Κίνημα για τα Δικαιώματα των Ζώων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Οι συνήγοροι των δικαιωμάτων των ζώων (animal rights advocates) ή αλλιώς οι απελευθερωτές των δικαιωμάτων των ζώων (animal rights liberationists), πιστεύουν ότι αυτά τα βασικά συμφέροντα παρέχουν κάποιου είδους ηθικά δικαιώματα στα ζώα, ή/και θα έπρεπε να αποφέρουν νομικά δικαιώματα σε αυτά·<ref name="EB2007">"Animal rights," ''Encyclopædia Britannica'', 2007.</ref> βλ. για παράδειγμα το έργο του [[Τομ Ρίγκαν]] (Tom Regan). Οι ωφελιμιστές συνήγοροι των δικαιωμάτων των ζώων, από την άλλη πλευρά (utilitarian animal rights liberationists), δεν θεωρούν ότι τα ζώα κατέχουν ηθικά δικαιώματα, αλλά πιστεύουν, σε ωφελιμιστικό επίπεδο, ότι αφού τα ζώα διαθέτουν την ικανότητα να πονούν, τότε ο πόνος τους θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψη σε κάθε φιλοσοφία της ηθικής (σημ.: ο [[ωφελιμισμός]] στην απλούστερη μορφή του υποστηρίζει ότι βασίζουμε τις ηθικές μας αποφάσεις στη μέγιστη δυνατή ικανοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων ατόμων). Έτσι, υποστηρίζουν ότι το να εξαιρεθούν τα ζώα από αυτή τη θεώρηση αποτελεί μια μορφή διάκρισης που την ονομάζουν [[Σπισισμός|ειδισμό]] ή [[Σπισισμός|σπισισμό]] (speciesism)· βλ. για παράδειγμα το έργο του [[Πίτερ Σίνγκερ]] (Peter Singer).<ref name="Taylor153">[//en.wikipedia.org/wiki/Angus_Taylor_(philosopher) Taylor, Angus]. </ref>

Το κίνημα φαίνεται ότι έχει πάψει πλέον να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού.<ref name="Jonsson">Jonsson, Patrik. </ref> Κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, ενδυναμώθηκε με την απορρόφηση πλήθους ακαδημαϊκών και επαγγελματιών που που περιελάμβαναν δικηγόρους, ιατρούς, ψυχολόγους, κτηνιάτρους και πρώην ζωοτόμους, ενώ πλέον αποτελεί κοινό θέμα μελέτης σε φιλοσοφικά τμήματα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής. Μαθήματα πάνω στους νόμους για τα ζώα διδάσκονται σε 92 από τις 180 νομικές σχολές των ΗΠΑ<ref>[http://www.aldf.org/content/index.php?pid=83 "Animal law courses"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080306074941/http://www.aldf.org/content/index.php?pid=83|date=March 6, 2008}}, [//en.wikipedia.org/wiki/Animal_Legal_Defense_Fund Animal Legal Defense Fund].</ref> και το κίνημα έχει κερδίσει την υποστήριξη επιφανών ακαδημαϊκών της νομικής, συμπεριλαμβανομένων των [[Άλαν Ντέρσοβιτς]] (Alan Dershowitz)<ref name="DershowitzAA">Dershowitz, Alan. </ref> και [[Λόρενς Τράιμπ]] (Laurence Tribe) του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.<ref>Smith, Wesley J. ''A Rat Is a Pig Is a Dog Is a Boy: The Human Cost of the Animal Rights Movement'', Encounter Books, 2009, p. 68</ref> Ο νόμος για τα δικαιώματα των ζώων έχει επίσης εμπλουτισθεί με νέα κεφάλαια από διάφορους δικηγορικούς συλλόγους, ενώ εντός του Αμερικάνικου Δικηγορικού Συλλόγου προτείνονται συχνά ψηφίσματα που αφορούν τα δικαιώματα των ζώων.<ref name="AAMC">[http://www.aamc.org/newsroom/reporter/oct03/animalrights.htm "'Personhood' Redefined: Animal Rights Strategy Gets at the Essence of Being Human"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20031019033752/http://www.aamc.org/newsroom/reporter/oct03/animalrights.htm|date=October 19, 2003}}, Association of American Medical Colleges. </ref>

Το κίνημα έχει ως στόχο να συμπεριλάβει τα ζώα στην κοινωνία της Ηθικής θέτοντας τα βασικά συμφέροντα των μη-ανθρώπινων ζώων ισότιμα με αυτά των ανθρώπων. Ένα τέτοιο βασικό συμφέρον θα ήταν, για παράδειγμα, να μην εξαναγκάζεται κάποιος στον πόνο για λογαριασμό κάποιου άλλου ατόμου, ανθρώπινου ή μη. Τελικός στόχος είναι τα ζώα να μην ανήκουν πλέον στη σφαίρα της ιδιοκτησίας, αλλά να τους αποδοθεί προσωπικότητα, δηλαδή να τους απονεμηθούν νομικά δικαιώματα ώστε να προστατεύονται τα βασικά συμφέροντά τους. {{Cquote|Who are we that we have set ourselves up on this pedestal and we believe that we have a right to take from others everything—including their life—simply because we want to do it? Shouldn't we stop and think for a second that maybe they are just others like us? Other nations, other individuals, other cultures. Just others. Not sub-human, but just different from being human.|[[Ingrid Newkirk]], President of [[PETA]]|<ref name=DS>[[n:Ingrid Newkirk, co-founder of PETA, on animal rights and the film about her life|Interview with Ingrid Newkirk]], David Shankbone, ''[[Wikinews]]'', November 20, 2007.</ref>|quote=Ποιοι είμαστε εμείς που έχουμε θέσει τους εαυτούς μας σε αυτό το βάθρο και πιστεύουμε πως μπορούμε να πάρουμε από τους άλλους τα πάντα - συμπεριλαμβανομένης και της ζωής τους - απλώς και μόνο επειδή το θέλουμε; Δεν θα έπρεπε να σταματήσουμε και να σκεφτούμε για ένα λεπτό ότι ίσως να είναι και αυτοί σαν κι εμάς; Άλλα έθνη, άλλα άτομα, άλλες κουλτούρες. Απλώς άλλοι. Όχι υπάνθρωποι, αλλά απλώς διαφορετικοί από τους ανθρώπους.}}Οι απελευθερωτές υποστηρίζουν ότι μπροστά στο νόμο τα ζώα έχουν αξία μόνο σχετικά με τη χρησιμότητα ή το όφελος που αποφέρουν στον ιδιοκτήτη τους, ενώ δεν έχουν καμία απολύτως εγγενή αξία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, το κράτος και οι ομοσπονδιακοί νόμοι διαμορφώνουν τους κανόνες που διέπουν τη χρήση των ζώων μόνο βάσει της θέσης τους ως ιδιοκτησία. Οι απελευθερωτές επισημαίνουν ότι οι νόμοι του Τέξας για τη Βιαιότητα στα Ζώα (Texas Animal Cruelty Laws) εφαρμόζονται μόνο σε κατοικίδια που ζουν υπό την κηδεμονία ανθρώπων και εξαιρούν τα πτηνά, τα ελάφια, τα κουνέλια, τους σκίουρους και άλλα άγρια ζώα που δεν κατέχονται από ανθρώπους, ενώ αγνοούν ότι η δικαιοδοσία για τέτοια πλάσματα ανήκει στους διορισμένους από την πολιτεία υπεύθυνους για την άγρια ζωή. Ο Νόμος για την Ευημερία των Ζώων (Animal Welfare Act) στις ΗΠΑ εξαιρεί «τα καταστήματα κατοικίδιων ζώων,... τις πολιτειακές και κρατικές πανηγύρεις, τις επιδείξεις με ζώα, τα ροντέο, τις εκθέσεις καθαρόαιμων σκύλων και γατών και κάθε πανηγύρι ή έκθεση που έχει ως στόχο να προωθήσει τις κτηνοτροφικές τέχνες και επιστήμες.» Δε γίνεται καμία αναφορά στο γεγονός ότι τέτοιες δραστηριότητες υπάγονται στη δικαιοδοσία των σχετικών με την κτηνοτροφία πολιτειακών υπηρεσιών. Το Υπουργείο Γεωργίας δίνει την επιπρόσθετη ερμηνεία ότι ο Νόμος εξαιρεί ακόμη τα ψυχρόαιμα ζώα, αλλά και τα θερμόαιμα ζώα που «δε χρησιμοποιούνται για έρευνα, εκπαίδευση, πειράματα,... εκθετικούς σκοπούς ή ως κατοικίδια, [και] τα αγροτικά ζώα που δε χρησιμοποιούνται για φαγητό, μαλλί ή παραγωγικούς σκοπούς.»<ref>[http://www.animalliberationfront.com/Philosophy/A%20Critique%20of%20the%20Kantian%20Theory.htm A Critique of the Kantian Theory of Indirect Moral Duties to Animals], ''[//en.wikipedia.org/wiki/Animal_Liberation_Front Animal Liberation Front]''.</ref>

Το βασισμένο στο Σιάτλ [[Great Ape Project]] (GAP), που ιδρύθηκε από τον Πίτερ Σίνγκερ, αποτελεί μια εκστρατεία ώστε να υιοθετήσουν τα Ηνωμένα Έθνη τη [[Διακήρυξη των Μεγάλων Πιθήκων]] (Declaration on Great Apes) η οποία θέτει [[Χιμπαντζής|χιμπαντζήδες]], [[μπονόμπο]], [[Γορίλας|γορίλες]] και [[Ουρακοτάγκος|ουρακοτάγκους]] ως μέλη μιας «ισότιμης κοινωνίας» με τα ανθρώπινα όντα. Η διακήρυξη αυτή επιθυμεί να επεκτείνει και στους μη-ανθρώπινους πιθήκους την προστασία τριών βασικών συμφερόντων: το δικαίωμα στη ζωή, την προστασία της ατομικής ελευθερίας και την απαγόρευση των βασανιστηρίων.<ref>[http://www.greatapeproject.org/declaration.html], ''[//en.wikipedia.org/wiki/Great_Ape_Project Great Ape Project]''.</ref>

Η συντριπτική πλειοψηφία των υπερμάχων των δικαιωμάτων των ζώων υιοθετούν χορτοφαγική ή βίγκαν διατροφή.<ref name="Singer">[//en.wikipedia.org/wiki/Peter_Singer Singer, Peter]. </ref> Μπορεί επίσης να αποφύγουν ρούχα που είναι κατασκευασμένα από δέρματα ζώων, όπως τα δερμάτινα παπούτσια, και δεν χρησιμοποιούν προϊόντα που είναι γνωστό ότι περιέχουν ζωικά παράγωγα. Ακόμη αποφεύγονται όσο είναι δυνατόν προϊόντα που περιέχουν συστατικά που έχουν δοκιμαστεί σε ζώα. Αρκετά κοινά είναι τα μποϊκοτάζ σε επίπεδο εταιρείας. Για παράδειγμα, η εταιρεία Procter & Gamble δοκιμάζει πολλά από τα προϊόντα της σε ζώα, με αποτέλεσμα πολλοί υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων να μποϊκοτάρουν εξ ολοκλήρου τα προϊόντα της εταιρείας, είτε έχουν δοκιμαστεί σε ζώα είτε όχι.

Το κίνημα υιοθετεί πληθώρα προσεγγίσεων και έχει δημιουργηθεί ένα βαθύ σχίσμα όσον αφορά τη χρήση άμεσης δράσης και βίας, με πολύ λίγους ακτιβιστές και συγγραφείς να υποστηρίζουν δημόσια αυτή τη μορφή δράσης.<ref>''Today'', interview with Jerry Vlasak, BBC Radio 4, July 26, 2004, cited in Best, Steven. </ref> Οι περισσότερες ομάδες απορρίπτουν τη βία κατά προσώπων, τον εκφοβισμό, τις απειλές και την καταστροφή περιουσίας: για παράδειγμα, η Βρετανική Ένωση για την Κατάργηση της Ζωοτομής ([[British Union for the Abolition of Vivisection]], BUAV) και η [[Animal Aid]]. Αυτές οι ομάδες επικεντρώνονται στην εκπαίδευση και την έρευνα, καθώς επίσης και στη διενέργεια μυστικών ερευνών σε εγκαταστάσεις όπου γίνονται δοκιμές σε ζώα. Υπάρχουν κάποια στοιχεία σχετικά με τη συνεργασία της BUAV και της ALF: Για παράδειγμα, η BUAV δώριζε χώρο για τα γραφεία της ALF στο Λονδίνο κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1980.<ref name="Newkirk">[//en.wikipedia.org/wiki/Ingrid_Newkirk Newkirk, Ingrid]. </ref>

Ορισμένοι ακτιβιστές έχουν αποπειραθεί εκβιασμό και άλλες παράνομες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα η εκστρατεία εκφοβισμού για το κλείσιμο της φάρμας Darley Oaks, κατά την οποία έγινε χρήση hate mail, κακόβουλων τηλεφωνημάτων, απειλών για βόμβες, επιθέσεις εμπρησμών και καταστροφή περιουσίας, με αποκορύφωμα την κλοπή του πτώματος της Γκλάντις Χάμοντ (Gladys Hammond), πεθεράς των ιδιοκτητών, από έναν τάφο στο Σταφορντσάιρ. Πάνω από χίλιες επιθέσεις του ALF μέσα σε ένα χρόνο μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο προκάλεσαν υλικές ζημιές αξίας £2.6 εκατομμυρίων, γεγονός που ώθησε κάποιους ειδικούς να ισχυριστούν ότι τα δικαιώματα των ζώων βρίσκονται τώρα στην κορυφή της λίστας των αιτιών για την πρόκληση βίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/902751.stm Animal rights, terror tactics], ''[//en.wikipedia.org/wiki/BBC_News [BBC News]]'', 30th August 2007.</ref>

Υπάρχει, επίσης, ένας αυξανόμενος αριθμός «[[Ανοικτή διάσωση|ανοικτών διασώσεων]]», στις οποίες οι απελευθερωτές εισχωρούν σε επιχειρήσεις ώστε να απομακρύνουν ζώα, χωρίς προσπάθεια απόκρυψης της ταυτότητάς τους. Οι ανοικτές διασώσεις συχνά πραγματοποιούνται από αφοσιωμένα άτομα που είναι πρόθυμα να φυλακιστούν αν γίνουν διώξεις, αλλά μέχρι στιγμής κανένας αγροκτήμονας δεν θέλησε να ασκήσει μήνυση.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2005/10/25/nterr25.xml&sSheet=/news/2005/10/25/ixhome.html Anti-terror law 'could trap animal extremists'], ''[//en.wikipedia.org/wiki/The_Daily_Telegraph [The Daily Telegraph]]'', 25th October 2005.</ref>

Στις 13 Νοεμβρίου του 2003, ένα επεισόδιο της σειράς "60 Minutes" του CBS News κατήγγειλε ότι οι «[[Οικολογική τρομοκρατία|οικο-τρομοκράτες]]» (eco-terrorists), ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για να αναφερθεί στο [[Animal Liberation Front|Μέτωπο για την Απελευθέρωση των Ζώων]] και το [[Earth Liberation Front|Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Γης]], θεωρούνται από το [[FBI]] ως «η μεγαλύτερη εθνική τρομοκρατική απειλή.» <ref>[http://www.cnn.com/2005/US/05/19/domestic.terrorism FBI, ATF address domestic terrorism], ''[//en.wikipedia.org/wiki/CNN [CNN]]'', 19th May 2005.</ref> Ο Τζον Λιούις (John Lewis), Αναπληρωτής Βοηθός Διευθυντής της Αντιτρομοκρατικής πτέρυγας του FBI, αναφέρει σε μια συνέντευξη του επεισοδίου ότι οι ομάδες αυτές «έχουν προκαλέσει ζημιές αξίας μεγαλύτερης των 100 εκατομμυρίων δολαρίων σε εθνικό επίπεδο» και ότι «βρίσκονται σε εξέλιξη περισσότερες από 150 έρευνες για οικο-τρομοκρατικά εγκλήματα»."<ref>[http://www.cbsnews.com/stories/2005/11/10/60minutes/main1036067_page2.shtml Burning Rage], ''[//en.wikipedia.org/wiki/CBS_News CBS News]'', 18th June 2006.</ref>