Θύμιος Δεδούσης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο συμμαθητής του στο Ελληνικό σχολείο του Γαλαξειδίου και μετέπειτα συνάδελφος του ταξίαρχος ε.α. Αθανάσιος Κούτρας τον περιγράφει στα απομνημονεύματα του (βλ. «Εθνική Αντίσταση 1941-1944», Αθήνα 1992) ως επιρρεπή σε διαπληκτισμούς και βία από νεαρή ηλικία (σε βαθμό τέτοιο ώστε να τον φοβούνται ανώτεροί του στο στράτευμα), πλην όμως ευθύ και ανυπόκριτο.

Πολέμησε στο Μέτωπο της Αλβανίας. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ελλάδας βοήθησε στη φυγάδευση στρατιωτών των συμμάχων, όταν συνελήφθη από τους Γερμανούς για μικρό χρονικό διάστημα. Καλοκαίρι του [[1941]] γύρισε στο χωριό του στην [[Τριταία Φωκίδας]] από όπου έφυγε καθώς αποκαλύφθηκε η προσπάθεια του για συλλογή κρυμμένων όπλων με στόχο την Αντίσταση στους κατακτητές. Κατέφυγε στην [[Αθήνα]] όπου τον Γενάρη του [[1942]] συλλαμβάνεταισυνελήφθει από τους Ιταλούς καραμπινιέρους. Φυλακίστηκε και βασανίστηκε για τρεις μήνες όταν πέρασε από στρατοδικείο με καταδίκη τριετούς φυλάκισης. Μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Λάρισα όπου κρατήθηκε για περίπου ένα χρόνο. Στα μέσα του Μάη του [[1943]] δραπέτευσε και διέφυγε στην Αθήνα όπου και απέκτησε σύνδεσησυνδέθηκε με την οργάνωση [[Στρατιωτική Ιεραρχία]] που καθοδηγούσε ο στρατηγός [[Αλέξανδρος Παπάγος|Παπάγος]]. Λαμβάνοντας οδηγίες από την οργάνωση εντάχθηκε μαζί με 20 ομοϊδεάτες αξιωματικούς στο 5/42 σύνταγμα <ref>[http://www.kathimerini.gr/415933/article/epikairothta/ellada/ena-filodo3o-egxeirhma-poy-apetyxe Ενα φιλόδοξο εγχείρημα που απέτυχε Του Αργυρη Μαμαρελη, εφημερίδα Καθημερινή]</ref> με στόχο να αντιταχθεί και στην αντιβασιλική προπαγάνδα <ref>ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ τόμος β', Χάγκεν Φλάισερ Το Βήμα βιβλιοθήκη, σελ 35-36</ref>. Το διάστημα στο οποίο ο Δεδούσης λάμβανε οδηγίες από την οργάνωση δενήταν μπορείμικρότερο να υπερέβαινε τουςτων δύο μήνεςμηνών καθώς στις 25 Ιουλίου του 1943 ο Παπάγος και η υπόλοιπη ηγεσία της Στρατιωτικής Ιεραρχίας συνελήφθησαν από τους Γερμανούς και στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, από όπου ελευθερώθηκαν μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας τον Μάιο του 1945. Στις 30 Αυγούστου του 1943 έγινε η ορκωμοσία του Συντάγματος όπου το τμήμα Δεδούση έφερε ως σύμβολο το στέμμα. Με αυτό τον τρόπο δήλωνε ότι ήταν πιστό στον αυτοεξόριστο Βασιλιά, κάτι που ήταν σε αντίθεση με την πολιτική οργάνωση της Ε.Κ.Κ.Α η οποία καθοδηγούσε το 5/42 σύνταγμα. Για αυτό το λόγο ο ταγματάρχης Φαρμάκης ξήλωσε το σύμβολο του στέμματος από τις στολές του τμήματος, το οποίο θεωρήθηκε ως προσβολή.

Κατά την διάρκεια των εμφύλιων συγκρούσεων του [[ΕΔΕΣ]] με τον ΕΛΑΣ στο τέλος του 1943, το 5/42 σύνταγμα κρατάεικράτησε ουδέτερη στάση, η οποία εξυπηρετείεξυπηρετούσε τον ΕΛΑΣ. Ο Θύμιος Δεδούσης έχειεκδήλωσε αντίθετηέμπρακτα στάσητη διαφωνία του και κηρύσσεικήρυξε στα χωριά που περιοδεύειπεριόδευε ανοιχτά τη ''μάχη κατά του κομμουνισμού.'' <ref>[http://emfilios.blogspot.gr/2011/11/542.html Η ΕΚΚΑ, ΤΟ 5/42 ΚΑΙ Η ΕΜΦΥΛΙΑ ΣΥΓΓΡΟΥΣΗ Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, τεύχος 110, σελ. 33-37, 22 Νοεμβρίου 2001 του ΦΟΙΒΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, δημοσιογράφου-ερευνητή]</ref><ref>ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ τόμος β, ό.π σελ 35</ref> ενώΟ έφτασεταξίαρχος πλήρωςΚούτρας οπλισμένοςαναφέρει σεστις σύσκεψηαναμνήσεις του ότι στα χωριά της Φωκίδας τα μέλη του λόχου Δεδούδη τραγουδούσαν "''Του Αετού ο Γιός''", ως ανοιχτή πρόκληση προς το κατά πολύ ισχυρότερο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συγκεκριμένη στάση θεωρείται ότι επιτάχυνε τη ρήξη με τους κομμουνιστές και επικρίθηκε από βασιλόφρονες συναγωνιστές του στο 5/42 όπως ο Κούτρας ως «''αλλοπρόσαλλη''» (βλ. «Εθνική Αντίσταση 1941-1944»). Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη των αξιωματικών της ΕΚΚΑ στο Κάστρο των Σαλώνων ('Αμφισσας) στις 24 Οκτωβρίου 1943, ο Δεδούσης εμφανίστηκε οπλισμένος και με προσωπική συνοδεία, και στρέφοντας το όπλο του σταπρος στελέχητους τουηγέτες 5/42της και στονοργάνωσης Ψαρρό και Καρτάλη, τους έβρισεεξύβρισε και τους αποκάλεσε ''προδότες του στέμματος''.

Ο Θύμιος Δεδούσης έλεγχεήλεγχε 100 αντάρτες του 5/42, ενώ μαζί με άλλους 20 αξιωματικούς ήταν μέλη της (ήδη διαλυμένης) Στρατιωτικής Ιεραρχίας. Ανάλογων πεποιθήσεων ήταν ο ταγματάρχης [[Γιώργος Καπεντζώνης]] που ήλεγχε 200 αντάρτες.

Μετά από διάφορες αντιμαχίες με τον ΕΛΑΣ, στις 23/2/1944 ο Θύμιος Δεδούσης επικεφαλής ομάδας 68 αξιωματικών του 5/42 αποκήρυξαν την πολιτική οργάνωση Ε.Κ.Κ.Α καί ζήτησαν να λαμβάνουν διαταγές από την [[Κυβέρνηση του Καΐρου|κυβέρνηση της Μ.Ανατολής]] και τον Βασιλιά : <small>''Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συντάγματος Ευζώνων διακηρύσσουν προς όλα τα σημεία ότι δεν εννοούν να γίνουν όργανα οιασδήποτε, οθενδήποτε προερχόμενης πολιτικής εκμεταλλεύσεως και συνεπώς αποκηρύσσουν κάθε οργάνωσιν που εμφανίζεται κηδεμονεύουσα το 5/42 αλλά αντιλαμβάνονται το Σύνταγμα 5/42 και συνεπώς και εαυτούς ως όργανα μόνον των στρατιωτικών απελευθερωτικών συμφερόντων, ως αυτά θα τα καθορίσει το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο Βασιλεύς και η κυβέρνησίς του, ζητούν δε, αναφερόμενοι εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής εις τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του, όπως τεθεί αμέσως το Σύνταγμα 5/42 εις άμεσον εξάρτησιν εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Τέλος, αποκηρύσσουν την λεγόμενην οργάνωσιν ΕΚΚΑ, προς την οποίαν και τους σκοπούς της ουδέν συνδέει τους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και αντάρτας, αφοσιωμένους στρατιωτικώς μόνον και μόνον εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του.''</small> Ενώ στο υστερόγραφο του υπομνήματος του έδειχνε ως κύριο υπεύθυνο της κατάστασης τον αντισυνταγματάρχη [[Κωνσταντίνος Λαγγουράνης|Κωνσταντίνο Λαγγουράνη]]. Επίσης δεν υπάκουε στις διαταγές του συνταγματάρχη Ψαρρού ενώ τον προσέβαλε. Η αποκήρυξη της Ε.Κ.Κ.Α θεωρήθηκε ως εσωτερικό πραξικόπημα. <ref>Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Γ', Μέρος Β' Κατοχή - Αντίσταση, 2007, εκδόσεις Βιβλιόραμα σελ 45</ref> Οι μικροσυγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ συνεχίστηκαν με αποκορύφωμα την εκτέλεση του Κωνσταντίνου Βάρσου υπεύθυνου του Εφεδρικού ΕΛΑΣ στην περιοχή Κροκυλίου από το τμήμα Δεδούση. (Σύμφωνα με την Βασιλική Κομπιλάκου στο βιβλίο της «''Το χαμένο χειρόγραφο, ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Νικηφόρος μέσα από τα μονοπάτια της προφορικής και συναισθηματικής ιστορίας''», φυσικός αυτουργός της δολοφονίας του Βάρσου ήταν ο υπολοχαγός του 5/42 Θεόδωρος Καλλικάτζαρος.) Η κατάσταση δυναμιτίστηκε και ο ΕΛΑΣ ζήτησε την παράδοση του Θύμιου Δεδούση για να δικαστεί από στρατοδικείο κάτι που δεν έγινε αποδεκτό γιατί έτσι και αλλιώς ο Ψαρρός δεν ήλεγχε το σύνταγμα του και δεν μπορούσε να συλλάβει τον Δεδούση. Επιπρόσθετα, μετά από μικροσυγκρούσεις αφοπλίστηκαν και άλλοι εφεδροελασίτες που είχανε ένα νεκρό <ref>Χαριτόπουλος Διονύσης (2003). Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, σελ 521</ref>, ενώ ο Ταγματάρχης Καπεντζώνης του 5/42 προέβη σε δολιοφθορές τηλεφωνικών καλωδίων του ΕΛΑΣ.

Ο ΕΛΑΣ εξαπέλυσε την τελική του επίθεση κατά του 5/42 στις 17 Απριλίου 1944 στο Κλήμα της Δωρίδας. Ο 4ος Λόχος που διοικούσε ο Δεδούσης και κατείχε το ύψωμα της Αναλήψεως, δέχτηκε το μεγαλύτερο βάρος της επίθεσης του ΕΛΑΣ και διαλύθηκε γρήγορα καθώς ο όμορος λόχος του ομοιδέατη του Καπεντζώνη δεν του προσέφερε στήριξη. Ο Δεδούσης με ομάδα περίπου 30 ανταρτών του (κυρίως χωροφυλάκων) αρχικά διέφυγε προς τη Σκάλα Καραΐσκου όπου φαίνεται ότι συναντήθηκε με τον Ψαρρό πριν ο τελευταίος παραδοθεί στον ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια διαχωρίστηκε από την πλειονότητα των ανταρτών του (πολλοί από τους οποίους συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τον ΕΛΑΣ) και μετά από πορεία με ελάχιστους συνοδοιπόρους προς ανατολάς, κατάφερε να φθάσει στην Αθήνα. Ορισμένες αναφορές προερχόμενες από εχθρικές προς αυτόν πηγές αναφέρουν ότι συμμετείχε για ένα διάστημα σε τάγμα ασφαλείας <ref> Άρης Βελουχιώτης: Το χαμένο αρχείο, άγνωστα κείμενα   Η στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ απέναντι στον Άρη Βελουχιώτη, 1941-1945 Γρηγόρη Φαράκου, Ελληνικά Γράμματα, 1998</ref>, κάτι το οποίο είναι αναληθές καθώς συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά από τους Γερμανούς στα τέλη Αυγούστου 1944 στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, όπου και βασανίστηκε <ref>LSE June 21, 2003 Title “The Special Operations Executive in Greece 1941-1944: The case of the 5/42 Regiment of Evzones” By Argyrios Mamarelis page 221</ref>. Συνελήφθη από τους Γερμανούς ενώ προσπαθούσε να διαφύγει με καΐκι στη Μέση Ανατολή.