Άνδρος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
{{coord|37.85|24.85|type:isle|format=dms|display=title}}
{{άλλεςχρήσεις|Άνδρος}}
Γραμμή 106 ⟶ 105 :
Η Οικογένεια Σομμαρίπα παρά τις πανωλεθρίες διατήρησε την κυριαρχία της στην Άνδρο και την Πάρο, τα νησιά αυτά ήταν από τα πλουσιότερα σε ολόκληρο το Αιγαίο σε τέτοιο βαθμό που οι κυβερνήτες τους διεκδικούσαν τον τίτλο του δούκα για τον εαυτό τους με ανεξαρτητοποίηση από το δουκάτο του Αρχιπελάγους.<ref>Miller 1908, p. 617.</ref> Την δεκαετία του 1500 οι εμφύλιες διαμάχες ανάμεσα στους δυο κλάδους της Οικογένειας Σομμαρίπα είχαν ως αποτέλεσμα πολλοί Ανδριώτες να μεταφερθούν στην Πάρο. Οι κάτοικοι της Άνδρου διαμαρτυρήθηκαν έντονα στην [[Βενετία]] για την βιαιότητα του δούκα Φραντσέσκο σε σημείο που απείλησαν ότι θα καλέσουν τους Τούρκους να καταλάβουν το νησί. Οι Βενετοί καθαίρεσαν τον [[Φραντσέσκο Σομμαρίπα]] και τοποθέτησαν έναν άλλο κυβερνήτη για τα επόμενα επτά χρόνια (1507).<ref>Miller 1908, p. 619.</ref>
===Οθωμανική κατάκτηση===▼
▲====Οθωμανική κατάκτηση====
Η κυριαρχία των Σομμαρίπα στην Άνδρο αποκαταστάθηκε όταν αναγνώρισε η Βενετία σαν νόμιμο διάδοχο τον Αλβέρτο Σομμαρίπα .<ref>Miller 1908, p. 621.</ref> Ο Οθωμανός ναύαρχος Ελληνικής καταγωγής [[Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα]] όταν ξέσπασε ο [[Τρίτος Βενετοτουρκικός πόλεμος]] κυρίευσε την Άνδρο (1537) και ανέτρεψε τον ηγεμόνα. Ο Κρουσίνο Γ΄ Σομμαρίπα φρόντισε να την κερδίσει ξανά με την παρέμβαση του Γάλλου πρέσβη αφού δέχτηκε να πληρώσει ετήσιο φόρο [[Ακτσές]] στον Οθωμανό κυβερνήτη της Χαλκίδας.<ref>Miller 1908, p. 628.</ref>. Την ίδια εποχή όλα τα νησιά του Αιγαίου έγιναν φόρου υποτελή στην [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]], η κατάσταση αυτή θα παραμείνει μέχρι την οριστική τους κατάκτηση από τους Τούρκους (1566).<ref name="Ενετοκρατία"/><ref name="Τόμος 7 (2)"/>.
▲=== Τουρκοκρατία ===
Την εποχή που οι Έλληνες κάτοικοι της Νάξου κάλεσαν τους Τούρκους να καταλάβουν το νησί τους (1566) οι Ανδριώτες επαναστάτησαν εναντίον του κυβερνήτη τους Τζιανφραντσέσκο Σομμαρίπα, αν και ο Σομμαρίπα μπόρεσε να δραπετεύσει η Άνδρος πέρασε οριστικά υπό Οθωμανική κυριαρχία.<ref>Miller 1908, pp. 634–636.</ref> Το παλιό Δουκάτο του Αρχιπελάγους παραχωρήθηκε τα επόμενα 13 χρόνια από τον σουλτάνο [[Σελίμ Β΄]] στον ευνοούμενο του [[Ιωσήφ Νάζη]] που κυβέρνησε τα νησιά μέσω των αντιπροσώπων του και τα χρησιμοποίησε ως πηγή πλούτου.<ref>Miller 1908, pp. 637–643.</ref> Ο Ιωσήφ Νάζη ονομάστηκε ''"Δούκας της Νάξου και της Άνδρου"''. <ref name="Πατριδογνωσία"/>. Με τον θάνατο του Νάζη (1579) οι κάτοικοι της Άνδρου ζήτησαν από τον σουλτάνο να επαναφέρει τους απογόνους των παλιών Λατινικών δυναστειών σαν υποτελείς του αλλά ο σουλτάνος προτίμησε να κυρήξει τις Κυκλάδες αυτόνομη Οθωμανική επαρχία.
====Οθωμανική κυβέρνηση====
Η Άνδρος είχε ηπιότερη μεταχείριση από τους Οθωμανούς σε σχέση με άλλα νησιά. Τα πρώτα προνόμια οι Ανδριώτες κέρδισαν το [[1539]] (η Άνδρος ήταν ακόμα υπό Φραγκικό έλεγχο), όταν ο [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής]] εξαίρεσε το νησί από επιπρόσθετες φορολογίες, επιβλήθηκε προστασία των κατοίκων και των περιουσιών τους, επέτρεψε την ανάπτυξη του εμπορίου και την ύπαρξη άμυνας στο νησί. Το [[1580]] ο [[Μουράτ Γ΄]] έθεσε τα θεμέλια της αυτοκυβέρνησης των νησιών, ένας θεσμός που κράτησε μέχρι την Ελληνική επανάσταση<ref name="Τόμος 7 (3)">{{cite book |title=Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (Τόμος 7) |publisher=ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΠΥΡΟΣ |year=2006 |id=ISBN 960-8305-00-4 |pages=262 }}</ref>. Το [[1674]] η Χώρα καταστράφηκε και έτσι πρωτεύουσα του νησιού έγινε η [[Μεσαριά Άνδρου|Μεσαριά]]. Η Χώρα άρχισε να κατοικείται ξανά μετά το [[1750]], ενώ έγινε πρωτεύουσα του νησιού μετά την Ελληνική επανάσταση<ref name="σελ. 99">{{cite book |author=Διαμαντής Μπασαντής, Σταμάτης Καμπάνης |title=Η Άνδρος μέσα στο χρόνο |publisher=Gutenberg |id=ISBN 978-960-01-1551-2 |pages=99 }}</ref>.▼
Τα νησιά πέρασαν στον Οθωμανικό έλεγχο με τη δημιουργία των [[σαντζάκι|σαντζάκιων]], δίνοντας τέλος στο Δουκάτο της Νάξου. Σε όλα τα νησιά που αποτελούσαν το παλιό Βενετικό Δουκάτο του Αρχιπελάγους με εξαίρεση την [[Τήνος|Τήνο]], η διοίκηση πέρασε σε ''"Μπέηδες"''. <ref name="Τόμος 7 (2)"/>. Από το 18ο αι. η Άνδρος δίνονταν στην εκάστοτε [[Βαλιδέ σουλτάνα]], ως φόρο τιμής. <ref name="Ιστορία3"/> Οι Κυκλάδες το 1580 είχαν αυτονομία και πολλές ελευθερίες από τους Οθωμανούς, με μεγάλες φοροαπαλλαγές και θρησκευτικές ελευθερίες, η κατάσταση αυτή παρέμεινε μέχρι την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]].<ref>Miller 1908, pp. 643–644.</ref>
Το [[1770]] η Άνδρος πέρασε προσωρινά στα χέρια της [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσικής Αυτοκρατορίας]], μέχρι το [[1774]], όπου επέστρεψε στον έλεγχο των Οθωμανών<ref name="Πατριδογνωσία"/>, μετά την υπογραφή της [[Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή|συνθήκης του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή]]. Μετά την αποχώρηση των Ρώσων, εμφανίστηκε στην Άνδρο ο τίτλος του [[Προεστοί|Προεστού]] ή αλλιώς κοτζαμπάση, ο οποίος ήταν η τοπική εξουσία του νησιού. Μάλιστα η τουρκική παρουσία ήταν ελάχιστη στο νησί εκείνη την εποχή και περιορίζονταν στις διαδικαστικές διαδικασίες. Οι προεστοί εκλέγονταν για ένα χρόνο στη Μεσαριά<ref>{{cite book |author=Διαμαντής Μπασαντής, Σταμάτης Καμπάνης |title=Η Άνδρος μέσα στο χρόνο |publisher=Gutenberg |id=ISBN 978-960-01-1551-2 |pages=95 }}</ref> και ήταν συνήθως λόγιοι ντόπιοι. Οι προεστοί υπάγονταν από το [[1778]] ως το [[1803]] στη δικαιοδοσία της [[Σαχ Σουλτάνα (κόρη του Μουσταφά Γ΄)|Σαχ Σουλτάνας]]<ref name="Ιστορία3"/>, κόρη του σουλτάνου [[Μουσταφά Γ΄]], η οποία προσέφερε χρήματα για τη διατήρηση της ευημερίας του νησιού. Παρέμβει επίσης στην επίθεση των Αλγερινών το [[1792]], σώζοντας την Άνδρο από λεηλασία<ref name="σελ. 99"/><ref name="Τόμος 7 (3)"/>.▼
▲Η Άνδρος είχε ηπιότερη μεταχείριση από τους Οθωμανούς σε σχέση με
Το [[1790]], κατά τη διάρκεια του [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1787-1792)|Ρωσοτουρκικού πολέμου]], πραγματοποιείται στον πορθμό του Καφηρέα η [[ναυμαχία της Άνδρου]], ανάμεσα στο [[Λάμπρος Κατσώνης|Λάμπρο Κατσώνη]], συνταγματάρχη του ρωσικού αυτοκρατορικού ναυτικού, και στους Οθωμανούς. Ο Κατσώνης ηττήθηκε, χάνοντας τα περισσότερα πλοία του, ενώ ο ίδιος τραυματίστηκε.▼
====Ρωσο-Τουρκικοί Πόλεμοι====
Όταν ξέσπασε ο [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1768-1774)]] οι Ρώσοι κατέλαβαν την Άνδρο και την χρησιμοποίησαν σαν βάση για τις μετέπειτα επιχειρήσεις τους στο [[Αιγαίο Πέλαγος]].<ref>Seleli Alexandra, Beneki Eleni, Spiropoulou Vaso, Tsonos Konstantinos (28 April 2006). "Andros, Chapter 2: History"</ref>
▲
▲Το
=== Ελληνική επανάσταση ===
[[Αρχείο:Monument, Theofilos Kairis (Kairés), Andros town, 090596.jpg|thumb|150px|left|Προτομή του [[Θεόφιλος Καΐρης|Θεόφιλου Καΐρη]] στη Χώρα]]
Παρόλο που οι Ανδριώτες δεν είχαν καταπιεστεί από την τουρκική κυριαρχία<ref>{{cite book |author=Διαμαντής Μπασαντής, Σταμάτης Καμπάνης |title=Η Άνδρος μέσα στο χρόνο |publisher=Gutenberg |id=ISBN 978-960-01-1551-2 |pages=104 }}</ref>, η [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Ελληνική επανάσταση]] ξεκίνησε στην Άνδρο στις [[10 Μαΐου]] [[1821]], έπειτα από λόγο του [[Θεόφιλος Καΐρης|Θεόφιλου Καΐρη]]<ref name="Ιστορία1"/>. Πολλά μοναστήρια, με κύριο τη Μονή της Αγίας, προσέφεραν οικονομικούς πόρους για την επανάσταση. Πολλοί κάτοικοι της Άνδρου βρέθηκαν στις μάχες στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]], στα [[Ψαρά]] και στην [[Ύδρα]]. Η Άνδρος, με το μικρό στόλο που είχε (40 ιστιοφόρα), της ανατέθηκε η φύλαξη του στενού του Καφηρέα και των περιοχών της [[Κάρυστος|Καρύστου]] και του [[Γαύριο Άνδρου|Γαυρίου]]<ref name="σελ. 169">{{cite book |author=Διαμαντής Μπασαντής, Σταμάτης Καμπάνης |title=Η Άνδρος μέσα στο χρόνο |publisher=Gutenberg |id=ISBN 978-960-01-1551-2 |pages=169-173 }}</ref>.
| |||