{{hatnote|Δείτε τα λήμματα [[Καρία]] και [[επαρχία Μούγλων]] για ιστορικές πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή}}
Στην αρχαιότητα, ητα Μούγλα ήταν προφανώς ένας απλός Ελληνιστικός οικισμός στα μισά της διαδρομής μεταξύ των [[Καρία|Καρίων]] πόλεων της Ιδρίας (αργότερα [[Στρατονίκεια Καρίας|Στρατονίκεια]]) στα βόρεια και της Ιδήμα στα νοτιοδυτικά της ακτής. Το αυτόχθον όνομα "'''Μόμπολλα'''", με την πάροδο του χρόνου άλλαξε σε "Μόγκολα" και στη συνέχεια σε "Μούγλα".<ref>[http://www.akyaka.org/tarih/history/mugla.html "Ιστορία της Μούγλα"]. akyaka</ref> Εμφανίζεται για πρώτη φορά στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ., όταν το πέρασμα της περιοχής του από αυτό που ήταν προφανώς μια ανατολική Καριανή επαρχία που συνδέονταν και με άλλες πόλεις με κυριαρχία στη [[Ρόδος|Ρόδο]]. Ήταν μέρος της [[Ροδιακή Περαία|Ροδιακής Περαίας]] σε σταθερή βάση από το 167 π.Χ. έως τουλάχιστον τον 2ο αιώνα μ.Χ. Η περιοχή της Ρόδου ξεκίνησε εδώ και παρόλο που η περιοχή υπόκειτο στη Ρόδο, δεν ενσωματώθηκε στο κράτος της Ρόδου. Επιπλέον ο ξακουστός αρχαίος [[Έλληνες|Έλληνας]] ιστορικός [[Ηρόδοτος]] έχει γεννηθεί κοντά στα Μούγλα, περίπου 85 [[χιλιόμετρο|χλμ.]] δυτικά, στην [[Αρχαία Αλικαρνασσός|αρχαία Αλικαρνασσό]].
Δεν υπάρχουν αρκετά ερείπια για να αποκαλυφθεί η ιστορία της εγκατάστασης της πόλης. Στον ψηλό λόφο στα βόρεια της πόλης, λίγα αρχαία κατάλοιπα δείχνουν ότι ήταν τόπος [[Ακρόπολη|ακρόπολης]]. Λίγες επιγραφές ανακαλύφθηκαν στην ίδια την πόλη και χρονολογούνται από τον 2ο αιώνα π.Χ.
