Πρέβεζα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Όταν η Πρέβεζα περιήλθε για δεύτερη φορά στους Οθωμανούς, 78 Πρεβεζάνικες οικογένειες ζήτησαν να μετοικήσουν στη βενετοκρατούμενη γειτονική Λευκάδα και με απόφαση του Ενετού γενικού προβλεπτή θαλάσσης [[Ντανιέλ Ντολφίν]] (Daniel Dolfin) 300 περίπου Πρεβεζάνοι πήραν γαίες και μετοίκησαν στο [[Καλλιγόνι Λευκάδας|Καλλιγόνι]] και τη [[Βασιλική Λευκάδας|Βασιλική]] Λευκάδας.<ref>Βλ. Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα, 2014, σελ. 4-12, όπου καταγράφονται και τα ονόματα των μετοικησάντων στη Λευκάδα Πρεβεζάνων.</ref>

Τον Δεκέμβριο του 1718, αμέσως μετά την επιστροφή των Βενετών, 77 οικογένειες Πρεβεζάνων, οι οποίες κατοικούσαν σε διάφορες περιοχές της κοντινής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, απηύθυναν αίτημα στον προβλεπτή των Ιονίων νήσων [[Αντόνιο Λορεντάν (προβλεπτής)|Αντόνιο Λορεντάν]] (Antonio Loredan), προκειμένου να τους επιτρέψει να εγκατασταθούν και πάλι στην Πρέβεζα. Οι τόποι που είχαν καταφύγει ήταν τα χωριά [[Ανέζα Άρτας|Ανέζα]] και [[Ανέζα Άρτας#Ιστορία|Γιανίτσαρι (Γενίτσαρη)]], η [[Άρτα]] και το [[Δήμος Φαναρίου|Φανάρι]]. Ο προβλεπτής έκανε δεκτό το αίτημά τους, όρισε ως εκπροσώπους τους τούς Ιωάννη Θάνο, Αναστάση Μανέτα και Κώστα Αυγερινό, παραχώρησε σε κάθε οικογένεια χώρο για να μπορέσει να κατασκευάσει το σπίτι της, καθώς και γη στην περιοχή της [[Βόνιτσα]]ς για να την καλλιεργούν. Τέλος, τους έδωσε την άδεια να εκκλησιάζονται στον ναό του Αγίου Νικολάου.<ref>Βλ. Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα 2014, σελ. 11-13, όπου και ονομαστικός κατάλογος των Πρεβεζάνων αυτών.</ref> Στην πόλη εγκαταστάθηκαν, επίσης, Χριστιανοί έποικοι από τον [[Πελοπόννησος|Μωριά]], ο οποίος με τη λήξη του [[Έβδομος Βενετοτουρκικός πόλεμος|πολέμου]] περιήλθε στους Οθωμανούς, καθώς και από τη γειτονική [[Ακαρνανία]]. Η Βενετική διοίκηση αντάμειψε τους Έλληνες συμμάχους της οπλαρχηγούς με φέουδα στην περιοχή της Πρέβεζας. Μεταξύ αυτών ήταν οι οικογένειες των οπλαρχηγών Μπότσαρη από το Σούλι, Τσαβαλά, Διγώνη, Γερογιάννη, Καραβέλα, Τσουμάνη, Χάιδα ή Τριανταφύλλη, Σκέφερη, [[Μάρκος Τσαρλαμπάς#Καταγωγή / οικογένεια|Τσαρλαμπά]], Μαλτέζου, Παπαδόπουλου, κλπ.<ref>Βλ. Ηλίας Β. Βασιλάς, [https://www.academia.edu/1479912 ''Άπαντα''], Πρέβεζα 2012, σελ. 167, 302.</ref>

Με την ενσωμάτωση της Πρέβεζας στο κράτος της [[Βενετική Δημοκρατία|Γαληνοτάτης Δημοκρατίας του Αγίου Μάρκου]] έφθασαν στην πόλη Ενετοί αξιωματούχοι, στους οποίους ανατέθηκε η διοίκηση και η φύλαξη της περιφέρειας της Πρέβεζας (territorio di Prevesa). Οι αξιωματούχοι αυτοί καλούνταν να ασκήσουν καθήκοντα διοικητικά, διαχειριστικά αλλά και δικαστικά. Οι πράξεις τους διέπονταν από το βενετικό δίκαιο, παράλληλα όμως επιτρεπόταν στους κατακτημένους να διατηρήσουν και να χρησιμοποιούν τους προϋπάρχοντες στον τόπο κανόνες δικαίου.<ref>Βλ. Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα 2014, σελ. 38.</ref> Η Διοίκηση αποτελούνταν από τον [[Προβλεπτής|προβλεπτή]] και δύο συμβούλους του. Και οι τρεις ήταν Ενετοί, και εκλέγονταν από το "Μείζων Συμβούλιο" με διετή θητεία. Το τριμελές αυτό όργανο πλαισίωνε ένας γραμματέας και ένας αξιωματούχος υπεύθυνος για τον τοπικό ναύσταθμο. Αρωγοί στο έργο τους ήταν ο ταμίας της διοίκησης, ο οποίος εισέπραττε τα έσοδα από φόρους και οι γραφείς στις υπηρεσίες που ασχολούνταν με τις αστικές, ποινικές και οικονομικές υποθέσεις.<ref>Βλ. Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα 2014, σελ. 123-124. Για τους 58 προβλεπτές της Πρέβεζας που διοίκησαν την πόλη κατά τη δεύτερη βενετοκρατία της βλ. Παπακώστα, ''ό.π.'', σελ. 135-144.</ref>

Την περίοδο αυτή ανεγέρθηκαν στην Πρέβεζα δέκα νέοι ιεροί ναοί. Πρόκειται για τους ναούς του αγίου Νικολάου του νέου, [[Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (Πρέβεζα)|του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου]], του αγίου Δημητρίου, του αγίου Χαραλάμπους, της Παναγίας των ξένων, των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, του αγίου Αθανασίου, των αγίων Αποστόλων, του αγίου Ανδρέα και του προφήτη Ηλία.<ref>Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, [https://www.academia.edu/35727372 ''Ο βενετσιάνικος πύργος του ρολογιού της Πρέβεζας και η κατασκευασμένη από τους Canciani καμπάνα του. Η ιστορική τους διαδρομή από το 1792 μέχρι σήμερα''], Ιωάννινα 2017, σελ. 356-357.</ref> Στα πρώτα χρόνια της περιόδου αυτής βελτιώθηκε αμυντικά το [[Κάστρο του Αγίου Ανδρέα|κάστρο του αγίου Αντρέα]] και η έκτασή του μειώθηκε στη μισή περίπου της αρχικής.<ref>Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, [https://www.academia.edu/34426252 ''Η οχύρωση του εξωτερικού περιβόλου του κάστρου του αγίου Αντρέα της Πρέβεζας και τα εντειχισμένα σε αυτή λίθινα ανάγλυφα''], Πρέβεζα 2015, σελ. 135.</ref> Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκε ο λεγόμενος σήμερα ''Ενετικός Ελαιώνας'', ο οποίος, παρά τα όσα έχουν γραφεί για την έκτασή του και το μέγεθός του, σε επίσημη απογραφή των Ενετών του 1770 περίπου, καταγράφεται να αριθμεί 4.000 ελαιόδενδρα και έτσι η έκτασή του να περιορίζεται σε 400 περίπου στρέμματα.<ref>Βλ. Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα 2014, σελ. 15-16. Τοπικοί ιστοριοδίφες έχουν ισχυριστεί ότι το μέγεθος του ελαιώνα έφτανε ακόμη και τα 135.000 ελαιόδενδρα και άρα η έκτασή του έφτανε τα 13.500 στρέμματα περίπου, βλ. για παράδειγμα Ηλίας Β. Βασιλάς, [https://www.academia.edu/1479912 ''Άπαντα''], σελ. 41 και 409.</ref> Προς το τέλος της βενετοκρατίας της Πρέβεζας, το 1792, κτίστηκε ο πύργος του ρολογιού, δίπλα στον ναό του αγίου Χαραλάμπους, και τοποθετήθηκε σε αυτόν βενετσιάνικος μηχανισμός ρολογιού και καμπάνα.<ref>Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, [https://www.academia.edu/35727372 ''Ο βενετσιάνικος πύργος του ρολογιού της Πρέβεζας και η κατασκευασμένη από τους Canciani καμπάνα του. Η ιστορική τους διαδρομή από το 1792 μέχρι σήμερα''], Ιωάννινα 2017, σελ. 358-367.</ref>

* Χριστίνα Παπακώστα, [http://www.preveza.gr/images/to-arxeioarcheio-ton-veneton-provlepton-tis-prevezas.pdf/ ''Το αρχείο των βενετών προβλεπτών της Πρέβεζας. Διοίκηση και οργάνωση της πόλης τον 18ο αιώνα''], Πρέβεζα, 2014.