Αρχέλαος (στρατηγός Μιθριδάτη): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

Ο Αρχέλαος και ο Νεοπτόλεμος ανήλθαν, ώστε να γίνουν εξέχοντες κατά τη διάρκεια των πολέμων τού Μιθριδάτη ΣΤ΄ στις βόρειες ακτές τού Εύξεινου Πόντου. Ο Αρχέλαος διακρίθηκε κατά τον Α΄ Μιθριδατικό Πόλεμο (89-85 πΧ). Το 88 πΧ, ως μέρος τού πολέμου αυτού, ο Αρχέλαος και ο αδελφός του συμμετείχαν σε μία εκστρατεία με τον Ποντικό στρατό εναντίον τού [[Νικομήδης Δ΄ Φιλοπάτωρ|Νικομήδη Δ΄]] της Βιθυνίας. Στον ποταμό Αμνία οι δύο αδελφοί είχαν τη διοίκηση της εμπροσθοφυλακής και κέρδισαν την πρώτη νίκη τού πολέμου. Μετά ο Νεοτόλεμος πήγε να νικήσει έναν Ρωμαϊκό στρατό στο Πρωτοπάχιον, μάλλον χωρίς τον αδελφό του. Έπειτα ο Αρχέλαος συμμετείχε στην επιτυχή εκστρατεία τού Μιθριδάτη ΣΤ΄ για την κατάκτηση τού μεγαλύτερου μέρους της ρωμαϊκής ''επαρχίας της Ασίας''. Ο Αρχέλαος επιτέθηκε στην Μαγνησία επί Σιπύλω (ή στη Μαγνησία επί Μαιάνδρω)· η επίθεση απέτυχε και ο στρατηγός τραυματίστηκε.

 

Στο τέλος τού θέρους ή το φθινόπωρο τού 88 πΧ (ή ίσως το 87 πΧ) ο βασιλιάς έδωσε στον Αρχέλαο τη διοίκηση τού μεγάλου στόλου του και στρατό για να καταλάβει την Αθήνα. Ο Αρχέλαος και ο Ποντικός στρατός εστάλησαν σε απάντηση των Αθηναίων, που είχαν ζητήσει να αποσπαστούν από τη Ρωμαϊκή εξουσία· ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ ήθελε να κατακτήσει την πόλη. Στη διαδρομή ο Αρχέλαος κατέλαβε τις Κυκλάδες με τη Δήλο. Έπειτα κατέλαβαν τον Πειραιά και μετά την Αθήνα. Για τρεις ημέρες πολεμούσε με τον [[Βρούττιο Σούρα]], απεσταλμένο τού υποδιοικητή (propraetor) της Μακεδονίας με το μικρό απόσπασμα Ρωμαίων στρατιωτών. Η παρουσία τού Ποντικού στρατού υπό τον Αρχέλαο ενθάρρυνε τη Νότιο Ελλάδα να εξεγερθεί εναντίον της Ρωμαϊκής εξουσίας. Όταν όμως έφθασε ο [[Σύλλας]] με μεγάλο Ρωμαϊκό στρατό, ο Αρχέλαος με τον στρατό του αποσύρθηκε από τη Βοιωτία πίσω στην Αθήνα. Οχυρώθηκαν στον Πειραιά και άφησαν στην Αθήνα τον τύραννο [[Αριστίων|Αριστίονα]]. Τότε ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ έστειλε τον γιο του [[Αρκαθίας|Αρκάθιο]] και έναν μεγαλύτερο στρατό να ενισχύσει τον Αρχέλαο. Καθώς ο Αρκάθιος προχωρούσε δια μέσου της βόρειας Ελλάδας, ο Αρχέλαος έκανε αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες να στείλει προμήθειες στην Αθήνα. Στις 1 Μαρτίου 86 πΧ ο Σύλλας με τις λεγεώνες του εισέβαλε στην Αθήνα. Εν τω μεταξύ ο Αρκαθίας απεβίωσε στη διαδρομή προς την Αθήνα. Ο στρατός του ήταν άθικτος και καταδίωξε τα υπολείμματα των λεγεώνων στη Μακεδονία. Ο σύμμαχος τού Αρχελάου Αριστίων κατέφυγε στην Ακρόπολη της Αθήνας. Ο Αρχέλαος και οι σύμμαχοί του έχασαν τον έλεγχο τού Πειραιά και αποσύρθηκαν στη χερσόνησο της Μουνιχίας. Τελικά ο Αρχέλαος πήρε το στρατό του και συνάντησε τις υπόλοιπες δυνάμεις στη Θεσσαλία, όπου κατέλαβαν τις Θερμοπύλες.