Σωκράτης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
μ διάφορα |
||
Γραμμή 4:
O '''Σωκράτης''' ([[Αλωπεκή]], [[Αρχαία Αθήνα]], [[470 π.Χ.]]/[[469 π.Χ.|469]]<ref> Για τη χρονολογία 470/469 π.Χ., βλ. ''Ιστορία Ελληνικού έθνους, '', Εκδοτική Αθηνών, τ. Γ2, σ.459. Για τη χρονολογία 470 π.Χ., βλ. ''Εγκυκλοπαίδεια Britannica 2009'', ηλεκτρονική έκδοση, λήμμα ''Socrates (Greek philosopher)''.</ref> – [[Αρχαία Αθήνα]], [[399 π.Χ.]]) ήταν [[Έλληνες|Έλληνας]] [[Αθήνα|Αθηναίος]] [[φιλοσοφία|φιλόσοφος]], μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος και [[πολιτισμός|πολιτισμού]] και ένας από τους ιδρυτές της [[Δυτική φιλοσοφία|Δυτικής φιλοσοφίας]].
==Η σημασία του Σωκράτους==
Ενδεικτικό της σημασίας του για την Αρχαία ελληνική φιλοσοφία είναι ότι όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι πριν από αυτόν ονομάστηκαν Προσωκρατικοί. Αναρίθμητοι είναι οι μελετητές που έχουν ασχοληθεί με τον Σωκράτη, στους αιώνες που ακολούθησαν το θάνατό του, πολλοί από τους οποίους είναι ιδιαίτερα φημισμένοι, έτσι ώστε ο [[W.K.C. Guthrie]] να γράψει πως «στο τέλος ο καθένας έχει το δικό του, ως ένα βαθμό Σωκράτη, που δεν είναι ίδιος ακριβώς με τον Σωκράτη κανενός άλλου».<ref name="sokr">Σωκράτης, "Σωκράτης", W.K.C. Guthrie, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1991</ref> Είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ' όλη την Ελλάδα. Ορισμένοι από αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο [[Πλάτων]] και ο [[Αντισθένης]] στην Αθήνα, ο [[Ευκλείδης ο Μεγαρικός|Ευκλείδης]] στα [[Μέγαρα]], ο [[Φαίδων ο Ηλείος|Φαίδων]] στην [[Ηλεία]] και ο [[Αρίστιππος ο Κυρηναίος|Αρίστιππος]] στην [[Κυρήνη]].<ref name="arist">Αρίστιππος, "Αρχές Φιλοσοφίας", Θεοδόσιος Πελεγρίνης, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1999</ref> Οι κυριότερες πηγές για τη ζωή του είναι κατ' αρχάς ο μαθητής του [[Πλάτων]], ο ιστορικός [[Ξενοφών]], ο φιλόσοφος [[Αριστοτέλης]] και ο συγγραφέας κωμωδιών [[Αριστοφάνης]].
To σύνολο της επιρροής του, συχνά τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων παγκοσμίων προσωπικοτήτων όλων των εποχών με τη μεγαλύτερη επιρροή. μαζί με τον μαθητή του, τον [[Πλάτων]]α.
== Βίος ==
Γραμμή 16:
[[Αρχείο:Sughrat.jpg|εναλλ.=που αΧειρόγραφο του 13ου αιώνα που απεικονίζει τον Σωκράτη με τους μαθητές του |αριστερά|μικρογραφία|340x340εσ|Χειρόγραφο του 13ου αιώνα αιώνα που απεικονίζει τον Σωκράτη με τους μαθητές του ]]
Απέφευγε την εμπλοκή στην πολιτική και προτιμούσε να κάνει τη δική του ανεξάρτητη πορεία. Μόνη εξαίρεση, όταν η πατρίδα τον καλούσε. Έτσι έλαβε μέρος σε τρεις εκστρατείες στη διάρκεια του [[Πελοποννησιακός πόλεμος|Πελοποννησιακού πολέμου]], στην πολιορκία της [[Ποτίδαια|Ποτίδαιας]] , στο Δήλιο της [[Βοιωτία|Βοιωτίας]] το 424 π.Χ. («ήμουν μαζί του στην υποχώρηση», λέει ο Λάχης στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο,«και αν όλοι ήταν σαν τον Σωκράτη, η πόλη μας ποτέ δε θα πάθαινε εκείνη τη συμφορά.»)<ref name=lah. >Λάχης, Πλάτωνος Λάχης 181a </ref> Το 422 π. Χ. στη μάχη της [[Αμφίπολη|Αμφίπολης]] έσωσε τη ζωή του [[Αλκιβιάδης|Αλκιβιάδη]] και έδειξε απίστευτη αντοχή στις κακουχίες, όπως περιγράφει ο ίδιος ο Αλκιβιάδης στο πλατωνικό [[Συμπόσιο (Πλατωνικός διάλογος)|Συμπόσιο]].<ref name=sump. > Πλάτωνος Συμπόσιο 220 d-e </ref> Το 406 π.Χ., στη [[Ναυμαχία των Αργινουσών#Η δίκη των στρατηγών|δίκη των 10 Αθηναίων στρατηγών]] όταν συνέπεσε η [[φυλές|«φυλή»]] στην οποία ανήκε να έχει την [[Πρυτανείο|πρυτανεία]], αρνήθηκε να υποκύψει στην απαίτηση να φέρει σε ψηφοφορία στην [[Εκκλησία του Δήμου]] μία παράνομη πρόταση - να δικαστούν ομαδικά και όχι ο καθένας ξεχωριστά, όπως όριζε ο νόμος οι στρατηγοί που είχαν κατηγορηθεί ότι δεν περισυνέλεξαν τους ναυαγούς κατά τη [[Ναυμαχία των Αργινουσών|ναυμαχία στις Αργινούσες]], κάτι απαράδεκτο νομικά στην αθηναϊκή δημοκρατία. <ref name="apol.32ac">Πλάτωνος Απολογία 32a-c </ref> Το 404 π.Χ. με την ίδια τόλμη εναντιώθηκε στους [[Τριάκοντα τύραννοι|Τριάκοντα τυράννους]], όταν αρνήθηκε να συλλάβει έναν δημοκρατικό πολίτη, τον Λέοντα τον Σαλαμίνιο.<ref name="apol.32c">Πλάτωνος Απολογία 32c </ref>
{{
== Καταδίκη και θάνατος ==
{{κύριο|Ευθύφρων (διάλογος)|Απολογία Σωκράτους (Πλάτων)|Κρίτων|Φαίδων (διάλογος)}}
▲'''«Τάδε ἐγράψατο καὶ ἀντωμόσατο Μέλητος Μελήτου Πιτθεύς Σωκράτη Σωφρονίσκου Ἀλωπεκῆθεν: ἀδικεῖ Σωκράτης, οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς οὐ νομίζων, ἕτερα δὲ δαιμόνια καινά εἰσηγούμενος· ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων. Τίμημα θάνατος.»'''
Η μήνυση του Σωκράτη, έγινε απο τον ποιητή [[Μέλητος|Μέλητο]], καθώς και από το γνωστό πολιτικό και βυρσοδέψη [[Άνυτος (πολιτικός)|Άνυτο]] και τον ρήτορα [[Λύκων|Λύκωνα]].
Το 399 π.Χ. ο φιλόσοφος βρέθηκε αντιμέτωπος με το Δικαστήριο της [[Ηλιαία|Ηλιαία]]ς. Εκεί, σε μία δίκη η οποία έχει χαρακτηριστεί από πολλούς μελετητές ως παρωδία, διατυπώθηκαν εναντίον του κατηγορίες για ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων<ref>Τουλ, Χάρης: «Ποία ήτο η έννοια της επί ασεβεία κατηγορίας του Σωκράτους και ποίαι αι επιπτώσεις της καταδίκης του». Παρνασσός 22 (1980), 16-28.</ref>. Ο φιλόσοφος καταδικάστηκε, με βάση την κατηγορία, σε θάνατο. Ως σκοπιμότητα της κατηγορίας θεωρήθηκε η διδασκαλία του, η οποία επιδρούσε στους νέους, και με τον φιλελευθερισμό που τον διέκρινε, θεωρήθηκε ανατρεπτικός. Ουσιαστικό κίνητρο, όμως, υπήρξε η αντιζηλία του με σημαντικούς άνδρες της εποχής, ενώ ένας από τους βασικούς λόγους για κατηγορία του στην πραγματικότητα ήταν ότι ο [[Κριτίας]], ένας από τους μαθητές του και μάλιστα από τους πιο σημαντικούς, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξουσία των [[Τριάκοντα Τύραννοι|τριάκοντα τυράννων]]. Θα μπορούσε να πει κανείς πως η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν νοθευμένη.
| |||