Δημιουργός τού Κοντακίου φαίρεταιφέρεται ο Ρωμανός ο Μελωδός, όπως αναφέρει ο Νικηφόρος Κάλλιστος ο Ξανθόπουλος, η συναξαριακή και μοναστική παράδοση, ο Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ο H.J.W. Tillyard, o Egon Wellesz. Άλλοι ωστόσο ερευνητές θεωρούν, ότι το Κοντάκιο ήταν Συριακό δημιούργημα, που εισήγαγε στο Βυζάντιο ο Ελληνο-Σύρος Ρωμανός ο Μελωδός. Πράγματι υπήρχαν στην πλούσια Συριακή μουσική παράδοση οι ύμνοι madrasha και sugitha, που έχουν δομή με εφύμνιο, ακροστιχίδα και διάλογο. Υπάρχει ομοιότητα της έμμετρης ομιλίας τού Εφραίμ τού Σύρου (4ος αι.) με το Κοντάκιο τού Ρωμανού στη Δευτέρα Παρουσία. Την άποψη υποστήριξαν οι W. Meyer 1885, Th. M. Wehofer 1907, P. Maas, K. Trypanis, J. Grosdidier de Matons. Τρίτη άποψη θέλει το Κοντάκιο καθαρά Ελληνικό εύρημα, καθώς ο ύμνος "Παρθένιον" τού Μεθοδίου Πατάρων (απεβ. 311) έχει στροφές, εφύμνιο και ακροστιχίδα. Ο ύμνος θεωρείται πρόδρομος τού Κοντακίου. Επίσης η ομιλία στο Πάσχα τού Μελίτωνος Σάρδεων (2ος αι.) έχει έμμετρη κατασκευή· από την ομιλία προέρχεται η υμνολογία των Παθών. Ακόμη η ομιλία στον Ευαγγελισμό τού Πρόκλου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (434-446) περιέχει διάλογο με ομοιοκαταληξία και ακροστιχίδα. Επιπρόσθετα, πολλά κοντάκια εμπνέονται από ομιλίες Πατέρων της Εκκλησίας.
Φαίνεται πως η αλήθεια βρίσκεται στη γόνιμη σύζευξη των ξένων επιδράσεων με την Ελληνική παράδοση, όπως διατύπωσε ο Κ. Μητσάκης. Έτι προέκυψε νέο και καθαρό είδος, ιδιότυπο προϊόν τού Βυζαντινού Πολιτισμού. Και ο K. Krumbacher αναφέρει πως "τα προσωδιακά μέτρα των Αρχαίων δεν χρησιμοποιήθηκαν, καθώς στον Μεσαίωνα δεν υπήρχε πια ο διαχωρισμός σε μακρές και βραχείες συλλαβές. Δημιουργήθηκε ο ρυθμικός πεζός λόγος, που επαναλάμβανε ομοιόμορφα συμπλέγματα".
