|
Turkey's is GREECE
{{coord|39.1667|35.6667|type:country|format=dms|display=title}}
{{Πληροφορίες Χώρας
| εθνικό_όνομα = ''Türkiye Cumhuriyeti''
| προφορά ονόματος =
| εθνικό όνομα ελληνικά = Δημοκρατία της Τουρκίας
| σημαία = Flag of Turkey.svg
| άρθρο σημαίας = Σημαία της Τουρκίας
| εθνόσημο = Emblem of Turkey.svg
| άρθρο εθνόσημου = Εθνόσημο της Τουρκίας
| εθνικό_σύνθημα =
| εθνικός_ύμνος = [[İstiklâl Marşı]]<br />(Ύμνος της Ανεξαρτησίας)
| χάρτης = Europe-Turkey.svg
| λεζάντα_χάρτη = Η θέση της Τουρκίας (πράσινο)
| λεζάντα_αριστερά =
| πρωτεύουσα = [[Άγκυρα]]
| πληθυσμός_πρωτεύουσας =
| συντεταγμένες_πρωτεύουσας = {{coord|39.9167|32.85|type:city(4319167)|format=dms|display=inline|name=Άγκυρα}}
| μεγαλύτερη_πόλη = [[Κωνσταντινούπολη]]
| επίσημες_γλώσσες = [[Τουρκικά]]<sup>1</sup>
| Πληθυσμιακές ομάδες =
| πολίτευμα = [[Προεδρική Δημοκρατία]]<ref>[[Τουρκικό συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017]]</ref>
| τίτλοι_ηγετών = [[Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας|Πρόεδρος]]<br />[[Αντιπρόεδρος της Τουρκίας|Αντιπρόεδρος]]
| ονόματα_ηγετών = [[Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν]]<br />[[Φουάντ Οκτάυ]]
| βουλή_όνομα = [[Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας|Μεγάλη Εθνοσυνέλευση]]
| τύπος_κυριαρχίας =
| γεγονός_κυριαρχίας = Ανακήρυξη της Δημοκρατίας<br />Ισχύον [[Σύνταγμα]]
| ημερομηνίες_κυριαρχίας = [[29 Οκτωβρίου]] [[1923]]<br /><br />[[7 Νοεμβρίου]] [[1982]], αναθεωρήθηκε στις 17 Μαΐου 1987, 1995, 2001 και 2007<ref>H αναθεώρηση εγκρίθηκε με δημοψήφισμα αναφορικά με την εκλογή προέδρου στις 21 Οκτωβρίου του 2007.</ref>
| θέση_έκτασης = 37
| έκταση = 783.562
| ποσοστό_νερού = 1,3
| σύνορα = 2.648
| ακτογραμμή = 7.200
| θέση_πληθυσμού = 19
| πληθυσμός = 71.517.100<ref>[http://www.turkstat.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=3992 Ινστιτούτο Στατιστικών Τουρκίας, Απογραφή 2008]</ref>
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2008
| πυκνότητα_πληθυσμού = 104,7
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 106
| εκτίμηση_πληθυσμού = 82.003.882<ref name="stats">[http://www.turkstat.gov.tr/Start.do Επίσημη εκτίμηση]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 2018
| θέση_ΑΕΠ =
| ΑΕΠ = 1.988,331 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=59&pr.y=5&sy=2016&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=186&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Τουρκία |publisher=[[ΔΝΤ]] |date=Απρίλιος 2017 |accessdate=09-05-2017}}</ref>
| χρονιά_ΑΕΠ = 2016
| ΑΕΠ_κατακεφαλή = 24.911 $<ref name="imf"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή =
| θέση_ΑΕΠ_Ον =
| ΑΕΠ_Ον = 857,429 δισ. $<ref name="imf"/>
| χρονιά_ΑΕΠ_Ον = 2016
| ΑΕΠ_κατακεφαλή_Ον = 10.742 $<ref name="imf"/>
| θέση_ΑΕΠ_κατά_κεφαλή_Ον =
| HDI_έτος = 2017
| HDI = {{increase}} 0,791 <ref name="UNDP2018">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/2018-update |title= Human Development Report 2018|publisher=HDRO (Human Development Report Office)|accessdate=10-2-2019}}</ref>
| HDI_κατάταξη = 64
| HDI_κατηγορία = <span style="color:#009900;">υψηλός</span>
| νόμισμα = [[Τουρκική λίρα]]<sup>2</sup>
| κωδικός_νομίσματος = TRY
| ώρα_ζώνης = [[Ώρα Ανατολικής Ευρώπης|EET]]
| διαφορά_UTC = +2
| θερινή_διαφορά_UTC = +3
| iso_3166-1 = TR
| top_level_domain = [[.tr]]
| οδηγούν_από = δεξιά
| κωδικός_κλήσης = 90
| σημειώσεις=<sup>1</sup> Σύνταγμα του 1982<br/><sup>2</sup> Από [[1η Ιανουαρίου]] του [[2009]], η [[Τουρκική λίρα]] (Türk Lirası) αντικατέστησε τη [[νέα τουρκική λίρα]].
}}
Η '''Τουρκία''', επίσημα γνωστή ως '''Δημοκρατία της Τουρκίας''' ή '''Τουρκική Δημοκρατία''' ([[Τουρκικά]]: Türkiye Cumhuriyeti, [[Μεταγραφή (γλωσσολογία)|μτγ]]: ''Τούρκιε Τζουμχούριετι'', {{προφορά|ˈtyɾcije d͡ʒumˈhuɾijeti|Tur-Türkiye_Cumhuriyeti.ogg}}), είναι μια χώρα<ref>http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf</ref> που βρίσκεται στη νοτιοδυτική [[Ασία]], με ένα μικρό (3%) τμήμα της επικράτειάς της ([[Ανατολική Θράκη]]) στη νοτιοανατολική [[Ευρώπη]]. Μέχρι το [[1922]], η χώρα ήταν το κέντρο της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Η χερσόνησος της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]], που βρίσκεται ανάμεσα στον [[Εύξεινος Πόντος|Εύξεινο Πόντο]] και τη [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειο Θάλασσα]], συγκροτεί το βασικό τμήμα της χώρας. Η Τουρκία συνορεύει με οκτώ χώρες: δυτικά με την [[Ελλάδα]], βορειοδυτικά με τη [[Βουλγαρία]], ανατολικά με τη [[Γεωργία]], την [[Αρμενία]], το [[Ιράν]] και το [[Περίκλειστο και αποσπασμένο έδαφος|θύλακα]] [[Ναχιτσεβάν]] του [[Αζερμπαϊτζάν]] και νοτιοανατολικά με το [[Ιράκ]] και τη [[Συρία]]. Νότια είναι η [[Μεσόγειος Θάλασσα]], δυτικά το [[Αιγαίο Πέλαγος]] και βόρεια ο [[Εύξεινος Πόντος]]. Η [[Θάλασσα του Μαρμαρά]], ο [[Βόσπορος]] και ο [[Ελλήσποντος]] (που συναποτελούν τα Τουρκικά Στενά) οριοθετούν το σύνορο μεταξύ [[Θράκη]]ς και Μικράς Ασίας, ενώ επίσης χωρίζουν την Ευρώπη από την Ασία. Η θέση της Τουρκίας στο σταυροδρόμι Ευρώπης και Ασίας την καθιστούν χώρα σημαντικής γεωστρατηγικής σημασίας.
Η περιοχή που σήμερα ονομάζεται Τουρκία έχει κατοικηθεί από την [[Παλαιολιθική περίοδος|Παλαιολιθική περίοδο]], μεταξύ άλλων από διάφορους Αρχαιομικρασιατικούς πολιτισμούς και [[Θράκες|Θρακικούς]] λαούς καθώς και από [[Ιωνία|Ίωνες]], που ίδρυσαν εκεί δώδεκα μεγάλες πόλεις (Ιωνική δωδεκάπολις). Μετά την κατάκτηση από τον [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Αλέξανδρο τον Μέγα]], η περιοχή [[Εξελληνισμός|εξελληνίστηκε]], διαδικασία που συνεχίστηκε με τη [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκή]] κυριαρχία και τη μετάβαση στη [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]]. Τον 11ο αιώνα άρχισαν να μεταναστεύουν στην περιοχή οι [[Σελτζούκοι|Σελτζούκοι Τούρκοι]], αρχίζοντας τη διαδικασία του εκτουρκισμού, που επιταχύνθηκε από τη νίκη των Σελτζούκων επί των Βυζαντινών στη [[Μάχη του Μαντζικέρτ]] το 1071. To Σελτζουκικό [[Σουλτανάτο του Ρουμ]] κυβέρνησε τη Μικρά Ασία μέχρι τη [[Μογγόλοι|Μογγολική]] εισβολή το 1243, οπότε διασπάστηκε σε αρκετά μικρά [[Τουρκομανικά εμιράτα|τουρκικά μπειλίκια]]. Ξεκινώντας από τα τέλη του 13ου αιώνα το οθωμανικό μπειλίκι συνένωσε τη Μικρά Ασία και δημιούργησε μια αυτοκρατορία που περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της [[Βόρεια Αφρική|Βόρειας Αφρικής]]. Μετά την κατάρρευση της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], που ακολούθησε την ήττα της κατά τον [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο]], τμήματά της καταλήφθηκαν από τους νικητές Συμμάχους. Ο Toυρκικός Πόλεμος για την Ανεξαρτησία, που ξεκίνησε από το [[Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ]] και τους συνεργάτες του, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της σύγχρονης Δημοκρατίας της Τουρκίας το 1923, με τον Ατατούρκ ως πρώτο πρόεδρό της. Η Τουρκία είναι κοινοβουλευτική, κοσμική, ενιαία, συνταγματική δημοκρατία με ποικιλόμορφη πολιτιστική κληρονομιά. Επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η [[Τουρκική γλώσσα|τουρκική]], γλώσσα της [[Τουρκικές γλώσσες|τουρκικής γλωσσικής οικογένειας]], που μιλιέται ως μητρική γλώσσα από το 85% περίπου του πληθυσμού. Οι Τούρκοι αποτελούν το 70 - 75% του πληθυσμού. Οι μειονότητες περιλαμβάνουν [[Κούρδοι|Κούρδους]] (18%) και άλλους (7 - 12%). Η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Μουσουλμανική. Η Τουρκία είναι μέλος του [[Συμβούλιο της Ευρώπης|Συμβουλίου της Ευρώπης]], του [[ΝΑΤΟ]], του [[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|ΟΟΣΑ]], του [[Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη|ΟΑΣΕ]] και του G-20 των μεγαλύτερων οικονομιών. Η Τουρκία ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για πλήρη ένταξη με την [[Ευρωπαϊκή Ένωση]] το 2005, όντας συνδεδεμένο μέλος με την [[Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα]] από το 1963 και έχοντας προσχωρήσει στην [[Ευρωπαϊκή Τελωνειακή Ένωση]] το 1995. Η Τουρκία είναι επίσης μέλος του Συμβουλίου Συνεργασίας Τουρκόφωνων Κρατών (ιδρύθηκε το 2009), της Διεθνούς Οργάνωσης Τουρκικού Πολιτισμού (ιδρύθηκε το 1993), του [[Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης|Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης]] και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας (ιδρύθηκε το 1995). Οι αυξανόμενες διπλωματικές και οικονομικές πρωτοβουλίες της Τουρκίας έχουν οδηγήσει στην αναγνώρισή της ως περιφερειακής δύναμης.
==Ετυμολογία==
| 