Διάλυση της Γιουγκοσλαβίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ετικέτα: μεγάλη προσθήκη
Γραμμή 84:
 
Ο ιστορικός Μπάζιλ Ντάβιντσον υποστηρίζει ότι η προσφυγή στην "εθνότητα" ως εξήγηση [της σύγκρουσης] είναι ψευδοεπιστημονική ανοησία ... "Ακόμη και ο βαθμός των γλωσσικών και θρησκευτικών διαφορών" ήταν λιγότερο σημαντικοί από ό, τι οι πρόσκαιροι σχολιαστές επαναλαμβάνουν" . Μεταξύ των δύο μεγάλων κοινοτήτων, των Σέρβων και των Κροατών, υποστηρίζει ο Ντάβιντσον, «ο όρος« εθνοκάθαρση »δεν μπορεί να έχει καθόλου νόημα». Ο Ντάβιντσον συμφωνεί με τη Σούζαν Γούντγουορντ, ειδική για τα θέματα των Βαλκανίων, που εντόπισε τις «αιτίες που προκάλεσαν τη διάλυση στην οικονομική κατάσταση και τις φοβερές πιέσεις της»<ref>{{cite web|url=https://www.lrb.co.uk/v18/n10/basil-davidson/misunderstanding-yugoslavia|author=Basil Davidson|title= ''Misunderstanding Yugoslavia''|date=23 May 1996|website=London Review of Books, Vol.18 No.10}}</ref>.
 
===Οικονομική κατάρρευση και το διεθνές κλίμα===
Ως Πρoέδρου η πολιτική του Τίτο ήταν να πιέζει για ταχεία οικονομική ανάπτυξη και η ανάπτυξη ήταν πράγματι υψηλή τη δεκαετία του 1970. Ωστόσο η υπερβολική επέκταση της οικονομίας προκάλεσε πληθωρισμό και ώθησε τη Γιουγκοσλαβία σε οικονομική ύφεση<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/DOC_0005361799.pdf|title=YUGOSLAVIA: KEY QUESTIONS AND ANSWERS ON THE DEBT CRISIS|date=2011-05-12|website=Directorate of Intelligence}}</ref>.
 
Ένα μεγάλο πρόβλημα για τη Γιουγκοσλαβία ήταν το μεγάλο χρέος που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1970, που αποδείχθηκε δύσκολο να ξεπληρωθεί τη δεκαετία του 1980.{{sfn|Crampton|1997|p=386}} Το χρέος της Γιουγκοσλαβίας, που αρχικά υπολογιζόταν σε ένα ποσό ίσο με 6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, τελικά έγινε ίσο με 21 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, κολοσσιαίο ποσό για μια φτωχή χώρα{{sfn|Crampton|1997|p=386}}. Το 1984 η διοίκηση του [[Ρόναλντ Ρήγκαν|Ρήγκαν]] δημοσίευσε ένα διαβαθμισμένο έγγραφο, την Οδηγία 133 της Εθνικής Ασφάλειας, που εξέφραζε την ανησυχία ότι το χρέος της Γιουγκοσλαβίας θα μπορούσε να προκαλέσει την ευθυγράμμιση της χώρας με το Σοβιετικό μπλοκ<ref>National Security Decision Directive 133, [https://fas.org/irp/offdocs/nsdd/23-2222t.gif United States Policy Toward Yugoslavia], March 14, 1984</ref>. Η δεκαετία του 1980 ήταν περίοδος οικονομικής λιτότητας, καθώς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) επέβαλε αυστηρούς όρους στη Γιουγκοσλαβία, γεγονός που προκάλεσε έντονη δυσαρέσκεια για τις κομμουνιστικές ελίτ που είχαν διαβρώσει την οικονομία με ασύστολο δανεισμό από το εξωτερικό.{{sfn|Crampton|1997|p=386-387}} Οι πολιτικές λιτότητας οδήγησαν επίσης στην αποκάλυψη της μεγάλης διαφθοράς των ελίτ, κυρίως με την υπόθεση "Aγκροκόμερτς" το 1987, όταν αποδείχθηκε ότι η ομώνυμη επιχείρηση της Βοσνίας ήταν το κέντρο ενός τεράστιου πλέγματος διαφθοράς που διέτρεχε όλη τη Γιουγκοσλαβία και ότι οι διευθυντές της είχαν εκδώσει επιταγές χωρίς εξασφαλίσεις, αναγκάζοντας το κράτος να αναλάβει την ευθύνη για τα χρέη της όταν η Aγκροκόμερτς τελικά κατέρρευσε{{sfn|Crampton|1997|p=386-387}}. Η αχαλίνωτη διαφθορά στη Γιουγκοσλαβία, της οποίας η υπόθεση "Aγκροκόμερτς" ήταν απλώς το πιο δραματικό παράδειγμα, συνέβαλε πολύ στη δυσφήμιση του κομμουνιστικού συστήματος, καθώς αποκαλύφθηκε ότι οι ελίτ ζούσαν πολυτελέστατα, πολύ μακράν του τρόπου ζωής των απλών ανθρώπων, με χρήματα κλεμμένα από το δημόσιο ταμείο σε μια περίοδο λιτότητας{{sfn|Crampton|1997|p=386-387}}. Τα προβλήματα που προκλήθηκαν από τη μεγάλη υπερχρέωση και τη διαφθορά, άρχισαν ολοένα και περισσότερο να διαβρώνουν τη νομιμότητα του κομμουνιστικού συστήματος στα μέσα της δεκαετίας του '80, καθώς οι απλοί άνθρωποι άρχισαν να χάνουν πίστη τους στην ικανότητα και την ειλικρίνεια των ελίτ.{{sfn|Crampton|1997|p=386-387}}
 
Ένα κύμα μεγάλων απεργιών αναπτύχθηκε το 1987-88 καθώς οι εργαζόμενοι απαίτησαν υψηλότερους μισθούς για να αντισταθμίσουν τον πληθωρισμό, καθώς το ΔΝΤ επέβαλε τον τερματισμό διαφόρων επιδοτήσεων και συνοδεύτηκαν από καταγγελίες ολόκληρου του συστήματος ως διεφθαρμένου{{sfn|Crampton|1997|p=387}}. Τέλος η πολιτική λιτότητας έφερε στο προσκήνιο τις εντάσεις μεταξύ των εύπορων "εχόντων" δημοκρατιών, όπως η Σλοβενία ​​και η Κροατία, έναντι των φτωχότερων "μη εχόντων", όπως η Σερβία{{sfn|Crampton|1997|p=387}}. Τόσο η Κροατία όσο και η Σλοβενία ​​θεώρησαν ότι πληρώνουν πάρα πολλά χρήματα στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για να στηρίζουν τις δημοκρατίες των "μη εχόντων", ενώ η Σερβία ήθελε η Κροατία και η Σλοβενία ​​να πληρώνουν περισσότερα χρήματα στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για να τις στηρίξουν σε μια εποχή λιτότητας.{{sfn|Crampton|1997|p=387-388}} Όλο και περισσότερο στη Σερβία εκφράστηκαν απαιτήσεις για περισσότερο συγκεντρωτισμό, προκειμένου να αναγκαστεί η Κροατία και η Σλοβενία ​​να πληρνσουν περισσότερο στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, απαιτήσεις που απορρίφθηκαν εντελώς στις δημοκρατίες των "εχόντων" {{sfn|Crampton|1997|p=387-388}}.
 
Η χαλάρωση των εντάσεων με τη Σοβιετική Ένωση, αφότου έγινε ηγέτης ο [[Μιχαήλ Γκορμπατσώφ]] το 1985, σήμαινε ότι τα δυτικά έθνη δεν ήταν πλέον πρόθυμα να είναι γενναιόδωρα με την αναδιάρθρωση των χρεών της Γιουγκοσλαβίας, καθώς το παράδειγμα μιας κομμουνιστικής χώρας έξω από το Σοβιετικό μπλοκ δεν το χρειαζόταν πλέον η Δύση ως τρόπο αποσταθεροποίησής του. Το εξωτερικό [[status quo]], από το οποίο το Κομμουνιστικό Κόμμα είχε εξαρτηθεί για να παραμείνει βιώσιμο, αρχίζει έτσι να εξαφανίζεται. Επιπλέον η αποτυχία του κομμουνισμού σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη έφερε ξανά στην επιφάνεια τις εσωτερικές αντιφάσεις της Γιουγκοσλαβίας, τις οικονομικές αναποτελεσματικότητες (όπως η χρόνια υστέρηση παραγωγικότητας, τροφοδοτούμενη από την απόφαση της ηγεσίας της χώρας να εφαρμόζει μια πολιτική πλήρους απασχόλησης) και τις εθνοθρησκευτικές εντάσεις. Το καθεστώς του αδέσμευτου της Γιουγκοσλαβίας είχε ως αποτέλεσμα την πρόσβαση σε δάνεια και από τα δύο μπλοκ των υπερδυνάμεων. Αυτή η επαφή με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση άνοιξε τις αγορές της Γιουγκοσλαβίας νωρίτερα από εκείνες της υπόλοιπης Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η δεκαετία του 1980 ήταν μια δεκαετία Δυτικής οικονομικής βοήθειας.
 
Μια δεκαετία λιτότητας είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της απογοήτευσης και της δυσαρέσκειας τόσο κατά της Σερβικής "άρχουσας τάξης" όσο και κατά των μειονοτήτων που θεωρείτο ότι επωφελούντο από την κυβερνητική νομοθεσία. Τα πραγματικά εισοδήματα στη Γιουγκοσλαβία μειώθηκαν κατά 25% από το 1979 ως το 1985. Το 1988 τα μεταναστευτικά εμβάσματα στη Γιουγκοσλαβία ανήλθαν σε πάνω από 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια (USD), ενώ το 1989 σε 6,2 δισεκατομμύρια δολάρια (USD).<ref name="Asch-Reichmann">Beth J. Asch, Courtland Reichmann, Rand Corporation. ''Emigration and Its Effects on the Sending Country''. Rand Corporation, 1994. (pg. 26)</ref><ref name="Massey-Taylor">Douglas S. Massey, J. Edward Taylor. ''International Migration: Prospects and Policies in a Global Market''. Oxford University Press, 2004. (pg. 159)</ref>
 
Το 1990 η αμερικανική πολιτική επέμενε στο πρόγραμμα λιτότητας της θεραπείας σοκ, που επιβλήθηκε στις χώρες της πρώην [[Κομεκόν]]. Ένα τέτοιο πρόγραμμα υποστηρίχθηκε από το ΔΝΤ και άλλους οργανισμούς "ως προϋπόθεση για νέες εισφορές κεφαλαίων"<ref>{{cite news|author=John Tagliabue| |url=https://www.nytimes.com/1987/12/06/weekinreview/the-world-austerity-and-unrest-on-rise-in-eastern-bloc.html|title=Austerity and Unrest on Rise in Eastern Block |date=6 December 1987|newspaper=The New York Times|accessdate=22 February 2019}}</ref>.
 
===Στήνοντας το σκηνικό===