[[Αρχείο:ThetriumphofdeathThe Triumph of Death by Pieter Bruegel the Elder.jpg|thumb|320px|left|''«Ο Θρίαμβος του Θανάτου»'', έργο του [[Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος|Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου]], περ. 1562, [[Μουσείο ντελ Πράδο|Πράδο]], [[Μαδρίτη]]. Ο Μπρίγκελ επηρεάστηκε βαθειά από την τεχνοτροπία του [[Ιερώνυμος Μπος|Ιερώνυμου Μπος]].]]Σύμφωνα με μια θεωρία, ο αντίκτυπος στη [[Φλωρεντία]] του [[Μαύρος Θάνατος|Μαύρου Θανάτου]], που χτύπησε την [[Ευρώπη]] μεταξύ των ετών 1348 και 1350, επέφερε ριζική αλλαγή στην κοσμοθεωρία των Ιταλών του 14ου αιώνα. Η πανούκλα χτύπησε με σφοδρότητα την ιταλική χερσόνησο και έχει διατυπωθεί η άποψη πως η εξοικείωση αυτή με το [[Θάνατος|θάνατο]] έκανε τους διανοούμενους να αναθεωρήσουν την αξία της επίγειας ζωής, σε σχέση με την πνευματικότητα και την προετοιμασία για τη μεταθανάτια ζωή. Συμπληρωματικά, μπορούμε να θεωρήσουμε πως ο Μαύρος Θάνατος γέννησε ένα κύμα ευσέβειας, το οποίο και εκδηλώθηκε δια μέσου της χρηματοδότησης έργων τέχνης με θρησκευτικό περιεχόμενο.<ref>[http://www.ucalgary.ca/applied_history/tutor/endmiddle/bluedot/blackdeath.html «The End of Europe's Middle Ages: The Black Death»]{{dead link|date=June 2015}}, ιστότοπος Πανεπιστημίου του Κάλγκαρυ.</ref> Ωστόσο, τα παραπάνω δεν εξηγούν το γιατί η Αναγέννηση ανάβλυσε συγκεκριμένα από την Ιταλία του 14ου αιώνα. Η [[πανώλη]] ήταν [[πανδημία]] που είχε τις παραπάνω επιπτώσεις στο σύνολο της Ευρώπης, όχι μόνο στην Ιταλία. Κατά συνέπεια, η ανατολή του πολιτιστικού αυτού ρεύματος στην Ιταλία ήταν κατά πάσα πιθανότητα αποτέλεσμα των περίπλοκων αλληλεπιδράσεων ανάμεσα σε όλους τους προαναφερθέντες παράγοντες.<ref name = "brotton"/>
Η πανώλη μεταφέρθηκε μέσω [[Ψύλλος|ψύλλων]] που ταξίδεψαν με καράβια από τα λιμάνια της [[Ασία]]ς και εξαπλώθηκε ταχύτατα εξαιτίας της έλλειψης κανόνων υγιεινής. Ο πληθυσμός της [[Αγγλία]]ς, για παράδειγμα, που ανερχόταν τότε στα 4,2 εκατομμύρια, μειώθηκε κατά 1,4 εκατομμύριο εξαιτίας της ασθένειας. Ο πληθυσμός της Φλωρεντίας μειώθηκε σχεδόν στο μισό κατά το έτος 1347. Χάρη στη μείωση πληθυσμού, η σημασία της εργατικής τάξης μεγάλωσε και οι κοινοί άνθρωποι άρχισαν να απολαμβάνουν περισσότερες ελευθερίες. Για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες για χειρωνακτική εργασία, οι εργάτες ταξίδευαν από τόπο σε τόπο προκειμένου να κλείσουν συμφέρουσες οικονομικά δουλειές.<ref>Netzley, Patricia D. (1997)</ref>
