Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
επαναφορά καθιερωμένης (και.σωστής) ονομασίας του κράτους (τύπος, ΥΠΕΞ) αντί της αυτοσχεδιας "σωστής"
Γραμμή 2:
{{Πληροφορίες_Χώρας
| εθνικό_όνομα = ''République Démocratique du Congo'' <small>([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]])</small><br />''Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo'' <small>([[Σουαχίλι γλώσσα|σουαχίλι]])</small>
| εθνικό όνομα ελληνικά = ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό
| σημαία = Flag of the Democratic Republic of the Congo.svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό
| εθνόσημο = Coat_of_arms_of_the_Democratic_Republic_of_the_Congo.svg
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό
| εθνικό_σύνθημα = Justice – Paix – Travail (γαλλικά)<br /> Δικαιοσύνη – Ειρήνη – Εργασία
| εθνικός_ύμνος = [[Debout Congolais]] (Ξυπνήστε Κονγκολέζοι)<br/><center>[[File:National Anthem of Democratic Republic of the Congo by US Navy Band.ogg]]</center>
| χάρτης = Democratic Republic of the Congo (orthographic projection).svg
| λεζάντα_χάρτη = Η θέση της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό (πράσινο)
| επίσημες_γλώσσες = [[Γαλλική γλώσσα|Γαλλικά]]
| πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη = [[Κινσάσα]]
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = {{coord|4|19|S|15|19|E|type:city|format=dms|display=inline|name=Κινσάσα}}
| πολίτευμα = [[ΔημοκρατικήΛαϊκή Πολιτείαδημοκρατία|Λαϊκή]]<br />[[Ημιπροεδρικό σύστημα|Ημιπροεδρική Δημοκρατία]]
| τίτλοι_ηγετών = [[Πρόεδρος της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό|Πρόεδρος]]<br />[[Πρωθυπουργός της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό|Πρωθυπουργός]]
| ονόματα_ηγετών = [[Ζοζέφ Καμπιλά]]<br />[[Μπρουνό Τσιμπαλά]]<ref>{{cite web |author=
|title=Congo, Democratic Republic of the. Chiefs of State and Cabinet Members of Foreign Governments (ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό. Αρχηγοί κρατών και μέλη ξένων κυβερνήσεων) |url=https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-c/congo-democratic-republic-of-the.html
|publisher=[[CIA]] |date=13/6/2012 |accessdate=29/6/2012 }}{{en}}</ref>
| τύπος_κυριαρχίας = [[Ανεξαρτησία]]
Γραμμή 35:
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2018
| χρονιά_ΑΕΠ = 2016
| ΑΕΠ = 65,037 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=38&pr.y=1&sy=2016&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=636&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό |publisher=[[ΔΝΤ]] |date=Απρίλιος 2017 |accessdate=09-05-2017}}</ref>
| θέση_ΑΕΠ = 114
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 773 $<ref name="imf"/>
Γραμμή 59:
}}
 
Η '''ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό''' ή ''Λαοκρατική Δημοκρατία του Κονγκό'' ή '''Κονγκό- Κινσάσα''' ([[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]]: ''République Démocratique du Congo'', πρώην [[Ζαΐρ]]) είναι χώρα της [[Αφρική|Κεντρικής Αφρικής]] με πληθυσμό 84.004.989 κατοίκων (μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2018<ref name=stats/>) και έκταση 2.344.858 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]].
Η χώρα χαρακτηρίζεται και πήρε το όνομά της από τον μεγάλο ποταμό [[Κονγκό (ποταμός)|Κονγκό]] ο οποίος με τους παραποτάμους του διασχίζει ολόκληρη τη χώρα. Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της λεκάνης του ποταμού Κόγκο, ενώ προς τα ανατολικά του κλείνεται από το υδάτινο τείχος των λιμνών [[Τανγκανίκα (λίμνη)|Τανγκανίκα]], [[Λίμνη Κίβου|Κίβου]], [[Λίμνη Εδουάρδου|Εδουάρδου]], [[Λίμνη Αλβέρτου|Αλβέρτου]] κ.ά.
 
Γραμμή 65:
 
== Γεωγραφία ==
Η ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό βρίσκεται στο κέντρο της Αφρικής. Συνορεύει με εννιά κράτη: την [[Ανγκόλα]], τη [[Ζάμπια]], την [[Κεντροαφρικανική Δημοκρατία]], τη [[Δημοκρατία του Κονγκό]], το [[Νότιο Σουδάν]], τη [[Ρουάντα]], το [[Μπουρούντι]], την [[Τανζανία]] και την [[Ουγκάντα]]. Διαθέτει μικρή ακτογραμμή στον [[Ατλαντικός|Ατλαντικό]]. Ο ισημερινός διασχίζει τη χώρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας καλύπτεται από [[τροπικό δάσος]], το δεύτερο μεγαλύτερο, μετά από αυτό του Αμαζονίου. Σχεδόν ολόκληρη η χώρα βρίσκεται στη λεκάνη απορροής του [[Κονγκό (ποταμός)|Κονγκό]]. Το ανατολικό άκρο της χώρας είναι ορεινό, με ψηλότερη οροσειρά τα όρη Ρουενζόρι. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται δύο από τα πιο ενεργά ηφαίστεια της Αφρικής, το [[Νιραγκόνγκο]] και το [[Νιαμουραγκίρα]].
 
Τα τροπικά δάση του Κονγκό χαρακτηρίζονται από μεγάλη βιοποικιλότητα, τη μεγαλύτερη από οποιαδήποτε χώρα της Αφρικής, συμπεριλαμβανομένων σπανιών ή ενδημικών ειδών, όπως ο [[χιμπατζής]] και ο [[μπονόμπο]], ο αφρικανικός ελέφαντας των δασών, ο ορεινός [[γορίλας]], το [[οκάπι]] και ο λευκός [[ρινόκερος]]. Πέντε από τα εθνικά πάρκα της χώρας έχουν χαρακτηριστεί μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς: τα Γκαρουμπά, Καχούζι-Μπιεγκά, Σαλονγκά και Βιρουγκά και το καταφύγιο άγριας ζωής Οκάπι. Όλα τους βρίσκονται σύμφωνα με την UNESCO σε κίνδυνο.
Γραμμή 93:
 
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:Congo Rep Dem carte.gif|right|thumb|ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό]]
Η περιοχή του σημερινού Κονγκό κατοικείται τουλάχιστον εδώ και 80.000 χρόνια, όπως έδειξε η ανακάλυψη του καμακιού Σεμλίκι στη Κατάντα το 1988, το οποίο είναι ένα από τα παλαιότερα έχουν βρεθεί και θεωρείται ότι χρησιμοποιήθηκε για το ψάρεμα του γιγάντιου γατόψαρου. Κάποιοι ιστορικοί θεωρούν ότι οι [[Μπαντού]] άρχισαν να εγκαθίστανται στο βόρειο τμήμα της κεντρικής Αφρικής τις αρχές του 5ου αιώνα και στη συνέχεια επεκτάθηκαν νότια.
 
Γραμμή 134:
Στρατιώτες της Κατάνγκα, πιστοί στον Τσόμπε, ετοιμάζονταν στις [[3 Ιανουαρίου]] του [[1963]] να ανατινάξουν με εκρηκτικά γέφυρα του ποταμού Λουφίρα, έξω από το Κολουέζι, προκειμένου να αναχαιτίσουν την προώθηση των κυανόκρανων από την Ζαντστβίλ. Μάταια, αφού [[Αιθιοπία|Αιθίοπες]] κυανόκρανοι προωθήθηκαν στις [[8 Ιανουαρίου]] προς τη Σακάνια, πόλη στη μεθόριο μεταξύ Κατάνγκα και Κογκό. Ενώ ο Μωυσής Τσόμπε προσπαθούσε, έστω και την ύστατη στιγμή, να περισώσει ψήγματα εξουσίας και μαζί τεράστια συμφέροντα στις πλούσιες σε πρώτες ύλες περιοχές της Κατάνγκα, ένας εργάτης βελγικής τσιμεντοβιομηχανίας, ο Αλμπέρ Βερμπρίγκε, η γυναίκα του και μία φίλη τους έπεσαν θύματα των περιστάσεων. Πιστεύοντας τις διαβεβαιώσεις του επικεφαλής των δυνάμεων του Ο.Η.Ε. ότι η τάξη έχει αποκατασταθεί στην Ζαντστβίλ, κέντρο μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, ο Βέλγος εργάτης αποφάσισε μαζί με άλλους να επιστρέψουν σπίτι τους. Καθ' οδόν άνδρες του Ο.Η.Ε. άνοιξαν πυρ εναντίον τους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οι δύο γυναίκες και ο ίδιος, τραυματισμένος, να εκλιπαρεί για τη ζωή του. Λίγο αργότερα, ο Βερμπρίγκε, με το μάτι δεμένο με επιδέσμους, θρήνησε μαζί με το φίλο του, που γλίτωσε από τις ριπές, τον άδικο θάνατο των δύο γυναικών. Ύστερα από λίγες ημέρες, στις [[13 Ιανουαρίου]], ο Μωυσής Τσόμπε παραδέχθηκε την ήττα του και ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμος να αποδεχτεί τον τερματισμό της απόσχισης της Κατάνγκα. Μετά τον τερματισμό των εχθροπραξιών οι διωγμένοι από τον πόλεμο κάτοικοι επέστρεψαν σπίτια τους<ref>''Το αίμα συνεχίζει να ρέει στο Κογκό'', Ιστορικό Λεύκωμα 1963, σελ. 126-129, Καθημερινή (1997)</ref>.
 
Το [[1964]] το Κονγκό ήταν ακόμα παραδομένο στο χάος, καθώς τα αριστερά κινήματα ενέτειναν τη δράση τους, απειλώντας τους αντιπάλους τους, λευκούς και μαύρους, και την κεντρική κυβέρνηση στη Λεοπολντβίλ. Πρωταγωνιστές στη φάση αυτή της αιματοχυσίας ήταν ο Πιερ Μουλέλε και ο Γκαστόν Σουμιαλό. Ο πρώτος, πρώην υπουργός στην κυβέρνηση Γκιζένκα, μετά την ανατροπή της ζούσε για ένα διάστημα στο [[Κάιρο]] και στη συνέχεια εκπαιδεύτηκε στην [[ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία της Κίνας|Κίνα]]. Επέστρεψε κρυφά το [[1963]] στο Κονγκό και το 1964 τέθηκε επικεφαλής της "προσωρινής κυβέρνησης του Δυτικού Κονγκό". Ο Σουμιαλό, πρώην οπωροπώλης, ο οποίος αυτοαποκαλείτο "νέος Λουμούμπα", είχε αρχικά την έδρα του στην πρωτεύουσα του [[Μπουρούντι]], [[Μπουζουμπούρα]]. Στα τέλη Ιουλίου ανήγγειλλε στην κατεχόμενη από τους αντάρτες Αλμπετβίλ το σχηματισμό "προσωρινής κυβέρνησης της Εθνικής Απελευθερωτικής Επιτροπής", οργάνωσης που έδρευε στην [[Μπραζαβίλ]] και την οποία προσπάθησε να ελέγξει. Πρωθυπουργός και υπουργός Άμυνας ήταν ο ίδιος και αντιπρόεδρος ο τότε 25χρονος και κάτοχος υποτροφίας σπουδών σε [[Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών|σοβιετικό]] πανεπιστήμιο, [[Λοράν Ντεζιρέ Καμπιλά]], ο μετέπειτα πρόεδρος του Κονγκό-Ζαΐρ, που ανέτρεψε τον πρόεδρο [[Μομπούτου Σέσε Σέκο]], ακολουθώντας περίπου την ίδια διαδρομή με εκείνη των ανταρτών του 1964. Στις [[26 Ιουνίου]], ο Μωυσής Τσόμπε, έκπτωτος από το 1963, διέκοψε την εξορία του στη [[Μαδρίτη]] και επέστρεψε στην Λεοπολντβίλ "κατόπιν προσκλήσεως της κυβέρνησης", όπως δήλωσε. Στις [[10 Ιουλίου]] ορκίστηκε πρωθυπουργός, υπουργός Εξωτερικών, Πληροφοριών και Εξωτερικού Εμπορίου, για να δεχτεί τα συγχαρητήρια του άλλοτε άσπονδου εχθρού του προέδρου Ιωσήφ Καζαβούμπου. Όταν στις [[4 Αυγούστου|4]]-[[5 Αυγούστου]] οι δυνάμεις του Σουμιαλό εισήλθαν στη Στάνλεϊβιλ ([[Κισανγκάνι]]), ο Τσόμπε ζήτησε βοήθεια από το [[Βέλγιο]] και τις [[Η.Π.Α.]] Οι αντάρτες προωθήθηκαν ταχύτατα στο κεντρικό Κιβού, με προορισμό την πλούσια σε φυσικούς πόρους Κατάνγκα. Η εξέγερση καταπνίγηκε οριστικά τον επόμενο χρόνο από λευκούς μισθοφόρους<ref>''Το αίμα ρέει πάντα στο Κονγκό'', Ιστορικό Λεύκωμα 1964, σελ. 126-129, Καθημερινή (1997)</ref>.
 
Η απέχθεια των δυτικών δυνάμεων για τον κομμουνισμού και την αριστερή ιδεολογία οδήγησαν στην απόφασή του να χρηματοδοτήσουν τον Μομπούτου ο οποίος προχώρησε σε πραξικόπημα το 1965. Με συνταγματικό δημοψήφισμα μετά το πραξικόπημα, το όνομα της χώρας άλλαξε «ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό». Το 1971 ο Μομπούτου άλλαξε το όνομα ξανά, σε «Δημοκρατία του Ζαΐρ».
 
=== Ζαΐρ ===
Γραμμή 145:
Το 1996, μετά τον εμφύλιο πόλεμο στη Ρουάντα, τη γενοκτονία και την άνοδο των Τούτσι στην κυβέρνηση της Ρουάντα, οι στρατιωτικές δυνάμεις των Χούτου κατέφυγαν στο ανατολικό Ζαΐρ, όπου χρησιμοποιούσαν τα στρατόπεδα των προσφύγων ως βάση για επιθέσεις στη Ρουάντα. Συμμάχησαν με τις ένοπλες δυνάμεις του Ζαΐρ για να επιτεθούν στου Τούτσι που ζούσαν στο ανατολικό Ζαΐρ.
 
Οι συνασπισμένοι στρατοί της Ρουάντα και της Ουγκάντα εισέβαλαν στο Ζαΐρ για να εκθρονίσουν την κυβέρνηση Μομπούτου και τελικά να ελέγξουν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές του Ζαΐρ, ξεκινώντας τον πρώτο πόλεμο του Κονγκό. Ο συνασπισμός συμμάχησε με δυνάμεις της αντιπολίτευσης, της οποίας ηγέτης ήταν ο [[Λωράν-Ντεζιρέ Καμπιλά]], δημιουργώντας την Συμμαχία Δημοκρατικών Δυνάμεων για την Απελευθέρωση του Κονγκό. Το 1997, ο Μομπούτου έφυγε και ο Καμπιλά προήλασε στην Κινσάσα, αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος και άλλαξε το όνομα της χώρας σε ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό (République démocratique du Congo).
 
=== Πρόσφατη Ιστορία ===
Γραμμή 162:
 
=== Διεθνείς σχέσεις ===
Το Μάιο του [[2008]] οι σχέσεις της χώρας περιήλθαν σε κρίση με την άλλοτε αποικιοκρατική δύναμη, το [[Βέλγιο]]. Η ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) αποφάσισε να ανακαλέσει τον πρεσβευτή της στις [[Βρυξέλλες]] και να κλείσει το προξενείο της στην [[Αμβέρσα]] σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δηλώσεις του Βέλγου υπουργού Εξωτερικών για «ηθικό δικαίωμα» της χώρας του στο πρώην Ζαΐρ<ref>[http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_24/05/2008_234070 Καθημερινή], ''Ανακαλεί τον πρεσβευτή της στις Βρυξέλλες η ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό'', 24/05/2008</ref>.
 
== Δημογραφία ==
[[Αρχείο:Congo dem demographie.png|thumb|left|Η ανάπτυξη του πληθυσμού (1961-2003) από στοιχεία του FAOSTAT (πληθυσμός σε χιλιάδες)]]
Ο πληθυσμός της χώρας είναι 84.004.989 κατοίκους (μέση εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2018<ref name=stats/>). Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 2,45%. Ρυθμός γεννήσεων 34,88 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 10,07 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2015).<ref name="cia">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cg.html ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό] [[CIA World Factbook]]</ref>
 
Το [[προσδόκιμο ζωής]] στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2016 του [[Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας|Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας]] ήταν 60,5 χρόνια (58,9 χρόνια οι άνδρες και 62 οι γυναίκες).<ref>[http://apps.who.int/gho/data/view.main.SDG2016LEXv?lang=en Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα]</ref>
Γραμμή 180:
 
== Οικονομία ==
Η Κεντρική Τράπεζα του Κονγκό είναι υπεύθυνη για το φράνκο του Κονγκό, το οποίο είναι το κύριο νόμισα της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό.
Το ΑΕΠ της χώρας είναι 11,223 δις [[Δολάριο ΗΠΑ|$]] ([[Κατάλογος χωρών κατά ΑΕΠ|115η στον κόσμο]], εκτίμηση 2009). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 173$.<ref name="imf"/> Όμως, μεγάλο τμήμα της οικονομικής δραστηριότητας μικρής κλίμακας γίνεται στον τομέα της παραοικονομίας και δεν αντικατοπτρίζεται στα στοιχεία του ΑΕΠ.
 
Η οικονομία του Κονγκό βασίζεται στις εξορύξεις. Η ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό θεωρείται μια από τις πλουσιότερες χώρες όσον αφορά τους φυσικούς πόρους. Τα αποθέματα ορυκτών που διαθέτει εκτιμάται ότι αξίζουν περισσότερα από 24 τρισεκατομμύρια $ δολάρια. Στο Κονγκό βρίσκονται περίπου το ένα τρίτο των παγκοσμίων αποθεμάτων [[κοβάλτιο|κοβαλτίου]] και διαμαντιών και το ένα δέκατο του παγκόσμιου [[χαλκός|χαλκού]]. Παρά τον τεράστιο ορυκτό πλούτο της, η οικονομία του Κονγκό έχει μειωθεί σε σχέση με τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
 
Το Κονγκό είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μεταλλευμάτων κοβαλτίου και μεγάλος παραγωγός χαλκού και διαμαντιών, τα δεύτερα από την επαρχία Κασάι, στα δύση. Τα μεγαλύτερα με διαφορά ορυχεία του Κονγκό βρίσκονται στην επαρχία Κατάνγκα στο νότο. Το ένα τρίτο των διαμαντιών της χώρας εκτιμάται ότι διανέμονται από το λαθρεμπόριο, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η παραγωγή. Το 2002, ανακαλύφθηκε [[κασσίτερος]] στα ανατολικά της χώρας, αλλά μέχρι σήμερα η εκμετάλλευσή του παραμένει σε μικρή κλίματα. Η λαθρεμπορία των ορυκτών έχει βοηθήσει την τροφοδότηση του πολέμου στο ανατολικό Κονγκό.
Γραμμή 198:
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat}}
{{commons|Atlas of the Democratic Republic of the Congo|Atlas of the Democratic Republic of the Congo<br/>(Άτλας της ΔημοκρατικήςΛαϊκής ΠολιτείαςΔημοκρατίας του Κονγκό)}}
* {{dmoz}}
 
Γραμμή 206:
{{γεωγρ}}
 
[[Κατηγορία:ΔημοκρατικήΛαϊκή ΠολιτείαΔημοκρατία του Κονγκό| ]]