Πέτρος Α΄ της Σερβίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: διόρθωση κατηγορίας
Γραμμή 6:
Παντρεύτηκε την Πριγκίπισσα Ζόρκα του Μαυροβουνίου, κόρη του [[Νικόλαος Α΄ του Μαυροβουνίου|Βασιλιά Νικολάου]], το 1883 και απέκτησαν πέντε παιδιά, συμπεριλαμβανομένου του Πρίγκιπα [[Αλέξανδρος Α΄ της Γιουγκοσλαβίας|Αλέξανδρου]]. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1885 ο Πέτρος έγινε ο επικεφαλής της [[Οίκος των Καραγεώργεβιτς|δυναστείας των Καραγεώργεβιτς]]. Μετά από ένα στρατιωτικό [[πραξικόπημα]] και τη δολοφονία του Βασιλιά [[Αλέξανδρος Α΄ της Σερβίας|Αλεξάνδρου Α΄ Ομπρένοβιτς]] το 1903, ο Πέτρος έγινε Βασιλιάς της Σερβίας. Ο Πέτρος Καραγιώργεβιτς αναλαμβάνοντας επέδειξε ιδιαίτερη δυναμική στα τότε δρώμενα στη Βαλκανική. Άρχισε μια σειρά διπλωματικών προσεγγίσεων και Συμφωνιών κυρίως κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ανεξάρτητα αυτών εισήγαγε στη χώρα του πλείστες εκσυγχρονιστικές μεταρρυθμίσεις θέτοντας και τα θεμέλια ενός εξοπλιστικού προγράμματος παραγωγής όπλων. Ως βασιλιάς, υποστήριξε μια συνταγματική οργάνωση για τη χώρα και ήταν ονομαστός για τις φιλελεύθερες πολιτικές του.
 
Ο Βασιλιάς Πέτρος ήταν ο ανώτατος διοικητής του σερβικού στρατού κατά τους [[Βαλκανικοί Πόλεμοι|Βαλκανικούς Πολέμους]]. Λόγω της ηλικίας του στις 24 Ιουνίου 1914, ανακήρυξε το γιο του [[Αλέξανδρος Α΄ της Γιουγκοσλαβίας|Αλέξανδρο]], διάδοχο του θρόνου, ως αντιβασιλέα. Κατά τον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], ο ίδιος και ο στρατός του υποχώρησαν στην [[Αλβανία]].
 
==Παιδικά χρόνια==
Γραμμή 29:
===Mετάβαση στο Τσέτινιε===
[[File:Petar arsen zorka.jpg|thumb|right|300px|Ο Πέτρος ''(άκρη αριστερά, όρθιος)'' με την οικογένειά του]]
Το 1883 ο Πέτρος μετακόμισε στο [[Τσέτινιε]], την πρωτεύουσα του δεύτερου ανεξάρτητου Σερβικού κράτους, του [[Πριγκιπάτο του Μαυροβουνίου| Μαυροβούνιου]], με σκοπό να παντρευτεί την μεγαλύτερη κόρη του ηγεμόνα του Μαυροβουνίου, Πρίγκιπα [[Νικόλαος Α΄ του Μαυροβουνίου|Νικολάου]]. Ο Πέτρος και η Λιούμπιτσα Πέτροβιτς Νιέγκος παντρεύτηκαν στο Τσέτινιε το καλοκαίρι του 1883. Ο γάμος διατάραξε την ευμετάβλητη γεωπολιτική ισορροπία της περιοχής, προκαλώντας μεγάλη ανησυχία στις πρωτεύουσες της Αυστροουγγαρίας, της Ρωσίας και της Σερβίας. Το Βελιγράδι το εξέλαβε ως ένδειξη της αυξανόμενης προσέγγισης μεταξύ των δυναστειών [[Οίκος των Πέτροβιτς-Νιέγκος|Πέτροβιτς-Νιέγκος]] και Καραγεώργεβιτς. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο Σερβικών κρατών επιδεινώθηκαν, όπως και οι σχέσεις μεταξύ Αυστροουγγαρίας και Ρωσίας, που ανταγωνίζονταν για την κυριαρχία στα Βαλκάνια επί δεκαετίες.{{sfn|Bjelajac|1997|p=98}}
 
Όταν ο πατέρας του πέθανε την άνοιξη του 1885, ο Πέτρος κατέστη επικεφαλής του Οίκου των Καραγεώργεβιτς και πήρε τον τίτλο του πρίγκιπα. Η Σερβία, παλαιότερα [[πριγκιπάτο]], είχε ανακηρυχθεί βασίλειο το 1882 και από τότε ο Σέρβος μονάρχης χρησιμοποίησε τον τίτλο ''Βασιλιάς της Σερβίας''. Η Λιούμπιτσα πέθανε κατά τον τοκετό το Μάρτιο του 1890. Το ζευγάρι απέκτησε πέντε παιδιά, τρία από τα οποία έφθασαν στην ενηλικίωση: την [[Πριγκίπισσα Ελένη της Σερβίας|Ελένη]], τη Μιλένα, το [[Πρίγκιπας Γεώργιος της Σερβίας|Γεώργιο]], τον [[Αλέξανδρος Α΄ της Γιουγκοσλαβίας| Αλέξανδρο]] και τον Ανδρέα. Η Μιλένα πέθανε σε βρεφική ηλικία και ο Ανδρέας μαζί με τη μητέρα του κατά τον τοκετό.{{sfn|Bjelajac|1997|p=98}}
 
Μετά το θάνατο του πατέρα του η οικονομική κατάσταση του Πέτρου επιδεινώθηκε και εξαρτιόταν από τον πεθερό του, καθώς και από τη [[Ρωσική Αυτοκρατορία|Ρωσία]] και τον αδερφό του Γεώργιο, για υποστήριξη. Μετά την ήττα του Βασιλικού Στρατού της Σερβίας στο [[Σερβοβουλγαρικός Πόλεμος|Σερβοβουλγαρικό Πόλεμο]] του 1885 ο Πέτρος και ο Νικόλαος κατέστρωσαν ένα σχέδιο εισβολής στη Σερβία και ανατροπής της δυναστείας των Ομπρένοβιτς. Την τελευταία στιγμή ο Νικόλαος εγκατέλειψε την ιδέα. Ο Πέτρος αισθάνθηκε προδομένος από την απόφαση του Πρίγκιπα να αποχωρήσει, με αποτέλεσμα μακροχρόνια εχθρότητα. Παρ 'όλα αυτά παρέμεινε στο Τσέτινιε μέχρι το 1894, αφοσιωμένος στα επιζώντα παιδιά του, που ολοκλήρωσαν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση τους εκεί.{{sfn|Bjelajac|1997|p=98}} Το 1894 ο Πέτρος μετακόμισε στη Γενεύη με τα τρία του παιδιά, όπου παρέμεινε μέχρι το 1903.{{sfn|Bjelajac|1997|p=99}} Το 1899 ο Τσάρος [[Νικόλαος Β΄ της Ρωσίας|Νικόλαος Β΄]] κάλεσε τους Πρίγκιπες Γεώργιο και Αλέξανδρο, καθώς και τον ανιψιό του Πέτρου [[Παύλος της Γιουγκοσλαβίας|Παύλο]], να παρακολουθήσουν δωρεάν τη στρατιωτική ακαδημία ''Corps des Pages'' στην [[Αγία Πετρούπολη]]. Λόγω της κακής οικονομικής του κατάστασης, που δεν του επέτρεπε να στείλει τους γιους του σε ιδιωτικά σχολεία της Ελβετίας, ο Πέτρος δέχτηκε την προσφορά του Τσάρου.{{sfn|Dedijer|1966|pp=381–382}}
Γραμμή 48:
Η δολοφονία του βασιλικού ζεύγους θορύβησε και σόκαρε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, αλλά έγινε δεκτή με ενθουσιασμό στην ίδια τη Σερβία.{{sfn|Pavlowitch|2002|p=79}} Η Ρωσία αναγνώρισε αμέσως την απόφαση της Εθνοσυνέλευσης που κήρυξε τον Πέτρο τον επόμενο Βασιλιά της Σερβίας και εξέφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι διαδυναστικές ίντριγκες που είχαν ταλοανίσει τη χώρα από τις αρχές του 19ου αιώνα είχαν τερματιστεί. Η Αυστροουγγαρία δήλωσε την ουδετερότητά της επί του θέματος, αλλά κατ' ιδίαν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής στη Βιέννη εξέφρασαν την ελπίδα ότι η ένταξη του Πέτρου θα επιδρούσε καταπραϋντικά. Το Ηνωμένο Βασίλειο ζήτησε να τιμωρηθούν αυστηρά οι κύριοι συνωμότες και όταν η Βασιλική Κυβέρνηση της Σερβίας αρνήθηκε να ικανοποιήσει αυτό το αίτημα, οι Βρετανοί διέκοψαν όλες τις διπλωματικές σχέσεις{{sfn|Mackenzie|1989|pp=50–51}}. Αρκετά άλλα ευρωπαϊκά κράτη ακολούθησαν τα βήματα του Ηνωμένου Βασιλείου και διέκοψαν επίσης τις σχέσεις τους{{sfn|Singleton|1985|p=98}}. Ο Πέτρος δεν τιμώρησε τους συνωμότες. Ένιωθε μια βαθιά αίσθηση υποχρέωσης προς αυτούς, αναγνωρίζοντας ότι δεν θα ήταν σε θέση να αναλάβει το θρόνο χωρίς τις ενέργειές τους.{{sfn|Mackenzie|1989|pp=50–51}}
[[File:KrunaKaradjordjevica.jpg|thumb|left|το στέμμα του πρώτου βασιλιά των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων Πέτρου Α΄]]
Ο Πέτρος στέφθηκε στον [[Καθεδρικός Ναός Αγίου Μιχαήλ (Βελιγράδι)|Καθεδρικό του Αγίου Μιχαήλ]] στο [[Βελιγράδι]] στις 21 Σεπτεμβρίου [Π.Η. 8 Σεπτεμβρίου] 1904.{{sfn|Bataković|2002|pp=351–352}} Η τελετή της στέψης, η πρώτη στη σύγχρονη ιστορία της Σερβίας, είχε σκοπό να αποδείξει ότι είχε αρχίσει μια νέα εποχή{{sfn|Pavlowitch|2002|p=79}}. Η μεγαλύτερη του έτους καθυστέρηση μεταξύ της επιστροφής του Πέτρου στη Σερβία και της στέψης του έγινε σκόπιμα, έτσι ώστε η τελετή να συμπέσει με την 100ή επέτειο της Πρώτης Σερβικής Εξέγερσης και να δοθεί χρόνος στους Ευρωπαίους πολιτικούς να αποδεχθούν το ανακτορικό πραξικόπημα.{{sfn|Pavlowitch|2002|p=79}} Παρ 'όλα αυτά στην τελετή παρέστησαν μόνο εκπρόσωποι του Μαυροβουνίου και της [[Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας|Βουλγαρίας]].{{sfn|Bataković|2002|pp=351–352}} Τα νέα εμβλήματα, αποτελούμενα από στέμμα, σκήπτρο, σφαίρα και βασιλικό μανδύα, παραγγέλθηκαν ειδικά για την περίσταση και κατασκευάσθηκαν από τους Παριζιάνους κοσμηματοποιούς ''Αδελφούς Φρερ''<ref>{{cite web|publisher=The Royal Family of Serbia|title=The Regalia|url=http://www.royalfamily.org/the-regalia/|accessdate=18 November 2016}}</ref> . Η πομπή του βασιλιά Πέτρου και η παρέλαση που ακολούθησρ τη στέψη, κινηματογραφήθηκαν από τον Αρνολντ Μούιρ Ουίλσον, τον επίτιμο πρόξενο της Σερβίας στο [[Σέφιλντ]] και τον κινηματογραφιστή του Φρανκ Μότερσοου. Αυτή θεωρείται η παλαιότερη σωζώμενη κινηματογραφική ταινία στη Σερβία{{sfn|Norris|2008|p=110}}. Σύμφωνα με τον ιστορικό του κινηματογράφου Πωλ Σμιθ, είναι επίσης πιθανόν τα πρώτα κινηματογραφικά "επίκαιρα" στην ιστορία.{{sfn|Smith|1976|p=101}}
 
===Εξωτερικές υποθέσεις===
Γραμμή 85:
 
Την 1η Δεκεμβρίου 1918 ο Βασιλιάς Πέτρος Α΄ ανακηρύχθηκε βασιλιάς των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων. Παρέμεινε στο εξωτερικό μέχρι τον Ιούλιο του 1919 και επέστρεψε στο Βελιγράδι, όπου πέθανε το 1921, σε ηλικία 77 ετών. Τάφηκε επίσημα στο πατρικό του στο Οπλενατς,σ την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην περιοχή της Τόπολα στην Κεντρική Σερβία, όπου ο παππούς του Kαραγιώργης, ο ιδρυτής της δυναστείας, ξεκίνησε μια μεγάλη εξέγερση κατά των Οθωμανών το 1804.
 
 
==Κληρονομιά==
Τρεις πόλεις στη μεσοπολεμική Γιουγκοσλαβία πήραν το όνομά τους από το Βασιλιά Πέτρο Α΄: το Μρκόνιτς Γκραντ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (πρώην Βάρτσαρ Βακούφ), το [[Ζρένιανιν|Πέτροβγκραντ]] (Βέλικι Μπέτσκερεκ, σήμερα [[Ζρένιανιν]]) στη Βοϊβοντίνα και το [[Πέτροβατς να Μόρου]] (πρώην Kάστελ Λάστβα) στο Μαυροβούνιο. Δεκάδες μνημεία που ανεγέρθηκαν προς τιμήν του σε ολόκληρη τη Γιουγκοσλαβία καταστράφηκαν μετά την κομμουνιστική αλλαγή το 1945. Μόνο ένα μνημεία στο [[Ζρένιανιν]] (πρώην Πετροβγκραντ) αναστηλώθηκε πρόσφατα, καθώς και αρκετά μικρότερα στο Βελιγράδι και την υπόλοιπη Σερβία. Αλλα μνημεία προς τιμήν του βασιλιά Πέτρου Α αναστηλώθηκαν ή ανεγέρθηκαν στη [[Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας|Σερβική Δημοκρατία]], της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, όπου η θέση λατρείας του ως εθνικού ήρωα είναι τόσο ισχυρή όσο στη Σερβία.
 
Στο Παρίσι μια λεωφόρος κοντά στη [[Λεωφόρος Ηλυσίων Πεδίων|Λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων]] φέρει το όνομά του. <ref>[http://www.gralon.net/plan-ville/planr-av-pierre-1er-de-serbie-paris-3631.htm Avenue Pierre 1er de Serbie (see centre of map)]</ref> Υπάρχει ένα λιτό μνημείο αφιερωμένο στον Βασιλιά Πέτρο Α΄ της Σερβίας στην [[Ορλεάνη]] της Γαλλίας, όπου αγωνίστηκε ως εθελοντής στο Γαλλικό στρατό. Στην Πορτ ντε λα Μυέτ του Παρισιού έγιναν το 1936 τα αποκαλυπτήρια ενός μεγάλου μνημείου του Βασιλιά Πέτρου και του γιου του, Αλέξανδρου Α΄ της Γιουγκοσλαβίας.
 
{{DEFAULTSORT:Πετρος 01 Σερβιας}}
[[κατηγορίαΚατηγορία:Βασιλείς της Σερβίας]]
[[Κατηγορία:Βασιλείς της Γιουγκοσλαβίας]]
[[Κατηγορία:Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος]]
[[Κατηγορία:Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος]]
[[Κατηγορία:Οίκος Καραγιόργεβιτςτων Καραγεώργεβιτς]]
[[Κατηγορία:Σέρβοι πρωταγωνιστές του Α' Παγκοσμίου Πολέμου]]