Μεσαίωνας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Pasx70 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2:
[[Αρχείο:Les Très Riches Heures du duc de Berry Janvier.jpg|thumb|240px|[[Αδελφοί Λίμπουρχ]]: Σελίδα από το ημερολόγιο του «Πολύ πλούσιου βιβλίου Ωρών του Δούκα του Μπερί», το διασημότερο και καλύτερα σωζόμενο δείγμα της γοτθικής παραγωγής εικονογραφημένων χειρογράφων (περίπου 1415).]]
 
'''Μεσαίωνας''' ονομάζεταιονομαζόταν η χρονική περίοδος της [[Ευρώπη|Ευρωπαϊκής]] [[ιστορία]]ς, από τον 5<sup>ο</sup> μέχρι το 15<sup>ο</sup> αιώνα μ.Χ.. Ξεκίνησε με την κατάλυση του [[Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Δυτικού Ρωμαϊκού Κράτους]] ([[476|476 μ.Χ.]]) ή κατ' άλλους με το θάνατο του [[Ιουστινιανός Α´|Ιουστινιανού Α΄]] ([[565|565 μ.Χ.]]), του αυτοκράτορα υπό τον οποίο αναβίωσε η παλαιά ισχύς και έκταση της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]]. Ο Μεσαίωνας είναι η μεσαία από τις τρεις παραδοσιακές διαιρέσεις της [[Δυτική Ιστορία|Δυτικής Ιστορίας]]: [[Κλασική αρχαιότητα|Αρχαία]], Μεσαιωνική και [[Νεότερη Εποχή|Νεότερη]]. Ο Μεσαίωνας με τη σειρά του παραδοσιακά διαιρείται σε τρεις υποπεριόδους, τον [[Πρώιμος Μεσαίωνας|Πρώιμο]], τον [[Ώριμο ή Μέσο]], και τον [[Ύστερος Μεσαίωνας|Ύστερο]] Μεσαίωνα.
 
Η μείωση του ανθρώπινου πληθυσμού, η σμίκρυνση των μεγάλων αστικών κέντρων, οι επιδρομές και η μετακίνηση φύλων, οι οποίες ήδη είχαν ξεκινήσει από την Ύστερη Αρχαιότητα, συνεχίστηκαν στη διάρκεια του Πρώιμου Μεσαίωνα. Οι [[βάρβαροι]] επιδρομείς, κυρίως [[Γερμανικά φύλα]], δημιούργησαν νέα βασίλεια σε ό,τι απέμεινε από το Δυτικό Ρωμαϊκό Κράτος. Κατά τον 7<sup>ο</sup> αιώνα μ.Χ., η [[Βόρεια Αφρική]] και η [[Μέση Ανατολή]], κάποτε κομμάτια του [[Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους]] βρέθηκαν υπό τον έλεγχο του [[Χαλιφάτο]]υ, μιας [[Ισλάμ|Ισλαμικής Αυτοκρατορίας]], μετά την ολοκλήρωση των κατακτήσεων του [[Μωάμεθ]] και των διαδόχων του. Παρόλο που έλαβαν χώρα σημαντικές αλλαγές στις κοινωνικές και πολιτικές δομές, η ρήξη με την Αρχαιότητα δεν υπήρξε ολοκληρωτική. Η ακόμη εκτενής [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] επιβίωσε στην Ανατολή και παρέμεινε αξιοσημείωτη δύναμη. Το [[Νομοθεσία|νομικό της σύστημα]], ο [[Ιουστινιάνειος Κώδικας]], ανακαλύφθηκε εκ νέου στη Βόρεια Ιταλία το 1070 και κέρδισε μεγάλο θαυμασμό τους επόμενους αιώνες. Στη Δύση, τα περισσότερα βασίλεια απορρόφησαν τους λίγους διασωθέντες [[Ρωμαϊκό δίκαιο|ρωμαϊκούς θεσμούς]]. Τα [[Μοναστήρι (θρησκεία)|μοναστήρια]] δημιουργήθηκαν ενώ συνεχίζονταν οι εκστρατείες [[Χριστιανισμός|εκχριστιανισμού]] της [[Παγανισμός|παγανιστικής]] Ευρώπης. Οι [[Φράγκοι]], υπό την [[Δυναστεία των Καρολιδών|Καρολίγγεια Δυναστεία]], ίδρυσαν για σύντομο διάστημα, από τα τέλη του 8<sup>ου</sup> αιώνα μέχρι τις αρχές του 9<sup>ου</sup> αιώνα, μια Αυτοκρατορία που κάλυπτε το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Ευρώπης. Η τελευταία τελικά υπέκυψε στις πιέσεις [[Εμφύλιος πόλεμος|εμφύλιων συγκρούσεων]] σε συνδυασμό με κατά το μάλλον ή ήττον πρόσκαιρες εισβολές από το εξωτερικό ([[Βίκινγκς]] από το Βορρά, [[Μαγυάροι]] από την Ανατολή και [[Σαρακηνοί]] από το Νότο) που την αποδυνάμωσαν και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις δημιουργίας νέων αυτοχθόνων κρατικών σχηματισμών.
Γραμμή 33:
=== Εθνοτικές αλλαγές ===
{{κύριο|Μεγάλες μεταναστεύσεις}}
[[Αρχείο:De Neuville - The Huns at the Battle of Chalons.jpg|thumb|left|220px|Ούνοι εισβολείς στη [[Μάχη των Εθνών|Μάχη των Καταλαυνικών Πεδίων]] (451), απεικόνιση του 19ου αιώνα από τον Αλφόνς ντε Νοβίλ.]]Οι πολιτικές δομές της [[Δυτική Ευρώπη|Δυτικές Ευρώπης]] άλλαξαν σημαντικά μορφή μετά την κατάλυση της ενωμένης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Παρόλο που οι μετακινήσεις διαφόρων φύλων στη διάρκεια της περιόδου αυτής περιγράφονται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ως εισβολές, στην πραγματικότητα δεν πρόκειται απλώς για στρατιωτικές εκστρατείες αλλά για [[Μετανάστευση|μεταναστεύσεις]] ολόκληρων λαών εντός της Αυτοκρατορίας. Αυτές υποβοηθήθηκαν από την άρνηση των Ρωμαίων αριστοκρατών να στηρίξουν το [[Ρωμαϊκός στρατός|στρατό]] ή να καταβάλουν τους φόρους που ήταν απαραίτητοι σε αυτόν για την παρεμπόδιση των μεταναστεύσεων.<ref name=Brown122>Brown, σσ. 122–124.</ref> Οι Αυτοκράτορες του 5<sup>ου</sup> αιώνα ήταν συχνά υποχείρια ισχυρών στρατιωτικών όπως ο [[Στιλίχων]] (πεθ. 408), ο [[Άσπαρ]] (πεθ. 471), ο [[Ρισίμερος]] (πεθ. 472) και ο [[Γούντομπαντ]] (πεθ. 516), οι οποίοι είχαν κατά το ήμισυ ή και καθόλου ρωμαϊκές καταβολές. Επιγαμίες, ωστόσο, μεταξύ των νέων βασιλέων και των Ρωμαίων αριστοκρατών ήταν σύνηθες φαινόμενο.<ref name=Wickham95>Wickham (2009), σσ. 95–98.</ref> Αυτό οδήγησε στηστην συγχώνευση εθιμικών στοιχείων του ρωμαϊκού πολιτισμού με εκείνα των επιδρομέων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι λαϊκές συνελεύσεις που επέτρεπαν στα ελεύθερα αρσενικά μέλη μιας φυλής να συμμετέχουν στη διακυβέρνηση σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συνέβαινε στο πλαίσιο του ρωμαϊκού κράτους.<ref name=Wickham100>Wickham (2009), σσ. 100–101.</ref> Τα αρχαιολογικά ευρήματα που άφησαν πίσω οι Ρωμαίοι και οι εισβολείς παρουσιάζουν συχνά ομοιότητες, με εκείνα των φυλών να μιμούνται συχνά τα αντίστοιχα ρωμαϊκά.<ref name=Collins100>Collins (1999), σελ. 100.</ref> Μεγάλο κομμάτι της [[γραμματεία]]ς των νέων βασιλείων επίσης βασίστηκε στη ρωμαϊκή γραπτή παράδοση.<ref name=Collins96>Collins (1999), σσ. 96–97.</ref> Μια σημαντική διαφορά, εντούτοις, ήταν η σταδιακή απώλεια εισοδήματος των διοικούντων μέσω της φορολογίας. Πολλές από τις νέες πολιτικές ενότητες δεν χρηματοδοτούσαν πλέον το στρατό τους μέσω φόρων, αλλά προσέφεραν στους στρατιώτες κτήματα ή ενοίκια. Αυτή η αναθεώρηση της ανάγκης για φορολογία οδήγησε και στην παρακμή των συστημάτων συλλογής φόρων.<ref name=Wickham102>Wickham (2009), σσ. 102–103.</ref> Οι πολεμικές συγκρούσεις ήταν πάντως συχνές μεταξύ και στο εσωτερικό των νέων βασίλείων. Η δουλεία μειώθηκε μαζί με την προσφορά και οι κοινωνικές δομές επικεντρώθηκαν στην αγροτική παραγωγή.<ref name=Backman86>Backman (2003), σσ. 86–91.</ref>
 
[[Αρχείο:RA Theoderich-Mausoleum SW.JPG|thumb|right|250px|Το Μαυσωλείο του [[Θεοδώριχος ο Μέγας|Θεοδώριχου]] στη [[Ραβέννα]] της Ιταλίας, μοναδικό σωζόμενο δείγμα της αρχιτεκτονικής των Οστρογότθων.]]Μεταξύ του 5<sup>ου</sup> και του 8<sup>ου</sup> αιώνα, νέοι λαοί και ισχυρές προσωπικότητες κάλυψαν το κενό που άφησε πίσω της η ρωμαϊκή κεντρική διακυβέρνηση.<ref name=Collins96/> Οι [[Οστρογότθοι]] εγκαταστάθηκαν στην [[Ιταλία]] στα τέλη του 5<sup>ου</sup> αιώνα υπό το [[Θεοδώριχος ο Μέγας|Θεοδώριχο]] (πεθ. 526). Δημιούργησαν ένα βασίλειο το οποίο χαρακτήρισε η συνεργασία ανάμεσα στους γηγενείς Ιταλούς και τους Οστρογότθους, τουλάχιστον μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ηγεμονίας του Θεοδώριχου.<ref name=James82>James (2009), σσ. 82–85.</ref> Οι [[Βουργουνδοί]] εγκαταστάθηκαν στη [[Γαλατία]] και, αφού ένα πρώιμο βασίλειό τους συνετρίβη από τους [[Ούνοι|Ούνους]] το 436, δημιούργησαν ένα δεύτερο στη δεκαετία του 440. Στην περιοχή μεταξύ των σημερινών πόλεων της [[Γενεύη]]ς και της [[Λυών]], χτίστηκε το ισχυρό κράτος της [[Βουργουνδία]]ς στα τέλη του 5<sup>ου</sup> και στις αρχές του 6<sup>ου</sup> αιώνα.<ref name=James77>James (2009), σσ. 77–78.</ref> Στη Βόρεια Γαλατία, οι [[Φράγκοι]] και οι [[Βρετανοί]] δημιούργησαν μικρά κρατίδια. Το [[Φραγκία|Βασίλειο των Φράγκων]] είχε επίκεντρο τη βορειοανατολική Γαλατία και ο πρώτος Βασιλιάς τους για τον οποίο σώζονται αρκετές πληροφορίες είναι ο [[Χιλδέριχος Α΄|Χιλδέριχος]] (πεθ. 481). Υπό την ηγεμονία του [[Χλωδοβίκος Α΄|Χλωδοβίκου]] (κυβ. 509-511), γιου του Χιλδέριχου, το Βασίλειο των Φράγκων επεκτάθηκε και [[Προσηλυτισμός|προσηλυτίστηκε]] στο [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμό]]. Οι Βρετανοί, που σχετίζονταν με τους γηγενείς κατοίκους της Μπριτάνια (σύγχρονη [[Μεγάλη Βρετανία]]), εγκαταστάθηκαν στην περιοχή που σήμερα αποκαλείται [[Βρετάνη]] (τμήμα της σύγχρονης [[Γαλλία]]ς).<ref name=James78>James (2009), σσ. 78–81.</ref> Άλλα βασίλεια δημιουργήθηκαν από τους [[Βησιγότθοι|Βησιγότθους]] στην [[Ισπανία]], τους [[Σουηβία|Σουηβούς]] στη βορειοδυτική Ισπανία και τους [[Βάνδαλοι|Βανδάλους]] στη [[Βόρεια Αφρική]].<ref name=James77 /> Κατά τον 6<sup>ο</sup> αιώνα, οι [[Λομβαρδοί]] εγκαταστάθηκαν στη Βόρεια Ιταλία, αντικαθιστώντας το Βασίλειο των Οστρογότθων με ένα σύνολο από [[Δουκάτο|δουκάτα]] που κατά διαστήματα εξέλεγαν κοινό ηγεμόνα. Στα τέλη του 6<sup>ου</sup> αιώνα, αυτός ο διακανονισμός είχε αντικατασταθεί από μόνιμη και σταθερή μοναρχία.<ref name=Collins196>Collins (1999), σσ. 196–208.</ref>