Βραδέτο Ιωαννίνων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
αφαίρεση σήμανσης πηγών, μορφοποίηση, επιμέλεια κειμένου, εισαγωγή παραπομπών + κειμένου |
||
Γραμμή 1:
{{coord|39|53|49|N|20|46|42|E|type:city_region:GR|display=title}}
{{Κωμόπολη χωριό
|όνομα=Βραδέτο
| εικόνα = Skala Vradetou 2.jpg▼
|χάρτης=
| λεζάντα = Άποψη της σκάλας του Βραδέτου.▼
| δήμος =[[Δήμος Ζαγορίου|Ζαγορίου]]▼
| νομός = [[Νομός Ιωαννίνων|Ιωαννίνων]]▼
|Μέγεθος εικόνας=
| περιφέρεια = [[Περιφέρεια Ηπείρου|Ηπείρου]]▼
|διαμέρισμα=[[Ήπειρος]]
| πρώην όνομα = ▼
|δημοτική ενότητα=Τύμφης
|τοπική κοινότητα=Βραδέτου
|πληθυσμός=21
|έτος απογραφής=2011
|υψόμετρο=1.340
|περιοχή=
|ιστοσελίδα=
|ταχυδρομικός κωδικός=44007
|τηλεφωνικός κωδικός=+30 26530
}}
[[File:Skala Vradetou 2 (1).jpg|thumb|right|260px|Η σκάλα του Βραδέτου.]]
[[File:Σπήλαιο Καλόγριας Βραδέτο.jpg|thumb|right|260px|Το σπήλαιο της Καλόγριας στο Βραδέτο.]]
Το '''Βραδέτο''' είναι ορεινό χωριό του νομού [[νομός Ιωαννίνων|Ιωαννίνων]] της [[Ήπειρος|Ηπείρου]] σε υψόμετρο 1.340 μέτρων<ref>{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|first=|last=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|isbn=|year=1996|location=Αθήνα|page=273, τομ. 7}}</ref> και συμπεριλαμβάνεται στα [[Ζαγοροχώρια]] και ειδικότερα στο κεντρικό Ζαγόρι<ref>{{Cite web|url=https://www.about-ioannina.gr/Zagori_gr/zagori.htm|title=Πλήρης τουριστικός οδηγός για τα Ιωάννινα|last=|first=|ημερομηνία=|website=www.about-ioannina.gr|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2019-01-15}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.zagoroxoria.gr/horia/|title=Χωριά - Ζαγοροχώρια- Τόπος Θρύλων και Παραδόσεων|website=www.zagoroxoria.gr|accessdate=2019-01-15}}</ref>.
Το '''Βραδέτο''' είναι το ψηλότερο χωριό του [[Ζαγόρι|Ζαγοριού]] στο [[νομός Ιωαννίνων|νομό Ιωαννίνων]]. Υπάγεται στον [[Δήμος Ζαγορίου|δήμο Ζαγορίου]] και η πλατεία του βρίσκεται σε υψόμετρο 1340 μέτρα. Έως το 2010 αποτελούσε ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του [[Δήμος Τύμφης|Δήμου Τύμφης]] και κατά την απογραφή του 2001 είχε 23 μόνιμους κατοίκους. Η διασταύρωση μετά το χωριό [[Καπέσοβο Ιωαννίνων|Καπέσοβο]] οδηγεί σε αυτό μετά από διαδρομή 9 χλμ. και δεν υπάρχει άλλη οδική σύνδεση με τα υπόλοιπα χωριά εκτός από τον δρόμο αυτό. Από το Βραδέτο ξεκινά η «σκάλα» (πετρόχτιστο μονοπάτι) που συνδέει το χωριό με το Καπέσοβο. Η διάρκεια της διαδρομής είναι περίπου 50 λεπτά. ▼
==Γεωγραφία - Ιστορία==
▲Το
Σύμφωνα με τον Ηπειρώτη γιατρό και λαογράφο [[Ιωάννης Λαμπρίδης|Ιωάννη Λαμπρίδη]] αποτελεί συγκροτημένο οικισμό από το [[1616]] και δημιουργήθηκε από κατοίκους παλιότερου συνοικισμού με το όνομα "Νούκα" της εύρωστης για την εποχή εκείνη περιοχής του Σκαμνέλι, οι οποίοι μετεγκαταστάθηκαν στο σημερινό Βραδέτο<ref name=":0" />. Πιθανολογείται ότι αιτία ήταν η μορφολογία του εδάφους που ευνοούσε την [[κτηνοτροφία]]. Αν και το υψόμετρο των 1.340 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας κάνει το χωριό απόμακρο, ο νότιος προσανατολισμός του δεν επιτρέπει μεγάλες χιονοσκεπείς περιόδους, ενώ το «καθυστερημένο» καλοκαίρι επιτρέπει την βόσκηση ως αργά τον [[Οκτώβριος|Οκτώβριο]]. Μαρτυρίες των κατοίκων αναφέρουν να εκτρέφονται πάνω από 15 χιλιάδες [[αιγοπρόβατα]] αλλά και να καλλιεργούνται χωράφια με εξαιρετικής ποιότητας [[βρίζα]] και άλλων [[Δημητριακά|δημητριακών]]. Η ύπαρξη των εγκαταλελειμμένων πια αλωνιών περίπου 15 το αριθμό επιβεβαιώνουν την καλή παραγωγή.
Οι κάτοικοί του αποτελούνταν από γηγενείς Ζαγορίσιους και μετά το 1930 εισήλθαν σε αυτό και οι Σαρακατσάνοι ή Σκηνίτες όπως τους αποκαλούσαν. Η μείξη ήταν «αναπόφευκτη» και έτσι Ζαγορίσιοι και [[Σαρακατσάνοι]] «συζούσαν», μεγάλωναν, τρέφονταν, στον ίδιο τόπο. Πολλές τοποθεσίες στο Βραδέτο ειδικότερα στην γεωγραφική περιφέρεια αυτού αναφέρονται για την όμορφη όψη τους και έχουν κάνει γνωστό το Βραδέτο σε όλη την υφήλιο. ▼
Η κεντρική εκκλησία [[Γέννηση της Θεοτόκου|Γέννησης της Θεοτόκου]] είναι κτισμένη το [[1799]] από τον Νικόλαο Τσιγαρά και εορτάζει [[8 Σεπτεμβρίου|8 Σεπτέμβρη]] με τριήμερο πανηγύρι της που είναι είναι ονομαστό σε ολόκληρο το νομό Ιωαννίνων<ref>{{Cite web|url=https://www.diakopes.gr/destinations/ipeiros/ioannina/vradeto/?cid=41718|title=Βραδέτο Προορισμός - Τουριστικές πληροφορίες - Διακοπές Βραδέτο - diakopes.gr|website=Διακοπές|language=el|accessdate=2019-01-15}}</ref><ref name=":0" />. Επίσης υπάρχουν οι εκκλησίες του [[Άγιος Γεώργιος|Αγίου Γεωργίου]] με το κοιμητήριο, του [[Προφήτης Ηλίας|Προφήτη Ηλία]], του [[Άγιος Νικόλαος|Αγίου Νικολάου]], του [[Μέγας Αθανάσιος|Αγίου Αθανασίου]] πάνω από την Σκάλα.
▲Οι κάτοικοί του
Στο χωριό δραστηριοποιείται από το [[2000]] ο [http://www.grparadosi.com/%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CF%83-%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%83/1021-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83-%CF%83%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%83-%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%B5%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B9%CF%89%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD.html Πολιτιστικός Σύλλογος Βραδέτου] με σκοπό ''"την αναβίωση και διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και τη μετάδοσή τους στη νέα γενιά Βραδετινών".'' Διοργανώνει εκδηλώσεις που αναβιώνουν τα έθιμα του αλωνίσματος, του αργαλειού, του τραχανά και παρουσιάσεις - ενημερώσεις για τα σπηλαιοβάραθρα του Βραδέτου<ref>{{Cite web|url=https://www.in.gr/2009/12/22/plus/diakopes/o-politistikos-syllogos-bradetoy/|title=Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βραδέτου|last=in.gr|ημερομηνία=2009-12-22|website=in.gr|language=el|accessdate=2019-01-15}}</ref>.
==Αξιοθέατα==
Το πιο σημαντικό αξιοθέατο και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα είναι η περίτεχνη "Σκάλα του Βραδέτου" που βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της "Μεζαριάς" και χωρίζει το Βραδέτο από το Καπέσοβο. Μια πέτρινη κατασκευή με χρήση της «αυτόχθονης» πέτρας που ξακουστοί μαστόροι έχτισαν και συνέδεσαν τα δύο χωριά και αποτελούσε την είσοδο και την έξοδο από το Βραδέτο. Από το [[1998]], η σκάλα μαζί τα με τα δύο πέτρινα γεφύυρια μεταξύ των χωριών Καπέσοβο έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία γιατί ''"αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής και μαρτυρίες του τρόπου επιβίωσης και επικοινωνίας των κατοίκων της περιοχής της εποχής εκείνης και είναι σημαντικά για τη μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής"''<ref>{{Cite web|url=http://listedmonuments.culture.gr/fek.php?ID_FEKYA=1216&v17=|title=ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ|last=|first=|ημερομηνία=|website=listedmonuments.culture.gr|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2019-01-15}}</ref>.
Η τοποθεσία "[[Μπελόη]]
==Διοικητικά==
Το Βραδέτο αναφέρεται το [[1919]] στο ΦΕΚ 184Α-19/08/1919 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης κοινότητας<ref>{{Cite web|url=https://www.eetaa.gr/index.php?tag=oikmet_details&id=17499|title=ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.|website=www.eetaa.gr|accessdate=2019-01-15}}</ref>. Σύμφωνα με το [[Πρόγραμμα Καλλικράτης|πρόγραμμα ''Καλλικράτης'']] αποτελεί την τοπική κοινότητα Βραδέτου που ανήκει στη [[Δήμος Κεντρικού Ζαγορίου|δημοτική ενότητα Κεντρικού Ζαγορίου]] του [[Δήμος Ζαγορίου|Δήμου Ζαγορίου]] και σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]] έχει πληθυσμό 21 κατοίκους<ref>«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011]», σελ. 10567 (σελ. 93 του pdf)</ref>. Έως το [[2010]] υπαγόταν στον δήμο Κεντρικού Ζαγορίου και αποτελούσε ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του [[Δήμος Τύμφης|Δήμου Τύμφης]] και κατά την απογραφή του 2001 είχε 23 μόνιμους κατοίκους.
==Δείτε επίσης==
*[[Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου]]
*[http://www.eosartas.gr/index.php/vouno-kai-fysi/diafora/290-ta-varathra-tis-tymfis Τα βάραθρα της Τύμφης]
== Πηγές ==
[http://www.efyra.gr/products/st_crestogoulas_bradeto_to_mpalkoni_tou_zagoriou "Βραδέτο, το μπαλκόνι του Ζαγορίου"], Στέφανος Χρηστογούλας, 2005, εκδόσεις ΕΦΥΡΑ, [[ISBN]]:960-87957-9-6
==Παραπομπές==
<references />
{{Δήμος Ζαγορίου}}
{{Ζαγοροχώρια}}
{{DEFAULTSORT:Βραδετο}}
[[Κατηγορία:Χωριά του νομού Ιωαννίνων]]
| |||