Ελευθεροτεκτονισμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΤΑ ΠΑΝΤΑΑ |
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 93.109.123.136 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό Legion Ετικέτα: Επαναφορά |
||
Γραμμή 1:
{{Ελευθεροτεκτονισμός}}
[[Αρχείο:Santacruzmasontemple03.jpg|thumb|right|220px|Μασονικός ναός [[Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε]]]]
Ο '''ελευθεροτεκτονισμός''' (γνωστός και ως '''μασονία''' ή '''τεκτονισμός''') είναι παγκόσμιο σύστημα [[αδελφότητα|αδελφοτήτων]], που ξεκίνησε κατά τα τέλη του 16ου/αρχές του 17ου αιώνα και αριθμεί γύρω στα 5 εκατομμύρια μέλη. Οι επιμέρους αδελφότητες, των οποίων η σχέση και μεταξύ τους σύνδεση κυμαίνεται, έχουν ως κοινά στοιχεία κάποιες εθιμοτυπικές διαδικασίες (όπως τη χρήση ιεραρχίας και συγκεκριμένα σύμβολα) και την αναγκαιότητα κάθε μέλος να πιστεύει σε κάποια ''ανώτερη δύναμη'' ή [[Θεός|Θεό]].
Προσδιορίζεται, επίσης, ως το σώμα των διδασκαλιών και πρακτικών της μυστικής αδελφότητας των ''Αρχαίων και Αποδεδεγμένων Τεκτόνων'',<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9035303/Freemasonry ''Brittanica Online'': Freemasonry]</ref> ένα «ιδιότυπο σύστημα ηθικής κεκαλυμμένο δια αλληγοριών και εικονιζόμενο δια [[σύμβολο|συμβόλων]]».<ref>
Gruber Hermann Remy Lafort, ''The Catholic encyclopedia: μία διεθνής εργασία αναφορικά με το σύνταγμα, δόγμα, πειθαρχία και ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας'', τόμος IX Τεκτονισμός (Ελευθεροτεκτονισμός) http://www.newadvent.org/cathen/09771a.htm, 2007-05-08, 1910-10-01, Robert Appleton Company, New York.</ref><ref>[https://archive.is/20121205180303/www.la-mason.com/stb53.htm Masonic Service Association - Short Talk Bulletin] όπως επαναδιατυπώθηκε στον ιστοχώρο της Μεγάλης Στοάς της Λουιζιάνα (Η.Π.Α.).</ref> Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή της αδελφότητας, αλλά είναι ευρύτερη η έννοια τους, είναι ''Μασονία'' και ''Τεκτονισμός''. Σύμφωνα με τη μυθολογία των Ελευθεροτεκτόνων, οι ρίζες της αδελφότητας τους ανάγονται στην εποχή της ανέγερσης του [[Ναός του Σολομώντα|Ναού]] του [[Σολομών]]τος. Ο ελευθεροτεκτονισμός στη σύγχρονη εποχή υφίσταται ως παγκόσμια αδελφότητα με περίπου 5 εκατομμύρια μέλη ανά την υφήλιο.<ref>Christopher Hodapp,”Freemasonry for Dummies”, Whiley Publishing, Inc. p.52</ref><ref>UGLE http://web.archive.org/web/20040223162616/http://www.ugle.org.uk/masonry/what-is-freemasonry.htm</ref> Μέλη της αδελφότητας μπορούν να γίνουν άνδρες ενήλικοι, με ορθή κρίση, έντιμοι και ελεύθεροι, υπό την προϋπόθεση ότι πιστεύουν σε ένα Υπέρτατο Ον και την αθανασία της [[ψυχή]]ς.<ref>"Freemasonry", Encyclopædia Britannica 2004 Reference Suit DVD.</ref> Ο ελευθεροτεκτονισμός στις διάφορες μορφές του διατηρεί σταθερές τις θεμελιώδεις αξίες του και την πίστη στο Υπέρτατο Ον.<ref name="FMreligion">
{{cite web
| url = http://www.ugle.org.uk/masonry/freemasonry-and-religion.htm
| title = Freemasonry and Religion
| first = Mark
| last = griffin
| year = 2002
| accessdate = 2007-05-08
| publisher = United Grand Lodge of England|archiveurl=http://web.archive.org/web/20040130100120/http://www.ugle.org.uk/masonry/freemasonry-and-religion.htm|archivedate=2004-01-30}}</ref><ref>[http://www.nglgreece.org/Default.aspx?id=150 Συχνά εμφανιζόμενες ερωτήσεις.]</ref>
Η συντεχνία είναι οργανωμένη σε ''μεγάλες στοές'' - που σε κάποιες περιπτώσεις ονομάζονται και Μεγάλες Ανατολές- με διοικητική αυτοτέλεια και επιμεριζόμενες σε ''επαρχιακές στοές'', η κάθε μία από τις οποίες με τη σειρά της χωρίζεται σε ''σεπτές στοές.'' Οι μεγάλες στοές αναγνωρίζουν η μία την άλλη ως Κανονικές ή μη και αντίστοιχα τα μέλη τους αναγνωρίζονται μεταξύ τους ως αποδεδεγμένα ή όχι. Τα παράλληλα Τεκτονικά Σώματα είναι ανεξάρτητα από τη μεγάλη στοά, αλλά μέλη τους γίνονται μόνο ''διδάσκαλοι ελευθεροτέκτονες''.
Υπάρχουν, βεβαίως και τεκτονικές οργανώσεις οι οποίες έχουν διατηρήσει ακέραια την παραδοσιακότητα του αρχαίου τεκτονισμού, λειτουργούν με αυθεντικά τυπικά, και ενδιαφέρονται μόνον για τη βελτίωση του ανθρώπου και διαμέσου αυτής για τη βελτίωση της κοινωνίας. Αυτές οι τεκτονικές οργανώσεις, συνήθως λειτουργούν αθόρυβα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, δεν εμπλέκονται σε διαμάχες αφού ασχολούνται μόνον με την ονομαζόμενη "Λάξευση του ακατέργαστου λίθου της ύπαρξής μας".{{πηγή}}
== Ιστορία ==
[[Αρχείο:Goose and Gridiron.jpg|thumb|right|220px|''Goose and Gridiron'', έδρα μίας εκ των ιδρυτικών Στοών της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας.]]
Η πιθανότερη και πλέον ρεαλιστική θεωρία είναι ότι ο ελευθεροτεκτονισμός ως αδελφότητα αντιπροσωπεύει την εξέλιξη των επαγγελματικών στοών (''Operative Lodges'') των αρχι-«τεκτόνων» του μεσαίωνα. Σύμφωνα με ημερολόγια μεσαιωνικών κτισμάτων Σκώτων λιθοξόων (''stonemasons''), ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα οι αρχιμάστοροι χτίστες αυτοί μαζεύονταν σε καλύβες, που ως χώροι συγκέντρωσης αποτελούσαν στοές, για να τραφούν και να αναπαυτούν. Τον 15ο αιώνα τα αρχεία των ως άνω λιθοξόων αναφέρονται σε φατρίες κτιστών (''masons''). Στα τέλη του 15ου αιώνα η έννοια της ''στοάς'' υπερέβη τον χώρο συγκέντρωσης και άρχισε να ορίζει την ομάδα λιθοξόων που μαζευόταν σε αυτόν τον χώρο για να ρυθμίζει τα της τέχνης της. Εν καιρώ, οι στοές άρχισαν να αναπτύσσουν πρώιμες τελετές μύησης μαθητών και εισήγαγαν τη μυστική λέξη αναγνώρισης ως μέσο απόδειξης της ιδιότητας του μέλους στοάς και ως διαπιστευτήριο της επαρκούς εκπαίδευσης στην τέχνη του λιθοξόου.
=== Ιστορία του παγκόσμιου ελευθεροτεκτονισμού ===
Στις αρχές του 16ου αιώνα οι στοές, λόγω της φθίνουσας πορείας τους, άρχισαν να δέχονται στους κόλπους τους και άνδρες οι οποίοι δεν ήταν λιθοξόοι, αλλά μέλη βασιλικών Οίκων και ευγενείς ή απλώς ανθρώπους που ήθελαν να ξεφύγουν από τον θρησκευτικό φανατισμό της εποχής και να δομήσουν μια καλύτερη κοινωνία βασισμένη στην ανεκτικότητα και την ειρηνική συνύπαρξη.<ref>
{{cite book
| last = Stevenson
| first = David
| month = November
| year = 1988
| title = The Origins of Freemasonry: Scotland's Century 1590-1710
| location = Cambridge
| publisher = Cambridge University Press
| id = ISBN 978-0-521-35326-7
| oclc = 17546610 }}</ref>
Στα μέσα του 17ου αιώνα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις της παρουσίας μυστικής οργάνωσης των ελευθεροτεκτόνων με τρεις συμβολικούς βαθμούς στην [[Αγγλία]].<ref>Coil Henry Wilson, William M. Brown, William L. Cummings, Harold Van Buren Voorhes , 1961” Coil's Masonic Encyclopedia”, Revised and Updated by Allen E. Roberts, 1995, Richmond, Va, Macoy Pub. & Masonic Supply Co, ISBN 978-0-88053-054-5.</ref> Το ''The Regius Manuscript'' είναι ποίημα που χρονολογείται περί το 1390 και αποτελεί το παλαιότερο γνωστό τεκτονικό χειρόγραφο.<ref>[http://www.freemasons-freemasonry.com/regius.html The Regius Poem(HALLIWELL MS)]</ref>
Η πρώτη τεκτονική [[μεγάλη στοά]] στην ιστορία, η μεγάλη στοά της Αγγλίας, ιδρύθηκε προς τιμή του [[Γεώργιος Α΄ της Μεγάλης Βρετανίας|Γεωργίου του A']] (1660-1727), πρώτου προτεστάντη βασιλέα της [[Μεγάλη Βρετανία|Μεγάλης Βρετανίας]], που ανέβηκε στον θρόνο την [[1 Αυγούστου|1η Αυγούστου]] [[1714]]. Επίσημα η ''Μεγάλη Στοά της Αγγλίας'' ιδρύθηκε ως η «Μεγάλη Στοά του Λονδίνου και του Ουέστμινστερ» την ημέρα του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, [[24 Ιουνίου]] [[1717]]. Την ημέρα αυτή συγκεντρώθηκαν τέσσερις ''στοές της τέχνης'' στο ''Apple Tree Tavern'' του Λονδίνου και σχημάτισαν μία κανονική Μεγάλη Στοά. Η νέα μεγάλη στοά ως βάση είχε την «αλληλεγγύη» και την «αγάπη» μεταξύ των ελευθεροτεκτόνων μελών της και ως πεποίθηση την ελευθερία σκέψης πέρα από πολιτικές και θρησκευτικές διχόνοιες. Ο χαρακτήρας της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας έπαψε να είναι αυστηρά επαγγελματικός και τα εργαλεία, που παλαιότερα χρησίμευαν για τις οικοδομικές εργασίες, πήραν τον ρόλο των συμβόλων για την εξαγωγή ηθικών συμπερασμάτων. Οι τέσσερις προϋπάρχουσες στοές συνέρχονταν ως εξής: Η πρώτη, σήμερα ονόματι ''«Antiquity No 2»'', στο ''Goose and Gridiron Ale-house'' στην πλατεία της [[Καθεδρικός ναός Αγίου Παύλου (Λονδίνο)|εκκλησίας του Αγ. Παύλου]], η δεύτερη στο ''Crown Ale-house'', η τρίτη, σήμερα ονόματι ''«Lodge of Fortitude and Old Cumberland No 12»'', στο ''Apple Tree Tavern'' στο Κόβεντ Γκάρντεν και η τέταρτη, σήμερα ονόματι ''«Westminster Royal Somerset House and Inverness Lodge No 4»'', στο καπηλειό ''Rummer and Grapes''. Η τελευταία ήταν στοά θεωρητικών τεκτόνων, ενώ οι τρεις πρώτες ήταν κατά κύριο λόγω επαγγελματικές στοές τεκτόνων.
[[Αρχείο:Ye most Ancient & Honorable Fraternity of Free and Accepted Masons.jpg|thumb|right|220px| Ο Θυρεός της "Αρχαίας" Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας]]
Το 1723 ο ''James Anderson'' έγραψε και εξέδωσε το ''Συντάγματα των Ελευθεροτεκτόνων για τη Χρήση των Στοών του Λονδίνου και του Γουεστμίνστερ''. Στο έργο αυτό παρατέθηκαν οι κανόνες διακυβέρνησης της αδελφότητας και εξιστορήθηκε η "Ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού", σύμφωνα με την οποία η αδελφότητα καταγόταν από τις μεσαιωνικές φατρίες κτιστών, που προέρχονταν από αρχαίους Ρωμαίους και Έλληνες αρχιτέκτονες και μαθηματικούς. Οι τελευταίες είχαν με τη σειρά τους τις αρχαίες ρίζες τους στη βιβλική περιγραφή της ανέγερσης του ναού του Σολομώντα. Το έργο αυτό ανατυπώθηκε το 1734 στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ από τον [[Βενιαμίν Φραγκλίνος|Βενιαμίν Φραγκλίνο]], ο οποίος εκείνο το έτος είχε εκλεγεί ''Μέγας Διδάσκαλος των Ελευθεροτεκτόνων της Πενσυλβανίας των ΗΠΑ''.
Παράλληλα, άρχισαν να οργανώνονται και κάποιες άλλες [[Μυστική Εταιρεία|Μυστικές Εταιρείες]], που ισχυρίζονταν πως προέρχονταν από τα [[Ιπποτικά Τάγματα]]. Αυτά από το 1721 άρχισαν να διαμορφώνουν ένα σύστημα που συνέπλεε με τον Ελευθεροτεκτονισμό. Αποτέλεσμα της διαδικασίας ήταν ο σχηματισμός του Σκωτικού Τύπου, ο οποίος άρχισε από το 1730 να εξαπλώνεται στην υπόλοιπη [[Ευρώπη]].
Στις [[17 Ιουλίου]] [[1751]] εκπρόσωποι πέντε στοών, στο καπηλειό του ''Turk’s Head'' στο Σόχο του Λονδίνου, ιδρύουν την «Αρχαία Μεγάλη Στοά της Αγγλίας», ή αλλιώς ονομαζόμενη «Μεγάλη Στοά των Ελευθέρων και Αποδεκτών Τεκτόνων της Αγγλίας». Ο νέος σχηματισμός αποτελούνταν κυρίως από Σκωτσέζους Ελεύθερους Τέκτονες, που ήταν δυσαρεστημένοι από τον τρόπο με τον οποίο οι ελευθεροτέκτονες της ''Premier Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας'' είχαν αλλάξει τον ελευθεροτεκτονισμό. Για αυτό τους αποκαλούσαν μοντέρνους και τους κατηγορούσαν πως δεν ακολουθούσαν τα παλαιά έθιμα του ελευθεροτεκτονισμού. Στην ίδρυση της Αρχαίας Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας θα έπρεπε, όμως, να αναγνωρίσουμε και πολιτικά αίτια, εφόσον θεωρηθεί ως προέκταση της μη αποδοχής από μεγάλη μερίδα Σκωτσέζων της ''Πράξης Διευθέτησης'' του 1701 (η τελευταία απαγόρευε σε ρωμαιοκαθολικούς να ανέβουν στον θρόνο και καθιέρωνε τον οίκο του Ανοβέρου), των εκτεταμένων αντιδράσεων στα διάφορα μέτρα που θεσμοθετούσε από το 1704 το Αγγλικό Κοινοβούλιο, για να καταποντίσει την οικονομία της Σκωτίας και τέλος της διαφωνίας τους με την Πράξη της Ένωσης της Αγγλίας με τη Σκωτία, υπό την πολιτική οντότητα της Μεγάλης Βρετανίας το 1707. Οι δύο αντίπαλες μεγάλες στοές για 63 χρόνια συνυπήρχαν, δίχως να αναγνωρίζουν η μία την άλλη ως κανονική και δίχως να αναγνωρίζουν η μία τα μέλη της άλλης ως κανονικούς ελεύθερους τέκτονες.
[[Αρχείο:Square and Compasses at Masonic Memorial 2.jpg|thumb|left|180px|Ο "Γνώμων και Διαβήτης" στο Εθνικό Τεκτονικό Μνημείο του [[Τζορτζ Ουάσινγκτον]]]]
Στη δεκαετία του 1750 παρατηρείται ένα χάος του σκωτικού δόγματος, που είχε εν τω μεταξύ συγχωνευθεί με το δόγμα της βασιλικής αψίδας (''Royal Arch'') με καθιέρωση τριών κυρίως συστημάτων: Των «Ροδοσταύρων» ([[1745]]), της «Τελειοποίησης» ([[1754]]) και της «Αυστηράς Τήρησης» ([[1762]]). Επικεφαλής του δόγματος της τελειοποίησης ανέλαβε ο [[Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας|Φρειδερίκος ο Μέγας]] της Πρωσσίας.
Το 1813 ο πρίγκιπας [[Αύγουστος Φρειδερίκος]] (1773-1843), Δούκας του Σάσεξ και έκτος γιος του βασιλέα [[Γεώργιος Γ'|Γεωργίου του 3ου]], έγινε ''μέγας διδάσκαλος'' της ''Premier Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας'' και ο αδερφός του ο πρίγκιπας [[Εδουάρδος Αύγουστος]] (1767-1820), Δούκας του Κεντ και τέταρτος γιος του [[Γεώργιος Γ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου|Βασιλέα Γεωργίου του 3ου]], έγινε μέγας διδάσκαλος της ''αρχαίας μεγάλης στοάς της Αγγλίας''. Την εποχή αυτή πραγματοποιήθηκαν τα πιο σοβαρά βήματα για την επανένωση. Σε διάστημα περίπου έξι εβδομάδων είχαν συνταχθεί και ψηφιστεί τα 21 "Άρθρα της Ένωσης" των δύο μεγάλων στοών, και στις [[27 Δεκεμβρίου]] [[1813]], την ημέρα του [[Ιωάννης ο Ευαγγελιστής|Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή]], η ''Premier Μεγάλη Στοά της Αγγλίας'' και η Αρχαία Μεγάλη Στοά της Αγγλίας σχημάτισαν την Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας (''UGLE'').<ref>Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας http://www.grandlodge-england.org</ref>
Η μεγάλη στοά της [[Σκωτία]]ς<ref>[http://www.grandlodgescotland.com/ Μεγάλη Στοά της Σκωτίας]</ref> ιδρύθηκε το 1736 και η μεγάλη στοά της [[Ιρλανδία]]ς<ref>[http://www.irish-freemasons.org/ Μεγάλη Στοά της Ιρλανδίας]</ref> το 1725. Τη δεκαετία του 1730 ο ελευθεροτεκτονισμός διαδόθηκε στις βρετανικές αποικίες της [[Αμερική]]ς. Μετά την ανεξαρτησία της Αμερικής, σε κάθε πολιτεία των [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|Ηνωμένων Πολιτειών]] σχηματίστηκε και μία ανεξάρτητη μεγάλη στοά. Διάφορες σκέψεις για ίδρυση μιας «μεγάλης στοάς των Ηνωμένων Πολιτειών», με τον [[Τζορτζ Ουάσινγκτον]] να έχει τον ρόλο του πρώτου Μεγάλου Διδασκάλου, εγκαταλείφθηκαν πρόωρα<ref>
{{cite book
| title = Revolutionary brotherhood: Freemasonry and the transformation of the American social order, 1730-1840
| first = Steven C.
| last = Bullock
| coauthors = Institute of Early American History and Culture (Williamsburg, Va.)
| location = Chapel Hill
| publisher = University of North Carolina Press
| year = 1996
| ISBN = 9780807847503
| oclc = 33334015 }}</ref> Στις [[Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής|ΗΠΑ]] είναι γνωστό ότι 14 πρόεδροι ήταν τέκτονες.<ref>[http://supremecouncil.org/index.tpl?&ng_view=21 Little Known Facts]. Ενημερώθηκε στις 21 Απριλίου 2009</ref>
Η ''[[Μεγάλη Στοά|Μεγάλη Ανατολή]]'' της [[Γαλλία]]ς (''GOdF'')<ref>[http://www.godf.org/foreign/uk/index_uk.html Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας]{{dead link|date=June 2015}}</ref> ιδρύθηκε το 1728. Το 1877 η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας αφαίρεσε την προϋπόθεση τα μέλη της να πιστεύουν στο [[υπέρτατο ον]], οπότε και οι περισσότερες Αγγλόφωνες Μεγάλες Στοές σταμάτησαν να την αναγνωρίζουν ως "κανονική" και διέκοψαν τις επίσημες σχέσεις τους μαζί της. Η εθνική μεγάλη στοά της Γαλλίας (''GLNF'')<ref>[http://www.glnf.asso.fr/ Εθνική Μεγάλη Στοά της Γαλλίας]</ref> είναι μέχρι σήμερα η μόνη τεκτονική δύναμη στη Γαλλία που αναγνωρίζεται από την ''ενωμένη μεγάλη στοά της Αγγλίας'' (''UGLE'').
Λόγω των ανωτέρω, συχνά αναφέρεται πως ο ελευθεροτεκτονισμός αποτελείται από δύο παράλληλα παρακλάδια που το ένα δεν αναγνωρίζει την «κανονικότητα» του άλλου:
* την ενωμένη μεγάλη στοά της Αγγλίας (''UGLE'') με όσες μεγάλες στοές έχουν καθεστώς αμοιβαίας αναγνώρισης με αυτήν, και
* τη Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας (''GOdF'') με πολλές «Μεγάλες Ανατολές» να συντάσσονται με την πολιτική της.
το 1945 ο [[Μάρκο Εγκίντιο Αλλέγκρι]] (''Marco Egidio Allegri''), ως ''ύπατη αρχή'' του τύπου Μισραΐμ και του τύπου Μέμφις, ένωσε αυτούς τους δύο τύπους και δημιούργησε τον «αρχαίο και αρχέγονο ανατολικό τύπο Μισραΐμ και Μέμφις», ο οποίος λειτουργεί με αμιγείς ανδρικές και αμιγείς γυναικείες στοές με διαφορετικά ανά φύλο, Τυπικά. [''www.misraimmemphis.org'']
=== Ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού στην Ελλάδα ===
Ο τεκτονισμός εισήλθε στον ελληνικό χώρο από τα [[Επτάνησα]], την εποχή που ήταν υπό γαλλική και αγγλική κατοχή, και συγκεκριμένα από τις νήσους [[Κέρκυρα]] και [[Ζάκυνθος|Ζάκυνθο]], τις οποίες οι πολέμιοι της οργάνωσης αποκαλούν έως σήμερα «κερκόπορτες» του μασονισμού.
Ο λαός των νήσων αυτών δε συμμετείχε, εκδηλώνοντας άλλοτε επιφύλαξη και άλλοτε φόβο με συνεπακόλουθες καταστάσεις. Οι εκδηλώσεις αυτές ήταν προϊόντα της άσχημης εικόνας που είχε δημιουργηθεί βλέποντας να αναμιγνύονται πρώτιστα γνωστά φιλόδοξα πρόσωπα των μικρών τους κοινωνιών με πολιτικές βλέψεις και οικονομικές διεκδικήσεις, μεταξύ των οποίων και επιφανείς Κερκυραίοι και Ζακυνθινοί, δημιουργώντας ιδιαίτερες φιλίες με τους «Φράγκους» (Ιταλο-Ενετούς), όταν οι ίδιοι οι κάτοικοι στέναζαν υπό τη δεσποτεία των κατακτητών. Μάλιστα συμπεριφέρονταν ως απελευθερωμένοι, επιδεικνύοντας καλοπέραση αυτοαποκαλούμενοι «''φραμασόνοι''». Βέβαια μεγάλη επιρροή άσκησαν και οι Άγγλοι μέσω της δικής τους στοάς, στην οποία μαθήτευσαν επίσης ντόπιες προσωπικότητες.
Στις μασονικές εκείνες επιρροές δύο δυνάμεις αντέδρασαν κυρίως, ο ελληνικός λαός, με τις παραπάνω επιφυλάξεις και η εκκλησία, που με κάθε μέσον και περισσότερο δυναμικά, έφθανε και σε έκτροπα φανατισμού. Βέβαια τα ηχηρά ονόματα των πρώτων Ελλήνων συνεργατών, που είτε είχαν γεννηθεί και ανατραφεί στην τότε "πεφωτισμένη" Δύση, είτε είχαν διανύσει μεγάλο χρονικό διάστημα σε αυτήν, δημιούργησαν τον τεκτονικό θρύλο που στα μάτια των λαϊκών φάνταζε ως μέσο κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικής δύναμης. Έτσι τα τάγματα αυτά όπως αποκαλείτο τότε κάθε είδους τέτοια οργάνωση, δε βρήκαν άμεση ανταπόκριση για να καρποφορήσουν.
Στη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα δε φέρεται να υπήρξε καμία τέτοια οργάνωση στο νεοσύστατο κράτος. Περί το τέλος όμως της βασιλείας του, το 1855, φέρονται ήδη κάποιες στοές να λειτουργούν ανεπίσημα υπό τη σκέπη της Μεγάλης Ανατολής της [[Ιταλία]]ς,<ref>[http://www.grandeoriente.it/ Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας]</ref> αποτελούμενες από ελευθεροτέκτονες μυημένους στην [[Κέρκυρα]] και ασφαλώς στη Γαλλία και την Ιταλία.
Μετά τον ερχομό του [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεωργίου του Α΄]] ([[1863]]) και την αμαχητί κατ' απαίτησή του ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, φέρονται ήδη το [[1867]] επτά τεκτονικές στοές να εργάζονται (ανεπίσημα) στην [[Αθήνα]], τον [[Πειραιάς|Πειραιά]], τη [[Χαλκίδα]], την [[Πάτρα]], τη [[Σύρος|Σύρο]], τη [[Λαμία]] και το [[Άργος]], εκτός εκείνων της Επτανήσου. Στις [[16 Φεβρουαρίου]] του ιδίου έτους οι ελληνικές στοές ζήτησαν την ανεξαρτησία τους από την Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας. Αυτή τους δόθηκε δύο μήνες μετά, στις [[10 Απριλίου]] [[1867]] και η νέα "μεγάλη ανατολή της Ελλάδος" άρχισε να οργανώνεται, κατ’ αρχήν τον Ιούλιο του 1872, εκλέγοντας τον Δημήτριο Ροδοκανάκη (1840-1902) ως μέγα διδάσκαλο και αμέσως μετά σχηματίζοντας το «ύπατο μέγα συμβούλιο» του 33ου για την Ελλάδα. Βέβαια όλα αυτά μέχρι τότε χωρίς καμία επίσημη αναγνώριση από το ελληνικό κράτος.
Η πρώτη μικτή στοά με το διακριτικό όνομα Αθηνά, προσχώρησε στο<em> Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα Le Droit Humain </em>το 1926.
Το 1928 η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος κατάφερε να αναγνωριστεί ως [[ίδρυμα]], ενώ το Ύπατο Μέγα Συμβούλιο σχημάτισε ''κοινωνία του [[Αστικό Δίκαιο|αστικού κώδικα]]''. Το [[1936]], με την αναθεώρηση του τεκτονικού συντάγματος της, η ''Μεγάλη Ανατολή'' μετονομάστηκε σε [[Μεγάλη Στοά της Ελλάδας|Μεγάλη Στοά της Ελλάδος]].<ref>[http://www.grandlodge.gr/ Μεγάλη Στοά της Ελλάδας]</ref> Το 1976 ορισμένοι Έλληνες ελευθεροτέκτονες αποφάσισαν να εισαγάγουν τον [[Τύπος της Υόρκης|τύπο της Υόρκης]] (York Rite), ενώ έως τότε υπήρχε μόνον ο [[Σκωτικός Τύπος]] (''Scottish Rite'').<ref>[http://www.aasr.gr/ Μεγάλη Στοά της Ελλάδος του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου]</ref> Όταν η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος ανακάλυψε πως το νέο σώμα δε θα δεχόταν τις δικές της παρεμβάσεις στη διοίκησή του, απείλησε με διαγραφή τα μέλη του. Αυτή η συμπεριφορά τελικά οδήγησε τον Μάιο του [[1986]] στην ίδρυση της [[Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδος|Εθνικής Μεγάλης στοάς της Ελλάδος]].<ref>[http://www.nglgreece.org/ Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδας]</ref><ref>[http://www.nglgreece.org/Default.aspx?id=101 Ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού στην Ελλάδα]</ref><ref>[http://www.aasr.gr/grandLodge/gr/aasr_history.html Ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού στην Ελλάδα]{{dead link|date=June 2015}}</ref>
Το 1989, ξεκίνησε τη λειτουργία του και στην Ελλάδα ο «Αρχαίος και Αρχέγονος Ανατολικός Τύπος [[Μισραΐμ Μέμφις|Μισραΐμ και Μέμφις]]». Σε αυτόν τον Τύπο/Τάγμα, ενυπάρχουν στους υψηλούς βαθμούς του και τα ''[[Arcana Arcanorum]]''. Λειτουργεί με Ανδρικές και Γυναικείες Στοές με διαφορετικά Τυπικά, μύθους και σύμβολα, σεβόμενο την γυναικεία διαφορετικότητα και ενδελέχεια.
Το 1996, η παρουσία του ''Le Droit Humain ''στην Ελλάδα πέρασε από μια περίοδο κρίσης και ένα σχίσμα που οδήγησε στη μαζική αποχώρηση μελών και στοών, που στην πορεία συγκρότησαν το <em>Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα</em> ΔΕΛΦΟΙ και τη <em>Μεγάλη Μικτή Στοά της Ελλάδος</em>. Το Δ.Τ.Τ. ΔΕΛΦΟΙ αποτελεί σήμερα το μαζικότερο φορέα του ελληνικού μικτού τεκτονισμού στη χώρα και καταγόμενο μυητικά από το <em>Ανθρώπινο Δίκαιο</em>, διατηρεί τη μυητική διαδοχή αδιάσπαστη μέχρι και τις μέρες μας. Παράλληλα, παρά την κρίση του 1996, η Ελληνική Ομοσπονδία του ''Le Droit Humain ''ανασυγκροτήθηκε το 1999 και συνεχίζει να λειτουργεί..
== Οργανωτική Δομή ==
{{Κύριο|Μεγάλη στοά}}
[[Αρχείο:freemasons.hall.london.arp.750pix.jpg|thumb|right|220px|Το Ελευθεροτεκτονικό Μέγαρο Λονδίνου, Έδρα της Ενωμένης Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας.]]
Οι μεγάλες στοές και οι μεγάλες ανατολές είναι ανεξάρτητα και κυρίαρχα σώματα που κυβερνούν τον τεκτονισμό σε μία ορισμένη επικράτεια ή αλλιώς «δικαιοδοσία».<ref>
{{cite web
| url = http://www.grandlodge-nc.org/education/code/000.html
| year = 2007
| title = Constitution
| publisher = Grand Lodge of North Carolina
| accessdate = 2007-04-09 }}{{dead link|date=June 2015}} See Preamble.</ref> Δεν υπάρχει κάποιο παγκόσμιο Τεκτονικό σώμα που να προΐσταται των Μεγάλων Στοών και των Μεγάλων Ανατολών, ή που να τους υπαγορεύει τον τρόπο λήψης των αποφάσεών τους, ή που να τους επιβάλλει μία κοινή πολιτική. Ο μόνος σύνδεσμος μεταξύ των επί μέρους δικαιοδοσιών είναι η αμοιβαία αναγνώριση.<ref>
{{cite web
| url = http://bessel.org/dcrecreq.htm
| publisher = Grand Lodge FAAM (Free And Accepted Masons) of Washington, D.C. (the District of Columbia), Committee on Masonic Recognition
| title = Form letter to request mutual recognition
| accessdate = 2007-04-09}} Example letter to request recognition.</ref>
=== Κανονικότητα ===
Η «Κανονικότητα» είναι μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίο οι μεγάλες στοές ή μεγάλες ανατολές αναγνωρίζουν η μία την άλλη. Ο μηχανισμός αυτός αποτελείται από μία σειρά κριτηρίων που η εκάστοτε ''μεγάλη στοά'' έχει ορίσει στα συντάγματά της. Τα κριτήρια αυτά ποικίλουν, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν σχέση με την τήρηση ή μη των «τεκτονικών οροθεσίων»<!--Σημείωση: Ξέρω ότι το να αναφέρω τα Τεκτονικά Οροθέσια δίχως να εξηγώ τί είναι αυτά είναι λίγο άσχημο. Απλά τα Οροθέσια είναι τόσο σημαντικά για ένα ελευθεροτέκτονα που ούτε να μήν αναφερθούν γίνεται ούτε να εξηγηθούν επιτρέπεται. Τα οροθέσια ξεχωρίζουν τους κανονικούς τέκτονες από τους μή κανονικούς. -->. Η αναγνώριση αυτή επιτρέπει τις επίσημες σχέσεις σε επίπεδο μεγάλης στοάς και την ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των μελών τους. Ένας Τέκτων που επισκέπτεται μία μη κανονική στοά, κινδυνεύει με διαγραφή από τη στοά του.<ref>
{{cite web
| url = http://www.phylaxis.org/bogusmasonry/regularitypha.htm
| title = Report From The United Grand Lodge of England: Prince Hall Masonry and the Prince Hall Grand Lodge of Massachusetts
| format = Annex A: Regularity
| publisher = Joseph A. Walkes Jr. Commission on Bogus Masonic Practices, Phylaxis Society
| date = 2006-10-03
| accessdate = 2007-04-07 }}</ref>
Καθένα από τα δύο παράλληλα παρακλάδια του ελευθεροτεκτονισμού, αποδέχεται μόνο τις μεγάλες στοές που ανήκουν σε αυτό ως «κανονικές». Μπορεί οι περισσότερες μεγάλες στοές να ανήκουν στο παρακλάδι που συμπλέει με την «Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας» και οι περισσότερες μεγάλες ανατολές να ανήκουν στο παρακλάδι που συμπλέει με τη «Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας», πάντως η διάκριση μεταξύ Στοάς ή Ανατολής δεν αποτελεί από μόνη της κριτήριο κανονικότητας. Επιπροσθέτως, ως μη κανονικές θεωρούνται σε παγκόσμιο επίπεδο και όσες οργανώσεις ιδρύονται από μόνες τους και αυτοχαρακτηρίζονται ως τεκτονικές, δίχως όμως να αναγνωρίζονται από κάποιο από τα δύο παρακλάδια. Τέλος, ως μη κανονικές χαρακτηρίζονται και οι στοές που δέχονται ως μέλη τους ταυτόχρονα και άνδρες και γυναίκες, οι αποκαλούμενες "μικτές".
=== Τεκτονική Στοά ===
[[Αρχείο:Grand Lodge of Greece 480 640.jpg|thumb|left|220px|Το Ελευθεροτεκτονικό Μέγαρο της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας, στην Αθήνα.]]
Η τεκτονική Στοά αποτελεί τον «πυρήνα» της οργάνωσης του ελευθεροτεκτονισμού. Κάθε νέα στοά πρέπει να υπόκειται σε μία κανονική μεγάλη στοά ή μεγάλη ανατολή. Η στοά είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τις οδηγίες της μεγάλης στοάς στην οποία υπόκειται όσον αφορά την εφαρμογή των [[Σύνταγμα|Συνταγμάτων]],<ref>[http://www.nglgreece.org/Default.aspx?id=8 Συντάγματα και Διακηρύξεις της Ε.Μ.Σ.τ.Ε.]</ref> όμως κατά τα άλλα είναι ανεξάρτητη διοικητική μονάδα. Μία στοά πρέπει να έχει τακτικές και προγραμματισμένες συνεδριάσεις, όπου θα λαμβάνουν χώρα οι τεκτονικές εργασίες των μελών της, και πρέπει να συνέρχεται μόνο στην έδρα της (εκτός εκτάκτων περιπτώσεων). Αρμοδιότητα της στοάς είναι η μύηση και προαγωγή των μελών της, η εγκατάσταση του σεβάσμιου διδασκάλου και των αξιωματικών της, η απόκτηση και διατήρηση των κοσμημάτων και κειμηλίων της, η ενδυνάμωση των δεσμών ανάμεσα στις οικογένειες μέσω των διαφόρων εκδηλώσεων που οργανώνει και διάφορα άλλα θέματα σε επίπεδο βάσης (μη περιοριστικά).
Η στοά είναι η μόνη αρχή που μπορεί να μυήσει κάποιον στον ελευθεροτεκτονισμό και όταν γίνεται κάτι τέτοιο ο νέος ελευθεροτέκτονας αποκαλεί αυτή την στοά ως «μητρική» του, ισοβίως. Ένας διδάσκαλος ελευθεροτέκτονας έχει το δικαίωμα να επισκέπτεται όποια στοά υποκείμενη στη μεγάλη στοά του επιθυμεί. Επίσης, μπορεί να επισκεφθεί και οποιαδήποτε άλλη στοά επιθυμεί, αρκεί αυτή να υπόκειται σε κάποια Μεγάλη Στοά που να είναι αμοιβαία αναγνωριζόμενη με τη δική του. Εκτός της συνδρομής του και της συμμετοχής του στη «μητρική» του στοά, ένας διδάσκαλος ελευθεροτέκτονας μπορεί καταβάλλοντας επιπλέον συνδρομή να είναι μέλος και άλλων στοών, που όμως πρέπει να υπόκεινται στην ίδια «μεγάλη στοά» με τη δική του.
Συνηθίζεται ο όρος «στοά» να αναφέρεται στο χώρο που συνεδριάζουν οι ελευθεροτέκτονες, όμως ο όρος πιο πολύ αναφέρεται στους ίδιους τους Ελευθεροτέκτονες που συνεδριάζουν. Έτσι «στοά» στην πραγματικότητα είναι οι συνεδριάζοντες ελευθεροτέκτονες. Οι στοές, ως κτίρια, αναφέρονται ανά περιπτώσεις ως «Ναοί». Διαφορετικές στοές, μπορεί να χρησιμοποιούν σε διαφορετικές στιγμές ή ημέρες τον ίδιο χώρο.
Οι πρώτες στοές συνεδρίαζαν όπου μπορούσαν και πολλές φορές οι τεκτονικές εργασίες γίνονταν σε καπηλειά. Οι περισσότερες στοές απαρτίζονται από Ελευθεροτέκτονες που ζουν σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή. Σε κάποιες Στοές η συμμετοχή απαιτεί πλήρωση ιδιαίτερων κριτηρίων, που έχουν κυρίως σχέση με το κοινωνικό υπόβαθρο ή την καταγωγή. Επίσης υπάρχουν «ερευνητικές στοές», οι οποίες κάνουν μέλη τους μόνο διδασκάλους ελευθεροτέκτονες και ασχολούνται με τη [[φιλοσοφία]] του ελευθεροτεκτονισμού και την [[ιστορία]] του.
=== Παράλληλα Σώματα ===
[[Αρχείο:Cross of the Knights Templar.svg|thumb|right|200 px|Ο σταυρός του τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών.]]
Στον ελευθεροτεκτονισμό δεν υπάρχει βαθμός ανώτερος του ''διδασκάλου ελευθεροτέκτονος''.<ref name="Aims and Relationships"/> Όμως υπάρχουν «σώματα» που δέχονται ως μέλη τους μόνο διδασκάλους ελευθεροτέκτονες.<ref name="Beyond">
{{cite book
| title = Beyond the Craft
| first = Keith B.
| last = Jackson
| publisher = Lewis Masonic
| location = London
| year = 1980
| isbn = 9780853181187
| oclc = 16542250 }}</ref> Τα σώματα αυτά είναι ανεξάρτητα από τη «συμβολική στοά».<ref name="Aims and Relationships"/> Μπορούν να περιγραφούν ως «παράλληλα» και συνήθως παρέχουν περαιτέρω οπτικές σε κάποια αλληγορικά, ηθικά ή φιλοσοφικά στοιχεία του ελευθεροτεκτονισμού.<ref>[http://www.nglgreece.org/Default.aspx?id=149 Παράλληλα Ελευθεροτεκτονικά Σώματα]</ref>
Αν και ανεξάρτητα, τα σώματα αυτά χαρακτηρίζονται τεκτονικά, αφού για να γίνει κάποιος μέλος τους πρέπει να είναι ήδη τέκτονας.
Τα άρθρα της «Ένωσης» της ''«Premier Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας»'' με την «Αρχαία Μεγάλη Στοά της Αγγλίας» (σε «Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας» το 1813) περιόρισαν την αναγνώριση σε συγκεκριμένα σώματα, όπως αυτά που εντάσσονται στο ''Σκωτικό Τυπικό'' και στο ''Τυπικό της Υόρκης''. Κάποια «παράλληλα σώματα», όπως για παράδειγμα αυτό των [[Ναΐτες Ιππότες (Ελευθεροτεκτονισμός)|Ναϊτών Ιπποτών]], έχουν επιπλέον απαιτήσεις λόγω της φύσης τους.
Τέλος, υπάρχουν σώματα στα οποία συμμετέχουν μόνο ελευθεροτέκτονες, αλλά δεν έχουν σχέση με τη διδασκαλία του ελευθεροτεκτονισμού, οπότε τυπικά δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «παράλληλα σώματα».
== Αρχές και δραστηριότητα ==
Ενώ ο ελευθεροτεκτονισμός συχνά χαρακτηρίζεται ως «μυστική οργάνωση» ή «μυστική κοινωνία», οι ίδιοι οι ελευθεροτέκτονες διαφωνούν και ισχυρίζονται πως είναι απλά μια συντεχνία, που τηρεί μυστικές κάποιες συγκεκριμένες πτυχές της.<ref name="Aims and Relationships">
{{cite book
| title = Constitutions of the Antient Fraternity of Free and Accepted Masons
| url = http://www.ugle.org.uk/pdf/190308-cr-rule-2007.pdf
| format=pdf
| origyear = 1815
| year = 2007
| author = United Grand Lodge of England
| location = London
| publisher = Freemason's Hall
| chapter = Aims and Relationships of the Craft
| pages = pp. x–xiii
| oclc = 18976592 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080708204409/http://www.ugle.org.uk/pdf/190308-cr-rule-2007.pdf|archivedate=2008-07-08}}</ref> Ο ελευθεροτεκτονισμός κατά τον 21ο αιώνα έπαψε να είναι τόσο «λαοφιλής» όσο και «μυστική κοινωνία». Ορθότερο θα ήταν να χαρακτηριστεί ως μία κοινωνία που κρατάει μυστικά.<ref>{{cite web
| url = http://www.grandlodge-nc.org/freemasonryrevealed/secrets.htm
| title = Freemasonry Revealed: The Secrets of Freemasonry
| publisher = Grand Lodge of North Carolina
| year = 1997
| accessdate = 2006-06-12 }}{{dead link|date=June 2015}}</ref> Ένα από αυτά τα μυστικά και το μόνο πραγματικά ουσιαστικό που έχει απομείνει στον ελευθεροτεκτονισμό, είναι ο ιδιαίτερος τρόπος αναγνώρισης ανάμεσα στα μέλη του.<ref name="Ritual">
{{cite book
| title = Emulation Ritual
| author = Freemasons. Emulation Lodge of Improvement (London, England)
| location = London
| publisher = Lewis Masonic
| year = 1991
| isbn = 9780853181873
| oclc = 40357899 }}</ref> Παρά τις επιμέρους διαφορές, η βασική φροντίδα του ελευθεροτεκτονισμού είναι η [[Φιλανθρωπία|φιλανθρωπική εργασία]]<ref>[http://www.nglgreece.org/Default.aspx?id=161 Μέγα Αγαθοεργό Σώμα]</ref> σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή ή γενικότερα, η προώθηση της ηθικής ακεραιότητας μέσω της συμπεριφοράς των μελών του στο κοινωνικό σύνολο και η ανάπτυξη και διατήρηση της αδελφικής αγάπης.
=== Τυπικό, συμβολισμός και ηθική ===
Οι ελευθεροτέκτονες χρησιμοποιούν κάποιο τυπικό εργασιών κατά τις συναντήσεις τους. Δεν υπάρχει ένα μοναδικό τυπικό και κάθε μεγάλη στοά είναι ελεύθερη να ακολουθεί το δικό της. Εντούτοις, υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στα διάφορα τυπικά εργασιών που χρησιμοποιούν οι μεγάλες στοές. Για παράδειγμα, όλα τα ελευθεροτεκτονικά τυπικά εργασιών κάνουν χρήση του [[Αρχιτεκτονική|αρχιτεκτονικού]] συμβολισμού των εργαλείων των «πρακτικών» λιθοξόων του [[Μεσαίωνας|μεσαίωνα]]. Οι ελευθεροτέκτονες, ως «θεωρητικοί» τέκτονες (που χτίζουν, δηλαδή, με τη φιλοσοφική έννοια και όχι την κυριολεκτική), χρησιμοποιούν αυτόν τον συμβολισμό για να διδάξουν ηθικά μαθήματα των αρχών της «Αδελφικής Αγάπης, Αρωγής και Αλήθειας», ή όπως συνηθίζεται να αναφέρεται στη μεγάλη ανατολή της Γαλλίας «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα».
Δύο από τα κύρια σύμβολα που βρίσκονται πάντα σε μια στοά είναι ο «Γνώμονας» και ο «Διαβήτης». Τα δύο αυτά σύμβολα χρησιμοποιούνται από τον ελευθεροτεκτονισμό για την εξαγωγή ηθικών συμπερασμάτων.<ref name="spoilt">
{{cite journal
| last = Gilkes
| first = Peter
| year = 2004
| month = July
| title = Masonic ritual: Spoilt for choice
| journal = Masonic Quarterly Magazine
| issue = 10
| url = http://www.mqmagazine.co.uk/issue-10/p-61.php
| accessdate = 2007-05-07 }}</ref>
Τα ηθικά συμπεράσματα εξάγονται μέσω των αλληγοριών του ελευθεροτεκτονικού τυπικού. Καθώς ο ελευθεροτέκτονας εξελίσσεται δια μέσου «βαθμών»,<ref name="Aims and Relationships"/> κερδίζει γνώση και κατανόηση του εαυτού του, της σχέσης του με τους άλλους και του δεσμού του με το Υπέρτατο Ον (όπως ο καθένας το αντιλαμβάνεται). Ενώ η διερεύνηση και ανάπτυξη των φιλοσοφικών απόψεων και πεποιθήσεων του ελευθεροτεκτονισμού είναι έργο των ειδικών ''ερευνητικών και καθοδηγητικών στοών'', παρ'όλα αυτά μεμονωμένοι ελευθεροτέκτονες συχνά εκδίδουν μελέτες για αυτές. Κάθε ελευθεροτέκτονας μπορεί να στοχάζεται για τα σύμβολα και τον σκοπό του ελευθεροτεκτονισμόυ και μάλιστα ως κάποιο βαθμό αναμένεται από αυτόν, καθώς εξελίσσεται δια μέσου των «βαθμών», να ερευνά το νόημα του ελευθεροτεκτονισμού.<ref>
{{cite web
| url = http://www.masonicinfo.com/leader.htm
| title = Top Leader speaks
| year = 2007
| first = Edward L.
| last = King
| accessdate = 2007-04-09 }}</ref>
Η «βίβλος του ιερού νόμου» πάντα εκτίθεται σε μια ανοικτή στοά. Σε κάποιες από τις στοές της μεγάλης ανατολής της Γαλλίας, αντί της «Βίβλου» χρησιμοποιούνται τα ελευθεροτεκτονικά «συντάγματα». Επιπλέον, ο κάθε υποψήφιος επιλέγει, ανάλογα με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ενώπιον ποιου «ιερού κώδικα» θα ορκιστεί να τηρεί τις υποχρεώσεις του.<ref>
{{cite book
| title = The origins of freemasonry: facts & fictions
| first = Margaret C.
| last = Jacob
| publisher = University of Pennsylvania Press
| location = Philadelphia
| year = 2005
| isbn = 9780812239010
| oclc = 61478025 }}</ref> Σε Στοές που απαρτίζονται από μέλη διαφόρων θρησκειών είναι συνηθισμένο να εκτίθενται άνω του ενός «Ιεροί Κώδικές».
Στον ελευθεροτεκτονισμό το ''υπέρτατο ον'' αναφέρεται ως «Μέγας Γεωμέτρης του Σύμπαντος» ή «Υπέρτατος Κτίστης των Κόσμων», για να γίνει σαφές πως η αναφορά είναι γενική και όχι συνδεδεμένη με κάποια συγκεκριμένη θρησκευτική αντίληψη για τον Θεό.<ref>
{{cite web
| url = http://www.masonicinfo.com/gaotu.htm
| title = GAOTU
| year = 2007
| first = Edward L.
| last = King
| accessdate = 2007-04-09 }}</ref>
=== Βαθμοί ===
Οι τρεις βαθμοί της «συμβολικής στοάς» του ελευθεροτεκτονισμού είναι:
# «μαθητής», ο βαθμός του νεοεισελθόντα ελευθεροτέκτονα,
# «εταίρος», ο βαθμός του διελθόντα ελευθεροτέκτονα, και
# «διδάσκαλος», ο βαθμός του εγερθέντα ελευθεροτέκτονα.
Οι βαθμοί αντιπροσωπεύουν φάσεις προσωπικής πνευματικής ανάπτυξης. Οι αλληγορικές έννοιες του ελευθεροτεκτονισμού προσλαμβάνονται διαφορετικά από κάθε ελευθεροτέκτονα, ανάλογα με το επίπεδό του, αλλά πάντα στα πλαίσια του συντάγματος στο οποίο εργάζεται. Η κοινή συμβολική διάρθρωση και τα κοινά «αρχέτυπα», ανά την υφήλιο, παρέχουν στον κάθε Ελευθεροτέκτονα τα μέσα για να δώσει τις δικές του απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα της ζωής.
Ο τεκτονισμός διακρίνεται σε «συμβολικό», όπου οι βαθμοί είναι «μαθητής», «εταίρος» και «διδάσκαλος». Πέραν αυτών υπάρχουν οι λεγόμενοι «φιλοσοφικοί» βαθμοί. Έτσι υπάρχει ο «Σκωτικός Τύπος» με 33 βαθμούς, ο Τύπος «Μισραΐμ-Μέμφις» με 95 βαθμούς, ο «Τύπος της Υόρκης» με 3 ομάδες βαθμών, ο «Αδωνιραμικός» με 11, ο «Τύπος του Σβέντεμποργκ» με 3 σειρές βαθμών, ο Εθνικός Ισπανικός Τύπος, ο Γαλλικός Τύπος, ο Αναθεωρημένος Σκωτικός κ.ο.κ.
Πέραν αυτών υπάρχει και μία σειρά υψηλών βαθμών, τα ονομαζόμενα ''Arcana Arcanorum'', τα οποία λειτουργούν στα πλαίσια συγκεκριμένων τύπων (π.χ. [[Μισραΐμ Μέμφις|Μισραΐμ-Μέμφις]]), και αποδίδονται σε υψηλόβαθμούς τέκτονες.
=== Υποχρεώσεις ===
Κάθε υποψήφιος αναλαμβάνει κάποιες υποχρεώσεις, βάσει του όρκου που δίνει κατά τη μύησή του στην αδελφότητα. Οι υποχρεώσεις αυτές είναι να παραμένει πιστός στους κανόνες της αδελφότητας και να τηρεί τα «μυστικά του ελευθεροτεκτονισμού», που είναι τα διάφορα σημεία, τεκμήρια και λέξεις αναγνώρισης σε κάθε βαθμό.<ref name="Ritual" /> Στις «κανονικές» Στοές αυτός ο όρκος δίνεται οικεία βουλήσει, στη «Βίβλο του Ιερού Νόμου» του Υπέρτατου Όντος που ο κάθε υποψήφιος πιστεύει.
=== Οριοθέσια ===
Τα ''οριοθέσια'' του Ελευθεροτεκτονισμού ορίζονται ως αρχαίες και αμετάβλητες αρχές και κριτήρια με τα οποία κρίνεται η «κανονικότητα» των στοών και των μεγάλων στοών. Κάθε μεγάλη στοά είναι αυτοδιοικούμενη και δεν υπάρχει κάποιο μοναδικό σώμα που να άρχει στο σύνολο του ελευθεροτεκτονισμού, για αυτόν τον λόγο η μετάφραση των οροθεσίων ποικίλλει ανάμεσα στις μεγάλες στοές.
Η σκέψη για τα οριοθέσια εμφανίζεται σε ελευθεροτεκτονικούς κανονισμούς από το [[1723]], και μάλλον προέρχονται από τους κανονισμούς των μεσαιωνικών συντεχνιών λιθοξόων. Το [[1858]], ο ''Albert G. Mackey'' επιχείρησε να θεσπίσει 25 οριοθέσια.<ref>{{cite journal
| last = Mackey
| first = Albert G.
| year = 1858
| month = October
| title = Landmarks of Freemasonry
| journal = American Quarterly Review of Freemasonry and its kindred sciences
| volume = ii
| pages = 230
| issn = 0741-790X
| id = 1480641
| url = http://freemasonry.bcy.ca/grandlodge/landmarks.html
| accessdate = 2007-04-09 }} (Μεταγραμμένο από τον Eugene Goldman, 10 Σεπτεμβρίου 1998.)</ref>
=== Αγαθοεργία ===
Η αδελφότητα ασχολείται ευρέως με τη φιλανθρωπία και την κοινωνική εργασία. Στη σύγχρονη εποχή συλλέγονται χρήματα μόνο από τις συνδρομές των μελών και διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Παγκοσμίως ο ελευθεροτεκτονισμός δαπανά σημαντικά χρηματικά ποσά σε μη Τεκτονικές φιλανθρωπίες, τοπικά, εθνικά και διεθνώς.
== Διαδικασία εισόδου στον Ελευθεροτεκτονισμό ==
[[Αρχείο:Freimaurer Initiation.jpg|thumb|350px|Μύηση στον Ελευθεροτεκτονισμό. 18ος αιώνας.]]
Για να εισχωρήσει κάποιος στον Ελευθεροτεκτονισμό πρέπει να αποταθεί αυτοβούλως σε κάποιο ήδη μέλος, που θα τον συστήσει και θα τον προτείνει και να κάνει από μόνος του αίτηση εισδοχής στη Στοά της κοινότητάς του. Πιο σπάνια είναι στις μέρες μας η περίπτωση όπου αυτός που επιθυμεί να εισέλθει στον Ελευθεροτεκτονισμό πρέπει να το ζητήσει τρεις φορές και όχι μόνο μία.<ref>{{cite journal
| year = 2001
| month = January
| title =Ill. Ernest Borgnine, 33°, G.C., Receives 50-Year Pin
| journal = The Scottish Rite Journal
| url = http://www.srmason-sj.org/council/journal/jan01/cijan.html
| issn = 1076-8572
| quote = Illustrious Borgnine also told of the difficulties he had in becoming a Mason. He did not know that, at the time, it was necessary to ask three times.
| accessdate = 2006-07-12 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20010528020249/http://www.srmason-sj.org/council/journal/jan01/cijan.html|archivedate=2001-05-28}}</ref>
Κάποιες Στοές είναι πιο δεκτικές σε νέα μέλη ενώ άλλες περισσότερο επιλεκτικές. Ασχέτως με τον τρόπο που μια Στοά δέχεται υποψηφίους, ένας υποψήφιος για να γίνει δεκτός ως μέλος της και να μυηθεί από αυτή στον Ελευθεροτεκτονισμό, πρέπει να υπερψηφισθεί από τα μέλη της ενόσω αυτή είναι «ανοιχτή», δηλαδή ενόσω η Στοά εργάζεται. Το εάν ο υποψήφιος γίνεται αποδεκτός με σχετική ή απόλυτη πλειοψηφία, διαφέρει ανά περίπτωση και εξαρτάται από τον εσωτερικό κανονισμό της εκάστοτε Στοάς.
=== Γενικές απαιτήσεις ===
Γενικότερα, για να γίνει Ελευθεροτέκτονας στον (αμιγή) Τεκτονισμό, κάποιος υποψήφιος πρέπει:<ref name="Aims and Relationships"/>
* Να είναι άνδρας ενήλικας που προσέρχεται αυτοβούλως.
* Να πιστεύει σε κάποιο Υπέρτατο Ον, όποια υπόσταση και εάν έχει αυτό για τον καθένα. (Άθεοι δεν γίνονται δεκτοί).
* Να έχει τουλάχιστον το ελάχιστο της αποδεκτής ηλικίας. Αυτό κυμαίνεται από 18 έως 25 έτη αναλόγως της Μεγάλης Στοάς (Στην Ελλάδα είναι τα 21 έτη).
* Να είναι [[άνθρωπος]] καλών ηθικών αρχών, καλού χαρακτήρα και καλής φήμης.
* Να είναι ψυχικά, διανοητικά και σωματικά υγιής. Δηλαδή, ο υποψήφιος πρέπει να μην πάσχει από κάτι που να τον εμποδίζει να εκτελεί τα καθήκοντά του.
* Να είναι ελεύθερος από γέννησης.<ref>{{cite book | last = Robinson | first = John J. | title = Born in Blood: The Lost Secrets of Freemasonry | location = New York | publisher = Evans | year = 1989 | pages = p. 56 | isbn = 9780871316028 | oclc = 20419501 | quote = …από τα τέλη του 15ου αιώνα ουσιαστικά κάθε άνδρας στην Αγγλία ήταν ελεύθερος. }} Ο Robinson δηλώνει πως η παρουσία αυτής της απαίτησης σήμαινε πως ο Ελευθεροτεκτονισμός ήταν οργανωτικά πολύ παλαιότερος της ίδρυσης της Premier Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας το 1717.</ref> Η απαίτηση αυτή διατηρείται στην σύγχρονη εποχή ως ιστορικό αξίωμα.
* Να έχει προταθεί από δύο ήδη μέλη της Στοάς, οι οποίοι και εγγυώνται (το κατά δύναμιν) για αυτόν.
Οι παραπάνω απαιτήσεις, γενικότερα, οριοθετούν την ελευθεροτεκτονική «κανονικότητα» ή μη του Τεκτονισμού. Μια αποδεκτή απόκλιση από αυτές είναι να επιτρέπεται σε έναν «Λυκιδέα» (τον υιό ενός Ελευθεροτέκτονα),<ref>{{cite web | url=http://www.freemasons-freemasonry.com/falclewis.html | title = Freemasonry: The Lewis | publisher = Pietre-Stones Review of Freemasonry | first = Dan | last = Falconer | date = 2003-04-16 | accessdate = 2007-04-22 }}</ref> να μυείται προ του ελάχιστου ορίου ηλικίας, ποτέ όμως πριν τα 18 του έτη. Στα πλαίσια του αμιγούς γυναικείου και του μικτού τεκτονισμού και ειδικά στα σώματα με «κανονική» καταγωγή είτε απευθείας από τη Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας είτε έμμεσα από το Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα ''Le Droit Humain'' που με τη σειρά του κατάγεται επίσης από τη Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας, επιτρέπεται η εισδοχή γυναικών και η μύησή τους σε όλους τους τεκτονικούς βαθμούς.
=== Τεκτονισμός και θρησκεία ===
[[Αρχείο:ALL SEEING EYE.jpg|thumb|350px|Ο οφθαλμός της Θείας Πρόνοιας]]
Ο Ελευθεροτεκτονισμός δηλώνει ρητά και ανοικτά πως δεν είναι ούτε θρησκεία ούτε υποκατάστατο θρησκείας.<ref name="a religion?">{{cite web | url = http://www.ugle.org.uk/masonry/freemasonry-and-religion.htm | title = Είναι ο Ελευθεροτεκτονισμός Θρησκεία; | year = 2002 | accessdate=2007-05-08 | publisher = Ενωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας |archiveurl=http://web.archive.org/web/20040130100120/http://www.ugle.org.uk/masonry/freemasonry-and-religion.htm|archivedate=2004-01-30}}</ref><ref>{{cite journal | last = Smart | first = Earnest | year = 2005 | month = April | title = Faith and Freemasonry | journal = Masonic Quarterly Magazine | issue = 13 | url = http://www.mqmagazine.co.uk/issue-13/p-46.php | accessdate = 2007-05-07 }}</ref>
Αλλωστε εάν ήταν Θρησκεία, τότε θα υποχρέωνε τα μέλη του να απαρνηθούν την θρησκεία που είχαν πριν γίνουν μέλη, και να αποδεχθούν την θρησκεία του Τεκτονισμού. Αντίθετα κάθε υποψήφιος οφείλει να πιστεύει στον Θεό (της θρησκείας που εκείνος επιθυμεί).
Ο Τζέιμς Άντερσον (''James Anderson'') (1679-1739) στα ''Συντάγματα των Ελευθέρων Τεκτόνων'' του [[1723]] εισάγει την ιδέα της φυσικής θρησκείας, δηλαδή της πίστης στον μοναδικό Θεό που ο καθένας λατρεύει. Ο Ελευθεροτεκτονισμός αξιώνει οι υποψήφιοι του να πιστεύουν σε ένα «Υπέρτατο Ον», όποιο και αν είναι αυτό για τον καθένα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα άνδρες από μία ευρεία κλίμακα πίστεων να μπορούν να γίνουν Ελευθεροτέκτονες.
Από τις αρχές του 19ου αιώνα, η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας έδωσε μια γενικότερη και μη δογματική έννοια στο «Υπέρτατο Ον», με αποτέλεσμα να δέχεται ως μέλη της και άθεους υποψηφίους. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε ρήξη τις σχέσεις της με την Ηνωμένη Μεγάλη Στοά της Αγγλίας.
== Κριτική και αντιδράσεις ==
Ο «αντιτεκτονισμός» είναι η «ομολογημένη αντίδραση στον ελευθεροτεκτονισμό». Δεν υπάρχει κάποια ομοιογενής κίνηση αντιδρώντων. Τον αντιτεκτονισμό συνθέτουν κριτικές προερχόμενες από ομάδες ανθρώπων, πολιτικής, θρησκευτικής ή άλλης φύσης, που αντιτίθενται στον ελευθεροτεκτονισμό η καθεμιά για τους δικούς της λόγους.
Από τον 18ο αιώνα υπήρξαν αρκετές «αποκαλύψεις» για τον ελευθεροτεκτονισμό. Αυτές, συχνά στερούνταν συνοχής,<ref>
{{cite book
| first = S. Brent
| last = Morris
| title = The Complete Idiot's Guide to Freemasonry
| location = New York
| publisher = Alpha Books
| year = 2006
| pages = p. 85 (also discussed in chapters 13 and 16)
|id = ISBN 978-1-59257-490-2
| oclc = 68042376 }}</ref> ήταν για διάφορους λόγους απαρχαιωμένες,<ref name="changes">{{cite book
| first = John J.
| last = Robinson
| title = A Pilgrim's Path
| publisher = M. Evans
| location = New York
| year = 1993
| pages = p. 129
| id = ISBN 978-0-87131-732-2
| oclc = 27381296 }}</ref> ή ήταν εμφανείς απάτες.<ref>{{cite web
| first = Arturo
| last = de Hoyos
| date = [[2002-08-18]]
| coauthors = S. Brent Morris
| url = http://freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/taxilhoax.html
| title = Leo Taxil Hoax - Bibliography
| publisher = Grand Lodge of British Columbia and Yukon
| accessdate = 2007-07-07 }} Lists many books which perpetuate Masonic ritual hoaxes.</ref> Αυτές οι «αποκαλύψεις» συχνά έγιναν η βάση για την κριτική στον ελευθεροτεκτονισμό, κυρίως πολιτικής και θρησκευτικής φύσης.<ref name="Communist">[http://www.trosch.org/bks/freemasonry.html" The New Catholic Encyclopedia (1967)] Soviet Russia outlawed Masonry in 1922. Freemasonry does not exist today in the Soviet Union, China, or other Communist states. Postwar revivals of Freemasonry in Czechoslovakia and Hungary were suppressed in 1950.</ref>
=== Θρησκευτική κριτική ===
Ο ελευθεροτεκτονισμός προσέλκυσε την κριτική θεοκρατικών καθεστώτων και οργανωμένων θρησκειών με την κατηγορία ότι ανταγωνίζεται τη θρησκεία. Επίσης, κατηγορήθηκε για ετεροδοξία μέσα στους κόλπους του. Τέλος, έγινε συχνά στόχος «θεωριών συνωμοσίας», που τον θεωρούν απόκρυφη και διεφθαρμένη δύναμη.
==== Ελευθεροτεκτονισμός και χριστιανισμός ====
Αν και μέλη ποικίλων πίστεων παραθέτουν τις ενστάσεις τους, κάποια χριστιανικά θρησκευτικά δόγματα έχουν ιδιαίτερα αρνητική στάση έναντι του ελευθεροτεκτονισμού, απαγορεύοντας ή αποθαρύνοντας τα μέλη τους από το να γίνουν ελευθεροτέκτονες.
Το θρησκευτικό δόγμα με την μεγαλύτερη ιστορία εναντίωσης στον ελευθεροτεκτονισμό είναι ο καθολικισμός. Οι ενστάσεις που προβάλλει η καθολική εκκλησία βασίζονται στον ισχυρισμό πως ο ελευθεροτεκτονισμός διδάσκει μια νατουραλιστική θεϊστική πίστη, που δεν συνάδει με το δόγμα της εκκλησίας.<ref>{{cite web | url = http://www.catholicculture.org/library/view.cfm?recnum=5285 | title = Letter of April 19, 1985 to U.S. Bishops Concerning Masonry | last = Cardinal Law | first = Bernard | author = Bernard Francis Law | accessdate = 2007-07-09 | date = 1985-04-19 | work = CatholicCulture.org }}</ref> Σειρά Παπικών επισήμων αναγγελιών εκδόθηκαν εναντίον του Ελευθεροτεκτονισμού. Η πρώτη από αυτές ήταν η ''«In Eminenti»'' του Πάπα Κλεμεντίου του 7ου που εκδόθηκε στις 28 Απριλίου του 1738, ενώ η πιο πρόσφατη ήταν η ''«Ab Apostolici»'' του Πάπα Λεοντίου του 8ου που εκδόθηκε στις 15 Οκτωβρίου του 1890. Ο Κώδικας Εκκλησιαστικού Δικαίου του 1917 δήλωνε ρητά πως η συμμετοχή στον Ελευθεροτεκτονισμό αυτομάτως συνεπάγεται τον αφορισμό.<ref name="canon2335">Canon 2335, 1917 Code of Canon Law from {{cite web | url = http://freemasonry.bcy.ca/anti-masonry/canon.html | title = Canon Law regarding Freemasonry, 1917-1983 | publisher = Grand Lodge of British Columbia and Yukon }}</ref> Ο ''Κώδικας εκκλησιαστικού δικαίου'' του 1917 επίσης απαγόρευε βιβλία φιλικά στον ελευθεροτεκτονισμό.
Από την πλευρά της, η ορθόδοξη εκκλησία καταδικάζει τον τεκτονισμό. Το 1933 η ''Εκκλησία της Ελλάδος'' δήλωσε επισήμως πως όταν γίνεται κανείς μασόνος (μέλος του τεκτονισμού) τελεί πράξη [[αποστασία]]ς από την εκκλησία και ως εκ τούτου, μέχρι να μετανοεί, το πρόσωπο που εμπλέκεται στο τεκτονισμό δεν μπορεί να μετέχει της θείας ευχαριστίας.<ref>{{cite web|url=http://www.orthodoxinfo.com/ecumenism/masonry.aspx |title=Freemasonry: Official Statement of the Church of Greece (1933) |publisher=Orthodoxinfo.com |date=1933-10-12 |accessdate=2011-01-15}}</ref> Η στάση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ελευθεροτεκτονισμός (Μασσονισμός), λογίζεται ως συγκριτική πανθρησκεία και ως εκ τούτου δεν αποδέχεται το Χριστό ως μοναδικό Σωτήρα του ανθρώπου. Τον δέχεται δηλαδή ως μια σημαντική προσωπικότητα, όχι όμως ως τον σαρκωμένο Θεό όπως πρεσβεύει η [[Ορθόδοξη εκκλησία]], αλλά και η πλειοψηφία των χριστιανικών ομολογιών. (Ρωμαιοκαθολική, Αγγλικανική, οι περισσότερες Προτεσταντικές κλπ.).
Ο ελευθεροτεκτονισμός ποτέ δεν εναντιώθηκε στο να εισέρχονται στην αδελφότητα Καθολικοί Χριστιανοί. Οι φίλιες μεγάλες στοές της «Ενωμένης Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας» διαψεύδουν τις αξιώσεις της Εκκλησίας και δηλώνουν πως εμμένουν σαφώς στην αρχή τους ότι «ο ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι θρησκεία, ούτε υποκατάστατο για τη θρησκεία.»<ref name="a religion?"/>
==== Ελευθεροτεκτονισμός και Ισλάμ ====
Πολλά Ισλαμικά αντιτεκτονικά επιχειρήματα είναι στενά συνδεδεμένα με τον [[Αντισημιτισμός|αντισημιτισμό]] και τον αντισιωνισμό.<ref name="SFMNAD">{{cite book | url = http://freemasonry.dept.shef.ac.uk/pdf/ovn.pdf?PHPSESSID=bf5645aae288a112e6c99cacdca85a90 | format = pdf | title = The Study of Freemasonry as a New Academic Discipline | pages = pp. 13–14 | first = Andrew | last = Prescott | accessdate = 2006-05-21 }}</ref> Κάποιοι Μουσουλμάνοι ισχυρίζονται ότι ο ελευθεροτεκτονισμός προάγει τα συμφέροντα των [[Εβραίοι|Εβραίων]] και πως ένας εκ των στόχων του είναι η αναδόμηση του [[Ναός του Σολομώντα|Ναού]] του [[Σολομών]]τα στην [[Ιερουσαλήμ]].<ref>{{cite web |url=http://www.islamonline.net/servlet/Satellite?cid=1119503547288&pagename=IslamOnline-English-Ask_Scholar%2FFatwaE%2FFatwaEAskTheScholar |title=Can a Muslim be a freemason? |accessdate=2007-05-08 |format=asp |work=Islamonline.com }}{{dead link|date=June 2015}}</ref> Αρκετές χώρες με σημαντικό μουσουλμανικό στοιχείο απαγορεύουν τον ελευθεροτεκτονισμό εντός της επικρατείας τους, αν και σε χώρες όπως η [[Τουρκία]], το [[Μαρόκο]] και η [[Αίγυπτος]] έχουν ιδρυθεί στοές.<ref>Leyiktez, Celil. [http://www.freemasons-freemasonry.com/layiktez1.html "Freemasonry in the Islamic World"]. Accessed 2 October 2007.</ref>
=== Πολιτικές αντιδράσεις ===
Οι τέκτονες ισχυρίζονται πως ο τεκτονισμός δεν έχει συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση. Για παράδειγμα, ο τέκτονας Σπύρος Νάγος, υπήρξε γνωστός σοσιαλιστής και συνδικαλιστής της εποχής του. Από την άλλη ο [[Ιωάννης Μεταξάς]] υπήρξε τέκτων, και ήταν εντελώς αντίθετης πολιτικής κατεύθυνσης.
Πολλές θεωρίες έχουν συνδέσει τον ελευθεροτεκτονισμό με τη «νέα παγκόσμια τάξη» και δηλώνουν πως ο ελευθεροτεκτονισμός ως οργάνωση είτε τείνει στην παγκόσμια κυριαρχία ή μυστικά έχει τον έλεγχο της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής. Ιστορικά, ο ελευθεροτεκτονισμός προσέλκυσε τις επικρίσεις και τις διώξεις της [[ακροδεξιά]]ς (π.χ. της [[Ναζιστική Γερμανία|Ναζιστικής Γερμανίας]])<ref>{{cite book | first = James | last = Wilkenson | coauthors = H. Stuart Hughes | title = Contemporary Europe: A History | location = Englewood Cliffs, N.J. | publisher = Prentice Hall | year = 1995 | pages = p. 237 | id = ISBN 978-0-13-291840-4 | oclc = 31009810 }}</ref><ref>{{cite book | first = Otto | last = Zierer | title = Concise History of Great Nations: History of Germany | location = New York | publisher = Leon Amiel Publisher | year = 1976 | pages = p. 104 | id = ISBN 978-0-8148-0673-9 | oclc = 3250405 }}</ref> και της [[ακροαριστερά]]ς (π.χ. των πρώην [[Κομμουνισμός|Κομμουνιστικών]] καθεστώτων στην ανατολική [[Ευρώπη]]).<ref name="Communist" />
Σε κάποιες χώρες ο αντιτεκτονισμός είναι συνδεδεμένος με τον αντισημιτισμό και τον αντισιωνισμό. Το 1980 ο [[Σαντάμ Χουσεΐν]] άλλαξε τον ιρακινό ποινικό κώδικα καθιστώντας κακούργημα την «προαγωγή και επευφημία σιωνιστικών αρχών, συμπεριλαμβανομένου του ελευθεροτεκτονισμού, ή όποιων συνδέονται με σιωνιστικές οργανώσεις.» <ref name="freemasonryinSHIraq">{{cite news | url = http://washingtontimes.com/world/20040701-120129-6565r.htm | title = Saddam to be formally charged | first = David R | last = Sands | work = The Washington Times | date = 2004-07-01 | accessdate = 2006-06-18 }}</ref>
Το 1799, ο ελευθεροτεκτονισμός στην Αγγλία σχεδόν σταμάτησε, λόγω κοινοβουλευτικής αναγγελίας. Ως επακόλουθο της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]], η «Νομοθετική Πράξη περί Παρανόμων Εταιρειών» του 1799 απαγόρευε κάθε συγκέντρωση ομάδων που απαιτούσαν τα μέλη τους να αναλάβουν με όρκο κάποια υποχρέωση.<ref name="UGLE history" >{{cite web | url = http://www.grandlodge-england.org/ugle/the-history-of-grand-lodge-1.htm | title = The United Grand Lodge of England - Two Grand Lodges | publisher = United Grand Lodge of England | year = 2002 | accessdate = 2006-03-08 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20030625013800/http://www.grandlodge-england.org/ugle/the-history-of-grand-lodge-1.htm|archivedate=2003-06-25}}</ref> Οι μεγάλοι διδάσκαλοι αμφοτέρων των «μοντέρνων» και των «αρχαίων» ελευθεροτεκτόνων, εξήγησαν στον Πρωθυπουργό Γουίλιαμ Πιτ (''William Pitt'') που δεν ήταν ελευθεροτέκτων, πως η αδελφότητα υποστήριζε τον νόμο και την νομίμως εκλεγμένη εξουσία και ότι συμμετείχε ενεργά σε φιλανθρωπικές εργασίες. Ως αποτέλεσμα ο ελευθεροτεκτονισμός εξαιρέθηκε από τους όρους αυτής της νομοθετικής πράξης.<ref name="UGLE history" /> Η «Νομοθετική Πράξη περί Παρανόμων Εταιρειών» καταργήθηκε από το Κοινοβούλιο το 1967.<ref name="UGLE history" />
Το 1826 ο ελευθεροτεκτονισμός στις ΗΠΑ αντίκρισε πολιτική πίεση μετά την εξαφάνιση του Γουίλιαμ Μόργκαν (''William Morgan''). Η υπόθεση τροφοδότησε ένα αντιτεκτονικό κίνημα, που μεσουράνησε κατά τον σχηματισμό ενός βραχύβιου αντιτεκτονικού κόμματος, το οποίο έθεσε υποψηφίους για τις προεδρικές εκλογές του 1828 και του 1832.
Ακόμη και στις σύγχρονες δημοκρατίες, ο ελευθεροτεκτονισμός εξακολουθεί να κατηγορείται ότι είναι δίκτυο από άτομα που πορεύονται χρησιμοποιώντας τις διασυνδέσεις τους στην αδελφότητα για πολιτική επιρροή και επιχειρηματικές συναλλαγές. Ο ελευθεροτεκτονισμός επισήμως διαψεύδει αυτούς τους ισχυρισμούς.
==== Ολοκαύτωμα ====
{{Κύριο|Ολοκαύτωμα}}
[[Αρχείο:Vergissmeinnicht Melagalm.JPG|thumb|left|120px|[[Μη-με-λησμόνει]].]]
Τα διατηρημένα αρχεία του ''«Reichssicherheitshauptamt»'' (Κεντρικό Γραφείο Ασφαλείας του Ράιχ) δείχνουν την δίωξη των ελευθεροτεκτόνων.<ref>{{cite web | url = http://mill-valley.freemasonry.biz/persecution.htm | title = World War II Documents showing the persecution of Freemasonry | publisher = Mill Valley Lodge #356 | accessdate = 2006-05-21 }}</ref> Αν και ο αριθμός δεν είναι γνωστός επακριβώς, εκτιμάται πως 80 με 200 χιλιάδες ελευθεροτέκτονες εκτελέστηκαν από το [[Εθνικοσοσιαλισμός|ναζιστικό]] καθεστώς. Οι ελευθεροτέκτονες τρόφιμοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι και έφεραν ένα [[Διακριτικά σήματα στα Ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης|ανεστραμμένο κόκκινο τρίγωνο]].<ref>Israel Gutman «Η Εγκυκλοπαίδεια του Ολοκαυτώματος», τόμος 2, σελίδα 531, Jews and Freemasons in Europe, New York Macmillan Pub. Co., 1990, ISBN 978-0-02-897166-7.</ref>
Κατά την διάρκεια του [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου]] οι ελευθεροτέκτονες φορούσαν το σήμα με το μικρό μπλε λουλούδι («[[μη-με-λησμόνει]]») ως μυστικό σημάδι αναγνώρισης μεταξύ τους.<ref>{{cite web | url = http://www.internetloge.de/arst/forgetd.htm | title = Das Vergißmeinnicht-Abzeichen und die Freimaurerei, Die wahre Geschichte | language = German | publisher = Internetloge.de | accessdate = 2006-07-08 }}</ref><ref>{{cite web | url = http://www.freemasons-freemasonry.com/bernheim3.html | first = Alain | last = Bernheim | title = The Blue Forget-Me-Not": Another Side Of The Story | work = Pietre-Stones Review of Freemasonry | publisher = | date = [[2004-09-10]] | accessdate = 2006-07-08 }}</ref><ref>{{cite book | title = Die Freimaurer-Logen Deutschlands und deren Grosslogen 1737-1972 | first = Karl Heinz | last = Francke | coauthors = Ernst-Günther Geppert | location = Bayreuth | publisher = Quatuor Coronati | year = 1974 | language = German | isbn = | oclc = | edition = Second rev. ed.}}Also in: {{cite book | title = Die Freimaurer-Logen Deutschlands und deren Grosslogen 1737 - 1985 : Matrikel und Stammbuch; Nachschlagewerk über 248 Jahre Geschichte der Freimaurerei in Deutschland | first = Karl Heinz | last = Francke | coauthors = Ernst-Günther Geppert | location = Bayreuth | publisher = Quatuor Coronati | year = 1988 | language = German | id = ISBN 978-3-925749-05-6 | oclc = 75446479 }}</ref> Στις μέρες μας, ελευθεροτέκτονες ανά την υφήλιο φέρουν το σήμα «μη-με-λησμόνει» στο πέτο τους για να θυμούνται όλους αυτούς που υπέφεραν στο όνομα του ελευθεροτεκτονισμού, κυρίως κατά τη ναζιστική περίοδο.<ref>{{cite web | url = http://www.mastermason.com/monlou522/forget~me~not.html | title = About the… Forget-Me-Not | publisher = Monitor Lousbury Lodge, No. 522 | accessdate=2006-03-04 }}{{dead link|date=June 2015}}</ref>
=== Γυναίκες και Ελευθεροτεκτονισμός ===
Ο αμιγής ελευθεροτεκτονισμός συχνά επικρίνεται για το γεγονός πως δε δέχεται γυναίκες ως μέλη. Από υιοθέτησης των «συνταγμάτων των ελευθέρων τεκτόνων» του Τζέιμς Άντερσον 1679-1739) το 1723, έχει γίνει δεκτό ως αξίωμα από τους «κανονικούς» ελευθεροτέκτονες πως μόνο άνδρες μπορούν να γίνουν ελευθεροτέκτονες. Έτσι, πολλές μεγάλες στοές δε δέχονται γυναίκες, διότι πιστεύουν πως αυτό παραβιάζει τα «αρχαία οροθέσια».
Σε άλλες χώρες, ενώ οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν σε αμιγείς αντρικές στοές, υπάρχουν πολλές γυναικείες αδελφότητες οι οποίες σχετίζονται με τον «κανονικό» ελευθεροτεκτονισμό ως παράλληλα σώματα, όπως οι «Θυγατέρες του Νείλου», η «Αδελφότητα του Αμάρανθου», οι «Θυγατέρες του Ιώβ», η «Αδελφότητα του Ανατολικού Αστέρος», οι «Κορασίδες του Ουράνιου Τόξου». Αυτές έχουν τα δικά τους τυπικά και παραδόσεις, αλλά ακολουθούν το ελευθεροτεκτονικό μοντέλο.
Ενώ η απαγόρευση της μύησης γυναικών αποτελούσε οριοθέσιο, η <em>Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας </em>ήδη από το 1774 είχε δημιουργήσει Τελετές Υιοθεσίας από την αδελφότητα. Το 1879 και έπειτα από διάφορες συγκρούσεις σε επίπεδο Υπάτου Συμβουλίου, δώδεκα στοές αποχώρησαν και συγκρότησαν τη Μεγάλη Σκωτική Συμβολική Στοά. Από τις δώδεκα, η στοά <em>Les Libres Penseurs</em> ή Ελεύθεροι Στοχαστές, διακήρυξε την απόλυτη ισότητα ανδρών και γυναικών και φρόντισε να υπάρχει στο καταστατικό της πρόβλεψη για τη μύηση γυναικών, με αποτέλεσμα το 1882 να μυηθεί στον τεκτονισμό η θρυλική φεμινίστρια και ανθρωπίστρια Maria Deraismes.
Το 1890, η στοά <em>La Jérusalem Écossaise</em> που υπαγόταν επίσης στη Μεγάλη Σκωτική Συμβολική Στοά, απηύθυνε ευρύ κάλεσμα στις άλλες στοές για τη δημιουργία μιας νέας τεκτονικής δύναμης, που θα δέχεται στους κόλπους της τόσο άντρες όσο και γυναίκες. Έτσι, το 1893, η Maria Deraismes, o Georges Martin και διάφοροι άλλοι τέκτονες, προχώρησαν στην ίδρυση της <em>Σεπτής Στοάς Le Droit Humain του Μικτού Τεκτονισμού</em>.
Στην Ελλάδα, η Μεγάλη Στοά της οποίας για μεγάλο διάστημα λειτουργούσε υπό την αιγίδα της <em>Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας</em> αλλά στην πορεία διεκδίκησε την αναγνώριση της <em>Ηνωμένης Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας</em>, η πρώτη μικτή στοά με το διακριτικό όνομα Αθηνά, προσχώρησε στο<em> Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα Le Droit Humain </em>το 1926. Οι περισσότερες μικτές στοές που δημιουργήθηκαν στην πορεία εντάχθηκαν στην <em>Ελληνική Ομοσπονδία του Ανθρώπινου Δικαίου</em>, κι έτσι οι δυνάμεις και οι δυνατότητες του τάγματος αυξήθηκαν σταδιακά. Οι εργασίες ανεστάλησαν μονάχα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οπότε και ο τεκτονισμός διώχθηκε από τους ναζιστές, και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
Το 1996, η παρουσία του ''Le Droit Humain ''στην Ελλάδα πέρασε από μια περίοδο κρίσης και ένα σχίσμα που οδήγησε στη μαζική αποχώρηση μελών και στοών, που στην πορεία συγκρότησαν το <em>Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα</em> ΔΕΛΦΟΙ και τη <em>Μεγάλη Μικτή Στοά της Ελλάδας</em>. Το Δ∴Τ∴Τ∴ ΔΕΛΦΟΙ αποτελεί σήμερα το μαζικότερο φορέα του ελληνικού μικτού τεκτονισμού στη χώρα και καταγόμενο μυητικά από το <em>Ανθρώπινο Δίκαιο</em>, διατηρεί τη διαδοχή αδιάσπαστη μέχρι και τις μέρες μας. Παράλληλα, παρά την κρίση του 1996, η Ελληνική Ομοσπονδία του ''Le Droit Humain ''ανασυγκροτήθηκε το 1999 και συνεχίζει να λειτουργεί, να εξελίσσεται και να αυξάνεται οργανωτικά μέχρι σήμερα.
Στον ελλαδικό χώρο, δραστηριοποιούνται επίσης η Αμιγής Γυναικεία Στοά του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου, σε συνεργασία με τη Μεγάλη Στοά του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου, καθώς επίσης και η Μεγάλη Τεκτονική Στοά Ανδρών και Γυναικών, με καταγωγή από την αντίστοιχη στοά της Αγγλίας. Επίσης, γυναίκες εργάζονται και στον Αρχέγονο Τύπου του [[Μισραΐμ Μέμφις|Μισραΐμ]] και του [[Μισραΐμ Μέμφις|Μέμφις]], αλλά στη συγκεκριμένη δύναμη, ακολουθούν ξεχωριστά Γυναικεία Τυπικά με Γυναικείους μύθους & σύμβολα.
==Δείτε επίσης==
* [[Ανατροπή της ψευδούς και αντιθέου φραγμασωνικής πίστεως]]
* [[Κολεγιακές και πανεπιστημιακές αδερφότητες]]
* [[Ισοψηφισμός]]
== Παραπομπές ==
<references />
== Βιβλιογραφία ==
* Αμβρόσιος Γ. Λενής, Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας. Τεκτονισμός και Φιλική Εταιρεία, εκδ. Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα, 1989
*Ριτζόπουλος Ανδρέας, «Ήταν ο Ρήγας μασόνος; Προσέγγιση σε ένα ψευτοδίλημμα», στο: Υπέρεια : πρακτικά ΣΤ' Διεθνούς Συνεδρίου "Φεραί-Βελεστίνο-Ρήγας" : Βελεστίνο 4-7 Οκτωβρίου 2012. μέρος Β' / επιμέλεια Δημήτριος Καραμπερόπουλος, εκδ. Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης "Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα",2014, σελ. 1111-1124
* Χατζηπαναγιώτη - Sangmeister, Ίλια. Ο τεκτονισμός στην ελληνική κοινωνία και γραμματεία του 18ου αιώνα : Οι γερμανόφωνες μαρτυρίες εκδ. Περίπλους, 2010
*Papastathopoulos,S., «Les mouvements anti-maçonniques dans l’espace hellénophone, de 1740 à nos jours: réac-tions orthodoxes, ecclésiastiques et laïques», Acta Macionica, τομ. 9 (1999), σελ. 230-232
*Καλογερόπουλος, Π.Δ., Ἱστορία τῆς ἀνὰ τὰς Ἑλληνικὰς Χώρας Ἐλευθέρας Τεκτονικῆς, τχ. Α ́, 1740-1872, Ἀθήνα, 1932
*Γιώργος Κουτζακιώτης, «Η «Είδησις των τάξεων των μουρατόρων» και η πρόσληψη του τεκτονισμού από τον οικουμενικό πατριάρχη Καλλίνικο Γ΄», ο Ερανιστής, τομ. 28 (2011), σελ. 161-191[http://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/eranistis/article/view/1499/1490]
*Silvio Bertoldi, «Η Μασονία. Παγκόσμια μυστική εταιρεία», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 56 (Φεβρουάριος 1973), σελ. 122-131
* Λουκάς, Ιωάννης Κ., Ιστορία της ελληνικής μασονίας και ελληνική ιστορία, εκδ. Παπαζήσης, Αθήνα, 1991
* Παναγιωτόπουλος, Β., «Οι τέκτονες και η Φιλική Εταιρεία. Εμμ. Ξάνθος και Παν. Καραγιάννης», Ο Ερανιστής, τομ. 2(1964), σελ. 138-157[https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/eranistis/article/viewFile/9648/9831]
* Παπαχαραλάμπους Χ. Γ., «Ο Τεκτονισμός εν Κύπρω από των μέσων του ΙΗ΄ αιώνος», Κυπριακαί Σπουδαί, τομ. ΛΑ΄ (1967), σελ. 83-92
* Ριζόπουλος Χρίστος, «Η Κύπρος και ο τεκτονισμός του ΙΗ΄ αιώνος», Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, Πρακτικά του Πρώτου Διεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου (Λευκωσία, 14-19 Απριλίου 1969), τομ. Γ, μέρος Α΄ Λευκωσία, 1973, σελ. 291-308
*Παπουλίδης Κωνσταντίνος, «Ο τεκτονισμός και η Ελληνική Επανάσταση. Το συνωμοτικό υπόβαθρο της Εθνεγερσίας», Ιστορικά θέματα, τχ. 79 (Δεκέμβριος 2008), σελ. 56-67
*Domenico V. Ripa Montesano, Vademecum di Loggia, Edizione Gran Loggia Phoenix – Roma Italia 2009 ISBN 978-88-905059-0-4
* Οι Τεκτονικοί Τύποι Μισραϊμ και Μέμφις. Gastone Ventura
* Το Μυστήριο του Θυσιαστικού Τύπου. Gastone Ventura
* Η Ερμητική Παράδοση στον Ελευθεροτεκτονισμό. Sebastiano Caracciolo
* Η Γυναικεία Μύηση στον Τεκτονισμό. Το πρόβλημα των προβλημάτων. Sebastiano Caracciolo
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat}}
{{Wiktionary|ελευθεροτεκτονισμός}}
* [http://www.nglgreece.org/ Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδος]
* [https://www.aasr-greece.gr/ Μεγάλη Στοά Ελλάδος του Αρχαίου Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου]
* [http://www.aasr.gr/ Μεγάλη Στοά της Ελλάδος του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου]
* [http://www.brad.ac.uk/webofhiram/ Web of Hiram] at the University of Bradford. A database of donated Masonic material.
* [http://www.freemasons-freemasonry.com/masonic_books_online.html Masonic Books Online] of the ''Pietre-Stones Review of Freemasonry''
* [http://digitalcommons.unl.edu/libraryscience/25/ ''The Constitutions of the Free-Masons''] (1734), James Anderson, Benjamin Franklin, Paul Royster. Hosted by the Libraries at the University of Nebraska-Lincoln
* [http://www.gutenberg.org/files/18136/18136-h/18136-h.htm ''The Mysteries of Free Masonry''], by William Morgan, from [[Project Gutenberg]]
* [http://web.archive.org/web/20030611034250/http://www.grandlodge-england.org/ugle/library.htm The United Grand Lodge of England's Library and Museum of Freemasonry], London
* [http://freemasonry.dept.shef.ac.uk/ The Centre for Research into Freemasonry] at the [http://www.shef.ac.uk/ University of Sheffield],UK
* [http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=17009&code=6117&zoom=800] Στάθης Παπασταθόπουλος, ''Ο Τεκτονισμός στην Ελλάδα'', Οδός Πανός, τ/χ.134 (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006), σελ. 136-165
* [http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=88301&code=7401] Νέστωρ Λάσκαρις, ''Ο Τεκτονισμός εις την Λευκάδα'',Νέα Εστία, τομ. 60,τ/χ.703,(15 Οκτ. 1956), σελ. 1402-1403
*[http://www.kathimerini.gr/407431/article/politismos/arxeio-politismoy/o-tektonismos-kai-o-ellhnismos-ths-diasporas Ο τεκτονισμός και ο Ελληνισμός της Διασποράς]
*Eveline Durie, Ο επτανησιακός μυστικός εταιρισμός πριν και κατά τον αγώνα της ανεξαρτησίας (μέσα του 18ου αι.-1830), Διδακτορική Διατριβή-Πάντειο Πανεπιστήμιο/Τμήμα πολιτικής επιστήμης και ιστορίας, Αθήνα, 1999[http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/11380#page/1/mode/2up]
{{Προβεβλημένο λήμμα}}
{{Authority control}}
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Freemasonry}}
| |||