Θύμιος Δεδούσης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο συμμαθητής του στο Ελληνικό σχολείο του Γαλαξειδίου και μετέπειτα συνάδελφος του ταξίαρχος ε.α. Αθανάσιος Κούτρας τον περιγράφει στα απομνημονεύματα του (βλ. «Εθνική Αντίσταση 1941-1944») ως επιρρεπή σε διαπληκτισμούς και στη βία από νεαρή ηλικία (σε βαθμό τέτοιο ώστε να τον φοβούνται οι ανώτεροί του στο στράτευμα), πλην όμως ευθύ και ανυπόκριτο.

Κατά την διάρκεια των εμφύλιων συγκρούσεων του [[ΕΔΕΣ]] με τον ΕΛΑΣ στο τέλος του 1943, το 5/42 σύνταγμα κράτησε ουδέτερη στάση, η οποία εξυπηρετούσε τον ΕΛΑΣ. Ο Θύμιος Δεδούσης εκδήλωσε έμπρακτα τη διαφωνία του και κήρυξε στα χωριά που περιόδευε ανοιχτά τη «''μάχη κατά του κομμουνισμού».'' <ref>[http://emfilios.blogspot.gr/2011/11/542.html Η ΕΚΚΑ, ΤΟ 5/42 ΚΑΙ Η ΕΜΦΥΛΙΑ ΣΥΓΓΡΟΥΣΗ Το παρακάτω άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, τεύχος 110, σελ. 33-37, 22 Νοεμβρίου 2001 του ΦΟΙΒΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, δημοσιογράφου-ερευνητή]</ref><ref>ΣΤΕΜΜΑ ΚΑΙ ΣΒΑΣΤΙΚΑ τόμος β, ό.π σελ 35</ref> Ο ταξίαρχος Κούτρας αναφέρει στις αναμνήσεις του ότι στα χωριά της Φωκίδας τα μέλη του λόχου Δεδούδη τραγουδούσαν "''Του Αετού ο ΓιόςΓιος''", ως ανοιχτή πρόκληση προς το κατά πολύ ισχυρότερο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συγκεκριμένη στάση θεωρείται ότι επιτάχυνε τη ρήξη με τους κομμουνιστές και επικρίθηκε από βασιλόφρονες συναγωνιστές του στο 5/42 όπως ο Κούτρας ως «''αλλοπρόσαλλη''» (βλ. «Εθνική Αντίσταση 1941-1944»). Σημειώνεται ότι στη σύσκεψη των αξιωματικών της ΕΚΚΑ στο Κάστρο των Σαλώνων ('Αμφισσας) στις 24 Οκτωβρίου 1943, ο Δεδούσης εμφανίστηκε οπλισμένος και με προσωπική συνοδεία. Εκεί, και στρέφοντας το όπλο του προς τους ηγέτες της οργάνωσης Ψαρρό και Καρτάλη και με το δάχτυλο στη σκανδάλη, τους εξύβρισε και τους αποκάλεσε «''προδότες του στέμματος''».

Μετά από διάφορες αντιμαχίες με τον ΕΛΑΣ, στις 23/2/1944 ο Θύμιος Δεδούσης επικεφαλής ομάδας 68 αξιωματικών του 5/42 αποκήρυξαν την πολιτική οργάνωση Ε.Κ.Κ.Α καί ζήτησαν να λαμβάνουν διαταγές από την [[Κυβέρνηση του Καΐρου|κυβέρνηση της Μ.Ανατολής]] και τον Βασιλιά : <small>''Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και αντάρτες του 5/42 συντάγματος Ευζώνων διακηρύσσουν προς όλα τα σημεία ότι δεν εννοούν να γίνουν όργανα οιασδήποτε, οθενδήποτε προερχόμενης πολιτικής εκμεταλλεύσεως και συνεπώς αποκηρύσσουν κάθε οργάνωσιν που εμφανίζεται κηδεμονεύουσα το 5/42 αλλά αντιλαμβάνονται το Σύνταγμα 5/42 και συνεπώς και εαυτούς ως όργανα μόνον των στρατιωτικών απελευθερωτικών συμφερόντων, ως αυτά θα τα καθορίσει το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, ο Βασιλεύς και η κυβέρνησίς του, ζητούν δε, αναφερόμενοι εις το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής εις τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του, όπως τεθεί αμέσως το Σύνταγμα 5/42 εις άμεσον εξάρτησιν εκ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. Τέλος, αποκηρύσσουν την λεγόμενην οργάνωσιν ΕΚΚΑ, προς την οποίαν και τους σκοπούς της ουδέν συνδέει τους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και αντάρτας, αφοσιωμένους στρατιωτικώς μόνον και μόνον εις το Στρατηγείον Μέσης Ανατολής, τον Βασιλέα και την κυβέρνησίν του.''</small> Ενώ στοΣτο υστερόγραφο του υπομνήματος του έδειχνε ως κύριο υπεύθυνο της κατάστασης τον αντισυνταγματάρχη [[Κωνσταντίνος Λαγγουράνης|Κωνσταντίνο Λαγγουράνη]]. Επίσης δεν υπάκουε στις διαταγές του συνταγματάρχη Ψαρρού ενώκαι τον προσέβαλε δημόσια. Η αποκήρυξη της Ε.Κ.Κ.Α (εμμέσως και του Ψαρρού) θεωρήθηκε ως εσωτερικό πραξικόπημα. <ref>Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Γ', Μέρος Β' Κατοχή - Αντίσταση, 2007, εκδόσεις Βιβλιόραμα σελ 45</ref> Οι μικροσυγκρούσεις με τον ΕΛΑΣ συνεχίστηκαν με αποκορύφωμα την εκτέλεση του Κωνσταντίνου Βάρσου υπεύθυνου του Εφεδρικού ΕΛΑΣ στην περιοχή Κροκυλίου από το τμήμα Δεδούση. (Σύμφωνα με την Βασιλική Κομπιλάκου στο βιβλίο της «''Το χαμένο χειρόγραφο, ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Νικηφόρος μέσα από τα μονοπάτια της προφορικής και συναισθηματικής ιστορίας''», φυσικός αυτουργός της δολοφονίας του Βάρσου ήταν ο υπολοχαγός του 5/42 Θεόδωρος Καλλικάτζαρος.) Η κατάσταση δυναμιτίστηκε και ο ΕΛΑΣ ζήτησε την παράδοση του Θύμιου Δεδούση για να δικαστεί από στρατοδικείο κάτι που δεν έγινε αποδεκτό γιατί έτσι και αλλιώς ο Ψαρρός δεν ήλεγχε το σύνταγμα του και δεν μπορούσε να συλλάβει τον Δεδούση. Επιπρόσθετα, μετά από μικροσυγκρούσεις αφοπλίστηκαν και άλλοι εφεδροελασίτες που είχανε ένα νεκρό <ref>Χαριτόπουλος Διονύσης (2003). Άρης ο αρχηγός των ατάκτων, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, σελ 521</ref>, ενώ ο Ταγματάρχης Καπεντζώνης του 5/42 προέβη σε δολιοφθορές τηλεφωνικών καλωδίων του ΕΛΑΣ.

Ο ΕΛΑΣ εξαπέλυσε την τελική του επίθεση κατά του 5/42 στιςτις 17πρώτες ώρες της 17ης Απριλίου 1944 στο Κλήμα της Δωρίδας. ΟΠαρών 4οςήταν Λόχοςκαι ο 'Αρης Βελουχιώτης που διοικούσεενώ οείχε Δεδούσηςδιαταγές καινα κατείχεπεράσει τοαπό ύψωματη τηςΡούμελη Αναλήψεωςστην Πελοπόννησο μέσω άλλης διαδρομής, λοξοδρόμησε και αναμίχθηκε (ως αρχηγός) στη σύγκρουση. Ο 4ος Λόχος που διοικούσε ο Δεδούσης δέχτηκε το μεγαλύτερο βάρος της επίθεσης του ΕΛΑΣ και διαλύθηκε γρήγορα καθώς ο όμορος λόχος του ομοιδέατη του Καπεντζώνη δεν του προσέφερε στήριξη. Ο Δεδούσης με ομάδα περίπου 30 ανταρτών του (κυρίως χωροφυλάκων) αρχικά διέφυγε προς τη Σκάλα Καραΐσκου όπου φαίνεται ότι συναντήθηκε στις 9 το πρωί με τον Ψαρρό, πριν ο τελευταίος παραδοθεί στον ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια διαχωρίστηκε από την πλειονότητα των ανταρτών του (πολλοί από τους οποίους συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τον ΕΛΑΣ) και μετά από πορεία με ελάχιστους συνοδοιπόρους προς ανατολάς, κατάφερε να φθάσει στην Αθήνα. Ορισμένες αναφορές προερχόμενες από εχθρικές προς αυτόν πηγές αναφέρουν ότι συμμετείχε για ένα διάστημα σε τάγμα ασφαλείας <ref> Άρης Βελουχιώτης: Το χαμένο αρχείο, άγνωστα κείμενα   Η στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ απέναντι στον Άρη Βελουχιώτη, 1941-1945 Γρηγόρη Φαράκου, Ελληνικά Γράμματα, 1998</ref>, κάτι το οποίο είναι αναληθές καθώς συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά από τους Γερμανούς στα τέλη Αυγούστου 1944 στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, όπου και βασανίστηκε <ref>LSE June 21, 2003 Title “The Special Operations Executive in Greece 1941-1944: The case of the 5/42 Regiment of Evzones” By Argyrios Mamarelis page 221</ref>. Συνελήφθη από τους Γερμανούς ενώ προσπαθούσε να διαφύγει με καΐκι στη Μέση Ανατολή.