Ελληνιστική Κοινή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 8:
Η Κοινή Ελληνιστική ξεπήδησε ως κοινή διάλεκτος μέσα στα στρατεύματα του [[Μέγας Αλέξανδρος|Μεγάλου Αλεξάνδρου]]. Υπό την ηγεσία των [[Μακεδονικό βασίλειο|Μακεδόνων]] που κατέκτησαν τον γνωστό τότε κόσμο, η νεοσχηματισθείσα κοινή διάλεκτος ομιλούνταν τότε από την [[Αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] ώς τη λεκάνη της [[Ινδία]]ς. Αν και τα επιμέρους στοιχεία της Κοινής διαμορφώθηκαν κατά την ύστερη [[Κλασική εποχή]], στην μετά-Κλασική περίοδο μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.χ., όταν οι ασιατικοί πολιτισμοί υπό την επιρροή της [[Ελληνιστική περίοδος|Ελληνιστικής περιόδου]] άρχισαν με την σειρά τους να επηρεάζουν την γλώσσα.
Για την προέλευση της Κοινής Ελληνικής οι μελετητές διαφωνούν. Οι μεν πιστεύουν ότι πράγματι προερχόταν από τον συγκερασμό των τεσσάρων βασικών διαλέκτων της [[αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαίας ελληνικής γλώσσας]] (ή εκ των τεσσάρων συνιστώσα), άλλοι ότι αποτελεί ουσιαστικά μια μετεξέλιξη της [[Ιωνική διάλεκτος|Ιωνικής]] ή της [[Αττική διάλεκτος|Αττικής διαλέκτου]]. Οι μεν<ref>π.χ. οι Ulrich Wilamowitz και Antoine Meilleto.</ref> υποστηρίζουν ότι στην Ελληνιστική ήταν πολύ έντονα τα ιωνικά στοιχεία, όπως το ''σσ'' αντί του ''ττ'' και το σύμπλεγμα ''ρσ'' αντί του ''ρρ'' (θάλασσα αντί θάλαττα και ἀρσενικός αντί ἀρρενικός) ενώ οι δε<ref>π.χ. o Paul Kretschmer στο
Η Ελληνιστική Κοινή είχε σε γενικές γραμμές περισσότερα ιωνικά στοιχεία στις περιοχές που κατοικούνταν κυρίως από [[Ιωνία|Ίωνες]] ενώ αντίθετα στη Λακωνία και στην Κύπρο είχε περισσότερα λακωνικά και αρκαδικά-κυπριακά στοιχεία αντίστοιχα. Επιπλέον η λόγια γλώσσα της περιόδου εκείνης προσομοιάζει τόσο πολύ στην Αττική ώστε συχνά αναφέρεται ως ''Κοινή Αττική'' και οι περισσότεροι πλέον αποδέχονται την άποψη ότι η Ελληνιστική Κοινή είναι παιδί της Αττικής, με αρκετές βέβαια επιρροές από άλλες διαλέκτους ή και από τη μητρική γλώσσα άλλων λαών που την μιλούσαν και που σε μικρό βαθμό επίσης τη διαμόρφωναν.
Γραμμή 15:
==Πηγές==
Εν αντιθέσει με την πληθώρα πηγών εκ των οποίων αντλούμε πληροφορίες για την Αρχαία Ελληνική γλώσσα, οι πηγές που έχουμε κατά την περίοδο της Ελληνιστικής κοινής είναι περιορισμένες. Οι πρώτοι που μελέτησαν την Ελληνιστική Κοινή ήταν κλασσικιστές (δηλαδή λάτρεις της [[Αττική διάλεκτος|Αττικής διαλέκτου]]) και ήταν λογικό να μην αποδέχονται τις παρεκτροπές της Ελληνιστικής από το πρότυπό τους. Την απαξίωσαν ως "παρηκμασμένη μορφή" της λόγιας Αττικής γλώσσας και δεν της έδωσαν ιδιαίτερη σημασία όσο ήταν ακόμα καιρός και διασώζονταν περισσότερα στοιχεία της. Η μεγάλη σημασία της αναγνωρίστηκε μόλις κατά τον 19ο αιώνα και οι πηγές ήταν όσα πρωτότυπα σε επιγραφές και πάπυροι είχαν διασωθεί. Πηγή της επίσης υπήρξε η «[[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]]», δηλαδή η σχεδόν κατά λέξη μετάφραση στα Ελληνικά της Παλαιάς Διαθήκης, καθώς και η Καινή Διαθήκη που συντάχθηκε περίπου 4 αιώνες αργότερα. Αυτά τα κείμενα στόχευαν λογικά στο να γίνουν κατανοητά από το πλατύ κοινό και κατά συνέπεια πρέπει να είχαν συνταχθεί στην καθομιλουμένη της εποχής τους.
Πληροφορίες μπορούν να αντληθούν και από Αττικιστές λόγιους της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου, οι οποίοι προκειμένου να πολεμήσουν ουσιαστικά την εδραίωση της Ελληνιστικής Κοινής, εξέδιδαν έργα στα οποία συνέκριναν την «ορθή Αττική» με την «λανθασμένη Κοινή». Παρέθεταν μάλιστα και παραδείγματα και νουθετούσαν τον κόσμο για την κατά την αντίληψή τους σωστή χρήση της γλώσσας. Ένας από αυτούς ήταν και ο [[Φρύνιχος Αρράβιος]] ο οποίος κατά τον 2ο π.Χ. αιώνα έγραφε χαρακτηριστικά τα εξής:
Γραμμή 22:
:::*"Πάντοτε" μὴ λέγε, ἀλλὰ "ἑκάστοτε" καὶ "διὰ παντός".
Άλλες πηγές αποτελούν οι ίδιοι οι Αττικιστές με τα γλωσσικά τους «σφάλματα» καθώς δεν μπορούσαν να είχαν τέλεια γνώση της [[Αττική διάλεκτος|Αττικής διαλέκτου]] έβαζαν στο λόγο τους κατά λάθος και στοιχεία της τότε καθομιλουμένης Ελληνιστικής Κοινής. Επίσης πηγή αποτελούν τα τυχαία ευρήματα σε επιγραφές αγγείων -που τις έγραφαν λαϊκοί καλλιτέχνες ή οι έμποροι μόνοι τους- καθώς και μερικά μεταφραστικά λεξικά ή γλωσσάρια Ελληνο-λατινικών της ρωμαϊκής περιόδου. Στα τελευταία αναφέρονται<ref>[http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost03/Dositheus/dos_col3.html Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Augsburg].</ref> ελληνικές φράσεις με τη μετάφρασή τους στα Λατινικά:
:::*Καλήμερον, ἦλθες; Bono die, venisti?
:::*Ποῦ; Ubi?
:::*Τί γὰρ ἔχει; Quid enim habe Ιδιαίτερα σημαντικά ως πηγές είναι τα κείμενα των παπύρων. Τα κείμενα τών μη φιλολογικών παπύρων τα οποία προέρχονται κυρίως από την Αίγυπτο και αποτελούνται από ιδιωτικές επιστολές, προσκλήσεις και ακόμη από διοικητικά έγγραφα (εγκύκλιοι, απαντήσεις σε αιτήματα, αναφορές) μάς δίνουν μία πιο καθαρή εικόνα του καθημερινού προφορικού λόγου. Τα κείμενα από παπύρους καλύπτουν ολόκληρη την περίοδο της Ελληνιστικής Κοινής, καθώς αρχίζουν από τα τέλη του 4ου πΧ. αιώνα και φθάνουν ώς τον 8ο μΧ. αιώνα, ενώ οι γνώσεις μας για τήν γλώσσα συμπληρώνονται από επιγραφές και όστρακα αυτής της χρονικής περιόδου.
Σπουδαία πηγή τέλος αποτελεί αυτή καθαυτή η νεοελληνική και οι διάλεκτοί της, όπως η [[ποντιακή διάλεκτος]] και η [[Καππαδοκική διάλεκτος|καππαδοκική]], που έχουν κρατήσει κάποια γλωσσολογικά στοιχεία τα οποία έχουν χαθεί από τη νεοελληνική. Αυτές έχουν π.χ. κρατήσει την αρχαία προφορά του η ως ε (γράφουν νύφε, τίμεσον) ενώ στην [[Τσακωνική διάλεκτος|Τσακωνική]] έχουν κρατήσει το παρτεταμένο α αντί του η (αμέρα, αστραπά, λίμνα). Στις νότιες νησιωτικές περιοχές (στα Δωδεκάνησα) και στην Κύπρο έχει διατηρηθεί η έντονη, διπλή προφορά των διπλών όμοιων συμφώνων σε λεξεις όπως Ελλάδα, θάλασσα κ.α. Φαινόμενα σαν αυτά υποδηλώνουν ότι η προφορές και άλλα χαρακτηριστικά επιβίωσαν μέσα από την Ελληνιστική Κοινή παρά την ποικιλότητα της τελευταίας στον αχανή τότε ελληνόφωνο κόσμο.
| |||