Αυγουστίνος Ιππώνος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

}}

[[Αρχείο:Augustine of Hippo.jpg|thumb|right|200px|Ο Άγιος Αυγουστίνος]]

 

== Ο Βίος του ==

Ο Τριαδικός Θεός είναι απλός και άτρεπτος, και είναι απλός επειδή το έχειν ταυτίζεται με το είναι του. Αντίθετα, ο κτιστός κόσμος είναι τρεπτός και σύνθετος και μπορεί να χάσει ό,τι έχει. Υπάρχει χαώδης διαφορά ανάμεσα στον Θεό και τον κόσμο, κι ο άνθρωπος δεν γνωρίζει επί της ουσίας τον Θεό. Το χάσμα αυτό όμως δεν είναι κατ’ ανάγκην αγεφύρωτο, επειδή υπάρχει ένας μεσίτης ο Υιός του Θεού <ref> Κάρεν Άρμστρονγκ, Η ιστορία του Θεού, μτφρ. Φώτης Τερζάκης, εκδ. Φιλίστωρ, Αθήνα, 2002, σελ.194</ref> Ο Τριαδικός θεός είναι συγχρόνως ενότητα και διάκριση των θείων προσώπων. Η ενότητα ξεκινά από την κοινή θεία ουσία και φύση και επεκτείνεται και στην κοινή θέληση, πράξη ή ενέργεια. Μέχρις εδώ ο Αυγουστίνος ακολουθεί την σκέψη των Καππαδοκών πατέρων, την οποία βέβαια γνωρίζει μόνο έμμεσα, αφού αγνοεί την ελληνική γλώσσα, διά μέσου άλλων θεολόγων, όπως ο [[Ιλάριος Πικταβίου]] και ο [[Αμβρόσιος Μεδιολάνων]]. <ref>Κωνσταντίνος Σκουτέρης, Ιστορία Δογμάτων, τομ.2, Αθήνα, 2004,σελ.706-707 </ref>

 

 

 

Ο Αυγουστίνος αναπτύσσει την περί σχέσεων θεολογία του για να απαντήσει στον [[Αρειανισμός|Αρειανισμό]], ο οποίος θεωρούσε ότι στον Θεό δεν υπάρχει συμβεβηκός, δηλαδή αλλαγή ή ποιότητα, κάτι που συνεπαγόταν πως ο Υιός ήταν ετερούσιος. Ο Αυγουστίνος απαντούσε πως, η μεταξύ του Υιού και του Πατρός σχέση είναι σχέση ουσίας. Και οι δύο είναι ομοούσιοι.

== Μυστικισμός ==

Λόγω των πλουσιότατων περιγραφών των πνευματικών του καταστάσεων θεωρήθηκε και θεωρείται μυστικός συγγραφέας. Δεν έγραψε κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο πάνω στον μυστικισμό. Απουσιάζει μια συστηματική μυστική διδασκαλία. Σπάνια περιγράφει στάδια καθάρσεως και πνευματικών αναβάσεων, ελάχιστα μιλάει για τρόπους και διαδικασίες ψυχοσωματικής ασκήσεως. Κατά κύριο λόγο εκθέτει ό,τι αισθάνεται ως μεταστραφείς και εν μετανοία ζων Χριστιανός όχι ότι βιώνουν οι μυστικοί θεολόγοι. <ref> Στυλιανός Παπαδόπουλος, « Αυγουστίνος Ιππώνος . Ο μέγιστος εκκλησιαστικός πατέρας της Δύσεως», Θεολογία, τομ.79, τ/χ.2 (Ιούλιος-Δεκέμβριος) 2008, σελ. 490.</ref> Αντίθετα ,άλλοι ερευνητές θεωρούν πως ο μυστικός χαρακτήρας της Αυγουστίνειας σκέψης και προσωπικότητας φαίνεται από τον αποφατικό τρόπο αναφοράς του στο θείο, από την περιγραφή μυστηριακών εμπειριών στα Απομνημονεύματά του, που δεν είναι οράματα αλλά «καταληπτές αισθήσεις – λάμψεις πνευματικού φωτός» <ref> Steven Fanning, Οι μυστικοί της Χριστιανικής παράδοσης, μτφρ. Θεοδώρα Δαρβίρη, εκδ. Ενάλιος, Αθήνα, 2005,σελ.172-176 Στη γνωστή συζήτηση με τη μητέρα του Μόνικα, λίγο πριν πεθάνει εξομολογείται μια εμπειρία μυστικής κοινωνίας με τον Θεό. Δες και Χρήστος Νάσιος, Ο μυστικισμός του Δυτικού Χριστιανισμού, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000, σελ.27 </ref> Ο Χρήστος Νάσιος καταδεικνύει τον μυστικισμό του Αυγουστίνου στηριζόμενος και στο ότι ο Αυγουστίνος αναφέρεται στα επτά στάδια ανάβασης της ψυχής. Αυτή ολοκληρώνεται όταν στο έκτο στάδιο συντελεσθεί η ηθική κάθαρση της ψυχής και τότε, αφού φωτιστεί από το θείο φως, ανεβαίνει στο έβδομο και τελευταίο στάδιο για να απολαύσει τη θεία Σοφία. <ref> Χρήστος Νάσιος, Ο μυστικισμός του Δυτικού Χριστιανισμού, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000, σελ. 25</ref>Την άνοδο της ψυχής μέχρι την είσοδο της θείας οικίας περιγράφει και στην ερμηνεία του στον 41ο Ψαλμό. Ωστόσο η ψυχή επειδή είναι ακόμη δεμένη με το σώμα δεν μπορεί να εισέλθει πλήρως στον οίκο του Θεού <ref>αρχιμ. Ειρηναίος Χατζηεφραιμίδης, «Ο Ιερός Αυγουστίνος και οι Ψαλμοί» Επ. Επ.Θεολ. Σχολ. Θεσσ/ίκης τμήμα Ποιμαντικής Θεολογίας, τομ.3 (1993), σελ.317-353, βλ. επίσης, Χρήστος Νάσιος, Ο μυστικισμός του Δυτικού Χριστιανισμού, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2000, σελ.28 </ref>

==Το ασκητικό πρότυπο του Αυγουστίνου==

Το 391 ως πρεσβύτερος ίδρυσε στην Ιππώνα κοινόβιο μοναστήρι,αλλά το 396 το εγκατέλειψε και στοεπισκοπείο όπου εγκαταστάθηκε ίδρυσε τη Μονή των κληρικών.<ref>Φώτιος Ιωαννίδης, «Αυγουστίνος Ιππώνος (354-430). Το οδοιποριιό της αναζήτησης του Θεού μέσω της άσκησης»,Γρηγόριος ο Παλαμάς, έτος 82,τχ.779(Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1999),σελ.665-666</ref>

 

== Αιτίες για τη δυσκολία κατανόησης του Αυγουστίνου ==

 

Έτσι ο ιστορικός χρόνος χαρακτηρίζεται από μια αμφισθένεια.<ref>Ζακ Λε Γκοφ, όπ.π., σελ.173</ref>

== Οι αισθητικές αντιλήψεις του Αυγουστίνου ==

Είναι πολύ δύσκολο να συνθέσουμε μια συστηματική θεωρία του Αυγουστίνου για την τέχνη και το ωραίο, επειδή οι αναφορές είναι διάσπαρτες στα έργα του και τα ενδιαφέροντά του επικεντρώνονταν στην επεξεργασία ενός θεολογικού συστήματος και στην υπεράσπιση της χριστιανικής διδασκαλίας από τους ειδωλολάτρες λογίους . Ο ίδιος στα απομνημονεύματά του μας πληροφορεί πως πριν μεταστραφεί στον Χριστιανισμό είχε συντάξει μια πραγματεία με τίτλο ‘’De Pulchro et Apto’’ (Περί του Ωραίου και του ταιριαστού), η οποία όμως χάθηκε. Οι αναφορές του σε αυτή είναι αρκετά περιορισμένες, πάντως σε αυτήν έκανε διάκριση ανάμεσα σε ό,τι είναι ωραίο καθεαυτό και σε ό,τι είναι ωραίο επειδή εφαρμόζει σε κάτι άλλο. Ο Αυγουστίνος θεωρεί την ομορφιά ως ιδιότητα ετερογενών συνόλων: γι αυτήν την ‘’συμφωνία των μερών’’ μιλά στα έργα του ‘’De ordine’’ (Περί τάξεως), ‘’De musica’’ (Περί μουσικής), ‘’De vera religione’’ (Περί της αληθούς θρησκείας’’). Οι έννοιες της ενότητας, της ισότητας, της αναλογίας της τάξης και του αριθμού είναι κεντρικές για την αισθητική θεωρία του Αυγουστίνου. Το ωραίο πηγάζει από την ενότητα, την αναλογία την τάξη. Η ενότητα ποικίλει ως προς το βαθμό της , αφού όλα τα όντα δεν έχουν τον ίδιο βαθμό ενότητας. Ενοποίηση έχουμε όταν δεν υπάρχει ανομοιομορφία εσωτερική. Τα σύνθετα πράγματα συνιστούν ολότητες όταν είναι αρμονικά και σύμμετρα και είναι αρμονικά και σύμμετρα όταν τα μέρη τους ομοιάζουν μεταξύ τους. Επίσης η ανισότητα ή η ισότητα των πραγμάτων οδηγεί στην αναλογία, το μέτρο, και τον αριθμό. Ο αριθμός έχει μια θεμελιώδη σημασία για την τάξη, αντίληψη που την πήρε από τον [[Πλάτων|Πλατωνικό]] Τίμαιο, όπου αναπτύσσεται η άποψη πως τα αντικείμενα έχουν αριθμητικές ιδιότητες και βάσει αυτών μετέχουν των ενυπαρχουσών στον Θείο νου Μορφών.