Βικιπαίδεια

Μεσογειακή φώκια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Αντικατάσταση της σελίδας με 'Κατηγορία:Φωκίδες Κατηγορία:Θηλαστικά της Ευρώπης nope lebron'
Ετικέτες: Αντικατάσταση IP σχολείου μεγάλη αφαίρεση άδειασμα Οπτική επεξεργασία
Γραμμή 1:
{{Ταξινομοπλαίσιο
|όνομα = Μεσογειακή φώκια
|εικόνα=Monachus_monachus_-_Museo_civico_di_storia_naturale_(Milan).jpg
|image_width = 250px
| status = CR
| trend = unknown
| status_system = iucn3.1
| regnum = [[Ζώα]] (Animalia)
| phylum = [[Χορδωτά]] (Chordata)
| classis = [[Θηλαστικά]] (Mammalia)
| ordo = [[Σαρκοφάγα]] (Carnivora)
| subordo = [[Πτερυγιόποδα]] (Pinnipedia)
| familia = [[Φωκίδες]] (Phocidae)
| genus = ''[[Φώκια μοναχός|Monachus]]''
| species = '''''M. monachus'''''
| binomial = ''Monachus monachus''
| binomial_authority = ([[Ζαν Ερμάν|Hermann]], 1779)
| range_map = Monachus monachus distribution.png
| range_map_size = 220px
| range_map_caption = Περιοχή εξάπλωσης της μεσογειακής φώκιας
}}
Η '''μεσογειακή φώκια μοναχός''' (''Monachus monachus''), είναι το ένα από τα δύο εναπομείναντα είδη [[φώκια μοναχός|φώκιας μοναχού]] της οικογένειας των [[φωκίδες|φωκιδών]]. Κάποτε ήταν εξαπλωμένη σε όλες τις ακτές της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]] και του ανατολικού [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικού]]. Σήμερα, με αριθμό μικρότερο από 600 ζώα, συγκαταλέγεται στα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα ζωικά είδη του πλανήτη και χαρακτηρίζεται ως ''κρισίμως κινδυνεύον'' με αφανισμό από την [[IUCN|Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης]]. Ο μισός περίπου πληθυσμός, γύρω στα 250-300 άτομα, ζει στην [[Ελλάδα]].
 
==Ονομασία==
Στις ραψωδίες [[Οδύσσεια#Ραψωδία δ : Τὰ ἐν Λακεδαίμονι|Δ']] και [[Οδύσσεια#Ραψωδία ο : Τηλεμάχου πρὸς Εὔμαιον ἄφιξις.|Ο']] της [[Οδύσσεια]]ς γίνεται αναφορά σε αυτήν στον πληθυντικό ως ''φῶκαι''. Αργότερα ο [[Αριστοτέλης]] μελέτησε και περιέγραψε διεξοδικά την ''φώκη'' στο έργο του ''[[Των Περί τα Ζώα Ιστοριών|Τῶν περὶ τὰ ζῷα ἱστοριῶν]]''.
 
Ο Γάλλος [[ζωολογία|ζωολόγος]] [[Ζαν Ερμάν]] περιέγραψε πρώτος, στην σύγχρονη εποχή, την μεσογειακή φώκια από τον [[ολότυπο]] της συλλογής του. Ονόμασε το είδος ''Phoca monachus'' (φώκια μοναχός), πιθανόν λόγω κάποιας ομοιότητας που διέκρινε με τους [[Μοναχός|καλόγερους]] και όχι σύμφωνα με παλαιότερες αντιλήψεις λόγω του μοναχικού χαρακτήρα του είδους: οι δίπλες που σχηματίζει στο δέρμα της στην περιοχή του λαιμού, ίσως θυμίζουν τις πτυχές από την κουκούλα και το ράσο των μοναχών. Ο Τζον Φλέμινγκ κράτησε το όνομα monachus αλλά το αναβάθμισε σε [[γένος (βιολογία)|γένος]] με ομώνυμο ειδικό ''Monachus monachus''.<ref name="momkat">{{cite web | url=http://www.thalassa-project.gr/LH2Uploads/ItemsContent/46/%CE%97-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CF%85%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%86%CF%8E%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1.pdf | title=Η κατάσταση του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας στην Ελλάδα | accessdate=2012-12-21 | date=2007 | publisher=MOm | pages=42}}</ref>
 
==Περιγραφή==
Το μήκος των ενήλικων ζώων κυμαίνεται μεταξύ 2-3 μέτρων, ενώ το βάρος τους φθάνει έως και τα 350 κιλά, με τα θηλυκά να είναι λίγο μικρότερα από τα αρσενικά. Το σώμα τους καλύπτεται από στιλπνό τρίχωμα, μήκους περίπου μισού εκατοστού. Το χρώμα τους ποικίλλει από ανοιχτό γκρί και μπεζ στα θηλυκά μέχρι σκούρο καφέ και μαύρο στα αρσενικά, πολλές φορές διάστικτο και με ανοιχτόχρωμα σημεία στον αυχένα, τον λαιμό και την κοιλιά. Στα αρσενικά είναι ιδιαίτερα εμφανής και ευδιάκριτη η λευκή κηλίδα στην κοιλιά.<ref name="Road">{{cite book | title=Βόρειες Σποράδες - Εθνικό θαλάσσιο πάρκο | author=Hau, Gerald / Hutter, Claus Peter | year=1998 | publisher=Εκδόσεις Road | location=Αθήνα | isbn=960-8481-73-2}}</ref><ref name="EM">{{cite journal | url=http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1997/12/14121997.pdf | title=Η μεσογειακή φώκια | author=Δενδρινός Παναγιώτης | journal=Επτά Ημέρες | year=1997 | month=Δεκέμβριος | issue=Τα απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα}}</ref>
 
Οι μεσογειακές φώκιες ζουν μέχρι και 45 χρόνια,<ref name="Mom">{{cite web | url=http://www.mom.gr/displayITM1.asp?ITMID=30 | title=Ιστότοπος της MOm | accessdate=2012-12-14}}</ref> αν και ο μέσος όρος είναι γύρω στα 20, ενώ η σεξουαλική ωριμότητα ξεκινά στον 5ο. Ζευγαρώνουν στο νερό και γεννούν κάθε 2 χρόνια -μετά από κύηση 10 μηνών και πάντα στην στεριά- συνήθως ένα μικρό, σπανιότερα δύο. Το νεογέννητο έχει μήκος περίπου 1 μέτρο, ζυγίζει γύρω στα 15 κιλά και είναι ήδη ικανό να κολυμπήσει. Το δέρμα του καλύπτεται από μακρύ σκούρο τρίχωμα μήκους έως και 1,5 εκατοστά. Το τρίχωμα αυτό αντικαθίσταται μέσα σε δύο μήνες από το κοντό τρίχωμα των ενήλικων ζώων. Στην κοιλιά υπάρχει μία μεγάλη λευκή κηλίδα σαν μπάλωμα, της οποίας το σχήμα διαφέρει χαρακτηριστικά σε κάθε φώκια αλλά και μεταξύ των δύο φύλων.<ref name=Mom/> Η γαλουχία διαρκεί περίπου τρεις με τέσσερις μήνες και μετά αρχίζει σιγά-σιγά να κυνηγά και να βρίσκει την τροφή του. Την περίοδο αυτήν και σε αντίθεση με άλλα είδη φώκιας, η μητέρα αφήνει το μικρό της μόνο του για κάποιες ώρες προς αναζήτηση τροφής.
 
Έχει παρατηρηθεί πως είναι [[πολυγυνία|πολυγυνικές]], δηλαδή ένα ενήλικο αρσενικό διατηρεί ένα [[χαρέμι]] και ζευγαρώνει με περισσότερα από ένα θηλυκά. Η γέννα λαμβάνει χώρα σε απομονωμένη σπηλιά με έξοδο προς την παραλία, αν και από παλιές περιγραφές έως και τον 18ο αιώνα φαίνεται πως γεννούσαν στις ανοιχτές αμμουδιές.<ref name="mogua1">{{cite web | url=http://www.monachus-guardian.org/factfiles/medit01.htm | title=Monk Seal Fact Files | accessdate=2012-12-15}}</ref>
 
Στην Ελλάδα η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινάει από τον Αύγουστο και ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο, με πολύ σπάνιες πρώιμες και όψιμες γεννήσεις<ref>{{Cite web|title = Βιολογία {{!}} MOm Website|url = http://www.mom.gr/displayITM1.asp?ITMID=30&LANG=GR|website = www.mom.gr|accessdate = 2015-08-22}}</ref>. Η κορύφωση της αναπαραγωγικής περιόδου καταγράφεται μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου. Την ίδια περίοδο και λόγω της επιδείνωσης του καιρού (φθινοπωρινές καιρικές συνθήκες και θαλασσοταραχές) υπάρχει κίνδυνος για τα νεογνά να παρασυρθούν από τη θάλασσα, να χάσουν τη μητέρα τους και να πνιγούν, καθώς μέχρι και τον τέταρτο μήνα της ζωής τους θηλάζουν αποκλειστικά και δεν μπορούν να τραφούν μόνα τους, ούτε είναι τόσο ικανά στη θάλασσα.
 
==Διατροφή==
Το θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου, όπου ζει μεγάλη ποικιλία ειδών αλλά σε μικρούς σχετικά αριθμούς, φαίνεται να ευνοεί την διατροφική προσαρμογή της φώκιας, η οποία δε δείχνει κάποια προτίμηση σε συγκεκριμένα είδη. Αντιθέτως τρέφεται με μια ποικιλία από [[οστεϊχθύες|οστεϊχθύς]], όπως [[Σαργός|σαργούς]], [[συναγρίδα|συναγρίδες]], [[Γόπα|γόπες]], [[μπαρμπούνι]]α και [[Κεφαλόποδα|κεφαλόποδων]] όπως [[χταπόδι]]α, [[σουπιά|σουπιές]] και [[καλαμάρι]]α, αλλά και [[καρκινοειδή]] όπως [[κάβουρας|καβούρια]].<ref name=momkat/><ref name=Road/> Το κυριότερο θήραμα των μεσογειακών φωκών αποτελούν τα χταπόδια και συγκεριμένα το ''[[Octopus vulgaris]]''<ref>{{Cite journal|url = http://www.mom.gr/LH2Uploads/ItemsContent/458/press.pdf|title = Diet of the Monk Seal (Monachus monachus) in Greek Waters|last = Graham J. Pierce, Gema Hernandez-Milian, Begoña Santos, Panagiotis Dendrinos, Marianna Psaradellis, Eleni Tounta, Evgenia Androukaki, and Alexius Edridge|first = |date = 2011|journal = Aquatic Mammals 2011, 37(3), 284-297|accessdate = 22/08/2015|doi = 10.1578/AM.37.3.2011.284}}</ref>
[[Αρχείο:Colonia de focas monje de Cabo Blanco (1945).jpg|thumb|left|Αποικία μεσογειακής φώκιας στο Λευκό Ακρωτήριο το 1945]]
 
==Ενδιαίτημα==
Σε σχέση με άλλα είδη φωκών, η μεσογειακή φώκια μπορεί να θεωρηθεί «παράκτιο είδος», καθώς φαίνεται ότι κινείται και κυνηγά την τροφή της κοντά στις ακτές και κυρίως ριχότερα από την [[Βυθομετρικός χάρτης|ισοβαθή]] των 200 μέτρων. Μέγιστος χρόνος κατάδυσης είναι 15-20 λεπτά. Οι περισσότερες καταδύσεις όμως γίνονται σε βάθος 30-40 μέτρα και διαρκούν γύρω στα 5-10 λεπτά. Έχουν πάντως την ικανότητα να καλύψουν σημαντικές αποστάσεις μέσα σε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες.
 
Η κατανομή της στον ελλαδικό χώρο είναι πολύ μεγάλη, αν και περιορισμένη αριθμητικά. Δείχνει σαφή προτίμηση σε απομονωμένες, βραχώδεις και δυσπρόσιτες νησίδες ή παράκτιες περιοχές.
 
Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι Μεσογειακές φώκιες συνήθιζαν να χρησιμοποιούν ανοιχτές παραλίες για να ξεκουράζονται και να γεννάνε. Σήμερα όμως, λόγω τις ανθρώπινης όχλησης και τις καταστροφής του φυσικού της χώρου έχει αποτραβηχτεί κυρίως σε απρόσιτες παράκτιες θαλασσινές σπηλιές. Οι σπηλιές αυτές, που μπορεί να έχουν μία ή και περισσότερες εισόδους πάνω ή και κάτω από την επιφάνεια του νερού έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό ότι καταλήγουν σε παραλία (χερσαίο, σχετικά επίπεδο χώρο με άμμο, βότσαλα, κροκάλες είτε επίπεδο βράχο).
 
==Κατάσταση==
Κάποτε η μεσογειακή φώκια ήταν εξαπλωμένη από τις ακτές της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]] και της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]] έως την βορειοδυτική ακτή της [[Αφρική]]ς στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]], μέχρι και τις [[Αζόρες]].<ref name="iucn">{{cite web | url=http://www.iucnredlist.org/details/summary/13653/0 | title=IUCN Εκτίμηση της κατάστασης της μεσογειακής φώκιας | accessdate=2012-12-15}}</ref>
 
Η δραματική μείωση του πληθυσμού οφείλεται κυρίως στον ανθρώπινο παράγοντα, από όλες του τις πλευρές. Από την αρχαιότητα κυνηγούνταν για εμπορικούς σκοπούς λόγω του δέρματος και του λίπους της. Οι [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαίοι]] τις χρησιμοποιούσαν και για ψυχαγωγικούς λόγους στις ρωμαϊκές αρένες.<ref>{{cite news | url=http://www.tovima.gr/society/article/?aid=409700 | title=Το Βήμα - Οι περιπέτειες της μεσογειακής φώκιας στην Ελλάδα | accessdate=2012-12-22 | author=Τράτσα, Μάχη | date=2011-07-06}}</ref> Στο Αιγαίο παλιότερα έφτιαχναν από το δέρμα τους σανδάλια και ζώνες και το λίπος το χρησιμοποιούσαν στην παρασκευή κάποιου ματζουνιού.<ref name=Road/> Επίσης καταδιώκεται ως βλαβερό ζώο από τους ψαράδες λόγω της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει στα δίχτυα τους όταν μπλεχτεί σ' αυτά. Η ηθελημένη θανάτωσή τους από τον άνθρωπο στις ελληνικές θάλασσες, παραμένει η πρωταρχική αιτία θανάτου για τα ενήλικα άτομα του είδους.
 
Ο θάνατος φωκών από την παγίδευση τους σε αλιευτικά εργαλεία είναι πολύ συχνό φαινόμενο στις περισσότερες περιοχές εξάπλωσης του είδους. Τα ζώα παγιδεύονται και πνίγονται κυρίως σε στατικά δίχτυα που χρησιμοποιούνται ευρέως από την παράκτια αλιεία. Στοιχεία έρευνας στην Ελλάδα αποδεικνύουν ότι το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στα ανήλικα και άρα περισσότερο άπειρα άτομα.
Υπεραλίευση και παράνομη αλιεία έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση τα ιχθυαποθέματα ώστε οι φώκιες να δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν αρκετή τροφή από το φυσικό τους στοιχείο.<ref name="WWF">{{cite web | url=http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=138&Itemid=67 | title=WWF - Μεσογειακή φώκια (Monachus monachus) | accessdate=2012-12-17}}</ref> Παράλληλα ραγδαία αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού και η αστικοποίηση μαζί με την άνοδο του παραθαλάσσιου και θαλάσσιου τουρισμού υποβάθμισαν τον βιότοπο της μεσογειακής φώκιας και την εκδίωξαν από τις ανοιχτές παραλίες.
 
Σήμερα έχει κηρυχθεί [[Κατάσταση διατήρησης|είδος '''κρισίμως κινδυνεύον με αφανισμό''']]. Ο συνολικός πληθυσμός υπολογίζεται σε λιγότερα από 600 ζώα διεσπαρμένα σε τέσσερις απομονωμένους θύλακες στα νησιά [[Μαδέρα]] (25-35 άτομα), στο [[Λευκό Ακρωτήριο]] της [[Μαυριτανία]]ς (130 άτομα) στον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό]], στις [[Μεσόγειος|Μεσογειακές]] ακτές [[Μαρόκο]]υ και [[Αλγερία]]ς και στην Ανατολική Μεσόγειο ([[Αιγαίο]] και [[Ιόνιο Πέλαγος]]).
Μόνο δύο από τους θύλακες μπορούν να θεωρηθούν βιώσιμοι: ο ένας στο Αιγαίο Πέλαγος που αριθμεί περίπου 300 φώκιες στην Ελλάδα (στις Β. [[Σποράδες]], την [[Κίμωλος|Κίμωλο]] και την [[Κάρπαθος|Κάρπαθο]])και 100 στην [[Τουρκία]]. Ο άλλος στο Λευκό Ακρωτήριο, στην Μαυριτανία με 130 φώκιες. Οι δύο αυτές θέσεις βρίσκονται στα δύο ακραία σημεία της περιοχής εξάπλωσης της φώκιας και είναι αδύνατη η όποια επικοινωνία και ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ τους και ο εμπλουτισμός του γενετικού τους υλικού. Όλοι οι υπόλοιποι πληθυσμοί αριθμούν λιγότερα από 50 άτομα. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για σκόρπιες ομάδες μέχρι 5 ατόμων.<ref name=iucn/>
 
Τέτοιοι μικροί πληθυσμοί υπάρχουν στην [[Μαδέρα]] (περίπου 30 άτομα)<ref name=Mom/> και στα νησιά [[Ντεζέρτας]] στον Ατλαντικό, στην [[Κιλικία]], στο [[Ιόνιο Πέλαγος]]. Στη δυτική Μεσόγειο υπάρχουν μόνο μικρές ομάδες στις αφρικανικές ακτές ([[Μαρόκο]] και [[Αλγερία]]) και πολύ σπάνιες θεάσεις στις [[Βαλεαρίδες Νήσοι|Βαλεαρίδες Νήσους]]<ref name="mongui2">{{cite web | url=http://www.monachus-guardian.org/news/news080620.htm | title=Θέαση στη Μαγιόρκα | accessdate=2012-12-15}}</ref>, στη [[Σαρδηνία]]<ref name="it">{{cite web | url=http://gruppodinterventogiuridico.blog.tiscali.it/2010/04/17/torna-la-foca-monaca-e-forse-non-e-mai-andata-via/ | title=Φώκια στη Σαρδηνία-2010 | accessdate=2012-12-15}}</ref> και στο [[Γιβραλτάρ]].
 
Στο [[Λευκό Ακρωτήριο]] (''Ρας Νουαντίμπου'') ζει η μεγαλύτερη ομάδα μεσογειακής φώκιας, και η μοναδική που έχει ακόμη μορφή αποικίας. Το καλοκαίρι του 1997 τα δύο τρίτα του πληθυσμού εξολοθρεύτηκαν μέσα σε δύο μήνες θέτοντας σε κίνδυνο τη δυνατότητα επιβίωσης του είδους. Η αιτία που προκάλεσε τον μαζικό θάνατο των ζώων και μείωσε τον πληθυσμό της αποικίας από 317 σε 130 άτομα φαίνεται είναι το φαινόμενο της [[Άνθιση φυτοπλαγκτού|άνθισης φυτοπλαγκτού]] και συγκεκριμένα η έκθεση των ζώων σε κάποια [[Φυτοπλαγκτόν#Ανθίσεις/παραγωγή τοξινών|φυτοπλαγκτονική τοξίνη]].<ref name=iucn/> Η αποικία υπολογίζεται πως αριθμεί σήμερα περί τα 150 άτομα και παραμένει η μεγαλύτερη ομάδα μεσογειακής φώκιας, όμως να τέτοιο φαινόμενο θα μπορούσε να αφανίσει όλον τον εναπομείναντα πληθυσμό.
 
== Διατήρηση και προστασία ==
[[Αρχείο:Phoque Moine Monachus.jpg|thumb|Φώκια κοντά στη [[Σέριφος|Σέριφο]]. Φωτογραφήθηκε το 2007]]
Σημαντικό βήμα για την προστασία της μεσογειακής φώκιας και των βιοτόπων της αποτέλεσε η ανακήρυξη της περιοχής των Βορείων Σποράδων σε προστατευόμενη και η ίδρυση του [[Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων|Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων]] (ΕΘΠΑΒΣ)<ref name="ΕΘΠΑ">{{cite web | url=http://www.alonissos-park.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=60:the-park-description&catid=3:thepark&Itemid=63 | title=Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου - Ίδρυση του πάρκου | accessdate=2012-12-17}}</ref>. Καθοριστική υπήρξε η συμβολή της μη κερδοσκοπικής, [[μη κυβερνητική οργάνωση|μη κυβερνητικής οργάνωσης]] ''[[ΜOm|ΜOm /Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας]]'' στην οργάνωση και λειτουργία δραστηριοτήτων όπως η ενημέρωση του κοινού και η παρακολούθηση της κατάστασης του πληθυσμού της Μεσογειακής φώκιας, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του οργανισμού, τουλάχιστον 55 διαφορετικά ενήλικα ζώα έχουν αναγνωριστεί να συχνάζουν στην περιοχή του θαλάσσιου πάρκου, ενώ υπολογίζεται γεννιούνται άλλα οχτώ τον χρόνο.<ref name="mofi">{{cite web | url=http://mofi.mom.gr/fokia_alieia1.htm | title=MOFI - Η μεσογειακή φώκια στην Ελλάδα | accessdate=2012-12-17}}</ref>
 
Μέρος της δράσης της MOm είναι η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των ντόπιων κατοίκων και ψαράδων όπως και η διάσωση και περίθαλψη άρρωστων, τραυματισμένων και ορφανών ζώων. Γι αυτόν τον λόγο δημιούργησε το ''Κέντρο Περίθαλψης Μεσογειακής Φώκιας'' στην [[Αλόννησος|Αλόννησο]], το οποίο είναι το μοναδικό στη Μεσόγειο και λειτουργεί σε συνδυασμό με το ''δίκτυο διάσωσης και συλλογής πληροφοριών'' της MOm<ref name="mom2">{{cite web | url=http://www.mom.gr/displayITM1.asp?ITMID=56 | title=MΟm - Περίθαλψη και διάσωση | accessdate=2012-12-17}}</ref>. Εκεί φιλοξενούνται μόνο τα νεογέννητα, κατά κύριο λόγο, ορφανά φωκάκια που χωρίστηκαν από τη μητέρα τους, συνήθως λόγω καιρικών συνθηκών. Η περίθαλψη των μεγαλύτερων ζώων γίνεται επί τόπου. Το δε ''Δίκτυο Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών'' (RINT) βασίζεται σε μέλη από όλη την Ελλάδα, κατά πλειοψηφία μη ειδικούς, που αποστέλλουν τακτικά πληροφορίες και ενημέρωση από τις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές<ref>{{cite web | url=http://www.mom.gr/displayITM1.asp?ITMID=51 | title=MOm - Δίκτυο Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών | accessdate=2012-12-18}}</ref>.
 
Η Ελλάδα ετοιμάζεται να κηρύξει μια δεύτερη περιοχή στο Αιγαίο ως προστατευόμενο ''θαλάσσιο πάρκο'' με έναν από τους κύριους στόχους της πράξης αυτής την «προστασία και διατήρηση του σημαντικού πληθυσμού της απειλούμενης με εξαφάνιση Μεσογειακής φώκιας Monachus monachus»<ref name="opengov1">{{cite web | url=http://www.opengov.gr/minenv/?p=4390 | title=Περιφερειακό Θαλάσσιο Πάρκο - Άρθρο 01 | accessdate=2012-12-17}}</ref>. Θα ονομάζεται ''Περιφερειακό Θαλάσσιο Πάρκο Βόρειας Καρπάθου, νήσου Σαρίας και των Αστακιδονησίων'' (Π.Θ.Π.Β.Κ.Σ.Α) και θα περιλαμβάνει τις ήδη υπάρχουσες Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ) Καρπάθου-Σαρίας και Αστακιδονησίων του Δικτύου [[Natura 2000]] <ref name="βήμα">{{cite news | url=http://www.tovima.gr/society/article/?aid=460318 | title=Το Βήμα - Στην Κάρπαθο το τρίτο θαλάσσιο πάρκο της χώρας | accessdate=2012-12-17 | author=Τράτσα, Μάχη | date=2012-05-31}}</ref><ref name="opengov3">{{cite web | url=http://www.opengov.gr/minenv/?p=4389 | title=Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο | accessdate=2012-12-17}}</ref>.
[[Αρχείο:Phoque moine.JPG|thumb|Φώκια της αποικίας του Λευκού Ακρωτηρίου εν πλω]]
Το άλλο θαλάσσιο πάρκο της χώρας είναι το [[Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου|Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου]] στο [[Ιόνιο Πέλαγος]]. Με βάση τα στοιχεία του [[WWF]] που πραγματοποίησε συστηματική καταγραφή πληθυσμού της φώκιας το 1991, βρίσκουνε καταφύγιο στην περιοχή 14-18 άτομα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο γνωστό πληθυσμό στο Ιόνιο<ref name="ΕΘΠΖ">{{cite web | url=http://www.nmp-zak.org/index.php?l=GR&pn=monachus | title=ΕΘΠΖ - Φώκια Monachus monachus | accessdate=2012-12-18}}</ref>.
 
Μαζί με τις δύο περιοχές στην Τουρκία, στη [[Φώκαια]] της Σμύρνης και στην [[Επαρχία Μερσίν|Επαρχία της Μερσίνης]], είναι τα μοναδικά προστατευόμενα καταφύγια της φώκιας στη μεσόγειο. Η ΜΚΟ ''SAD-DAFAG'' που δραστηριοποιείται στην περιοχή υπολογίζει τον αριθμό των ζώων σε περίπου 100<ref>{{cite web | url=http://sadafag.org/english/index.php?bolum=akdeniz-foku | title=MONK SEALS IN TURKIYE | accessdate=2012-12-18}}</ref>.
 
Στον Ατλαντικό υπάρχει η προστατευόμενη περιοχή στα νησιά ''Ντεζέρτας'' της [[Μαδέρα]]ς, όπου φαίνονται ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης μετά από έντονες προσπάθειες προστασίας εκ μέρους της πορτογαλικής διαχειριστικής αρχής, και ο αριθμός έχει ανέβει στις 25-35 φώκιες. Νοτιότερα, στο Λευκό Ακρωτήρι το Μαροκινό Ναυτικό περιπολεί τη ζώνη όπου απαγορεύεται η αλιεία με σκοπό να μειωθεί η βασική αιτία θανάτου της φώκιας, τα δίχτυα των ψαράδων, και να διασωθεί η μεγαλύτερη ομάδα μεσογειακής φώκιας που αριθμεί 130 άτομα<ref name="mogui5">{{cite web | url=http://www.monachus-guardian.org/factfiles/medit1803.htm | title=Marine protected areas and no-fishing zones | accessdate=2012-12-18}}</ref>.
 
==Η φώκια στην λογοτεχνία==
Αναφορές στη φώκια γίνονται στην «Οδύσσεια», στις Ραψωδίες Δ' και Ο' όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αλλά και σε έργα του [[Αριστοφάνης|Αριστοφάνη]]. Σύγχρονα κείμενα όπου γίνονται αναφορές στη μεσογειακή φώκια είναι το ''Μοιρολόγι της Φώκιας'' του [[Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης|Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη]], το ''Άξιον Εστί'' του [[Οδυσσέας Ελύτης|Οδυσσέα Ελύτη]] και το ''Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον'' του [[Γεώργιος Βιζυηνός|Γεωργίου Βιζυηνού]].
 
==Παραπομπές==
<references />
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* [http://www.mom.gr MOm] Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της μεσογειακής φώκιας
* [http://www.monachus-guardian.org The Monachus Guardian] Διεθνές διαδικτυακό επιστημονικό περιοδικό για τη μεσογειακή φώκια μοναχό
* [http://www.monachus-guardian.org/catalog.htm Monk seal libray Catalog at TMG] Συγκεντρωμένη βιβλιογραφία (πολλά άρθρα σε μορφή .pdf) για την φώκια μοναχό
* [http://www.alonissos-park.gr/ Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου] Ιστότοπος του θαλάσσιου πάρκου της Αλοννήσου
* [http://www.pnm.pt/ Parque Natural da Madeira] Ιστότοπος του θαλάσσιου πάρκου της Μαδέρας
 
{{commons|Category:Monachus monachus|Μεσογειακή φώκια}}
{{Wikispecies|Monachus monachus|Μεσογειακή φώκια}}
 
[[Κατηγορία:Φωκίδες]]
[[Κατηγορία:Θηλαστικά της Ευρώπης]]
nope lebron
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Μεσογειακή_φώκια"