabulae 200-277]][http://www.theoi.com/Text/HyginusFabulae5.html#277]</ref>. Ο [[Ρόμπερτ Γκρέιβς]] αναφέρει ότι το ελληνικό αλφάβητο ήταν μία απλοποίηση των [[Κρητικά ιερογλυφικά|κρητικών ιερογλυφικών]]<ref>[[w:Robert Graves|Robert Graves, The Greek Myths 1955, revised 1960, Chapter ''The Alphabet'', page 111]]: "The '''Greek alphabet was a simplification of the Cretan hieroglyphs'''...There is evidence, however, that before the introduction of the modified Phoenician alphabet into Greece an '''alphabet had existed there''' as a religious secret held by the priestesses of the Moon—Io, or the Three Fates; that it was closely linked with the calendar, and that its letters were represented not by written characters, but by twigs cut from different trees typical of the year’s sequent months"</ref>, ενώ ο [[Άρθουρ Έβανς]] στο έργο του ''Scripta Minoa'' υποστηρίζει ότι στα σύμβολα της [[Γραμμική Α|γραμμικής Α]] μπορούν να αποδοθούν οι αξίες κάποιων γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου<ref>[[w:Arthur Evans|ARTHUR EVANS, Scripta Minoa, Oxford at the Clarendon Press 1909, vol.1, page 94, ''Advanced Minoan linear characters, word-signs as well as syllabes or letters'']]: "It will be shown in the course of this work that even the advanced linear signs of Crete, though they, doubtless, possessed the value of syllables, or even at times, perhaps, '''of single letters''', could still on occasion be used with their old ideographic force as word-signs"</ref>. Θεωρείται όμως αναμφισβήτητο πως πρότυπό του ήταν κάποια πρώιμη σημιτική γραφή, ενώ την ακριβή προέλευσή του άλλοι την αποδίδουν στο φοινικικό αλφάβητο<ref name=britannica>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/244456/Greek-alphabet Greek Alphabet], Εγκυκλοπαίδεια Britannica (έκδοση on-line) {{en}}. Ανακτήθηκε 25/6/2013</ref> και άλλοι βλέπουν και επίδραση της πρωτο-χαναανιτικής γραφής.<ref name = JSSS>Niklaus Shaeffer, ''Journal of the Simplified Spelling Society'', [http://www.spellingsociety.org/journals/j31/mixes.php J31, 2002/2, σελ. 31-34]. Ανακτήθηκε 28/1/2009</ref> Η επικρατέστερη πάντως ερμηνεία θεωρεί πως πρότυπο υπήρξε το [[φοινικικό αλφάβητο]], το οποίο πρέπει να γνώρισαν οι Έλληνες καθώς ταξίδευαν στα τέλη του 9ου π.Χ. αιώνα στην ανατολική [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]].<ref>''«Επειδή όμως (η Γραμμική Β΄) παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες, γιατί, ως συλλαβική, απαιτούσε 90 γράμματα, δηλαδή τόσα όσοι ήταν οι συλλαβικοί συνδυασμοί, οι Έλληνες κατά τον 10ο ή 9ο αι. π.Χ. το εγκατέλειψαν και πήραν το φοινικικό, που ήταν αλφαβητικό φωνητικό και το χρησιμοποίησαν προσαρμόζοντας το στις ανάγκες της ελληνικής φθογγολογίας»'' (''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, Τόμ. Γ2, σελ. 570)</ref>▼
==== Απόψεις των αρχαίων Ελλήνων ====
Κυριότερο επιβεβαιωτικό στοιχείο αυτής της άποψης θεωρείται το ότι τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου φέρονται να διατήρησαν τα φοινικικά τους ονόματα, αν και τα ονόματα αυτά δεν σήμαιναν τίποτα στα ελληνικά. Αντιθέτως, στα φοινικικά κάθε γράμμα ήταν ονομασμένο κατά μια λέξη που ξεκινούσε με αυτό (''aleph''=βόδι, ''beth''=σπίτι, ''gimel''=καμήλα κ.λπ.). Γι' αυτό το λόγο και τα ονόματα των γραμμάτων παρέμειναν άκλιτα στα ελληνικά.<ref>''«Η σύγχρονη έρευνα επιβεβαίωσε την ακρίβεια του χαρακτηρισμού αυτού, ότι δηλαδή πρότυπο του ελληνικού αλφαβήτου υπήρξε το φοινικικό ή ορθότερα το βόρειο σημιτικό αλφάβητο. Αυτό αποδεικνύεται από τα ακόλουθα στοιχεία:▼
{{Πρωτότυπη έρευνα}}
▲
Ο [[Ρόμπερτ Γκρέιβς]] αναφέρει ότι το ελληνικό αλφάβητο ήταν μία απλοποίηση των [[Κρητικά ιερογλυφικά|κρητικών ιερογλυφικών]]<ref>[[w:Robert Graves|Robert Graves, The Greek Myths 1955, revised 1960, Chapter ''The Alphabet'', page 111]]: "The '''Greek alphabet was a simplification of the Cretan hieroglyphs'''...There is evidence, however, that before the introduction of the modified Phoenician alphabet into Greece an '''alphabet had existed there''' as a religious secret held by the priestesses of the Moon—Io, or the Three Fates; that it was closely linked with the calendar, and that its letters were represented not by written characters, but by twigs cut from different trees typical of the year’s sequent months"</ref>, ενώ ο [[Άρθουρ Έβανς]] στο έργο του ''Scripta Minoa'' υποστηρίζει ότι στα σύμβολα της [[Γραμμική Α|γραμμικής Α]] μπορούν να αποδοθούν οι αξίες κάποιων γραμμάτων του ελληνικού αλφαβήτου<ref>[[w:Arthur Evans|ARTHUR EVANS, Scripta Minoa, Oxford at the Clarendon Press 1909, vol.1, page 94, ''Advanced Minoan linear characters, word-signs as well as syllabes or letters'']]: "It will be shown in the course of this work that even the advanced linear signs of Crete, though they, doubtless, possessed the value of syllables, or even at times, perhaps, '''of single letters''', could still on occasion be used with their old ideographic force as word-signs"</ref>.
* ''Το σχήμα όλων σχεδόν των πρώιμων ελληνικών γραμμάτων είναι βασικά το ίδιο με το σχήμα του βόρειου σημιτικού.''▼
* ''Η σειρά των ελληνικών γραμμάτων, όπως τη γνωρίζουμε από πρώιμα αλφαβητάρια και από την αριθμητική τους αξία, είναι αντίστοιχη με τη σειρά του σημιτικού (με λίγες ευκολονόητες εξαιρέσεις).''▼
* ''Τα ονόματα των γραμμάτων ενώ στα ελληνικά δεν έχουν κανένα νόημα (άλφα, βήτα κ.λπ.), στις σημιτικές γλώσσες είναι λέξεις με ορισμένη έννοια (aleph = βόδι, beth = σπίτι κ.λπ.).''▼
==== Σύγχρονες θεωρίες ====
Για το πότε ακριβώς, σε ποιο μέρος και με ποιον τρόπο δημιουργήθηκε το ελληνικό αλφάβητο υπήρξαν πολλές απόψεις. Θεωρείται όμως αναμφισβήτητο πως πρότυπό του ήταν κάποια πρώιμη σημιτική γραφή, ενώ την ακριβή προέλευσή του άλλοι την αποδίδουν στο φοινικικό αλφάβητο<ref name="britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/244456/Greek-alphabet Greek Alphabet], Εγκυκλοπαίδεια Britannica (έκδοση on-line) {{en}}. Ανακτήθηκε 25/6/2013</ref> και άλλοι βλέπουν και επίδραση της πρωτο-χαναανιτικής γραφής.<ref name="JSSS">Niklaus Shaeffer, ''Journal of the Simplified Spelling Society'', [http://www.spellingsociety.org/journals/j31/mixes.php J31, 2002/2, σελ. 31-34]. Ανακτήθηκε 28/1/2009</ref> Η επικρατέστερη πάντως ερμηνεία θεωρεί πως πρότυπο υπήρξε το [[φοινικικό αλφάβητο]], το οποίο πρέπει να γνώρισαν οι Έλληνες καθώς ταξίδευαν στα τέλη του 9ου π.Χ. αιώνα στην ανατολική [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο]].<ref>''«Επειδή όμως (η Γραμμική Β΄) παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες, γιατί, ως συλλαβική, απαιτούσε 90 γράμματα, δηλαδή τόσα όσοι ήταν οι συλλαβικοί συνδυασμοί, οι Έλληνες κατά τον 10ο ή 9ο αι. π.Χ. το εγκατέλειψαν και πήραν το φοινικικό, που ήταν αλφαβητικό φωνητικό και το χρησιμοποίησαν προσαρμόζοντας το στις ανάγκες της ελληνικής φθογγολογίας»'' (''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, Τόμ. Γ2, σελ. 570)</ref><ref>''«Είναι φανερό ότι οι Έλληνες πήραν το αλφάβητο τους από τους Φοίνικες»'' (''Αρχαία Ελληνική Ιστορία'', Botsford & Robinson, ΜΙΕΤ, 1979, σελ. 54)</ref><ref>''«Η προσαρμογή και υιοθέτηση του φοινικικού αλφαβήτου και η ανάλυση των συλλαβών στα συνθετικά τους φωνήεντα και σύμφωνα αποτελεί καλό παράδειγμα της ικανότητας των Ελλήνων να ανάγονται στις πρώτες αρχές και να βελτιώνουν τα πρότυπα που έβρισκαν»'' (''Αρχαία Ελληνική Κοινωνία'', Antony Andrewes, ΜΙΕΤ, 1983, σελ. 365)</ref><ref>''«Το σημαντικότερο επίτευγμα της ανατολίζουσας περιόδου, για τη γενική ιστορία του πολιτισμού, είναι η υιοθέτηση του φοινικικού αλφαβήτου από τους Έλληνες και η επιδέξια προσαρμογή του στην ελληνική φωνητική»'' (''Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός: Η επίδραση της Ανατολής'', Walter Burkert, Παπαδήμας, 2000, σελ. 47)</ref><ref>''«Δεν υπήρξε κανένα ρήγμα σε ό,τι άφορα στην ικανότητα ανάγνωσης και γραφής κατά την επακολουθήσασα αρχαιοελληνική ιστορία από τη στιγμή που οι Έλληνες υιοθέτησαν το φοινικικό αλφάβητο σε κάποια χρονολογία πριν από το τέλος του 8ου π.Χ. αιώνα.»'' (''Οι Έλληνες και οι κληρονομιές τους'', Arnold Toynbee, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1992, σελ. 359)</ref><ref>''«Έτσι η επινόηση ενός εύκολου φωνητικού αλφάβητου (προφανώς στα τέλη του 9ου αι.), με πρότυπο το χαναανικό-φοινικικό συμφωνικό αλφάβητο, το οποίο με διάφορες παραλλαγές εξαπλώθηκε γρήγορα στον ελληνικό κόσμο [...]» (''Εισαγωγή στην Αρχαιογνωσία'', Heinz-Gunther Nesselrath, Τόμ. A΄, Παπαδήμας, 2001, σελ. 375)''</ref><ref>''«Οι ίδιοι οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πεπεισμένοι ότι η γραφή τους προερχόταν από τα φοινικικά [...] το ελληνικό αλφάβητο προκύπτει από έναν ορισμένο αριθμό μετατροπών του φοινικικού αλφαβήτου»'' (''Μέσα Επικοινωνίας στην Αρχαία Ελλάδα'', Corinne Coulet, Παπαδήμας, 1997, σελ. 13 & 20)</ref><ref>''«Όταν οι Έλληνες θα αντιγράψουν το φοινικικό αλφάβητο, κατά τον 8ο αιώνα, θα τους λείπουν τα αντίστοιχα σημεία των φωνηέντων, ώστε να αποδώσουν τη γλώσσα τους με κατανοητό τρόπο. Τότε θα δώσουν αξία φωνηέντων σε έναν ορισμένο αριθμό σημιτικών συμφώνων που είναι άγνωστα στην ελληνική γλώσσα. Από τότε, λοιπόν, το αλφάβητο θα είναι πλήρες: σύμφωνα και φωνήεντα.»'' (''Οι Μνήμες της Μεσογείου, Προϊστορία και Αρχαιότητα'', Fernand Braudel, Λιβάνης, 2000, σελ. 273)</ref><ref>''«Αλλά και στα τελευταία χρόνια του όγδοου αιώνα, όταν το φοινικικό αλφάβητο, κατάλληλα προσαρμοσμένο, είχε υιοθετηθεί για τη γραφή της ελληνικής γλώσσας»'' (''Αντιγραφείς και Φιλόλογοι'', L.D. Reynolds & N.G. Wilson, ΜΙΕΤ, 1981, σελ. 15)</ref><ref>''«[...]παραμένει η ιστορικά τεκμηριωμένη πληροφορία ότι το ελληνικό αλφάβητο έχει προέλευση φοινικική και ότι από τη Φοινίκη διαδόθηκε στην ηπειρωτική και στη νησιωτική Ελλάδα.»'' (''Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία'', Elpidio Mioni, ΜΙΕΤ, 1985, σελ. 54</ref><ref>''«[...] αρχικά οι Ετρούσκοι είχαν παραλάβει τη γραφή από τους Έλληνες, οι οποίοι με τη σειρά τους είχαν προσαρμόσει ένα αλφάβητο των Φοινίκων.»'' (''Το Βιβλίο στην Αρχαιότητα'', Horst Blanck, Παπαδήμας, 1994, σελ. 13)</ref><ref>''«Στην πραγματικότητα, το ελληνικό αλφάβητο είναι ένα αλφάβητο φοινικικό»'' (''Encyclopedie De La Pleiade: Ιστορία και Μέθοδοί της'', Διεύθυνση Charles Samarant, ΜΙΕΤ, 2003, σελ. 109)</ref>
▲Κυριότερο επιβεβαιωτικό στοιχείο αυτής της άποψης θεωρείται το ότι τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου φέρονται να διατήρησαν τα φοινικικά τους ονόματα, αν και τα ονόματα αυτά δεν σήμαιναν τίποτα στα ελληνικά. Αντιθέτως, στα φοινικικά κάθε γράμμα ήταν ονομασμένο κατά μια λέξη που ξεκινούσε με αυτό (''aleph''=βόδι, ''beth''=σπίτι, ''gimel''=καμήλα κ.λπ.). Γι' αυτό το λόγο και τα ονόματα των γραμμάτων παρέμειναν άκλιτα στα ελληνικά.<ref>''«Η σύγχρονη έρευνα επιβεβαίωσε την ακρίβεια του χαρακτηρισμού αυτού, ότι δηλαδή πρότυπο του ελληνικού αλφαβήτου υπήρξε το φοινικικό ή ορθότερα το βόρειο σημιτικό αλφάβητο. Αυτό αποδεικνύεται από τα ακόλουθα στοιχεία:''
▲*
▲*
▲*
''Ύστερα από τη διαπίστωση αυτή, θα φαινόταν αδικαιολόγητη η αρχική κρίση για τη σημασία του ελληνικού αλφαβήτου στην ιστορία του πολιτισμού. Οι Έλληνες όμως πραγματοποίησαν μια βασική μετατροπή στο σημιτικό αλφάβητο, μεταμορφώνοντάς το ριζικά».''<br />
(''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, Τόμ. Β, σελ. 196)</ref>
<ref>Μπαμπινιώτης, ''Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας'', 5η Έκδ., Αθήνα 2002, 89 επ.</ref> Ωστόσο, τα ονόματα των ελληνικών γραμμάτων είναι γνωστά από πηγές του τέλους του 5ου αιώνα (Πλάτωνος Κρατύλος), ενώ τα ονόματα των σημιτικών γραμμάτων προκύπτουν από πηγές της ελληνιστικής εποχής και μεταγενέστερες. Οι πρώτες συστηματικές αναφορές των ονομάτων των εβραϊκών γραμμάτων εμφανίζονται στο Παλαιστινιακό Ταλμούδ (5ος αι. μΧ ;).<ref>[http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=7856477 WILLI ANDREAS (2008). COWS, HOUSES, HOOKS: THE GRAECO-SEMITIC LETTER NAMES AS A CHAPTER IN THE HISTORY OF THE ALPHABET. The Classical Quarterly (New Series), 58, σσ. 401-423 doi:10.1017/S0009838808000517], σελ. 402, 406, 407.</ref>
Το 1952, ο ιστορικός Ignace Gelb<ref>Ignace Gelb. ''A study of writing: the foundations of grammatology'', University of Chicago Press, 1952.</ref> υποστήριξε ότι το αρχαιοελληνικό αλφάβητο χρησιμοποιεί μεν φοινικικούς χαρακτήρες αλλά είναι το πρώτο πραγματικό αλφάβητο (δηλ. γράμμα=φθόγγος) ενώ το φοινικικό και τα άλλα σημιτικά αλφάβητα που προηγήθηκαν είναι [[συλλαβάριο|συλλαβάρια]] (στα συλλαβάρια, κάθε χαρακτήρας αντιπροσωπεύει συγκεκριμένο συνδυασμό συμφώνου-φωνήεντος, δηλαδή συλλαβή). Η θέση αυτή, στηρίχτηκε στην απουσία φωνηέντων, πλην ειδικών περιπτώσεων, στα σημιτικά αλφάβητα. Ανάλογη άποψη υποστηρίζει και ο [[Γεώργιος Μπαμπινιώτης]] ο οποίος αποκαλεί το ελληνικό αλφάβητο «πρώτη πραγματικά αλφαβητική γραφή» και το φοινικικό «οιονεί συλλαβογραφικό»<ref>''Ορθογραφικό λεξικό της Nέας Eλληνικής γλώσσας'', Αθήνα, Κέντρο Λεξικολογίας, 2008, σ. 21.</ref> Οι απόψεις αυτές έχουν δεχτεί έντονη κριτική τα τελευταία χρόνια, ως μη λαμβάνουσες υπόψη την ιδιαιτερότητα των συμφώνων στις σημιτικές γλώσσες, μαζί με άλλα επιχειρήματα.<ref name
[[Αρχείο:NAMA Alphabet grec.jpg|thumb|Αρχαίο ελληνικό αλφαβητάριο, [[Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο]], [[Αθήνα]]]]
| |||