Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: Επεξεργασία από κινητό Διαδικτυακή επεξεργασία από κινητό
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 101:
|σημειώσεις = α) Μητρική γλώσσα<br>β) [[Επίσημη γλώσσα]] και [[lingua franca]]<ref>Josef Wiesehöfer, ''[https://books.google.gr/books?id=yFocMaM49SgC&pg=PA210-IA8&dq=1860646751&hl=el&sa=X&ved=0ahUKEwjaw4Tyho_dAhVQLVAKHQ6RD6EQ6AEIJzAA#v=onepage&q=1860646751&f=false Ancient Persia]'', σελ. 119, Λονδίνο, Νέα Υόρκη: I.B. Tauris (2001) ISBN 1-86064-675-1</ref><br>γ) Λογοτεχνική γλώσσα στη [[Βαβυλωνία]]
}}
[[Αρχείο:Standard of Cyrus the Great (White).svg|thumb|300px|Η σημαία του Κύρου του ΜέγαΜεγάλου]]
[[Αρχείο:Cyrus tomb.jpg|thumb|300px|Ο τάφος του Κύρου του Μέγα Μεγάλου στις Πασαργάδες]]
[[Αρχείο:Darius I the Great's inscription.jpg|thumb|300px|Η επιγραφή του Δαρείου του ΜέγαΜεγάλου στο Μπεχινστούν]]
[[Αρχείο:Persepolis Apadana noerdliche Treppe Detail.jpg|thumb|300px|Μήδοι και Πέρσες στρατιώτες από ανάγλυφο στην Περσέπολη]]
[[Αρχείο:Battle of Issus mosaic - Museo Archeologico Nazionale - Naples.jpg|thumb|300px|Η μάχη της Ισσού ήταν το τέλος της Περσίας των Αχαιμενιδών – διακρίνονται ο Δαρείος Γ’ και ο Μέγας Αλέξανδρος]]
Γραμμή 112:
 
==Οι πρώτοι Αχαιμενίδες==
Ιδρυτής της '''δυναστείας των Αχαιμενιδών''' ήταν ο [[Αχαιμένης της Περσίας|Αχαιμένης]] ο οποίος σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ιστορικών έζησε γύρω στο [[700 π.Χ.]] την εποχή του Ασσύριου βασιλιά [[Σενναχειρείμ]] ως αρχηγός της Περσικής φυλής των Πασαργάδων. Ο Αχαιμένης θεωρείται ημι – μυθικό πρόσωπο και η ιστορική του ύπαρξη αμφισβητείται, αναφέρεται μονάχα στην επιγραφή του [[Δαρείος Α΄|Δαρείου του ΜέγαΜεγάλου]] στο Μπεχινστούν ενώ απουσιάζει σε παλιότερες ιστορικές πηγές. Νεώτεροι ιστορικοί συμπεραίνουν ότι ήταν εφεύρεση του Δαρείου για να εμφανίσει τη συγγενική του σχέση με τον [[Κύρος Β'|Κύρο]] μέσω ενός κοινού προπάτορα. Με αυτό τον τρόπο θα νομιμοποιούσε την άνοδο του στον Περσικό θρόνο. Οι Ελληνικές πηγές αντίστοιχα θεωρούν τον Αχαιμένη αληθινό πρόσωπο και μάλιστα Έλληνα γιο του [[Πέρσης|Πέρση]] και εγγονό του μυθικού [[Περσέας|Περσέα]], υπάρχει επιπλέον καταπληκτική ομοιότητα του Ελληνόφωνου ονόματος του με αυτό των [[Αχαιοί|Αχαιών]].
 
Τον γενάρχη Αχαιμένη τον διαδέχθηκε ο γιος του [[Τεΐσπης της Περσίας|Τεΐσπης]] ο οποίος ήταν υπαρκτό πρόσωπο τον 7ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές κυβερνήτης ενός υποτελούς κρατιδίου μέσα στα όρια της αυτοκρατορίας του [[Ελάμ]]. Αργότερα ο Τεΐσπης εξεγέρθηκε πετυχαίνοντας την ανεξαρτησία του από τους Ελαμίτες. Θεωρείται ιδρυτής και πρώτος ιστορικός βασιλιάς των Περσών, το όνομα του φαίνεται στην επιγραφή του Δαρείου του μέγαμεγάλου στο Μπεχινστούν. Όταν πέθανε ο Τεΐσπης χώρισε το κράτος στους δυο γιους του: Ο [[Κύρος Α’ της Περσίας|Κύρος Α’]] κληρονόμησε το βασίλειο του Ανσνάν και ο [[Αριαράμνης της Περσίας|Αριαράμνης]] το βασίλειο των Παρσί. Στην πραγματικότητα ενώ ο [[Κύρος Α΄ της Περσίας|Κύρος]] Α’ ήταν πραγματικά γιος του, η σύνδεση του Αριαράμνη σαν γιου του Τεΐσπη δεν είναι βέβαιη επειδή δεν εμφανίζεται πουθενά αλλού εκτός από την επιγραφή του Δαρείου Α’ στο Μπεχινστούν. Ο Αριαράμνης ίδρυσε τα [[Εκβάτανα]] και ήταν πατέρας του [[Αρσάμης της Περσίας|Αρσάμη]] του παππού του Δαρείου,ο Κύρος Β’ ο Μέγας αντίστοιχα ήταν εγγονός του Κύρου Α’. Ο Κύρος Α’ εμφανίζεται στις Ασσυριακές πηγές με το όνομα Κουράς ως υποτελής του Σαρδανάπαλου, συμμάχησε με τον μεγαλύτερο αδελφό του Ασσύριου βασιλιά Σαμάς σουμ ουκίν κυβερνήτη της Βαβυλώνας όταν εξεγέρθηκε εναντίον του Σαρδανάπαλου το [[652 π.Χ.]] Ο [[Σαρδανάπαλος]] έπνιξε στο αίμα το 648 π.Χ. την επανάσταση του μεγαλύτερου αδελφού του και των συμμάχων του, το ίδιο έκανε το [[638 π.Χ.]] όταν εξεγέρθηκε το [[Ελάμ]] στους συμμάχους των [[Ελαμίτες|Ελαμιτών]] ήταν πάλι ο Κουράς.
 
==Ο Κύρος ο μέγας==
 
Τον Κύρο Α’ του Ανσνάν διαδέχθηκε ο γιος του [[Καμβύσης Α’ της Περσίας|Καμβύσης Α’]] ο οποίος πήρε σύζυγο την Μανδάνη κόρη του βασιλιά των Μήδων Αστυάγη. Από τον γάμο γεννήθηκε το [[570 π.Χ.]] ο [[Κύρος ο Μέγας]] ιδρυτής της Περσικής αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με τον θρύλο ο Αστυάγης είχε δει όνειρο ότι θα χάσει τον θρόνο από τον γιο της κόρης του γι´αυτό επιχείρησε να τον σκοτώσει, ο Καμβύσης Α’ σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον του Αστυάγη το 559 π.Χ. Το βασίλειο των Παρσί την ίδια εποχή ήταν υποτελές των Μήδων, τον Αριαράμνη διαδέχθηκε ο γιος του Αρσάκης πατέρας του Υστάσπη και παππούς του Δαρείου του ΜέγαΜεγάλου. Ο [[Κύρος Β']] ή Κύρος ο Μέγας γιος του Καμβύση Α’ και της Μανδάνης ανέτρεψε τον παππού του Αστυάγη από τον θρόνο της Μηδίας, ενώνοντας τα στέμματα των Μήδων και των Περσών. Επέκτεινε σημαντικά το βασίλειο του κατακτώντας όλους τους λαούς της Ασίας μέχρι το Αιγαίο πέλαγος και τα παράλια της Μικράς Ασίας, είναι ο ιδρυτής της Περσικής αυτοκρατορίας, πιο γνωστή η κατάκτηση του βασιλείου του [[Κροίσος|Κροίσου]] της [[Λυδία|Λυδίας.]]
 
Ο Κύρος Β’ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους κατακτητές της ιστορίας έμεινε γνωστός για τις μεγάλες ικανότητες και τον ανθρωπισμό του. Σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των Μασσαγετών το [[530 π.Χ.]] και τον διαδέχθηκε ο γιος του [[Καμβύσης Β΄|Καμβύσης Β’.]] Ο Καμβύσης όταν ανέβηκε στον θρόνο δολοφόνησε τον αδελφό του Σμέρδι και έπνιξε στο αίμα την επανάσταση των Αιγυπτίων το [[525 π.Χ.]] σφάζοντας 30.000 άμαχους αλλά το [[524 π.Χ.]] ηττήθηκε από τους Αιθίοπες. Το [[523 π.Χ.]] εμφανίστηκε ένας άντρας που ισχυρίστηκε ότι είναι ο δολοφονημένος Σμέρδης και κήρυξε επανάσταση. Την επόμενη χρονιά ο Καμβύσης Β’ πέθανε μυστηριωδώς τον διαδέχθηκε ο άντρας που ισχυρίστηκε ότι είναι ο [[Σμέρδις της Περσίας|Σμέρδις.]] Την επόμενη χρονιά Πέρσες ευγενείς με επικεφαλής τον Δαρείο κήρυξαν την επανάσταση στον Σμέρδι με τον ισχυρισμό ότι είναι σφετεριστής, ο Σμέρδις ανατράπηκε το 522 π.Χ. και θανατώθηκε βάναυσα από τον Δαρείο τρίτο ξάδελφο των γιων του Κύρου σύμφωνα με τον ισχυρισμό του.
Γραμμή 130:
==Ο Ξέρξης Α’, οριστική αποτυχία των Περσών να καταλάβουν την Ελλάδα==
 
Ο διάδοχος του Δαρείου Α’, [[Ξέρξης Α΄]], ήταν δεύτερος γιος του Δαρείου και της Ατόσσας, κόρης του Κύρου του ΜέγαΜεγάλου. Διαδέχθηκε τον πατέρα του το [[485 π.Χ.]] σε ηλικία 35 ετών αφού δολοφόνησε τον μεγαλύτερο αδελφό του Αρτοβαζάνη, την εποχή του Δαρείου Α’ ήταν σατράπης της Βαβυλώνας. Πρώτος του στόχος με την άνοδο του στον θρόνο ήταν η αποκατάσταση της τάξης στην Αίγυπτο και την Βαβυλώνα που επαναστάτησαν στο τέλος της βασιλείας του πατέρα του. Κατέστειλε τις εξεγέρσεις με μεγάλη σκληρότητα,σκότωσε τους ιερείς και λεηλάτησε όλους τους ναούς κλέβοντας από την [[Βαβυλώνα]] ακόμα και το άγαλμα του θεού και προστάτη της πόλης [[Μαρδούκ]]. Ο πατέρας του πριν πεθάνει του έδωσε ευχή και κατάρα να καταλάβει την [[Αθήνα]] για να ξεπλύνει την ντροπή του Μαραθώνα, ο Ξέρξης Α’ τον τρίτο χρόνο της βασιλείας του συγκάλεσε εθνικό συνέδριο σχετικά με το θέμα με τη συμμετοχή όλων των Περσών πριγκίπων και ευγενών. Στο συνέδριο ακούστηκαν διαφορετικές απόψεις ο σημαντικότερος αμφισβητίας για νέα εκστρατεία στην [[Αθήνα]] ήταν ο Αρτάβανος θείος του Ξέρξη Α’ και αδελφός του Δαρείου Α’ που φοβόταν νέα ντροπιαστική ήττα. Τελικά πλειοψήφησαν οι απόψεις όλων των ευγενών των σατραπών και των Ελλήνων έκπτωτων βασιλέων που ήθελαν να αποκατασταθούν στα βασίλεια τους γι´αυτό ο Ξέρξης αποφάσισε ύστερα από έξι μήνες να γίνει η εκστρατεία. Σημαντικό ρόλο στην απόφαση αυτή του Ξέρξη ήταν η δεύτερη σύζυγος του η Ιουδαία Εσθήρ,οι προετοιμασίες για τη νέα εκστρατεία στην [[Αθήνα]] κράτησαν άλλα 4 χρόνια ακόμα. Ο Ξέρξης Α’ ξεκίνησε την εκστρατεία του με έναν επιβλητικό στρατό ο οποίος σύμφωνα με τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] αριθμούσε 1.700.000 πεζούς και 100.000 βοηθητικό προσωπικό από 46 έθνη. Την ηγεσία του στρατού είχε ο Μαρδόνιος ξάδελφος του βασιλιά αποτελείτο κυρίως από Περσικές δυνάμεις αντίθετα το ναυτικό της εκστρατείας αποτελείτο από κατακτημένες περιοχές ιδιαίτερα Μικρασιατικές επειδή οι ίδιοι οι Πέρσες δεν είχαν ναυτικό. Κατάφερε τελικά να περάσει τον Ελλήσποντο τον στρατό του με γέφυρες που κατασκεύασαν οι μηχανικοί του, την πρώτη φορά οι γέφυρες κατέρρευσαν λόγω τρικυμίας γι´αυτό ο Ξέρξης Α’ αποκεφάλισε τους μηχανικούς του και διέταξε να μαστιγωθεί η θάλασσα. Στη συνέχεια άνοιξε μια διώρυγα στην χερσόνησο του Άθω για να περάσει ο στόλος του, ύστερα από πολλές περιπέτειες έφτασε στις Θερμοπύλες όπου συνάντησε ηρωική αντίσταση από 300 Σπαρτιάτες με επικεφαλής τον βασιλιά του Λεωνίδα. Μετά τις [[Θερμοπύλες]] κατέβηκε νότια και κατέλαβε την [[Αρχαία Αθήνα|Αθήνα]],οι κάτοικοι πανικόβλητοι έφυγαν από την πόλη. Ο στόλος του Ξέρξη ο οποίος έπαθε μεγάλες καταστροφές στη ναυμαχία του Αρτεμισίου από τους Αθηναίους και τις τρικυμίες συνετρίβη από τους Αθηναίους του [[Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]] στην [[ναυμαχία της Σαλαμίνας]] το [[480 π.Χ.]] Ο Ξέρξης αποχώρησε στην [[Περσία]] αφήνοντας πίσω μόνο τον στρατό του με τον Μαρδόνιο, ο στρατός ηττήθηκε από τους Έλληνες στη [[μάχη των Πλαταιών]] το [[479 π.Χ.]] και στη μάχη της Μυκάλης την ίδια χρονιά, οι Πέρσες διαλύθηκαν οριστικά ύστερα από αυτό. Απογοητευμένος από το φιάσκο της εκστρατείας στην [[Ελλάδα]] ο Ξέρξης με πολλά ψυχολογικά προβλήματα στη συνέχεια κλείστηκε στον εαυτό του, παρανόησε δολοφονώντας όλους τους στενούς συγγενείς του. Το 465 π.Χ. σε ηλικία 55 ετών ύστερα από 20 χρόνια βασιλείας δολοφονήθηκε από τον σατράπη [[Αρτάβανος της Περσίας|Αρτάβανο]] που φιλοδοξούσε να σφετεριστεί τον θρόνο της Περσίας από τη δυναστεία των Αχαιμενιδών.
 
==Η σταδιακή παρακμή της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών==
Γραμμή 144:
==Η πτώση της αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών==
 
Ο Βαγώας παρέκαμψε όλους τους όρους διαδοχή τοποθετώντας βασιλιά τον μικρότερο γιο του Αρταξέρξη Γ’ Άρση επειδή ήταν άβουλος ώστε να είναι του χεριού του κυβέρνησε δύο χρόνια ως το [[336 π.Χ.]] Οι ευγενείς της Περσίας έντονα δυσαρεστημένοι με τον Βαγώα έπεισαν τον Αρταξέρξη Δ’ να τον δολοφονήσει. Ο Βαγώας έμαθε τα σχέδια του γι´αυτό πρόλαβε να τον δηλητηριάσει ο ίδιος, τοποθέτησε βασιλιά τον [[Δαρείος Γ'|Δαρείο Γ’ τον Κοδομανό.]] Ο Δαρείος Γ’ ήταν ξάδελφος του Άρση εγγονός του Αρταξέρξη Β’ τελευταίος Μεγάλος βασιλιάς της Περσίας από τη δυναστεία των Αχαιμενιδών ικανότατος πολεμιστής με πολλές αρετές, το [[336 π.Χ.]] ήταν 44 ετών και βασίλευσε έξι χρόνια. Θέλοντας και αυτόν ο Βαγώας να δηλητηριάσει όταν έμαθε τα σχέδια του τον ανάγκασε να πιει ο ίδιος το δηλητήριο που του πρόσφερε. Το [[334 π.Χ.]] ο βασιλιάς της Μακεδονίας [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρος Γ’ ο Μέγας]] που είχε διαδεχθεί τον δολοφονημένο πατέρα του [[Φίλιππος Β' ο Μακεδών|Φίλιππο Β’]] ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον των Περσών. Ο Δαρείος Γ’ ηττήθηκε από τον ΜέγαΜεγάλο Αλέξανδρο δυο φορές στη μάχη της Ισσού το [[331 π.Χ.]] και στη μάχη των Γαυγαμήλων. Στη συνέχεια το [[330 π.Χ.]] καθαιρέθηκε και δολοφονήθηκε από τον παντοδύναμο σατράπη Βήσσο. Ο Αλέξανδρος της Μακεδονίας που σεβόταν τον Δαρείο τιμώρησε σκληρά τον δολοφόνο [[Βήσσος|Βήσσο]], αλλά η δυναστεία των Αχαιμενιδών είχε λήξει, η [[Περσία]] κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες.
 
==Γενεαλογία των Αχαιμενιδών της Περσίας==