Κορυδαλλός Ιπποθοωντίδας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 75:
 
==Τοποθεσία του αρχαίου δήμου ==
Ο δήμος του Κορυδαλλού, ήταν δήμος του [[Αρχαία Αθήνα|άστεως της αρχαίας]] [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνας]].<ref>[...] "Corydallus: (Κορυδαλλός, Korydallós). Attic asty deme of the Hippothontis phyle, from 200 BC of Attalis, the mountains of the same name (Str. 9,14; 23; Diod. Sic. 4,59,5; Ath. from 9,390ab; Ael. NA 3,25 [2]); one (?) bouleutḗs. The deme centre suspected [2] near Palaiokastro/Palaiochora. The so-called ‘heroa’ [1; 2. 10ff.] are farmsteads, not the sanctuary of the Kore Soteira attested by Ammonius (Perì diapheroýsōn léxeōn 84, s.v. Κόρυδος valckenaer)". [...], Lohmann, Hans (Bochum), [http://referenceworks.brillonline.com/entries/brill-s-new-pauly/corydallus-e620730 Corydallus]</ref> Βρισκόταν δυτικά του κέντρου αρχαίαςτης [[ΑρχαίαΑκρόπολη ΑθήναΑθηνών|ΑθήναςΑκρόπολης]], κατά τον [[Στράβων]]α, στους πρόποδες του βουνού [[Κορυδαλλός (όρος)|με το ίδιο όνομα]], το οποίο αποτελεί ορεινό όγκο του [[Αιγάλεω Όρος|όρους Αιγάλεω]],<ref>[[Διονύσιος Σουρμελής]], "[http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/f/8/3/metadata-06-0000123.tkl Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως]". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "[https://books.google.gr/books?id=1StCAAAAcAAJ&dq=inauthor:%22Dionysios+Surmel%C4%93s%22&hl=el&source=gbs_navlinks_s Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs]", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 142-144: [...] "Επειδή δε οι νεώτεροι χωρογράφοι της Αττικής υπέλαβον Κορυδαλλόν μεν τον Ικάριον, μετέθεσαν δε τον Ικάριον παρά τον Μαραθώνα, πρέπει νά δηλώσω ποίον είνε το όρος Κορυδαλλός. Ο Στράβων ως ονομαστά όρη των Αθηνών αναφέρει τον Υμηττόν, Βριληττόν, Πάρνηθα, Λυκαβηττόν, και Κορυδαλλόν. Εν τούτοις αναφέρονται υπ' άλλων και άλλα όρη περί την αύτην χώραν Αθηνών, οίον Αιγάλεως, Ικάριος, Ηράκλειον, Ποικίλον, Πεντελικόν, Άγχεσμος• και τον Άγχεσμον και το Ποικίλον μόνος ο Παυσανίας μνημονεύει, και ουδείς άλλος• το δε Ηράκλειον ο Πλούταρχος παρά του Φανοδήμου. Εις το σύγγραμμά μου Συνοπτικη Κατάστασις της πόλεως Αθηνών επιγραφόμενον απέδειξα την ταυτότητα του Λυκαβηττού μετά του Αγχέσμου, και την του Βριληττού μετά του Πεντελικοϋ (σελ. 48 εκδ. γ')• έρχομαι ήδη ν' αποδείξω και την ταυτότητα του Κορυδαλλου μετά του Αιγάλεω, και την θέσιν του Ικαρίου και του Ηρακλείου. Κορυδαλλός δε έλέγετο το από του Καματερού αρχόμενον όρος μέχρι του Δαφνίου, και ην όνομαστόν, διότι έκειτο απέναντι τών Αθηνών, και δεν είχε, καθώς δεν έχει, άλλο τι πλεονέκτημα. Η δε αρκτικοδυτική αυτου πλευρά, η βλέπουσα προς Ελευσίνα μέχρι του χάσματος του Δαφνίου εκαλείτο Αιγάλεως. Ο Θουκυδίδης και Ηρόδοτος, οι δύο Αρχαίοι περίφημοι Ιστορικοί βεβαιούσι την ονομασίαν αυτού, εν οις λέγουσιν, ο μεν πρώτος, ότι οι Λακεδαιμόνιοι εισβάλλοντες εις την Αττικήν επρόβαινον δια Κρωπειάς εις Αχαρνάς εν δεξιά έχοντες το Αιγάλεων (Συγγρ. Β'. 19)• ο δε Ηρόδοτος, ότι ο Ξέρξης καθήμενος υπό τω όρει τω απέναντι Σαλαμίνος, ο καλείται Αιγάλεως, εθεώρει την Ναυμαχίαν (Βιβλ. 8. 90.) Ηράκλειον δε εκαλείτο το από του Κερατοπύργου μέχρι του πορθμού Σαλαμίνος• και τούτο μαρτυρεί ο Πλούταρχος εις Θεμιστοκλέα• ένθα λέγει, ότι κατά τον Φανόδημον ο Ξέρξης εποπτεύων τον στόλον και την παράταξιν, εκάθητο υπέρ το Ηράκλειον, η βραχεί πόρω διείργεται της Αττικης η Νησος (Κ. ιγ'.) Ικάριον δε λέγεται το νυν Κανιάρον, αρχόμενον από της οδού Δαφνίου προς νότον μέχρι της οδού Σαλαμίνος, το βλέπον προς το πεδίον Αθηνών, η δε δυτική αυτού πλευρά η πρός Σαλαμίνα βλέπουσα, καλείται νυν Σκαρμαγκάς. Η δε Αμφιάλη Άκρα καλείται νυν Φιλιατούρι. Ότι το όρος Κορυδαλλός και Αιγάλεως είνε το αυτό, με την διαφοράν, ότι η δυτική πλευρά έχει άλλην ονομασίαν, και η ανατολική άλλην, δύναται τις να το θεωρήση δυσπαράδεκτον. Πριν όμως λύσωμεν την απορίαν, του βάλλομεν υπ' όψιν το προηγούμενον όρος, όπερ ημείς οι νεώτεροι καλούμεν την μεν πρός Αθήνας πλευράν Κανιάρον, την δε προς δυσμάς Σκαρμαγκάν. Δια τί λοιπον οι νεώτεροι ημείς επί ενός και του αυτού όρους εδώκαμεν δύο ονομασίας το Κανιάρον και τον Σκαρμαγκαν; Ιδού δε η λύσις της απορίας• η Αττική προ του Θησέως, και επί των υιών του Πανδίονος, διηρείτο εις τέσσαρα Κράτη, το μεν από της δυτικης πλευράς του Δαφνίου μέχρι Μεγαρίδος, το δε περιείχεν όλην την χώραν των Αθηνών μέχρι του Σφηττού, το δε τα Μεσόγεια• και το τέταρτον ήν το λεγόμενον σημερον Κατάδιμα (Στράβ. και άλλοι). Ουχ ήττον δε επιβεβαιοί τούτο και ο Θουκυδίδης• «επί Κέκροπος και των πρώτων βασιλέων η Αττική ες Θησέα αεί κατά πόλεις ωκείτο, Πρυτανεία τε έχουσα και άρχοντας, και οπότε μη τι δείσειαν, ου ξυνήεσαν βουλευσόμενοι ως τον βασιλέα, αλλ' αυτοί έκαστοι επολιτεύοντο και εβουλεύοντο». Οι παλαιοί καθώς και όλοι οι άνθρωποι δίδουσιν όνομα και εις πράγματα, και εις τόπους, ή όρη, και εις ζώα, όπως λάβωσιν αφορμήν. Οι κάτοικοι λοιπόν της δυτικής Αττικής έχοντες προς ανατολάς το όρος τούτο Αιγάλεων, έδωκαν το όνομα εκ τινος περιστάσεως, εις ην οι του άλλου Κράτους Αθηναίοι δεν μετείχον. Ούτοι δε έχοντες οικείον τον Πάρνηθα παραχθέντα παρά τον Πάρνωπα (α) (είδος ακρίδος) εκάλεσαν το υπό τον Πάρνην όρος Κορυδαλλόν. Ώστε επεκράτησαν τα δύο ονόματα και μετά τον συνοικισμόν των δήμων υπό Θησεως εις μίαν πολιτείαν". [...]</ref> μεταξύ των αρχαίων δήμων [[Θρία]]ς και [[Πειραιάς Ιπποθοωντίδας|Πειραιά]], απέναντι από τη [[Σαλαμίνα (νησί)|Σαλαμίνα]],<ref>[...] "Κορυδαλλός: I. Αρχαίος δήμος της Αττικής που βρισκόταν, κατά τον Στράβωνα, στον λόφο του Κορυδαλλού, απέναντι από τη Σαλαμίνα. Ο δήμος αυτός ανήκε αρχικά στην Ιπποθοωντίδα φυλή και αργότερα στην Ατταλίδα. Οι κάτοικοί του ονομάζονταν Κορυδαλλείς". [...] [http://greek_greek.enacademic.com/221224/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CF%85%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CF%8C%CF%82 Κορυδαλλός]</ref> τα ''Στενά της Σαλαμίνας'' και τα νησάκια του [[Σαρωνικός|Σαρωνικού]] με την ονομασία [[Φαρμακούσσες]] ({{lang-grc|Φαρμακοῦσσαι}}).<ref>[[Στράβων]], «[[Γεωγραφικά]]», [[s:Γεωγραφικά/Θ|«Βιβλίο Θ΄», 1.13-14]]: [...] "1.13 Εἶτα τὸ Θριάσιον πεδίον καὶ ὁμώνυμος αἰγιαλὸς καὶ δῆμος• εἶθ᾽ ἡ ἄκρα ἡ Ἀμφιάλη καὶ τὸ ὑπερκείμενον λατόμιον καὶ ὁ εἰς Σαλαμῖνα πορθμὸς ὅσον διστάδιος, ὃν διαχοῦν ἐπειρᾶτο Ξέρξης, ἔφθη δὲ ἡ ναυμαχία γενομένη καὶ φυγὴ τῶν Περσῶν. ἐνταῦθα δὲ καὶ αἱ Φαρμακοῦσσαι, δύο νησία ὧν ἐν τῶι μείζονι Κίρκης τάφος δείκνυται. 1.14 '''Ὑπὲρ δὲ τῆς ἀκτῆς ταύτης ὄρος ἐστὶν ὃ καλεῖται Κορυδαλλός, καὶ ὁ δῆμος οἱ Κορυδαλλεῖς•''' εἶθ᾽ ὁ Φώρων λιμὴν καὶ ἡ Ψυττάλεια, νησίον ἔρημον πετρῶδες ὅ τινες εἶπον λήμην τοῦ Πειραιῶς• πλησίον δὲ καὶ ἡ Ἀταλάντη ὁμώνυμος τῆι περὶ Εὔβοιαν καὶ Λοκρούς, καὶ ἄλλο νησίον ὅμοιον τῆι Ψυτταλείαι καὶ τοῦτο• εἶθ᾽ ὁ Πειραιεὺς καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς δήμοις ταττόμενος καὶ ἡ Μουνυχία". [...]</ref> Οι σύγχρονοι ερευνητές τοποθετούν τον δήμο στα νοτιοδυτικά του [[Αιγάλεω Όρος|όρους Αιγάλεω]].<ref>[[Τζον Σ. Τρέιλ|John S. Traill]]: ''Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica.'' Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 136.</ref>
 
Παλαιότεροι μελετητές, του 19ου αιώνα, όπως ο [[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής]] τον τοποθετούν στην περιοχή του [[Σκαραμαγκάς Αττικής|Σκαραμαγκά]],<ref>[[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής]], "[http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/a/d/6/metadata-91-0000023.tkl Τα Ελληνικά], ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, [https://books.google.gr/books?id=LWdCAQAAMAAJ&dq=inauthor:%22Iakobos+R.+Rankabes%22&hl=el&source=gbs_navlinks_s Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados], Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 162-163: [...] "Κορυδαλός, μέρος του Αιγαλέου όρους το προς το βορ-ανατολικόν υπερκείμενον της ακτής του Ελευσίνιου κόλπου• επί του όρους τούτου ην ποτέ δήμος Κορυδαλός, και οι δημόται Κορυδαλείς, φυλής Ιπποθοωντίδος• κατά το νότιον του όρους επί του πορθμού της Σαλαμίνος ην ο λιμήν των Φώρων (2 = Στραβ. β. 9. σ. 395. Ιδ. και Ληκ. Δημ. Αττ.). - Σκαραμαγκάς. Κατά τους πρόποδας του μέρους του Αιγαλέου όρους του κειμένου προς το νότιον της Ιεράς Οδού ή του στενού του Δαφνίου σώζονται αξιόλογα λείψανα δήμου παρά την είσοδον ετέρου στενού άγοντος δια του ειρημένου όρους εις το μετόχιον το λεγόμενον του Σκαραμαγκά, και συνιστάμενον εις τρεις ή τέσσαρας καλύβας επί χερσονήσου κειμένης κατά το ανατολικόν του κόλπου της Ελευσίνος. Τα λείψανα ταύτα εισίν, ως φαίνεται, τα του δήμου των Κορυδαλέων. Ολίγον απώτερον επί του στενού εισί προσέτι λείψανα Ελληνικού όχυρώματος ανήκοντος βεβαίως εις τον ειρημένον δήμον και χρησιμεύοντος εις παραφύλαξιν πάσης από Ελευσίνος εις Αθήνας ενδεχομένης προσβάσεως (1 = Ληκ. αυτ.).". [...]</ref> κοντά στο [[Χαϊδάρι]], που ανήκει διοικητικά στον [[Δήμος Χαϊδαρίου|Δήμου Χαϊδαρίου]] προς τα νότια της αρχαίας [[Αρχαία Ιερά Οδός |Ιεράς Οδού]] ή του στενού του [[Δαφνί Αττικής|Δαφνίου]], ενώ άλλοι συγγραφείς υποστηρίζουν, λανθασμένα, ότι ο δήμος διαμορφώθηκε στα σύνορα μεταξύ της [[Αρχαία Βοιωτία|Βοιωτίας]] και της [[Αρχαία Αττική|Αττικής]],<ref>[[Πλίνιος ο Πρεσβύτερος]], «[[Φυσική Ιστορία (Πλίνιος)|Φυσική Ιστορία]]» - Plinio il Vecchio, "Naturalis historia", X, 41.</ref><ref>[[Κλαύδιος Αιλιανός]], «Περί της φύσης των ζώων» - Claudio Eliano, "Sulla natura degli animali", III, 35.</ref> ενώ είναι βέβαιο ότι ήταν κατά μήκος της [[Αρχαία Ιερά Οδός|Ιεράς Οδού]], στο δυτικό άκρο της διόδου μεταξύ του [[Θριάσιο Πεδίο|Θριασίου Πεδίου]] και της [[Ελευσίνα Ιπποθοωντίδας|Ελευσίνας]]. Από την περιοχή δεν έχουν βρεθεί πολλά αρχαιολογικά ευρήματα, με εξαίρεση ευρήματα σε έναν πύργο, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα δεν κατασκευάστηκε για κύριους αμυντικούς σκοπούς, αλλά πιθανώς ως πυργόσπιτο το οποίο ανήκε σε αγροικία.