Διάλεκτος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
+{{commonscat}} |
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
[[Αρχείο:Martin_Luther,_1529.jpg|thumb|right|190px|Η σύγχρονη [[γερμανική γλώσσα]] προέρχεται από μία τοπική διάλεκτο της [[Σαξονία]]ς που υιοθετήθηκε από τον [[Μαρτίνος Λούθηρος|Λούθηρο]] για να μεταφράσει τη «Βίβλο»]]
H '''διάλεκτος''' είναι μια παραλλαγή της [[γλώσσα|γλώσσας]]. Ο όρος μπορεί να αναφέρεται:
* στις ''γεωγραφικές διαλέκτους'', δηλαδή τις παραλλαγές της γλώσσας που ομιλούνται σε διαφορετικούς τόπους, όπως οι διάλεκτοι της Κρήτης, της Κέρκυρας, των Ιωαννίνων της ελληνικής γλώσσας. Είναι η πιο συνηθισμένη χρήση.
==''Γλώσσες'' και ''διάλεκτοι''==▼
* στις ''κοινωνικές διαλέκτους (sociolects)'', όπως είναι η γλώσσα των νέων, των [[Πολιτικό κόμμα|πολιτικών κομμάτων]] κλπ.
''Γλώσσες'', λοιπόν, και όχι ''διάλεκτοι'' αποκαλούνται οι γλωσσικές ποικιλίες που για πολιτικούς λόγους έχουν το στάτους μια [[επίσημη γλώσσα|επίσημης]] ή εθνικής γλώσσας (ή επιδιώκουν να αποκτήσουν αυτό το στάτους). Από τη σκοπιά τη γραμματικής δομής και, τουλάχιστον πριν αρχίσουν να αναδεικνύονται σε εθνική ή επίσημη γλώσσα, από τη σκοπιά του λεξιλογίου δεν υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στις ''γλώσσες'' και τις ''διαλέκτους''. Για τη διαφορά των δύο χαρακτηριστική είναι η φράση του γλωσσολόγου [[Μαξ Βάινραϊχ]] (Max Weinreich): ''Γλώσσα είναι μια διάλεκτος με στρατό και ναυτικό''. Παρόλ' αυτά οι διάλεκτοι θεωρούνται λιγότερο ποιοτικές, λιγότερο ακριβείς κλπ. και ασκείται πίεση, ιδίως στο σχολείο, για την εγκατάλειψή τους.▼
▲===''Γλώσσες'' και ''διάλεκτοι''===
▲''Γλώσσες'', λοιπόν, και όχι ''διάλεκτοι'' αποκαλούνται οι γλωσσικές ποικιλίες που για πολιτικούς λόγους έχουν το στάτους μια [[επίσημη γλώσσα|επίσημης]] ή εθνικής γλώσσας (ή επιδιώκουν να αποκτήσουν αυτό το στάτους). Από τη σκοπιά τη γραμματικής δομής και, τουλάχιστον πριν αρχίσουν να αναδεικνύονται σε εθνική ή επίσημη γλώσσα, από τη σκοπιά του λεξιλογίου δεν υπάρχει κάποια διαφορά ανάμεσα στις ''γλώσσες'' και τις ''διαλέκτους''. Για τη διαφορά των δύο χαρακτηριστική είναι η φράση του γλωσσολόγου [[Μαξ Βάινραϊχ]] (Max Weinreich): ''Γλώσσα είναι μια διάλεκτος με στρατό και ναυτικό''.
==== Συγγενική γλώσσα ή διάλεκτος; ====
Ένα πρόβλημα που παρουσιάζεται συχνά στη γλωσσολογία είναι η κατάταξη τοπικών παραλλαγών ως διαλέκτους μιας γλώσσας ή ως ξεχωριστές γλώσσες. Αν για παράδειγμα, μία παραλλαγή έχει συνεννόηση με μια γλώσσα 75%, δεν μπορούμε να αποφανθούμε αν είναι διάλεκτος της γλώσσας ή ξεχωριστή γλώσσα. Πολλές φορές, ο αποφασιστικός παράγοντας σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ο [[Έθνος|εθνικός]] αυτοπροσδιορισμός.
===== Παραδείγματα =====
* Οι παραλλαγές της παλιάς [[Σερβοκροατική γλώσσα|σερβοκροατικής]] γλώσσας: η [[Σερβική γλώσσα|σερβική]], η [[Κροατική γλώσσα|κροατική]], η [[Βοσνιακή γλώσσα|βοσνιακή]] και η [[Μαυροβουνιακή γλώσσα|μαυροβουνιακή]] έχουν 100% κατανόηση μεταξύ τους, ωστόσο θεωρούνται συχνά ξεχωριστές γλώσσες, λόγω κυρίως πολιτικών λόγων.
* Οι [[θιβετιανές γλώσσες]], οι οποίες δεν έχουν κατανόηση μεταξύ τους, όμως οι [[Θιβετιανοί]] τις θεωρούν διαλέκτους της ίδιας γλώσσας.
* Η [[ουκρανική γλώσσα]], η οποία θεωρείται από [[Ρωσικός εθνικισμός|Ρώσους εθνικιστές]], γλωσσολόγους και πολιτικούς [[Ρωσική γλώσσα|ρωσική]] διάλεκτος. <ref>{{Cite web|url=https://www.effectivelanguagelearning.com/language-guide/ukrainian-language|title=Ukrainian Language {{!}} Effective Language Learning|accessdate=2019-06-06}}</ref> Σύμφωνα με αυτούς, το γεγονός ότι η ουκρανική γλώσσα δεν είναι σήμερα πλήρως κατανοητή από τους Ρώσους οφείλεται σε [[Πολωνική γλώσσα|πολωνικές]] επιρροές που δέχτηκαν τα ουκρανικά, με την κατάκτηση του δυτικού μέρους από την [[Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία|Κοινοπολιτεία Πολωνίας-Λιθουανίας]].
<br />
==Διαλεκτολογία==
| |||