Μεσαίωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Πρώιμος Μεσαίωνας: Διορθωθηκε ενα μικρο λαθακι
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
μ rv βανδαλισμός
Γραμμή 21:
[[Αρχείο:Venice – The Tetrarchs 03.jpg|left|thumb|240px|Απεικόνιση των [[Τετραρχία|Τετραρχών]], δύο Αυτοκρατόρων και δύο Καισάρων, που κυβέρνησαν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μετά από τις μεταρρυθμίσεις του [[Διοκλητιανός|Διοκλητιανού]]. Βασιλική Αγίου Μάρκου, Βενετία, Ιταλία.<ref name=Tansey242>Tansey, et al. (1986), σελ. 242.</ref>]]Η [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] έφτασε στο απόγειο της εδαφικής της εξάπλωσης κατά το 2<sup>ο</sup> αιώνα μ.Χ. Τους επόμενους δύο αιώνες η ρωμαϊκή επιρροή στα εδάφη αυτά μειώθηκε σταδιακά.<ref name=Cunliffe391>Cunliffe (2008), σσ. 391–393.</ref> Οικονομικά προβλήματα, όπως ο [[πληθωρισμός]], σε συνδυασμό με την πίεση που άσκησαν εξωτερικοί παράγοντες στα σύνορα, μετέτρεψαν τον 3<sup>ο</sup> αιώνα σε περίοδο πολιτικής αστάθειας, στη διάρκεια της οποίας Αυτοκράτορες ανέβαιναν στο θρόνο για να αντικατασταθούν τάχιστα από νέους σφετεριστές.<ref name=Collins3>Collins (1999), σσ. 3–5.</ref> Τα χρήματα που απαιτούνταν για στρατιωτικούς σκοπούς αυξάνονταν σταθερά, κυρίως ως αποτέλεσμα των πολέμων με την [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|Περσία των Σασσανιδών]], που αναζωπυρώθηκε στα μέσα του 3<sup>ου</sup> αιώνα.<ref name=Heather111>Heather (2006), σελ. 111.</ref> Ο στρατός διπλασιάστηκε σε μέγεθος, ενώ το [[ιππικό]] και μικρότερα σώματα αντικατέστησαν τη [[λεγεώνα]] ως το κύριο τακτικό σώμα στρατού.<ref name=Brown24>Brown, σσ. 24–25.</ref> Η ανάγκη για εισοδήματα οδήγησε στην αύξηση της [[φορολογία]]ς και στη συρρίκνωση της τάξης των ''curiales'' (έμποροι, επιχειρηματίες και ιδιοκτήτες γης μεσαίας κοινωνικής τάξης), ενώ ολοένα και λιγότεροι από αυτούς έδειχναν την προθυμία να αναλαμβάνουν αξιώματα στις πόλεις τους.<ref name=Heather111/> Αναγκαία έγινε η αύξηση των γραφειοκρατών που θα αναλάμβαναν να υποστηρίζουν την κεντρική διακυβέρνηση για την αντιμετώπιση των αναγκών του στρατού, κάτι που οδήγησε σε παράπονα των πολιτών ότι υπήρχαν πλέον περισσότεροι συλλέκτες φόρων από ό,τι φορολογούμενοι.<ref name=Brown24/>
 
Ο Αυτοκράτορας Πίτσος[[Διοκλητιανός]] (κυβ. 284-305) μοίρασε την Αυτοκρατορία σε δύο αυτόνομα διοικητικά τμήματα, το [[Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ανατολικό]] και το [[Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Δυτικό]] το 286. Η Αυτοκρατορία δεν θεωρούνταν χωρισμένη στην αντίληψη των κατοίκων και των διοικούντων της, καθώς νομικές και διοικητικές επιταγές του ενός τμήματος ίσχυαν και στο άλλο.<ref name=Collins9>Collins (1999), σελ. 9.</ref> Το 330, μετά από μια περίοδο εμφύλιων συγκρούσεων, ο [[Κωνσταντίνος Α΄|Κωνσταντίνος ο Μέγας]] (κυβ. 306-337) ίδρυσε στη θέση του [[Βυζάντιο|Βυζαντίου]] τη νέα πρωτεύουσα του Ανατολικού Κράτους, την [[Κωνσταντινούπολη]].<ref name=Collins24>Collins (1999), σελ. 24.</ref> Οι μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού ενδυνάμωσαν τη διοικητική γραφειοκρατία, αναδιαμόρφωσαν τη φορολογία και ισχυροποίησαν το στρατό, κάτι που εξαγόρασε χρόνο στην Αυτοκρατορία. Ωστόσο δεν έλυσε και οριστικά τα προβλήματα που την ταλάνιζαν: δυσβάστακτη φορολογία, [[υπογεννητικότητα]] και πιέσεις στα σύνορα ήταν μερικά από αυτά.<ref name=Cunliffe405>Cunliffe (2008), σσ. 405–406.</ref> Εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ αντιπάλων Αυτοκρατόρων ήταν κοινό φαινόμενο στην πορεία του 4<sup>ου</sup> αιώνα, αποσπώντας στρατιώτες από τα σύνορα και επιτρέποντας σε εισβολείς να προχωρούν σε καταπατήσεις.<ref name=Collins31>Collins (1999), σσ. 31–33.</ref> Στο μεγαλύτερο μέρος του 4<sup>ου</sup> αιώνα, η ρωμαϊκή κοινωνία σταθεροποιήθηκε σε μια νέα μορφή, διαφορετική από εκείνη της κλασικής περιόδου, με το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς να διευρύνεται ολοένα και τη ζωτικότητα των μικρότερων πόλεων να φθίνει.<ref name=Brown34>Brown, σελ. 34.</ref> Μια άλλη σημαντική αλλαγή ήταν ο [[εκχριστιανισμός]] της Αυτοκρατορίας, η στροφή δηλαδή του πληθυσμού της προς το [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]], μια σταδιακή διαδικασία που κράτησε από το 2<sup>ο</sup> μέχρι τον 5<sup>ο</sup> αιώνα.<ref name=Brown65>Brown, σσ. 65–68.</ref><ref name=Brown82>Brown, σσ. 82–94.</ref>
 
[[Αρχείο:Invasions of the Roman Empire el.svg|right|thumb|350px|''Χάρτης των βαρβαρικών εισβολών στα εδάφη της Δυτικής Αυτοκρατορίας από το 100 έως το 500 μ.Χ.'']]Το 376, οι [[Οστρογότθοι]], προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους [[Ούνοι|Ούνους]], έλαβαν άδεια από τον Αυτοκράτορα [[Ουάλης|Ουάλη]] (κυβ. 364-378) να εγκατασταθούν στη ρωμαϊκή επαρχία της [[Επαρχία Θράκης|Θράκης]] στα [[Βαλκάνια]]. Ο αποικισμός δεν εξελίχθηκε ομαλά και, όταν οι ρωμαίοι αξιωματούχοι χειρίστηκαν λανθασμένα την κατάσταση, οι Οστρογότθοι ξεκίνησαν να κάνουν επιδρομές και λεηλασίες. Ο Ουάλης, προσπαθώντας να επαναφέρει την τάξη, σκοτώθηκε πολεμώντας τους Οστρογότθους στη [[Μάχη της Αδριανούπολης|Μάχη της Αδριανουπόλεως]] στις 9 Αυγούστου 378.<ref name=Bauer47>Bauer (2010), σσ. 47–49.</ref> Εκτός από την εξωτερική απειλή των εχθρών στο Βορρά, εσωτερικές έριδες και κυρίως θρησκευτικές διαμάχες, διατάρασσαν την τάξη.<ref name=Bauer56>Bauer (2010), σσ. 56–59.</ref> Το 400, οι [[Βησιγότθοι]] εισέβαλαν στη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και, παρόλο που εκδιώχθηκαν προσωρινά από την [[Ιταλία]], το 410 λεηλάτησαν την πόλη της [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμης]].<ref name=Bauer80>Bauer (2010), σσ. 80–83.</ref> Το 406 οι [[Αλανοί]], οι [[Βάνδαλοι]] και οι [[Σουηβία|Σουηβοί]] εισήλθαν στη [[Γαλατία]] (σύγχρονη [[Γαλλία]]). Στα επόμενα τρία χρόνια εξαπλώθηκαν και το 409 πέρασαν μέσω των [[Πυρηναία|Πυρηναίων]] στην [[Ιβηρική χερσόνησος|Ιβηρική χερσόνησο]].<ref name=Collins59>Collins (1999), σσ. 59–60.</ref> Έτσι ξεκίνησε η [[Μεγάλες Μεταναστεύσεις|Εποχή των Μετακινήσεων]], οπότε και διάφορα φύλα, κυρίως [[Γερμανικά φύλα|γερμανικά]] στην αρχή, μετακινήθηκαν κατά μήκος της [[Ευρώπη]]ς.
Γραμμή 37:
[[Αρχείο:RA Theoderich-Mausoleum SW.JPG|thumb|right|250px|Το Μαυσωλείο του [[Θεοδώριχος ο Μέγας|Θεοδώριχου]] στη [[Ραβέννα]] της Ιταλίας, μοναδικό σωζόμενο δείγμα της αρχιτεκτονικής των Οστρογότθων.]]Μεταξύ του 5<sup>ου</sup> και του 8<sup>ου</sup> αιώνα, νέοι λαοί και ισχυρές προσωπικότητες κάλυψαν το κενό που άφησε πίσω της η ρωμαϊκή κεντρική διακυβέρνηση.<ref name=Collins96/> Οι [[Οστρογότθοι]] εγκαταστάθηκαν στην [[Ιταλία]] στα τέλη του 5<sup>ου</sup> αιώνα υπό το [[Θεοδώριχος ο Μέγας|Θεοδώριχο]] (πεθ. 526). Δημιούργησαν ένα βασίλειο το οποίο χαρακτήρισε η συνεργασία ανάμεσα στους γηγενείς Ιταλούς και τους Οστρογότθους, τουλάχιστον μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ηγεμονίας του Θεοδώριχου.<ref name=James82>James (2009), σσ. 82–85.</ref> Οι [[Βουργουνδοί]] εγκαταστάθηκαν στη [[Γαλατία]] και, αφού ένα πρώιμο βασίλειό τους συνετρίβη από τους [[Ούνοι|Ούνους]] το 436, δημιούργησαν ένα δεύτερο στη δεκαετία του 440. Στην περιοχή μεταξύ των σημερινών πόλεων της [[Γενεύη]]ς και της [[Λυών]], χτίστηκε το ισχυρό κράτος της [[Βουργουνδία]]ς στα τέλη του 5<sup>ου</sup> και στις αρχές του 6<sup>ου</sup> αιώνα.<ref name=James77>James (2009), σσ. 77–78.</ref> Στη Βόρεια Γαλατία, οι [[Φράγκοι]] και οι [[Βρετανοί]] δημιούργησαν μικρά κρατίδια. Το [[Φραγκία|Βασίλειο των Φράγκων]] είχε επίκεντρο τη βορειοανατολική Γαλατία και ο πρώτος Βασιλιάς τους για τον οποίο σώζονται αρκετές πληροφορίες είναι ο [[Χιλδέριχος Α΄|Χιλδέριχος]] (πεθ. 481). Υπό την ηγεμονία του [[Χλωδοβίκος Α΄|Χλωδοβίκου]] (κυβ. 509-511), γιου του Χιλδέριχου, το Βασίλειο των Φράγκων επεκτάθηκε και [[Προσηλυτισμός|προσηλυτίστηκε]] στο [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]]. Οι Βρετανοί, που σχετίζονταν με τους γηγενείς κατοίκους της Μπριτάνια (σύγχρονη [[Μεγάλη Βρετανία]]), εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που σήμερα αποκαλείται [[Βρετάνη]] (τμήμα της σύγχρονης [[Γαλλία]]ς).<ref name=James78>James (2009), σσ. 78–81.</ref> Άλλα βασίλεια δημιουργήθηκαν από τους [[Βησιγότθοι|Βησιγότθους]] στην [[Ισπανία]], τους [[Σουηβία|Σουηβούς]] στη βορειοδυτική Ισπανία και τους [[Βάνδαλοι|Βανδάλους]] στη [[Βόρεια Αφρική]].<ref name=James77 /> Κατά τον 6<sup>ο</sup> αιώνα, οι [[Λομβαρδοί]] εγκαταστάθηκαν στη Βόρεια Ιταλία, αντικαθιστώντας το Βασίλειο των Οστρογότθων με ένα σύνολο από [[Δουκάτο|δουκάτα]] που κατά διαστήματα εξέλεγαν κοινό ηγεμόνα. Στα τέλη του 6<sup>ου</sup> αιώνα, αυτός ο διακανονισμός είχε αντικατασταθεί από μόνιμη και σταθερή μοναρχία.<ref name=Collins196>Collins (1999), σσ. 196–208.</ref>
 
Οι εισβολές έφεραν νέες εθνοτικές ομάδες στην Ευρώπη, αν και ορισμένες περιοχές δέχτηκαν μεγαλύτερη εισροή φύλων σε σχέση με άλλες. Στη Γαλατία, για παράδειγμα, οι εισβολείς εγκαταστάθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό στα βορειοανατολικά σε σχέση με τα νοτιοδυτικά. Τα [[Σλάβοι|σλαβικά φύλα]] προτίμησαν την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, καθώς και τα [[Βαλκάνια]]. Η εγκατάσταση αυτή νέων λαών οδήγησε και στην αλλαγή των επικρατουσών γλωσσών. Τα [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αντικαταστάθηκαν σταδιακά από γλώσσες που βασίζονταν σε αυτά, αλλά ήταν παρόλα αυτά διακριτές, γνωστές με τη συλλογική ονομασία [[ρομανικές γλώσσες]]. Αυτή η μετάβαση από τα Λατινικά στις νέες γλώσσες είχε φυσικά διάρκεια πολλούς αιώνες. Η [[ελληνική γλώσσα]] παρέμεινε η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά οι μεταναστεύσεις σλαβόφωνων λαών προσέθεσε και τις [[Σλαβικές γλώσσες|σλαβονικές γλώσσες]] στην Ανατολική Ευρώπη.<ref name=Davies235>Davies (1996), σσ. 235–238.</ref> Στην συνεχεια ο Πιτσος, ο Φουρφουρινγκος και ο Πλαπλος εμαθαν σε αυτους τους ουγκαμαλουγκιδες πως να ζουν γιατι δεν ηξεραν αφου ηταν ουγκαμαλουγκιδες.
 
=== Επιβίωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ===