Στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα (1967 - 1974): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας Ετικέτα: μεγάλη αφαίρεση |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:21april1967.png|thumb|200px|right|Ο Φοίνικας με τον Στρατιώτη, σύμβολο της Στρατιωτικής Χούντας]]
Η ονομασία «Χούντα» φαίνεται να υιοθετήθηκε από τους Έλληνες δημοσιογράφους κατ' αναλογία προς την ονομασία «Χούντα των Συνταγματαρχών» που είχε καθιερωθεί στον διεθνή τύπο για την δικτατορία που επέβαλε το 1952 ο [[Νάσερ]] στην [[Αίγυπτος|Αίγυπτο]]. Σε εκείνη συμμετείχαν πράγματι μόνο συνταγματάρχες, οι αυτοαποκαλούμενοι «Ελεύθεροι Αξιωματικοί».<ref>"Ιστορία του 20ού αιώνα" Εκδ. Χρυσός Τύπος (Η Χούντα των Συνταγματαρχών, αναφερόμενη στο Νασερικό καθεστώς)</ref>
Στη διάρκεια της επταετίας σχηματίστηκαν τέσσερις δικτατορικές κυβερνήσεις: η [[Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κόλλια 1967]], η [[Κυβέρνηση Γεωργίου Παπαδόπουλου 1967]], η [[Κυβέρνηση Σπύρου Μαρκεζίνη 1973]], η [[Κυβέρνηση Αδαμαντίου Ανδρουτσόπουλου 1973]].
Στις [[24 Ιουλίου]] [[1974]], αδυνατώντας η τελευταία κυβέρνηση να χειριστεί τα εξ υπαιτιότητάς της γεγονότα της Κύπρου, (απόπειρα δολοφονίας Μακαρίου Γ΄, το πραξικόπημα της Κύπρου και τον Αττίλα Ι), ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας στρατηγός [[Φαίδων Γκιζίκης]], προσκάλεσε από το εξωτερικό και διόρισε πρωθυπουργό τον [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κ. Καραμανλή]] ο οποίος και σχημάτισε την λεγόμενη [[Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974|Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας]].
== Ιστορική Αναδρομή ==
{{Ελληνική ιστορία}}
=== Ιστορικό πλαίσιο ===
Η ελληνική δικτατορία 1967-1974 θεωρείται διεθνώς ένα ακόμα επεισόδιο του [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρού Πολέμου]], στην αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η προσπάθεια της [[Σοβιετική Ένωση|Σοβιετικής Ένωσης]] να προσεταιριστεί έθνη στη πολιτική σφαίρα επιρροής της, ενισχύοντας φιλοσοβιετικές και φιλοκομμουνιστικές ομάδες, συχνά οδηγούσε σε αντίδραση από τη μεριά των Δυτικών και κυρίως των Αμερικανών που ήταν επικεφαλής του δυτικού συνασπισμού σε όμοιες αντίστοιχες ενέργειες.<ref>Σωτήρης Ριζάς, ''Η κρίση του κοινοβουλευτισμού και το στρατιωτικό πραξικόπημα, 1965-67. Ο αμερικανικός παράγοντας και η εσωτερική δυναμική'', Κλειώ-ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, τ/χ 1 (φθινόπωρο 2004), σελ. 89-121</ref>
Γραμμή 65 ⟶ 19 :
=== Πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στο πραξικόπημα ===
Με την απελευθέρωση της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα, ξεκίνησε [[Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949|εμφύλιος πόλεμος (1946-1949)]] μεταξύ των κομμουνιστικών δυνάμεων [[ΕΑΜ|ΕΑΜ-ΕΛΑΣ]] και του εθνικού στρατού, που είχε την άμεση υποστήριξη των Άγγλων και Αμερικανών. Με την παράδοση των όπλων από πλευράς των κομμουνιστών, άρχισε να συντηρείται από τις ελληνικές κυβερνήσεις κλίμα κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τυχόν κομμουνιστική επανάσταση. Επιπλέον, έως το 1961, με ευθύνη και πρωτοβουλία της κυβέρνησης Καραμανλή, δημιουργήθηκε μηχανισμός ελέγχου του Τύπου και της πληροφόρησης, με σκοπό τη στήριξη ενός ουσιαστικά αυταρχικού καθεστώτος. Ο μηχανισμός αυτός αποτελούνταν από στρατιωτικούς και Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους, οι μισθοί των οποίων καλύπτονταν από μυστικά κονδύλια της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου και Πληροφοριών (ΓΔΤΠ) και της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΚΥΠ). Οι αξιωματικοί που αποτελούσαν το μηχανισμό αυτό αξιοποίησαν αργότερα την εμπειρία τους επιβάλλοντας τη δικτατορία.<ref>''[http://web.archive.org/20100716182453/archive.enet.gr/online/online_text/c=110,id=82247456,89736352,2837856,24787040 Συνέντευξη του αναπληρωτή καθηγητή Διπλωματικής Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ιωάννη Στεφανίδη]'', εφημ. Ελευθεροτυπία, 21/04/2008. Ανακτήθηκε 05/08/2009.</ref>
Μέσα στον στρατό υπήρχε παράνομη οργάνωση αξιωματικών, με το όνομα ΙΔΕΑ, που είχε σχέδιο [[πραξικόπημα|πραξικοπήματος]]. Μέσα στον [[ΙΔΕΑ]], δρούσε ο αξιωματικός [[Γεώργιος Παπαδόπουλος]], ως υφιστάμενος του στρατηγού Νάτσινα. Οι μηχανισμοί αυτοί, ενεργοποιήθηκαν, ή μάλλον πήραν την εντολή να ενεργοποιηθούν, από τον Τζον Μόρι, πράκτορα της CIA στην Αθήνα, κατ' αρχήν για την ανατροπή της κυβέρνησης του [[Γεώργιος Παπανδρέου (πρεσβύτερος)|Γεωργίου Παπανδρέου]], στη συνέχεια όμως με κύριο στόχο την επιβολή πραξικοπηματικής κυβέρνησης, αποτελούμενης μόνο από στρατιωτικούς.{{πηγή}}
Τον Ιούλιο του 1965 σημειώθηκε σοβαρό ρήγμα στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος [[Ένωση Κέντρου]], γνωστό στη σύγχρονη ιστορία της [[Ελλάδα]]ς με τον όρο [[Αποστασία του 1965]] ή ''Ιουλιανά''. Αφορμή υπήρξε η απόφαση του [[Γεώργιος Παπανδρέου (πρεσβύτερος)|Γεωργίου Παπανδρέου]] να αντικαταστήσει τον [[Πέτρος Γαρουφαλιάς|Πέτρο Γαρουφαλιά]] από το [[Υπουργείο Εθνικής Άμυνας|Υπουργείο Εθνικής Αμύνης]] και η άρνηση του τότε Βασιλιά [[Κωνσταντίνος Β' της Ελλάδας|Κωνσταντίνου Β΄]] να υπογράψει το σχετικό διάταγμα, αν ο διάδοχος του Γαρουφαλιά δεν απολάμβανε της απόλυτης εμπιστοσύνης του.<ref name="Pakonstantinoy">Παπακωνσταντίνου 1998</ref>
Ο Γ. Παπανδρέου αναγκάστηκε από τον Κωνσταντίνο να παραιτηθεί στις [[15 Ιουλίου]] [[1965]]. Από εκείνη την ημέρα και μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου του 1966, ο Κωνσταντίνος προσπάθησε να σχηματίσει κυβερνήσεις με τη συμμετοχή κατά διαστήματα 48 βουλευτών της παράταξης Ένωση Κέντρου (αποστατών) που εγκατέλειψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ο όρος ''"Αποστασία"'' προήλθε από τον χαρακτηρισμό ''αποστάτες'' που αποδόθηκε στους βουλευτές της Ένωσης Κέντρου που, υπό την προτροπή του επίσης βουλευτή της Ένωσης Κέντρου [[Κωνσταντίνος Μητσοτάκης|Κωνσταντίνου Μητσοτάκη]],<ref name="Pakonstantinoy" /> πήραν μέρος ή έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στις κυβερνήσεις της περιόδου αυτής. Ο Κωνσταντίνος αρχικά διόρισε πρωθυπουργό τον [[Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας|Γεώργιο Αθανασιάδη-Νόβα]] με υπουργούς αποστάτες βουλευτές την Ένωσης Κέντρου. Η νέα κυβέρνηση όμως δεν είχε πλειοψηφία στην Βουλή, οπότε σχηματίστηκε άλλη κυβέρνηση υπό τον [[Ηλίας Τσιριμώκος|Ηλία Τσιριμώκο]]. Όλη η περίοδος που ακολούθησε την αποπομπή της κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου χαρακτηρίζεται γενικότερα ως περίοδος πολιτικής ανωμαλίας.<ref name="Pakonstantinoy" />
Η σύγκρουση είχε και οικονομικά αίτια: Όταν η [[Ένωση Κέντρου]] ανήλθε στην εξουσία, ο Παπανδρέου είχε επιβάλει στον εκατομμυριούχο μεγαλοεπενδυτή [[Τομ Πάπας]] την επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων για τα διυλιστήρια της ESSO (της σημερινής ΕΚΟ). «Ο Πάπας αντέδρασε και πίεζε την ελληνική κυβέρνηση, μέσω των διασυνδέσεων που είχε με την κυβέρνηση των ΗΠΑ, να σταματήσει τις «σοσιαλιστικές μεταρρυθμίσεις»».{{πηγή}} Τελικά το φθινόπωρο του 1964, η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου υποχρέωσε τον Τομ Πάπας να υπογράψει νέα σύμβαση με την [[ESSO PAPAS]], καταργώντας τα περισσότερα από τα μονοπώλια που είχε». Η [[CIA]], η πολυεθνική [[Esso]] και το αφεντικό της δεν υποχώρησαν αλλά υπονόμευαν την κυβέρνηση Παπανδρέου, ενώ «... τη σχέση του με τη CIA παραδέχθηκε ο ίδιος ο Πάπας, σε συνέντευξη που έδωσε στο [[Φρέντυ Γερμανός|Φρέντυ Γερμανό]]».{{πηγή}}
Γραμμή 83 ⟶ 37 :
== Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου ==
{{Κύριο|Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου}}
Στις [[21 Απριλίου]] του [[1967]] και ενώ είχαν προκηρυχθεί εκλογές για τις [[28 Μαΐου]], αξιωματικοί του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γεωργίου Παπαδόπουλου]], και συμμετοχή του ταξίαρχου [[Στυλιανός Παττακός|Στυλιανού Παττακού]] και του συνταγματάρχη [[Νικόλαος Μακαρέζος|Νικολάου Μακαρέζου]] κατέλαβαν την εξουσία με πραξικόπημα.
Έχοντας εξασφαλίσει περίπου 100 τεθωρακισμένα στην περιοχή της πρωτεύουσας, οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου και κατέλαβαν αρχικά το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Στη συνέχεια έβαλαν σε εφαρμογή το σχέδιο έκτακτης ανάγκης του [[ΝΑΤΟ]] με κωδικό Σχέδιο ''[[Σχέδιο Προμηθεύς|Προμηθεύς]]'', με αποτέλεσμα να κινητοποιηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής. Το συγκεκριμένο σχέδιο προορίζονταν για την αναγκαστική ανάληψη εξουσίας από το στρατό με σκοπό την εξουδετέρωση [[Κομμουνισμός|κομμουνιστικής]] εξέγερσης, σε περίπτωση που εισέβαλλαν στην Ελλάδα δυνάμεις του [[ΕΣΣΔ|Σοβιετικού]] Στρατού.<ref name="Karagiorgas">Καράγιωργας 2003</ref> Ο έμπιστος του βασιλιά αρχηγός του [[Γενικό Επιτελείο Στρατού|Γενικού Επιτελείου Στρατού]] στρατηγός [[Γρηγόριος Σπαντιδάκης]] αντικαταστάθηκε από τον [[Οδυσσέας Αγγελής|Οδυσσέα Αγγελή]]. Ο Αγγελής κάνοντας χρήση του νέου του αξιώματος έδωσε εντολή στο Γ΄ Σώμα Στρατού στη [[Θεσσαλονίκη]] να εφαρμόσει το [[Σχέδιο Προμηθεύς]] σε όλη τη χώρα.
Η μοναδική προσπάθεια για να αντιμετωπιστεί εγκαίρως το πραξικόπημα ήταν από την πλευρά κυρίως του υπουργού Δημόσιας Τάξης [[Γεώργιος Ράλλης|Γεωργίου Ράλλη]] ο οποίος προσπάθησε να επικοινωνήσει με τον ταξίαρχο [[Ορέστης Βιδάλης|Ορέστη Βιδάλη]] για να κινητοποιήσει το Γ' Σώμα Στρατού ([[Θεσσαλονίκη]]). Δεν πρόλαβε, αφού το σχέδιο Προμηθεύς είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή με αποτέλεσμα ο ταξίαρχος Βιδάλης να αγνοήσει το σήμα του Ράλλη.<ref>Μήνυμα του [[Γεώργιος Ράλλης|Ράλλη]] προς τον ταξίαρχο Βιδάλη
Το Δεκέμβριο του 1967, ο βασιλιάς [[Κωνσταντίνος Β΄ της Ελλάδας|Κωνσταντίνος]] επιχείρησε [[Αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου|αντικίνημα]] για την ανατροπή των πραξικοπηματιών, το οποίο όμως απέτυχε. Ο ίδιος και η οικογένειά του κατέφυγαν στην Ιταλία. Η Ελλάδα τυπικά παρέμεινε Βασιλευομένη Δημοκρατία, με τους στρατιωτικούς να ορίζουν αντιβασιλέα τον [[Γεώργιος Ζωιτάκης|Γεώργιο Ζωιτάκη]].
Γραμμή 93 ⟶ 48 :
== Σχέσεις με τις ΗΠΑ ==
{{κύριο|Επιχείρηση Gladio}}
Οι εγκάρδιες χειραψίες, τα χαμόγελα και οι εναγκαλισμοί των δικτατόρων με επιφανείς Αμερικανούς πολιτικούς ή στρατιωτικούς αποτέλεσαν ισχυρότατο προπαγανδιστικό όπλο του καθεστώτος, το οποίο προέβαλε εντονότατα τις σχετικές φωτογραφίες ως απόδειξη της στήριξής του από τις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής]]. Ο εκ των πρωτεργατών του πραξικοπήματος ταξίαρχος [[Στυλιανός Παττακός]] πρωτοστάτησε στα σχετικά φωτογραφική στιγμιότυπα, ειδικά κατά τον πρώτο χρόνο της δικτατορίας. Ο πρώην αντιπρόεδρος και μετέπειτα πρόεδρος των Η.Π.Α., [[Ρίτσαρντ Νίξον]], ήταν ο πρώτος κορυφαίος Αμερικανός πολιτικός που έφτασε στην Αθήνα δύο μόλις μήνες μετά το πραξικόπημα, στις [[20 Ιουνίου]] του [[1967]]. Το ίδιο βράδυ της άφιξής του συναντήθηκε με τον [[Σπυρίδων Μαρκεζίνης|Σπύρο Μαρκεζίνη]], τον μόνο αρχηγό κόμματος που διέθετε σχετική ελευθερία κινήσεων, σε δείπνο που παρέθεσε σε στενό κύκλο ο πολυπράγμων Αμερικανός επιτετραμμένος Νόρμπερτ Άνσουτς, άμεσα αναμειγμένος στις πολιτικές διεργασίες που οδήγησαν στο πραξικόπημα. Την επομένη ο Ρίτσαρντ Νίξον επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό της χούντας κ. Κόλλια, τον υπουργό Εξωτερικών [[Παύλος Οικονόμου - Γκούρας|Παύλο Οικονόμου-Γκούρα]] και τον υπουργό Εσωτερικών Στυλιανό Παττακό. Την ίδια ημέρα, πριν αναχωρήσει για το [[Ισραήλ]], ο Αμερικανός επίσημος δέχθηκε τους δημοσιογράφους στους οποίους μεταξύ άλλων δήλωσε: "''Γενική εντύπωσίς μου είναι ότι όλοι οι συνομιληταί μου, μου κατέστησαν εμφαντικώς ενδεικτικόν ότι ευνοούν την αρχήν της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας και ότι επιθυμούν να την αποκαταστήσουν όσον το δυνατόν ταχύτερον''". Μάλιστα ο Νίξον δεν παρέλειψε να τονίσει ότι "''επί του θέματος τούτου ο βασιλεύς είναι ιδιαιτέρως απερίφραστος και αποφασιστικός''". Εξαιρετικά θερμός απέναντι στους δικτάτορες ήταν ο [[αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος]], ο οποίος επισκέφθηκε τον πρωθυπουργό του στρατιωτικού καθεστώτος Κωνσταντίνο Κόλλια στις [[2 Αυγούστου]] του [[1967]], υπογραμμίζοντας ότι η επίσκεψή του "''δεν έχει απλούν εθιμοτυπικόν χαρακτήρα''" αλλά αποτελεούσε "''και αναγνώρισιν του επιτελούμενου υπό του ιδίου και των αξιοτίμων μελών της εθνικής κυβερνήσεως δυσχερούς εθνικού έργου''". Στις [[28 Αυγούστου]] της ίδιας χρονιάς, επισκέφθηκε την Ελλάδα ο αρχηγός της Αμερικανικής Στρατιωτικής Αποστολής στρατηγός Βαν Φλιτ. Ο πλέον ένθερμος φίλος του δικτατορικού καθεστώτος αναδείχθηκε ο Αμερικανός γερουσιαστής Έντουαρντ Ντερβίνσκι, ο οποίος επισκέφθηκε την Αθήνα στις [[2 Οκτωβρίου]] του [[1967]]<ref>''Εγκάρδιες χειραψίες Αμερικανών επισήμων με τους δικτάτορες'', Ιστορικό Λεύκωμα 1967, σελ. 88-89, Καθημερινή (1997)</ref>.
Οι Η.Π.Α. εφάρμοσαν την τακτική της realpolitik ως προς τις σχέσεις τους με το νέο καθεστώς. Έτειναν να αποδέχονται ως τετελεσμένο γεγονός τη δικτατορία επικαλούμενοι διάφορα εκλογικευτικά επιχειρήματα: ο ''απλός κόσμος'' της ελληνικής υπαίθρου και των αστικών κέντρων δεν έρχόταν σε ευθεία ρήξη με το καθεστώς. Γενικά η απουσία κάποιου ισχυρού αντιπολιτευτικού κινήματος στο εσωτερικό, η εκ μέρους της οικονομικής ολιγαρχίας του τόπου, υποστήριξης του καθεστώτος και οι διακηρύξεις της χούντας για την πρόωθηση μέτρων εκδημοκρατισμού λειτουργούσαν αποτρεπτικά για την αμερικανική πλευρά. Το κλειδί για την κατανόηση της αμερικανικής στάσης «βρίσκεται στο γεγονός της φιλοατλαντικής στάσης της ηγεσίας της χούντας».<ref>Σωτήρης Ριζάς, Η Ελληνική πολιτικήμετά τον Εμφύλιο πόλεμο. Κοινοβουλευτισμός και Δικτατορία,εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2008,σελ.430</ref> Απαιτούσε λεπτό χειρισμό η δημόσια στάση που θα εκδήλωναν οι Η.Π.Α. με δεδομένη την αντίδραση της φιλελεύθερης πτέρυγας των Δημοκρατικών. Αρχικά ο [[Ντιν Ράσκ]] απέτρεψε την έκφραση λύπης της Ουάσινγκτον για το πραξικόπημα. Στη συνέχεια άσκησε διακριτική πίεση για την ασφάλεια του [[Ανδρέας Παπανδρέου|Ανδρέα Παπανδρέου]]
==Διακυβέρνηση==
Γραμμή 109 ⟶ 63 :
===Ελληνοτουρκική κρίση του '67===
Η πρώτη μείζων κρίση του δικτατορικού καθεστώτος πυροδοτήθηκε από τις δυσμενέστατες εξελίξεις του [[Κυπριακό (ζήτημα)|Κυπριακού]] που δρομολογήθηκαν μετά τη συνάντηση [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Γεωργίου Παπαδόπουλου]]-[[Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ]] στον [[Νομός Έβρου|Έβρο]] και την απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την [[Κύπρος|Κύπρο]]. Ταπεινωμένη διεθνώς, αντιμέτωπη με την ογκούμενη ανησυχία για τις διαγραφόμενες συνέπειες της πολιτικής της στα εθνικά θέματα, η χούντα ανέθεσε, στις [[21 Νοεμβρίου]], τη διαχείριση της εξωτερικής πολιτικής στον παλαιό πολιτικό της [[Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις|Ε.Ρ.Ε.]] [[Παναγιώτης Πιπινέλης|Παναγιώτη Πιπινέλη]]. Στενός συνεργάτης του [[Κωνσταντίνος Καραμανλής|Κωνσταντίνου Καραμανλή]] προδικτατορικά και πρώην πρωθυπουργός, ο Παναγιώτης Πιπινέλης, ο οποίος επανειλημμένα είχε εισηγηθεί προ του 1967 κάποιας μορφής δικτατορία στο όνομα του κομμουνιστικού κινδύνου, ήταν το πρώτο σημαντικό πολιτικό πρόσωπο που συνεργάστηκε με το δικτατορικό καθεστώς. Θέλοντας να διαλύσει τους ενδεχόμενους συνειρμούς από την κίνηση αυτή του παλαιού συνεργάτη του, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έσπευσε με συνέντευξή του στην [[Παρίσι|παρισινή]] ''[[Le Monde]]'', στις [[29 Νοεμβρίου]], να καταδικάσει σε δριμύ τόνο την ολέθρια πολιτική της χούντας στο Κυπριακό και να δηλώσει: «''Εκείνο το οποίον επιβάλλεται είναι η έγκαιρος αποχώρησις της κυβερνήσεως των δικτατόρων''». Η ανάγκη πολιτικής "διεύρυνσης" της χούντας έγινε πιο έντονη μετά το αποτυχημένο βασιλικό [[αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου]], την απομάκρυνση του πρωθυπουργού-ανδρείκελου Κωνσταντίνου Κόλλια και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον ίδιο τον Παπαδόπουλο. Τρεις μέρες μετά το αντιπραξικόπημα, ο Παπαδόπουλος επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις συγκαλώντας εσπευσμένα δημόσια συνεδρίαση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος. Πλαισιωμένος από τα άλλα δύο μέλη της «τρόικας», τον [[Στυλιανός Παττακός|Στυλιανό Παττακό]] και τον [[Νικόλαος Μακαρέζος|Νικόλαο Μακαρέζο]], ο Παπαδόπουλος υποσχέθηκε ότι το νέο Σύνταγμα θα δινόταν σε λίγες μέρες στη δημοσιότητα, εγκαινιάζοντας δήθεν τη διαδικασία σταδιακής επιστροφής στον κοινοβουλευτισμό. Στις [[18 Δεκεμβρίου]] ο Παναγιώτης Πιπινέλης ορκίστηκε και επίσημα υπουργός Εξωτερικών της νέας [[Κυβέρνηση Γεωργίου Παπαδόπουλου 1967|κυβέρνησης]], συνοδευόμενος από τους νέους υπουργούς Οικονομικών [[Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος|Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο]], Συγκοινωνιών [[Παύλος Τοτόμης|Παύλο Τοτόμη]] και Δημόσιας Τάξης Παναγιώτη Τζεβελέκο. Στις [[23 Δεκεμβρίου]], ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και ο Στυλιανός Παττακός παρέλαβαν το σχέδιο του νέου Συντάγματος από τον πρόεδρο της αρμόδιας επιτροπής [[Χαρίλαος Μητρέλιας|Χαρίλαο Μητρέλια]]. Στις δηλώσεις που ακολούθησαν ο Παπαδόπουλος υποσχέθηκε την «''έγκρισιν φιλελευθέρου, δημοκρατικού Συντάγματος μέσω δημοψηφίσματος''», θέτοντας απώτατο χρονικό όριο για το τελευταίο την [[15 Σεπτεμβρίου|15η Σεπτεμβρίου]] του [[1968]]. Για να ενισχύσει δε το προσωπείο της «φιλελευθεροποίησης» ανακοίνωσε την αμνήστευση της [[Υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ|υπόθεσης ΑΣΠΙΔΑ]], συμπληρώνοντας: «''Θα παραμείνουν υπό διοικητικήν εκτόπισιν μόνον οι εγκληματίαι κομμουνισταί του παρελθόντος και οι εγκληματίαι δυναμιτισταί μετά την 21ην Απριλίου. Άπαντες οι υπόλοιποι, από τον Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι και του τελευταίου Έλληνος, θα αφεθούν ελεύθεροι να αρχίσουν την μετάνοιάν των προ του γενομένου Θεανθρώπου!''»<ref>''Ο Π. Πιπινέλης υπουργός της χούντας'', Ιστορικό Λεύκωμα 1967, σελ. 92-93, Καθημερινή (1997)</ref>.
=== Η εδραίωση της δικτατορίας
Η απομάκρυνση του [[Κωνσταντίνος Β΄ των Ελλήνων|Κωνσταντίνου]] από την [[Ελλάδα]], μετά το παταγωδώς αποτυχημένο [[αντικίνημα της 13ης Δεκεμβρίου]], προκάλεσε ορισμένα διπλωματικά προβλήματα στη χούντα. Η απουσία και του τυπικού αρχηγού του κράτους, στον οποίον οι ξένοι πρεσβευτές υπέβαλλαν τα διαπιστευτήριά τους, ήταν αιτία μικροανησυχιών των δικτατόρων. Οι ανησυχίες αυτές μεγάλωσαν όταν οι πρέσβεις των ΝΑΤΟικών χωρών στην [[Αθήνα]], παρά το πρωτόκολλο, δεν προσήλθαν στη [[Μητροπολιτικός Ναός Αθηνών|Μητρόπολη]] για τη δοξολογία του νέου έτους ([[1968]]). Ανήσυχος ο αρχιπραξικοπηματίας [[Γεώργιος Παπαδόπουλος]] έστειλε στις [[6 Ιανουαρίου]] προσωπική επιστολή στον πρόεδρο των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Η.Π.Α.]] [[Λίντον Τζόνσον]], μέσω του Ελληνοαμερικανού επιχειρηματία [[Τομ Πάπας]].
Στις [[13 Ιανουαρίου]] το [[Στέιτ Ντιπάρτμεντ]] έστειλε απόρρητο τηλεγράφημα στην
Είκοσι μέρες αργότερα ο Γ. Παπαδόπουλος έλαβε μία εκπληκτικά θερμή επιστολή από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου ο Λ. Τζόνσον έγραφε μεταξύ άλλων στον δικτάτορα, τον οποίον αναγνώριζε πανηγυρικά ως πρωθυπουργό της χώρας:
...''Είμαι ευγνώμων γιατί έχετε συνειδητοποιήσει τα διλήμματα που αντιμετωπίζουν οι δημοκρατικές χώρες λόγω της αιφνιδιαστικής αλλαγής κυβέρνησης στη χώρα, στις 21 Απριλίου 1967... Η κυβέρνησή μου βρίσκει ότι ορισμένα από τα μέτρα που έχετε λάβει είναι θετικά για την αποκατάσταση κανονικών συνθηκών στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή... Όπως γνωρίζετε, κ. Πρωθυπουργέ, οι χώρες μας έχουν πολλές κοινές αξίες. Έχουμε μια μακρά και παραγωγική σχέση βασισμένη σε κοινούς στόχους και δεσμούς. Πρόκειται για μια σχέση μεγίστης σημασίας για εμάς τους Αμερικανούς. Πιστεύω ότι συμφωνείτε πως μπορεί να αναπτυχθεί σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού. Σας εύχομαι, μέσα σε αυτό το κλίμα, επιτυχία στις προσπάθειες για την υλοποίηση των στόχων του λαού σας''
Εκφραστής των στόχων του ελληνικού λαού, λοιπόν, αναγορεύτηκε ο Γ. Παπαδόπουλος από τον Λίντον Τζόνσον. Είχε ήδη προηγηθεί, στις [[23 Ιανουαρίου]], επίσκεψη του Αμερικανού πρεσβευτή [[Φίλιπς Τάλμποτ]] στον υπουργό Εξωτερικών του καθεστώτος [[Παναγιώτης Πιπινέλης|Παναγιώτη Πιπινέλη]], η οποία είχε δώσει το σύνθημα σειράς εκ νέου
"''Το Εργατικό Κόμμα της Ολλανδίας, μολονότι δεν ήταν στην εξουσία, πήρε την ίδια δυναμική στάση όπως τα αντίστοιχα κόμματα των σκανδιναβικών χωρών. Στην Ολλανδία, πάντως, δείχθηκε περισσότερο ενδιαφέρον για το ρόλο του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών στο πραξικόπημα, όπως επίσης και για το ρόλο των Ελλήνων κομμουνιστών στην αντίσταση. Στην Αγγλία, τα πράγματα ήσαν πιο πολύπλοκα. Το Εργατικό Κόμμα επίσημα είχε διατυπώσει κατηγορηματικά την αντίθεσή του στο στρατιωτικό καθεστώς της Ελλάδας. Δεν φαινόταν όμως διατεθειμένο να προχωρήσει περισσότερο μετατρέποντας τα λόγια σε πράξεις. Και δεν ήταν σε θέση ν' ασκήσει αποτελεσματική πίεση στην κυβέρνηση του Γουίλσον. Η ίδια η αγγλική κυβέρνηση, μαστιζόμενη από όλο και επιδεινούμενα οικονομικά προβλήματα, αντιμετωπίζοντας ανταρσία των συνδικαλιστικών οργανώσεων, εξαρτημένη από την οικονομική ενίσχυση των Ηνωμένων Πολιτειών, ελπίζοντας να συνδέσει την Αγγλία με την Ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά απρόθυμη ακόμα να πάρει μια περισσότερο Ευρωπαϊκή και λιγότερο Ατλαντική θέση, ακολουθούσε μια πολιτική παθητικής αποδοχής της υιοθετημένης από την Αμερική στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες είχαν επίσης πάρει θέση υπέρ της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Δεν μπορούσαν όμως να προσφέρουν πολλά πράγματα γιατί συμμετείχαν σε κυβέρνηση συνασπισμού. Η γερμανική κυβέρνηση, με στενά περιθώρια δράσης στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, ακόμα κάτω από αμερικανική κηδεμονία, ακολουθούσε μια πολιτική σχεδόν όμοια με την πολιτική του Γουίλσον. Η επίσημη Γαλλία ήταν ουδέτερη στο θέμα της Ελλάδας σαν να μην υπήρχε καν ελληνικό πρόβλημα. Και αυτό από μια πλευρά δημιουργούσε απορίες, γιατί η πολιτική του Ντε Γκολ να ελαττώσει την επιρροή της Αμερικής στην Ελλάδα θα 'πρεπε να τον έχει οδηγήσει να πάρει αποφασιστική στάση κατά των συνταγματαρχών. Άλλοι όμως υπολογισμοί στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική θα πρέπει να τον έπεισαν να τηρήσει στάση ανοχής απέναντι στη δικτατορία. Στην Ιταλία, πολλά κόμματα από την Αριστερά μέχρι την μετριοπαθή Δεξιά, πήραν εχθρική στάση απέναντι της χούντας και βοήθησαν και βοηθούν, με κάθε δυνατό τρόπο, το απελευθερωτικό μας κίνημα.''<br>
''Όσον αφορά το σοβιετικό στρατόπεδο, θα πρέπει να κάμομε διάκριση ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα και τις κυβερνήσεις. Οι κομμουνιστικές κυβερνήσεις όχι μόνο αναγνώρισαν τη δικτατορία, αλλά εξακολουθούν να συναλλάσσονται μαζί της, σαν να μην είχε αλλάξει τίποτε στην Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν αποτελεί άμεσο πρόβλημα για τη Σοβιετική Ένωση. Παραδόθηκε στον Τσόρτσιλ το 1944 και τώρα ανήκει στην αμερικανική σφαίρα επιρροής...''<br>
''Όλα τα κομμουνιστικά κόμματα πήραν ανοικτά εχθρική στάση απέναντι της χούντας καταδικάζοντας τον "αμερικανικό ιμπεριαλισμό" σαν το κύριο στήριγμα της στρατιωτικής δικτατορίας της Ελλάδας''".</ref>.
Ενθαρρυμένη από τη διεθνή στάση απέναντί της, η χούντα είχε την άνεση να σκέπτεται τη διαιώνιση του καθεστώτος της και ενδιαφερόταν για τον εξωραϊσμό της εικόνας του. Έτσι στις [[16 Μαρτίου]] του 1968 έδωσε στη δημοσιότητα ένα σχέδιο Συντάγματος, το οποίο κατήρτισε επιτροπή υπό τον [[Χαρίλαος Μητρέλιας|Χαρίλαο Μητρέλια]], και κάλεσε το λαό να συμμετάσχει σε
Στις [[8 Απριλίου]] ο υφυπουργός Προεδρίας Μιχαήλ Σιδεράτος παραδέχτηκε με δηλώσεις του ότι υπήρχαν 2.347 άτομα
Στις [[21 Απριλίου]], πρώτη επέτειο του πραξικοπήματος, ανήμερα [[Πάσχα]], το [[BBC]] και άλλοι ξένοι ραδιοσταθμοί μετέδωσαν μήνυμα του [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεωργίου Παπανδρέου]], τελευταίου εκλεγμένου πρωθυπουργού της χώρας, το οποίο είχε μαγνητοφωνήσει και φυγαδεύσει κρυφά στο εξωτερικό.
''Δια τούτο απευθύνομαι προς τον ελεύθερον κόσμον, τους λαούς και τας κυβερνήσεις του. Ζητούμεν και την ιδική των αλληλεγγύην και συμπαράστασιν...''<br>
''Και μια διεθνής απομόνωσις, και πολιτική και οικονομική, της χούντας θα οδηγήση εις την άμεσον κατάρρευσίν της. Και αυτήν επικαλούμεθα εξ ονόματος του υποδούλου Ελληνικού λαού τον οποίον εκπροσωπούμεν''
Εντούτοις, τα συμφέροντα κυριάρχησαν οποιωνδήποτε σχετικών προθέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ ο πρωθυπουργός της [[Μεγάλη Βρετανία|Μεγάλης Βρετανίας]] [[Χάρολντ Ουίλσον]] απευθυνόμενος στις [[25 Ιουνίου]] στη [[Βουλή των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου]] μίλησε για
Στις [[8 Μαΐου]] ο [[Ολλανδία|Ολλανδός]] αντιπρόσωπος στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του [[Συμβούλιο της Ευρώπης|Συμβουλίου της Ευρώπης]] Μαξ βαν ντερ Στουλ κατήγγειλε και πάλι το καθεστώς για βασανισμούς κρατουμένων, όμως η χούντα δεν πτοήθηκε. Την επομένη, [[9 Μαΐου]], δολοφόνησε αδίστακτα τον πρώην βουλευτή της [[Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά|Ε.Δ.Α.]] [[Γιώργος Τσαρουχάς|Γιώργο Τσαρουχά]], τον οποίον όργανά της συνέλαβαν μαζί με άλλους στην [[Αυτοκινητόδρομος 1 (Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι)|εθνική οδό Αθήνας-Θεσσαλονίκης]], κοντά στη [[Λεπτοκαρυά Πιερίας]].
Από τις [[31 Ιανουαρίου]] η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, έπειτα από εξέταση καταγγελιών της [[Διεθνής Αμνηστία|Διεθνούς Αμνηστίας]], είχε αποφανθεί ότι, αν ως την άνοιξη του [[1969]] δεν αποκατασταθεί η Δημοκρατία, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να αποβληθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Τον Νοέμβριο του 1968, παράλληλα προς τη δίκη του [[Αλέξανδρος Παναγούλης|Αλέξανδρου Παναγούλη]], διεξήχθησαν δύο σημαντικές δίκες: της
Αντιστοίχως, στις [[23 Νοεμβρίου]] το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών καταδίκασε τους φοιτητές Α. Ι. Αθανασίου, Ν. Χ. Γιανναδάκη, Ν. Θ. Κιάο και Π. Δ. Κλαυδιανό σε ποινή 21 ετών, τους Κ. Ε. Καρυωτάκη και Κ. Ε. Γούργο 16, τους Α. Ι. Μαργαρίτη και Α. Μ. Σαββάκη 14, τους Γ. Μ. Μπυζάκη και Α. Θ. Θεοδωρίδη 10 και τον Ν. Γ. Σταματάκη σε ποινή 5 ετών.
Παράλληλα, πολλές χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και εκπαιδευτικοί απολύθηκαν ως
Εξουδετερώνοντας αμείλικτα κάθε είδους αντίθεση απέναντί της, η χούντα, ισχυρή και απτόητη, προχώρησε στο νόθο [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1968|δημοψήφισμα]] για το Σύνταγμα, στις [[29 Σεπτεμβρίου]]. Το ποσοστό που εμφάνισε ήταν 92,21%. Ο Γ. Παπαδόπουλος διακήρυξε ότι το αποτέλεσμα αποτελούσε
===Οικονομική πολιτική===
{{Επέκταση ενότητας}}
{{πηγές|04|07|2016}}
Το δικτατορικό καθεστώς εκμεταλλεύτηκε τους ήδη θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και επενδύοντας κυρίως σε τομείς όπως ο τουρισμός και οι ξένες επενδύσεις, καθώς και σε υδροηλεκτρικά έργα,
Ο [[Αθανάσιος Κανελλόπουλος]] σε άρθρο του το 1977 σημειώνει πως ''«... η βραχυχρόνια οικονομική πολιτική της 7ετίας αποδείχτηκε ανερμάτιστη και δυσπροσάρμοστη στις συγκυριακές εξελίξεις, η μακροχρόνια δε διέστρεψε την πολιτικής της οικονομικής αναπτύξεως, νόμισε ότι η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς να υπολογιστούν οι διαρθρωτικοί περιορισμοί της ελληνικής οικονομίας και ακολούθησε την ενθάρρυνση μη παραγωγικών επενδύσεων στην εντυπωσιοθηρική επιδίωξη υψηλών ρυθμών αυξήσεως του εισοδήματος, ανεξάρτητα από το υπέρμετρο κόστος. Είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι ανάγκασε την οικονομία να ιππεύσει ένα τίγρη την ώρα που είχε ανάγκη από πραϋντικά μέτρα και ταυτόχρονα διέστρεψε την αγορά, ενεθάρρυνε την κερδοσκοπία, ύψωσε τις τιμές και επιδείνωσε το ισοζύγιο πληρωμών επιβαρύνοντας την χώρα αντί ασημάντων επιτευγμάτων με πελώρια και δυσβάστακτα εξωτερικά και εσωτερικά χρέη»''.
Γραμμή 318 ⟶ 113 :
Ο Κανελλόπουλος παρατηρεί πως κατά την περίοδο 1967 - 1973 το εθνικό εισόδημα ανέβαινε με μέσο ετήσιο ρυθμό 8%, όταν το ισόχρονο διάστημα πριν τη δικτατορία ο ρυθμός αύξησης ήταν 7,8%. Η άνοδος του ρυθμού κατά 0,2% προήλθε από επενδύσεις σε κλάδους που δεν ήταν άμεσα παραγωγικοί, όπως η οικοδομή και ο τουρισμός. Αντίθετα, ο ρυθμός αύξησης της γεωργικής παραγωγής από 5% κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική επταετία, επί δικτατορίας έπεσε στο 1,5%.
Στους ισχυρισμούς της χούντας για επίτευξη νομισματικής και οικονομικής σταθερότητας ο Κανελλόπουλος αντιτείνει πως οι τιμές κατά την δικτατορία αυξάνονταν γρηγορότερα από ότι στο προηγούμενο διάστημα. Μάλιστα από το 1971 η άνοδος των τιμών είναι πρωτοφανής, σε σημείο που το διάστημα Αύγουστου 1972 - Αύγουστου 1973 η αύξηση (15,5%) να είναι η μεγαλύτερη από όλες τις χώρες της Ευρώπης και σχεδόν η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ελλάδας.
Επιπλέον, το εξωτερικό χρέος που από το 1821 έως το 1966 είχε διαμορφωθεί στο ύψος των 1,110 δις δολαρίων, μέσα σε έξι χρόνια ξεπέρασε τα 3,3 δις δολλάρια.<ref>{{Cite news|url=|title=Η σκιά της επταετίας βαρύνει την πορεία της οικονομίας|last=Κανελλόπουλος|first=Αθανάσιος|date=16 Απριλίου 1977|work=|newspaper=Τα Νέα|page=3|access-date=|via=}}</ref>
Ο [[Στυλιανός Παττακός|Παττακός]] συνήθιζε να λέει «Η Ελλάς είναι ένα εργοτάξιον»{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=}}
Σε μια προσπάθεια να αποκτήσει λαϊκά ερείσματα, το καθεστώς προχώρησε σε διαγραφή των αγροτικών χρεών. Ο [[Γεώργιος Παπαδόπουλος|Παπαδόπουλος]] συνήθιζε να αποκαλεί τους αγρότες την «ραχοκοκαλιά του λαού»{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=}}
Στενές ήταν ακόμα οι σχέσεις της δικτατορίας με τους εφοπλιστικούς κύκλους, στους οποίους παραχωρήθηκαν
=== Σκάνδαλα και διαφθορά ===
Η επταετία της χούντας σημαδεύτηκε από σκάνδαλα και πολλές περιπτώσεις χρηματισμού και ευνοιοκρατίας. Τα πιο γνωστά είναι το σκάνδαλο με τα λεγόμενα θαλασσοδάνεια του συνταγματάρχη Ιωάννη Λαδά<ref>Πολιτικά Θέματα, 8.2.75</ref> που έμεινε κοροϊδευτικά στην ιστορία ως ο κύριος καθαρά χέρια, το σκάνδαλο με τα σάπια κρέατα του συνταγματάρχη Μπαλόπουλου<ref>Λεωνίδας Παπάγος Σημειώσεις 1967-1977</ref> και οι τεράστιες χρηματικές δαπάνες για τους κοσμικούς εορτασμούς και την πολυτελή ζωή του αντισυνταγματάρχη (ο Παπαδόπουλος τον έκανε υποστράτηγο) [[Μιχαήλ Ρουφογάλης|Μιχάλη Ρουφογάλη]], που του είχε ανατεθεί η διεύθυνση της ΚΥΠ, δηλαδή του εθνικά κρίσιμου τομέα των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος επίσης εξασφάλιζε τη χορήγηση δανείων σε υποστηρικτές της χούντας, επιβαρύνοντας τις ελληνικές δημόσιες τράπεζες.<ref>Ταχυδρόμος, 12.9.74</ref> Η ευνοιοκρατία και το ρουσφέτι επί χούντας γιγαντώθηκαν: ο Μακαρέζος διόρισε τον κουνιάδο του Αλέξανδρο Ματθαίου Υπουργό Γεωργίας, ο Λαδάς έκανε τον ένα ξάδερφό του στρατηγό και διοικητή της ΑΣΔΕΝ και έναν άλλο ξάδερφό του Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, και ο γαμπρός του Παττακού Ανδρέας Μεϊντάσης έγινε βαθύπλουτος παίρνοντας χαριστικά δουλειές από το Δήμο Αθηναίων. Ο στρατηγός [[Βασίλειος Καρδαμάκης]] διορίστηκε διοικητής της ΔΕΗ και ο στρατηγός Αλέξανδρος Νάτσινας (πρώην αρχηγός ΚΥΠ με τεράστιες ευθύνες για το σχέδιο ΠΕΡΙΚΛΗΣ και το παρακράτος) διορίστηκε Πρόεδρος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.<ref>Αλέξανδρος Δρεμπέλας ο θρήνος του Χωροφύλακα 1998
===Το εκπαιδευτικό σύστημα===
Γραμμή 349 ⟶ 138 :
Στις 10 Μαΐου [[1967]] εκδόθηκε ο Α.Ν. 3/1967 που συγκρότησε με συγκεκριμένη θητεία «Ιερά Σύνοδο αριστίνδην».<ref>Αυτή αποτελείτο από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών ως πρόεδρο και οκτώ συνέδρους κατά σειρά των πρεσβείων της αρχιεροσύνης και ανά τέσσερις από τους Μητροπολίτες της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος και των «Νέων Χωρών».</ref> Επρόκειτο για μια αντικανονική επέμβαση στα εσωτερικά της εκκλησίας διότι εθίγετο το επισκοποσυνοδικό πολίτευμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας.<ref>Ιωάννης Κονιδάρης, Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου, εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 2000,σελ 84</ref> Στη συνέχεια ο τότε αρχιεπίσκοπος απομακρύνθηκε αναγκαστικώς με την κατάργηση της διάταξης του Ν.Δ.4589/1966 η οποία εξαιρούσε από την αυτοδίκαιη αποχώρηση των μητροπολιτών, από τα καθήκοντά τους μετά τη συμπλήρωση του ογδοηκοστού έτους της ηλικίας τους τον εκάστοτε αρχιεπίσκοπο<ref>Σε επιστολή του προς τον τότε βασιλιά, ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος δήλωνε την πλήρη άρνησή του να παραιτηθεί, «Αρνούμαι διαρρήδην να γίνω παραβάτης θείων προσταγμάτων, διότι θα είμαι ρίψασπις και προδότης και επίορκος», στο Ιωάννης Κονιδάρης, ''Η δικτατορία του 1967 και η μεταπολίτευση στην Εκκλησία'',στο: Εκκλησιαστικά Άτακτα-Άρθρα στο ΄΄Βήμα της Κυριακής΄΄ 1993-1998, εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 1999, σελ.187</ref>.
Έτσι, ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων της Χούντας κήρυξε τον αρχιεπισκοπικό θρόνο εν χηρεία, παρόλο που ο κανονικός [[Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄|αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος]] ζούσε. Ο αρχιμανδρίτης των ανακτόρων και καθηγητής Πανεπιστημίου [[Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α´|Ιερώνυμος Κοτσώνης]] αποτέλεσε τον εκλεκτό του καθεστώτος. Ο Ιερώνυμος αφού χειροτονήθηκε [[επίσκοπος]], επιλέχθηκε από τον [[Κωνσταντίνος Β΄ των Ελλήνων|Κωνσταντίνο]] στις 14 Μαΐου 1967 μεταξύ των τριών που πρότεινε η οκταμελής Ιερά Σύνοδος. Η
Κατά την περίοδο της αρχιερατείας του Ιερώνυμου -ευθέως ευνοούμενου του δικτατορικού καθεστώτος- απομακρύνθηκαν αντικανονικά πολλοί επίσκοποι από τις μητροπόλεις τους όπως οι Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Παπαγεωργίου και [[Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος|Αττικής και Μεγαρίδος Ιάκωβος Βαβανάτσος]] ενώ εξωθήθηκαν σε παραιτήσεις ο Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων Κύριλλος Καρμπαλιώτης, ο Δημητριάδος Δαμασκηνός Χατζόπουλος, ο [[Μητροπολίτης Ελασσώνος Ιάκωβος Μακρυγιάννης|Ελασσόνος Ιάκωβος Μακρυγιάννης]], ο Παραμυθίας Τίτος Ματθαιάκης και ο Λαρίσης Ιάκωβος Σχίζας.<ref>[http://www.kar.org.gr/2013/06/20/%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-21%CE%B7-%CE%B1%CF%80%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CF%8E%CF%81%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%B1-%CF%83/ Εκκλησία και 21η Απριλίου: Ώρα για μια «συγγνώμη»]</ref> Με αυτόν τον τρόπο το δικτατορικό καθεστώς κατάφερε να απομακρύνει αφενός επισκόπους που δεν είχαν διάθεση συνεργασίας με το δικτατορικό καθεστώς και αφετέρου, στις κενές θέσεις που δημιουργήθηκαν, να τοποθετήσει νέους μητροπολίτες φιλικά διακείμενους προς αυτήν. Μάλιστα, όλοι σχεδόν οι νέοι μητροπολίτες που εξελέγησαν από την αντικανονική Σύνοδο, είχαν δύο κοινά χαρακτηριστικά: προέρχονταν από την Αδελφότητα Θεολόγων «Ζωή» και στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου είχαν υπηρετήσει ως στρατιωτικοί ιερείς-ιεροκήρυκες.<ref>[http://e-theologia.blogspot.gr/2012/11/1967-1974_16.html?m=1 Η Θεολογία μεσοπέλαγα: Χριστιανοί και πολιτική δράση κατά την περίοδο της Δικτατορίας 1967-74]</ref> Η αντικανονική αυτή κατάσταση στην Εκκλησία της Ελλάδος, καταδικάστηκε από τον τότε επίσκοπο Βρεσθένης [[Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος|Δημήτριο]] (μετέπειτα [[Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος|Αρχιεπίσκοπο Αμερικής]]), ο οποίος αν και εξελέγη Μητροπολίτης Αττικής και Μεγαρίδος, αρνήθηκε τη θέση.
Επίσης, στις [[31 Μαρτίου]] του [[1968]], χειροτονήθηκε στη [[Μητροπολιτικός Ναός Αθηνών|Μητρόπολη Αθηνών]] ο πρώτος μητροπολίτης Ενόπλων Δυνάμεων, Νικόλαος<ref>Ιστορικό Λεύκωμα 1968, σελ. 138, Καθημερινή (1998)</ref>.
Γραμμή 367 ⟶ 154 :
Η αλλαγή της ηγεσίας της δικτατορίας και η άνοδος του [[Δημήτριος Ιωαννίδης|Ιωαννίδη]] δεν αφήνει ανεπηρέαστη και την Εκκλησία. Τους [[Φαίδων Γκιζίκης|Φαίδωνα Γκιζίκη]] και [[Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος|Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο]] ορκίζει ο μητροπολίτης Ιωαννίνων [[Σεραφείμ Τίκας]], κάτι που έδειχνε πως «de facto έθετε σε αμφισβήτηση»<ref>Ιωάννης Κονιδάρης, Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου, εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 2000, σελ.86</ref> τον Αρχιεπίσκοπο η νέα ηγεσία του καθεστώτος. Μετά την παραίτηση του Ιερώνυμου, εκδίδεται η συντακτική πράξη 3 /1974, η οποία χαρακτήριζε αντικανονική την εκλογή του προηγούμενου αρχιεπισκόπου, και οριζόταν ο τρόπος εκλογής του νέου αρχιεπισκόπου επιδιώκοντας την αποκατάσταση της κανονικής τάξης. Από την εκλογική διαδικασία αποκλείονταν όσοι συνέπραξαν στην αντικανονική εκλογή του Ιερωνύμου και όσοι είχαν εκλεγεί την ίδια περίοδο. Κάθε πράξη που θα εκδιδόταν κατ’ εφαρμογή της προηγούμενης πράξης δεν μπορούσε να ακυρωθεί στο Συμβούλιο Επικρατείας. Από τριπρόσωπο δελτίο που εξέλεξαν εικοσιοκτώ μητροπολίτες, εξελέγη ο Σεραφείμ. Με το Ν.Δ. 411/1974 ιδρύθηκαν οκτώ νέες μητροπόλεις που αποσπάσθηκαν από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τις μητροπόλεις Αττικής και Θεσσαλονίκης, ενώ επετράπη η πλήρωση προνομιούχων Μητροπόλεων με μετάθεση.<ref>Ιωάννης Κονιδάρης, Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου, εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα, 2000,σελ.88 και Γιώργος Καραγιάννης, , όπ.π., σελ.177,179</ref> Τέλος η καθιέρωση ενός νέου αδικήματος, της «διατάραξης της ειρήνης και της ενότητας της Εκκλησίας» έπληξε καίρια την όλη προσπάθεια αποκαταστάσεως της κανονικής τάξης εντός της Εκκλησίας.
==Η αποπομπή από την Ευρώπη==
Η εσωστρέφεια της πολιτικής ζωής τα χρόνια που προηγήθηκαν της δικτατορίας είχε ωθήσει στο περιθώριο όλα τα ζητήματα που σχετίζονταν με τη [[Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ|Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδος-ΕΟΚ]], η οποία προέβλεπε τη μεθοδευμένη και σταδιακή ενσωμάτωση της ελληνικής οικονομίας στην ευρωπαϊκή και απαιτούσε δραστικές προσαρμογές σε διοικητικούς μηχανισμούς, οικονομικούς θεσμούς και δομές της χώρας. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας μόνο οι υποχρεώσεις που είχαν σχέση με το μέρος της Συμφωνίας που αφορούσε την τελωνειακή ένωση εφαρμόστηκαν. Η Ελλάδα και η Κοινότητα προσκολλήθηκαν στα συμφωνημένα χρονοδιαγράμματα για την εξάλειψη των δασμών. Όλοι οι άλλοι όροι, όπως αγροτική εναρμόνιση, και οικονομική βοήθεια, είχαν «παγώσει». Αυτή η επιλεκτική εφαρμογή της Συμφωνίας Σύνδεσης άλλαξε κατά έναν τρόπο την ισορροπία των μειονεκτημάτων και πλεονεκτημάτων υπέρ της Κοινότητας. Με τη δικτατορία, οι σχέσεις της Ελλάδος και της Ευρώπης περιήλθαν σε μια κατάσταση, όπως την αποκαλεί ο καθηγητής Πάνος Καζάκος, ''ελεγχόμενης κρίσης''.<ref>Πάνος Καζάκος, «Από κρίση σε κρίση. Οικονομία και δικτατορία, 1967-1974 », Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών,τομ. ΙΣΤ, 2000, σελ. 291</ref>
Υπό την πίεση κυρίως των σκανδιναβικών κυβερνήσεων -η πρωτοβουλία είχε δρομολογηθεί από τις αρχές του [[1969]] από τον Ολλανδό αντιπρόσωπο Μαξ Βαν Ντερ Στουλ<ref>Θανάσης Διαμαντόπουλος, «Προσωποκεντρισμός και αποσάθρωση», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ.ΙΣΤ, 2000, σελ. 274</ref> - η Ελλάδα (μετά από προτροπή της Βρετανίας<ref>{{cite book|last=Αλέξανδρος Ναυπλιώτης|title=Britain and the Greek Colonels: Accommodating the Junta in the Cold War|publisher=I.B. Tauris, 2012|location=Λονδίνο|isbn=978-1848859524|pages=46|url=http://books.google.gr/books?id=Px2buAAACAAJ&dq=alexandros+nafpliotis&hl=en&sa=X&ei=ixiWUdDNAYTiOqudgZgK&redir_esc=y}}</ref>) αποχώρησε από το [[Συμβούλιο της Ευρώπης]] τον Δεκέμβριο του [[1969]] για να προλάβει καταδίκη της για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
== Το κίνημα του Ναυτικού ==
Γραμμή 393 ⟶ 179 :
Το 1973 ο Παπαδόπουλος αποφάσισε να καταργήσει την Αντιβασιλεία και να εγκαθιστήσει [[Προεδρική δημοκρατία|Προεδρική Δημοκρατία]], με τον ίδιο Πρόεδρο. Το καθεστώς προχώρησε μάλιστα σε [[Ελληνικό δημοψήφισμα του 1973|Δημοψήφισμα]], ώστε να καταργηθεί η μοναρχία και να λάβει χώρα η πολιτειακή μεταβολή.
Σε μια προσπάθεια επιφανειακής
== Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ==
Γραμμή 410 ⟶ 196 :
Την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου κόσμος παρέμεινε στο πλευρό των φοιτητών ενώ οδοφράγματα άρχισαν να στήνονται στους δρόμους. Οι αστυνομικοί και τα τανκ ([[τεθωρακισμένα]]) άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Οι πρώτες συγκρούσεις με την αστυνομία δεν άργησαν να γίνουν ενώ στις 7 μ.μ. ανακοινώθηκε και ο πρώτος νεκρός των συγκρούσεων ([http://www.tovima.gr/files/1/2012/11/14/porismatseva14.pdf πόρισμα του εισαγγελέα Δ. Τσεβά]).
Τα μεσάνυχτα και ενώ οι φοιτητές επέμεναν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου
== Το τέλος της Χούντας ==
Γραμμή 437 ⟶ 206 :
Την 24η Ιουλίου έφθασε στην Αθήνα ο [[Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής|Κωνσταντίνος Καραμανλής]] με το προεδρικό αεροπλάνο της [[Γαλλία|γαλλικής]] Προεδρίας, το οποίο έθεσε στη διάθεση του ο Γάλλος πρόεδρος [[Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εσταίν]]. Το βόρειο τμήμα της Κύπρου (36,4% του εδάφους της) που μέχρι σήμερα βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή, καταλήφθηκε με τον «Αττίλα ΙΙ» ο οποίος ξεκίνησε στις 14 Αυγούστου του 1974, δηλαδή 20 ημέρες αφότου είχε αναλάβει η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, και ενώ Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονταν σε διαπραγματεύσεις στην Ελβετία. Οι πραξικοπηματίες αφού τιμήθηκαν προαχθέντες, όπως ο Ιωαννίδης που προήχθη σε υποστράτηγο από τον υπουργό Ε. Αβέρωφ, αργότερα συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη για τη δράση τους στην [[Εξέγερση του Πολυτεχνείου]].
Η ένοπλη κατάληψη της εξουσίας στις 21 Απριλίου 1967 και η περίοδος μέχρι και τις 24 Ιουλίου 1974 χαρακτηρίστηκε στιγμιαίο αδίκημα.<ref>{{Cite news|title = Ατιμώρητοι οι υπουργοί της Χούντας|date = 3 Ιουλίου 1975|url = http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=124&dc=3&db=7&da=1975|newspaper = Μακεδονία|page = 1}}</ref> Επίσης δεν ασκήθηκε δίωξη για την απόπειρα κατά της ζωής του Μακαρίου και το πραξικόπημα που ακολούθησε στην Κύπρο, με συμμετοχή Ελλήνων αξιωματικών που οδήγησαν τη χώρα σε κίνδυνο ανοιχτού ελληνο-τουρκικού πολέμου,
== Δίκες της Χούντας ==
Γραμμή 450 ⟶ 219 :
===1968===
* [[23 Ιανουαρίου]]: Οι ΗΠΑ δια του πρέσβη τους στην Αθήνα Φίλιπ Τάλμποτ, κάνοντας δημόσια δήλωση «...''νόμιμο το στρατιωτικό καθεστώς στην Ελλάδα''», ουσιαστικά είναι η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει το καθεστώς μετά την αποτυχία του βασιλικού πραξικοπήματος.
* [[27 Ιανουαρίου]]: Τέσσερις ημέρες μετά τη δήλωση του Τάλμποτ, ο
* [[2 Μαΐου]]: Η [[Ακαδημία Αθηνών]] τιμά με πανηγυρική συνεδρία και ορίζει την «21 Απριλίου 1967» εθνική επέτειο της Ελλάδος. Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Ερρίκος Σκάσσης τόνιζε στον πανηγυρικό του λόγο για την 21η Απριλίου: «''Η ημέρα αύτη αποτελεί ασφαλώς ορόσημον εις την ιστορίαν της Νεωτέρας Ελλάδος. Αι προσπάθειαι της Εθνικής Κυβερνήσεως εις πλείστους τομείς έσχον αξιόλογα και εν πολλοίς σωτήρια αποτελέσματα, ώς της Παιδείας με την αποσόβησιν του κινδύνου ανεπανορθώτου εξανδραποδισμού της Ελληνικής νεότητος. Η Ακαδημία Αθηνών εύχεται εις τάς αόκνους προσπαθείας της επαναστάσεως της 21ης Απριλίου και της ενσαρκούσης το πνεύμα ταύτης Κυβερνήσεως καλήν μέχρι τέλους επιτυχίαν εις τους σκοπούς αυτής επ’ αγαθώ του Έθνους και του λαού''».
* [[13 Αυγούστου]]: Ο [[Αλέκος Παναγούλης]] αποπειράται να δολοφονήσει τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο στη παραλιακή λεωφόρο Βάρκιζας - Λαγονησίου. Ακολούθησε η σύλληψή του και της ομάδας του.
Γραμμή 495 ⟶ 264 :
* [[28 Απριλίου]]: Η Ακαδημία Αθηνών σε πανηγυρική συνεδρίαση τιμά για πέμπτη χρονιά την «21η Απριλίου 1967».
* [[4 Μαΐου]]: Καταδικάζεται ο [[Μήτσος Παρτσαλίδης]], (πρώην γραμματέας του ΚΚΕ), σε ισόβια για τη δράση του στον εμφύλιο, πριν 25ετία.
* [[11 Μαΐου]]: Η
* [[13 Μαΐου]]: Το καθεστώς της Αθήνας απελαύνει 6 Κυπρίους φοιτητές κεντρικά μέλη της ΟΕΦΕΚ.
* [[22 Μαΐου]]: Με απόφαση Πρωτοδικείου Αθηνών διαλύεται η «Εταιρεία Μελετών Ελληνικών Προβλημάτων» καθώς και η «Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση Νέων».
Γραμμή 518 ⟶ 287 :
* [[22 Μαΐου]]: Συλλαμβάνεται ο αξιωματικός Σπύρος Μουστακλής όπου και θα υποστεί άγριους βασανισμούς στο ΕΑΤ/ΕΣΑ.
* [[23 Μαΐου]]: Εκδηλώνεται το κίνημα του Ναυτικού (1973).
* [[1 Ιουνίου]]: Η Χούντα των Συνταγματαρχών προχωρεί στην κατάργηση της μοναρχίας στην Ελλάδα. Ο Γ. Παπαδόπουλος σε διάγγελμά του προαναγγέλλει την εγκαθίδρυση
* [[4 Ιουλίου]]: Συλλαμβάνεται ο Ε. Αβέρωφ ως υποκινητής και πολιτικός σύμβουλος του «Κινήματος του Ναυτικού 1973».
* [[14 Ιουλίου]]: Η Μείζων σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου καθαιρεί τους τρεις στασιαστές μητροπολίτες.
* [[29 Ιουλίου]]: Το καθεστώς διενεργεί δημοψήφισμα μεταβολής πολιτεύματος σε προεδρευομένη δημοκρατία με χαλκευμένο αποτέλεσμα
* [[9 Αυγούστου]]: Συλλαμβάνεται στην Κύπρο ο Έλληνας χουντικός ταγματάρχης και υπαρχηγός του Γρίβα, Σταύρος Σταύρου, στη κατοχή του οποίου βρέθηκε σχέδιο δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
* [[10 Αυγούστου]]: Δίκη βομβιστών της ΕΑΝ που ξεκίνησε την προηγουμένη, καταδικάζονται 6 μέλη σε ποινές φυλάκισης μέχρι 18 χρόνια.
Γραμμή 536 ⟶ 305 :
* [[16 Οκτωβρίου]]: Σε έκτακτη σύσκεψη του προεδρείου της Επιτροπής Συντονισμού Ενωτικού Αγώνος (ΕΣΕΑ) που αποτελούσε το πολιτικό σκέλος της ΕΟΚΑ-Β΄ στην Κύπρο, ο Παντελής Δημητρίου, επιστήθιος φίλος του Δ. Ιωαννίδη, δηλώνει δημόσια μεταξύ άλλων «''ο ελληνικός στρατός θα δώσει σύντομα λύση στο Κυπριακό υψώνοντας την ελληνική σημαία σε ολόκληρο το νησί και ως εκ τούτου η Ένωση θα είναι πραγματικότητα στο προσεχές μέλλον, αρκεί να έχουν όλοι πίστη στο στρατό και να συμμορφώνονται με τις εντολές «της Ηγεσίας»''».
* [[17 Οκτωβρίου]]: Ξεσπά η διεθνής πετρελαϊκή κρίση 1973 όπου ο [[ΟΠΕΚ]] περιορίζει προοδευτικά την πετρελαϊκή παραγωγή. Σ΄ ένα μήνα η τιμή του πετρελαίου διπλασιάζεται.
* [[4 Νοεμβρίου]]: Αθήνα - Συγκρούσεις Αστυνομίας και διαδηλωτών μετά το μνημόσυνο του Γ. Παπανδρέου. Ξένοι
* [[6 Νοεμβρίου]]: Αρχίζει διήμερη [[Σύνοδος υπουργών ΝΑΤΟ (Χάγη - 1973)|σύνοδος υπουργών του ΝΑΤΟ στη Χάγη]] με κύριο θέμα τον πυρηνικό σχεδιασμό και θέματα κρίσης Μέσης Ανατολής. ([[πόλεμος του Γιομ Κιπούρ]]). Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο τότε υπουργός Εθνικής Αμύνης Νικόλαος Εφέσιος, ενώ παρευρίσκεται και ο υπουργός Εξωτερικών Χ. Ξανθόπουλος Παλαμάς.
* [[7 Νοεμβρίου]]: Με τη λήξη της παραπάνω Συνόδου οι Έλληνες εκπρόσωποι δέχονται φραστική απειλή από τον [[Χένρυ Κίσινγκερ]] για την αρνητική στάση της Ελλάδας σε αίτημα των ΗΠΑ. Την αυτή ημέρα στην Αθήνα, ο τότε διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος «Βασιλεύς Παύλος», απόστρατος υποστράτηγος Μιχαήλ Ξένος, παλαιότερα καθηγητής πυροβολικής του Γ. Παπαδόπουλου, επικαλούμενος διασυνδέσεις του με το εξωτερικό δηλώνει ευρύτατα σε στρατιωτικούς κύκλους και χωρίς καμία προφύλαξη ότι
* [[14 Νοεμβρίου]]: Από ώρα 20:30 ξεκινά η κατάληψη του Πολυτεχνείου και η καλούμενη [[Εξέγερση του Πολυτεχνείου]]. Δεν επιχειρήθηκε αστυνομικός αποκλεισμός.
* [[17 Νοεμβρίου]]: Πρώτες πρωινές ώρες (03:20), μετά από ολιγόλεπτη προθεσμία εκκένωσης της εισόδου του κτιρίου σε επιτροπή φοιτητών (από περίπου 02:50), άρμα μάχης κατά διαταγή ιλάρχου, εισέρχεται αναίμακτα στο Πολυτεχνείο θραύοντας την καγκελόπορτα της κυρίας εισόδου, χωρίς να υπάρξει θύμα εντός του Πολυτεχνείου από της εξέγερσης, σύμφωνα με μεταγενέστερη έκθεση της Συγκλήτου. Στη συνέχεια εισήλθαν λοκατζήδες που ολοκλήρωσαν την εκκένωση. Ακολούθησαν πυροβολισμοί στις πέριξ οδούς. Κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Γραμμή 550 ⟶ 319 :
* 15 Ιουλίου: Διενεργείται στρατιωτικό πραξικόπημα στην Κύπρο υποκινούμενο από την χούντα στο οποίο συμμετέχουν Ελλαδίτες και Κύπριοι στρατιωτικοί με σκοπό την ανατροπή του Μακαρίου.
* [[20 Ιουλίου]]: Πρωινές ώρες αρχίζει η αποβατική Επιχείρηση Αττίλας Ι, που θα αποτελέσει το προγεφύρωμα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και που θα ολοκληρωθεί ένα μήνα μετά με τη φάση Αττίλας ΙΙ.
* [[24 Σεπτεμβρίου]]: Με νομοθετικό διάταγμα της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας νομιμοποιείται το [[ΚΚΕ]] μετά από 27 χρόνια παρανομίας.
Γραμμή 569 ⟶ 336 :
* [[Μιχάλης Παπακωνσταντίνου|Παπακωνσταντίνου Μιχάλης]], ''H ταραγμένη εξαετία (1961-1967)'', Εκδόσεις Προσκήνιο, Αθήνα 1997-1998
* [[Αλέξης Παπαχελάς|Παπαχελάς Αλέξης]], ''Ο βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας'', Εκδόσεις Εστία, Αθήνα 1997 ISBN 960-05-0748-1
* Γιώργος Καραγιάννης, ''Εκκλησία και κράτος 1833-1997. Ιστορική επισκόπηση των σχέσεών τους'', εκδ. Το Ποντίκι, Αθήνα 1997, σελ. 159-176
* [[Ιωάννης Κονιδάρης]], ''Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου'', εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2000, σελ. 83-89
* Ιωάννης Κονιδάρης, «Η δικτατορία του 1967 και η μεταπολίτευση στην Εκκλησία», στο:
* Ιωάννης Κονιδάρης, «Διαπάλη και εναρμόνηση (Ι). Το πραξικόπημα στην Εκκλησία», στο: Εκκλησιαστικά Άτακτα-Άρθρα στο ''Βήμα της Κυριακής'' 1993-1998'', εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 1999, σελ. 91-97
* Νικόλαος Ζαχαρόπουλος, «Πτυχή των σχέσεων Εκκλησίας Ελλάδος και Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στην περίοδο της Δικτατορίας των συνταγματαρχών», στο: Πάντειον Πανεπιστήμιον, ''Αντιχάρισμα στη μνήμη Ιωάννου Κ. Παπαζαχαρίου'', τομ. Α', Αθήνα 1994, σελ. 173-190
Γραμμή 579 ⟶ 345 :
* Σήφης Μπουζάκης, Τριαντάφυλλος Δούκας, «Η διοίκηση της εκπαίδευσης κατά την περίοδο της δικτατορίας στην Έλλάδα (1967-1974): από τον Α.Ν.129/67 στο Ν.Δ.651/70», στο συλλογικό τόμο Πανεπιστήμιο Κύπρου-Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, ''Τιμής Ένεκεν Μιχαλάκη Ι. Μαραθευτή'', Λευκωσία 2009, σελ. 335-358
== Σχετική
* Jean Meynaud, ''Οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα-Βασιλική εκτροπή και στρατιωτική δικτατορία'', μτφρ. Π. Μερλόπουλος, εκδ. Σαββάλας, Αθήνα 2002, σελ. 269-716.
* Δημήτρης Χαραλάμπης, ''Στρατός και πολιτική εξουσία. Η δομή της εξουσίας στην μετεμφυλιακή Ελλάδα'', εκδ. Εξάντας, Αθήνα 1985
Γραμμή 587 ⟶ 353 :
* Κάτρης Γιάννης, ''Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα 1960-1970'', Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1974
* [[Μιχάλης Παπακωνσταντίνου|Παπακωνσταντίνου Μιχάλης]], ''H ταραγμένη εξαετία (1961-1967)'', Εκδόσεις Προσκήνιο, Αθήνα 1997-1998
* [[Οδηγητής]],
* [[Ανδρέας Λεντάκης|Λεντάκης Α]]., ''Παρακρατικές οργανώσεις και 21η Απριλίου'', Αθήνα 1975
* Ροδάκης Π., ''Δίκη πρωταιτίων της 21ης Απριλίου 1967. Πλήρη Πρακτικά'', τόμ. 4, Εκδ. ιδίου, Αθήνα 1975
Γραμμή 604 ⟶ 370 :
* Πετρίδης Π., ''Εξουσία και Παραεξουσία στην Ελλάδα, 1957-1967. Απόρρητα ντοκουμέντα'', Αθήνα 2000
* [[Θάνος Βερέμης|Βερέμης Θάνος]], ''Ο στρατός στην Ελληνική Πολιτική'', εκδ. Κούριερ Εκδοτική, Αθήνα 2000
* Σωτήρης Ριζάς,
* [[Νικόλαος Μακαρέζος|Μακαρέζος Ν.]], ''Πως οδηγηθήκαμε στην 21η Απριλίου 1967'', Αθήνα 2005
* Βασιλειάδης Δαμιανός, ''ΠΑΚ-ΠΑΣΟΚ μύθος και πραγματικότητα'', εκδ. Διάλογος, Αθήνα 2007
Γραμμή 621 ⟶ 387 :
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Απόσπασμα από τη συνέντευξη Τύπου για την απόφαση καταδίκης των Συνταγματαρχών και τη μετατροπή της θανατικής ποινής τους σε ισόβια κάθειρξη|αριθμός = 10359}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Συνέντευξη Τύπου για την απόφαση καταδίκης των Συνταγματαρχών και τη μετατροπή της θανατικής ποινής σε ισόβια κάθειρξη|αριθμός = 10365}}
* Ιωάννα Βόγλη, ''Ο επίσημος λόγος του καθεστώτος της 21ης Απριλίου: Το Πιστεύω μας του Γεώργιου Παπαδόπουλου'', Διπλωματική Εργασία, Πάντειο Πανεπιστήμιο-τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Αθήνα, 2007 [https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:g2UU6dIwXNgJ:library.panteion.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/281/1/Vogli%2BIo..pdf+%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82+%CE%BA%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%82+%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1&hl=el&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESj6pmCs_dVnplWvjNkD9sXZNAnfj839CCAKQrbKx6KeSE51rLkv8RWwOSz_INe6lx2d8tV_J_txk6gTqwlv0tdns8yu1QAf0RPF28AmmH3YWAK7O1wLyF-KYafxTzz27PzInqbF&sig=AHIEtbSUWD1ciHMKp0eZhN_EjQEuRY6EHA]
*{{cite news
Γραμμή 633 ⟶ 398 :
|accessdate = 16/02/2012
}}
[[Κατηγορία:Χούντα των Συνταγματαρχών|*]]
[[Κατηγορία:Νεότερη ελληνική ιστορία]]
|