Πέτρος Δελεάνος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Πέτρος ΔελυάνΔελεάνος<ref>Йордан Андреев - "Българските ханове и царе VІІ-ХІV век. Историческо-хронологичен справочник", държавно издателство "Д-р Петър Берон", София, 1988 г.</ref>''' (βασίλεψε το 1040 – 1041, [[Βουλγαρική γλώσσα|βουλγαρικά]]: Петър II Делян) ήταν ο ηγέτης μιας εξέγερσης εναντίον της βυζαντινής κυριαρχίας στο Θέμα της Βουλγαρίας κατά το καλοκαίρι του 1040. Ανακηρύχθηκε Τσάρος της Βουλγαρίας, ως εγγονός του Σαμουήλ στο Βελιγράδι. Το αρχικό του όνομα ίσως ήταν απλώς ΔελυάνΔελεάνος, οπότε πήρε το όνομα Πέτρος Β΄ κατά την είσοδό του στον θρόνο, τιμώντας τον ιερό αυτοκράτορα Πέτρο Α΄ (Πέταρ Α΄), ο οποίος είχε πεθάνει το 970. Το έτος της γέννησής του είναι αβέβαιο, αλλά προφανώς όχι πολύ μετά το 1000 και πριν από το 1014. Πέθανε ίσως το 1041.

Η καταγωγή του δεν είναι ξεκάθαρη. Ισχυρίστηκε ότι ήταν γιος του αυτοκράτορα ΓαβρίλΓαβριήλ Ρωμανού και εγγονός του Σαμουήλ της Βουλγαρίας, αλλά θα μπορούσε να είναι και ντόπιος που έγινε ηγέτης της εξέγερσης και ισχυρίστηκε ότι ήταν εγγονός του Σαμουήλ για να δικαιολογήσει τητην διακήρυξήανακήρυξή του ως Τσάρο της Βουλγαρίας.<ref>[https://books.google.com/books?id=UjxpAAAAMAAJ&dq=petar+delian+bulgarian&q=delian+ The wars of the Balkan Peninsula: their medieval origins. Alexandru Madgearu, Martin Gordon, Publisher Scarecrow Press, 2008], {{ISBN|0-8108-5846-0}}, pp. 63-66.</ref>

=== Ο ΔελυάνΔελεάνος ως γιος του Ρωμανού ===

Αυτοί που πιστεύουν ότι ήταν πραγματικά γιος του Ρωμανού, πιστεύουν ότι γεννήθηκε από το γάμο του Ρωμανού με την Μαργαρίτα, αδελφή του βασιλιά Στεφάνου Α΄ της Ουγγαρίας (996/997). Η μητέρα του Πέτρου εκδιώχθηκε ενώ ήταν έγκυος από την αυλή του Σαμουήλ πριν την ενθρόνιση του ΓαβρίλΓαβριήλ Ρωμανού, αλλά λόγω της επακόλουθης καριέρας του ΔελυάνΔελεάνου, είναι πιθανό ότι είχε γεννηθεί και παρέμεινε στη Βουλγαρία με τον πατέρα του.{{sfn|Fine|1991}}

Μετά τη δολοφονία του Γαβριήλ Ρωμανού το 1015 από τον Ιβάν Βλάντισλαβ και την κατάκτηση της Βουλγαρίας από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1018, ο ΔελυάνΔελέάνος μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Κωνσταντινούπολη και έγινε υπάλληλος ενός άγνωστου μέλους της βυζαντινής αριστοκρατίας. Αργότερα δραπέτευσε και πήγε στη χώρα της μητέρας του, την Ουγγαρία, από όπου επέστρεψε στη Βουλγαρία και ξεκίνησε επανάσταση κατά της βυζαντινής κυριαρχίας εκμεταλλευόμενος τη δυσαρέσκεια για την επιβολή των φόρων σε κέρματα από τη βυζαντινή κυβέρνηση.

=== Ο ΔελυάνΔελέάνος ως ντόπιος ΒουλγάροςΒούλγαρος ===

Ισχυρίζονται επίσης ότι είναι πολύ απίθανο ο Ιβάν Βλάντισλαβ, ο οποίος δολοφόνησε το 1015 τον εξάδελφό του Γαβριήλ Ρωμανό (ο υποτιθέμενος πατέρας του ΔελυάνΔελέάνου) και η σημερινή σύζυγός του Μαρία αν είχε αδράξει τον θρόνο δεν θα σκότωνε τον γιο και τους κληρονόμους του Ρωμανού, αν τους είχε, για να ασφαλίσει τον εαυτό του. Είναι γνωστό ότι διέταξε επίσης την εκτέλεση του σερβικού πρίγκιπα της Ντούκλια, Γιόβαν Βλάντιμιρ, ο οποίος ήταν γαμπρός του Σαμουήλ (παντρεμένος με την κόρη του Θεοδώρα-Κοσάρα), επειδή ο Βλαντιμίρ απειλούσε τη θέση του ως Σλαβονικός τσάρος.

Ο Πέτρος ΔελυάνΔελέάνος ήταν ηγέτης<ref name="Burg2004">{{cite book|author=David F. Burg|title=A World History of Tax Rebellions: An Encyclopedia of Tax Rebels, Revolts, and Riots from Antiquity to the Present|url=https://books.google.com/books?id=T91k6HAODzAC&pg=PA74|date=9 January 2004|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-0-203-50089-7|pages=74–}}</ref> μιας εξέγερσης που ξέσπασε το καλοκαίρι του 1040 στο Θέμα της Βουλγαρίας κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Υπήρχαν δύο κύριες αιτίες:

Η εξέγερση εξαπλώθηκε και οι επαναστάτες πολύ γρήγορα πήραν τον έλεγχο στο βόρειο τμήμα του Πομοράβλιε και απελευθέρωσαν το Βελιγράδι. Ο ΔελυάνΔελέάνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας (Τσάρος) της Βουλγαρίας εκεί και πήρε το όνομα Πέταρ Β΄, αφού σηκώθηκε πάνω από μια ασπίδα από ηγέτες της αντίστασης. Είχε διακηρυχθεί νόμιμος ως εγγονός του Σαμουήλ.<ref name="Curta2006">{{cite book|author=Florin Curta|title=Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250|url=https://books.google.com/books?id=YIAYMNOOe0YC&pg=PA283|date=31 August 2006|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-81539-0|pages=283–}}</ref> Ίσως απολάμβανε κάποια υποστήριξη από το Βασίλειο της Ουγγαρίας.

[[File:Bulgarian uprising of Peter Delyan (1040-1041).svg|250px|thumb|left|Η Βουλγαρία υπό τον Πέτρο Β΄ ΔελυάνΔελέάνο. ]]

Ο Πέτρος ΔελυάνΔελέάνος πήρε το Νις και τα Σκόπια, αρχικά συνεπικαλύπτοντας και έπειτα εξαλείφοντας έναν άλλο πιθανό ηγέτη στο πρόσωπο ενός Τιχομίρ, ο οποίος είχε οδηγήσει μια εξέγερση στην περιοχή του Δυρραχίου. Μετά από αυτό ο Πέταρ Β΄ βάδισε στη Θεσσαλονίκη, όπου διέμενε ο βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄. Νικημένος, έφυγε, αφήνοντας το θησαυρό του σε ένα συγκεκριμένο Μιχαήλ Ίβατς. Ο τελευταίος, ο οποίος πιθανότατα ήταν γιος του Ίβατς, στρατηγός υπό τον Σαμουήλ της Βουλγαρίας, απέρριψε αμέσως το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού για τον Πέτρο έξω από την πόλη. Η Θεσσαλονίκη παρέμεινε σε βυζαντινά χέρια, αλλά η Μακεδονία, το Δυρράχιο και τμήματα της βόρειας Ελλάδας κατελήφθησαν τις δυνάμεις του Πέταρ Β΄. Αυτό ενέπνευσε περαιτέρω σλαβικές εξεγέρσεις κατά της βυζαντινής κυριαρχίας στην Ήπειρο και την Αλβανία.

Οι επιτυχίες του Πέτρου Β΄ ΔελυάνΔελέάνου τελείωσαν, ωστόσο, με την παρέμβαση του ξαδέλφου του Αλουσιανού. Ο Αλουσιανός, του οποίου ο πατέρας Ιβάν Βλάντισλαβ είχε δολοφονήσει τον πατέρα του Πέτρου Γαβριήλ Ρωμανό το 1015, εντάχθηκε στις τάξεις του Πέτρου Β΄ ως προφανής ερημίτης από τη βυζαντινή αυλή όπου είχε απογοητευθεί. Ο Αλουσιανός χαιρετίστηκε από τον Πέτρο Β΄, ο οποίος του έδωσε στρατό με τον οποίο να επιτεθεί στην Θεσσαλονίκη. Η πολιορκία όμως τέθηκε από τους Βυζαντινούς και ο στρατός νικήθηκε. Η Αλουσιανός μόλις δραπέτευσε και επέστρεψε στο Όστροβο.

[[File:DeljanTihomirAndBulgarians.jpg|thumb|300px|right|Ο Πέτρος ΔελυάνΔελέάνος, ο Τιχόμιρ και Βούλγαροι επαναστάτες. ]]

Το 1041, μια νύχτα κατά τη διάρκεια του δείπνου, ενώ ο ΔελυάνΔελέάνος ήταν μεθυσμένος, ο Αλουσιανός έκοψε τη μύτη του και τον τύφλωσε με κουζινομάχαιρο. Δεδομένου ότι ο Αλουσιανός ήταν από το αίμα του Σαμουήλ της Βουλγαρίας, ανακηρύχθηκε γρήγορα αυτοκράτορας στην θέση του Πέτρου Β΄ από τα στρατεύματά του, αλλά συνωμότησε να υποστεί βλάβη στους Βυζαντινούς. Καθώς τα βουλγαρικά και βυζαντινά στρατεύματα προετοιμαζόταν για μάχη, ο Αλουσιανός λιποτάκτησε στον εχθρό και κατευθύνθηκε προς την Κωνσταντινούπολη, όπου του αποκαταστάθηκαν τα υπάρχοντά του και τα εδάφη του, και ανταμείφθηκε με την ανώτερη βαθμίδα του μάγιστρου.

Εν τω μεταξύ, έστω και τυφλός, ο Πέτρος Β΄ ΔελυάνΔελέάνος συνέχισε τη διοίκηση των βουλγαρικών δυνάμεων, αλλά ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Δ΄ ήταν αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί την κατάσταση και να προχωρήσει εναντίον τους. Σε μια σκοτεινή μάχη του Οστρόβου, οι Βυζαντινοί νίκησαν τα βουλγαρικά στρατεύματα και ο Πέτρος Β΄ ΔελυάνΔελέάνος καταλήφθηκε και μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ίσως εκτελέστηκε. Σύμφωνα με κάποιους μύθους, εξορίστηκε αργότερα σε μοναστήρι στο φαράγγι του Ίσκαρ, στα βουνά των Βαλκανίων, όπου πέθανε.

Νορβηγικές σάγκες αναφέρονται στη συμμετοχή του μελλοντικού νορβηγικού βασιλιά Χάραλντ Χαρντρόντα ο οποίος φέρεται να έκοψε τον Πέτρο Β΄ στο πεδίο της μάχης ως μέλος της Φρουράς των Βάραγγων. Αυτή η παράδοση μπορεί να υποστηριχθεί από μια λακωνική αναφορά στο αποκαλούμενο "Βυζαντινό Απόκρυφο Χρονικό". Και στις δύο περιπτώσεις, ο Πέτρος ΔελυάνΔελέάνος μπορεί να είχε χαθεί από την ιστορία το 1041.

|PeD=Πέτρος ΔελυάνΔελέάνος

Το Σημείο Δελυάν στο νησί Σμιθ στις Νότιες Νήσους Σέτλαντς της Ανταρκτικής ονομάζεται προς τιμήν του Πέτρου ΔελυάνΔελέάνου.